장음표시 사용
341쪽
α88 De Gesis Sco TORUM. LIB. VIC A P. IX.
De Henrici quinti Angloriimi, b Imcobi primi Scolorum gestis: b Scotorum in Francos sis: deque tit rumque Cario Marte, LIenrici quinti obitu praeconiis.
Henrieus u. π VENRICO quarto Anglo suffectus est Henricus h rctico, d - quintus, vir in armis clarissimus. In cujus primo
anno aliqui haeretici, quos Lotardos vocant, male de ecclesia dc clero sapientes combusti sunt: inter quos Rotarus Acton auratus eques combustus est. Anno secundo
regni sui proposuit in medium inter sui regni primores ti-
NΛem,rim,ri tutum quem ad Norimandiam habuit, & optimatum opem pr:ein iiisidias quaesivit; quae ei cum talicis a populo est, concessa: P- WV antequam per nacridionalem Hampioniam mare atande
ret, eum trucidari proposuerunt aliqui primores viri regni, . sui a Francis instigati summa ingenti auri. Principum no-P ossi heum naina fuerunt haec; Canti brigiae comes, Eboracensis ducisitontina. frater, dominus Scropus Angliae thesaurarius, Thomas Gray-us auratus eques ex parte septentrionali Angliae ortus: qui Fupedisio in in Hamptonia ad mortem judicati sunt. In primo anno No myx , - descensus Harfletum cepit, & praeIium de Eggyncouret in Picardia commist; de quo Gallorum historiae sunt resertae. A lorum vi- Scd unum hic dicit Caxtonus Anglus, quod Francorum an-c nales non habent, id non est facile creditu, videlicet quod inter Anglos solum eo in bello cecidere et s. quorum duo erant Eboracensis dux primae aciei re vangardiae ductor, alius Southselciae comes. ANNO
342쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. VI. 289
ANNO quinto regni Henrici Joannes Eldcastellus d A. istes
minus Cobhamus propter haeresim Londoniis est combustus. ANNO a partu virgineo I I9. in Scotiam pro auxilio Auxiliares comitem Vindocinensem vulgo Vendosinum Francus mittit. Ea tempestate Scotorum Rex in Anglorum manibus erat, in prosectione ad Franciam captus puellus; ut superius diximus. Sed Albaniae dux tunc Motiae custos suum filium secundo genitum Joannem Steuartum Buchaniae comitem, re Archibaldum Douglasseum comitem Wigionensem primogenitum Archibaldi Douglasset comitis de Dougias, cum seinties mille viris misit. Apud annales Gallicos in vita Caroli sexti invenies, quomodo Jacobiim primum Scotorum Re- Pr gem, quem Anglus captivus habebat, ad urbes re cohortes in quibus Scoti erant adduxit; hoc medio ratus Scotos in suam partem trahere qui Delphino auxiliares venerunt: sed
Scoti, parvi habito Rege, Delphinum insequuti sunt. Haec in Roberti Gaguini historia invenies. In hac parte Scotos approbo : sciebant enim quod regni Scotici constantia dc Motorum infundamentum in suo Rege non staret; re quod licet suum
Regem captivum Anglus haberet, Scottae tamen regnum captivare non poterat: & a Scotiae optimatibus mandatum ha-
bant, ut L Elphino, patre ejus etiam neglecto qui Anglis conveniebat, opem omnem praestarent: quia si Delphinus ab Anglis superatus esset, jam Francorum regnum penitus erat eversum ; pro cujus tuitione propter antiquam amicitiam vel mori pulchrum putabant. In Gallis paucis, & in Scotti fidelibus Delphini tota vis re nervus pendebat. Comitem Buchaniae Ioannem Steuartum Scottae custodis filium in Delphini conestabilem eligunt, ut apud Gallicos annales notis. simum est. Cum magnam partem Galliae jam Henricus quintus haberet, in Angliam prosectus est: Clarentiae ducem se Galliam Cla trem, strenuum in armis Virum, apud Gallias rectorem reli- V v quit: cum quo Buchaniae comes conestabilis & Archihabdus Dougias comes Wygtonius cum Gallis & Scotis occurrunt : Clarentiae ducem occidunt. Eum Gaguinus suam
aciem praecessisse asserit, super galeam sertum aureum gem- '
343쪽
De Gestis Sciso Ru M. LIB. VI.
mis honestatum portantem, re propterea ab hoste melius notatum. Rus imprudentiam reprobo : imprudenter enim tali insigni usus est ut se hostibus notum faceret. Annales res Iuni Joannem Sininionem auratum equitem hunc Clarentiae ducem Iancea in facie multum vulnerasse, re comitem Buchaniae clava percussum occidisse. Ex Anglorum parte ceciderunt, ultra Clarentiae ducem, comes de Ryddisdata, dominus Roseus, dominus Graius. Capti sunt comes Somersetus, comes Hundyntonensis, & multi alii nobiles. Paulo post cum Anglis N Burgundionibus comes Buchaniae apud Crevantum pugnavit: in quo altero praelio auxilio privatus, ab hostibus abductus est captivus. Tria millia Scot rum in fronte belli pugnantia illic occubuerunt. Apud Monstretetum Gallum historiographum haec nota sant. Circa haec tempora ad Rupellam comes Glucuensis, ut Gaguianus loquitur, Douglassensis, vel Douglasseus dicere debebat, quinque millibus Scotis stipatus in Francorum opem veniens, plausibiliter receptus est; cui ducatum Turoniae DeIphinus dedit: qui apud Vernolium cum Jacobo filio haerede occuhuit. Et in eodem bello Buchaniae comes Delphini conestabilis desideratus est. Pondus belli si per Scotos cecidit, quia eorum plurimi in praelio ceciderunt. Hoc apud Monstretetum Gallum; licet hujus belli ruinam Ι.om-hardis in parte Gaguinus tribuat. Aliam causam memoriter Scoti recitant, quod duo Scoti de ducatu acierum inter se certabant, re uterque alteri praeesse volebat: Franciae conestabilis re Scottae custodis filius Steuartus erat, & Scot rum Regis confinguineus & eodem cognomine gaudens: contra apud Scotos, comes Douglasseus suo patri in viribus
erat aequalis; & sanguinem regium Britanni principes non tanti faciunt quanti Galli. Sed sane conestabili Douglasseus cedere debuit. Sed qualitercunque sit, Buchaniae comes post multa egregie facta pro Gallis, illic occubuir, & Strea . tus comitis Lenaxit filius, vir ad pugnam impiger, domini Aubigni novissime defuncti avus, cum Lindesayo & pugnacissimo Sisyntono & cum multis aliis Scottae nobilibus eo in bello perierunt. Malebant enim gloriose mori quam ab
344쪽
Annis captivi abduch Apud nemus Vicennarum ad Ieucam a Parisio trigesimo sexto anno regni sui Henricus quintus Henries quinti iit: Rex in re militari claris unus, re nulli Edwardorum P 'aut Henricorum quorum aliqui in re militari erant clari secundus: Londoniis sepultus. HENRICO quinto Henricus sextus unius anni pue, Henrievi sello Ius successit, quem ad tempus missum facio, quae in Brita nia medio in tempore agebantur tractaturus.
De Georgii Marchiae comitis in comitatum repitutione; arcis Pedoeorne dirutione; vectigalium no orum an
licita fit impositio, disputatione.
De pugna amis Haruum, eae iura is eratis: de Unisestatis Sancti Andreae institutione: b de R herii Albaniae ducis obitu, ta sa-ctorum ejus discussione
ANNO domini 1 s. Georgius Marchiae comes al
comitatum suum, & ad arcem Dunbarum restitu- ehiae eomiti, tua est: sc tamen quod arcem Lochmaban cum toto dominio de Anandia comes Douglasseus habuit E- .dem anno arx Jωwordae per Tevidaliae mediocres Viros Ara'dωri di
345쪽
Gubernatoria in pauperes respectas. vectigalia utrum nova Iicite imponam
Ar . I. quod sis & secundo. Evasio. Arg. 3 Arg. 4. Arg. 3. In oppositum.
poterat, apud Pertham conclusum est in consilio apud Scotos generali, quod de qualibet domo duo denarii darentur pro arcis radicali eversione. Cui determinationi gubernator restitir, asserens, quod suae gubernationis tempore nunquam fiterat laxa levata, nec etiam levaretur, ne pauperes sibi talem abusum introducenti maledicerent: de pecuniis r giis pro arcis direptione impensas dedit. Hic vectigalium quaestio ad disputationem sere offert, dc utrinque disputabiamus. In primis, contra gubernatoris modum procedendi, argumentor sic ; Super eum erat communitas, immo saper Regem, supposito quod tres status fuerint illic legitime collecti: ergo male egit, eorum statuto spreto, suam voluntatem praeserendo. Forte dices, hoc est verum, si videatur quid ante omnem determinationem de laxa regno expediat. Ad eandem partem argumentor sic ; Communitas, ut anna- Iea referunt, hoc determinavit, re plura vident oculi quam oculus : ergo statutum talliarum apud Scotos est licitum. Tertio, arguitur sic ; Angli qui non minus provide politi-rant, immo melius opinione mea, laxam levant; & ita fit in caeteris regnis omnibus : & ita Scoti modum vivendi ab omnibus segregatum habent. Multorum autem regnorum
politia unius regni politiae praestat: Igitur. Quarto argumentor sic ; Melius est, tempore belli re necessitate instante, quod dives & ad bellum ineptus pecuniam daret, quam quod ipse re caeteri omnes ad bellum prodeant, terra inculta re licta. Et quod quilibet iocus hic duos denarios, qui pamvum album p cise valent, dedisset, in nullius jacthram suis.1et: sed de sacco regio non plura de regno colligenti totum tollere, est in gravem jacturam ejus ; vise quod non pluriama a populo colligit. IN oppositum arguitur sic; Ex parva taxa semel admis. sa, magnam Reges tandem conflarent; propterea principiis obstare operae precium est. Etiam Reges bellum, dc neces.sitates instantes pro bello fingerent, in populi jacturam & gravamen : ergo melius est a taxa aliquando desistere. Sed
huic objectioni responderetur ; Non licebit ei sine tribus statibus Disit Zoo by Corale
346쪽
Ωatibus laxam colligere, ut in Anglia faciunt: in Anglia enim animosius contra Reges, si praeter rationem petant, quam in multis aliis regnis iuurgunt, sic quod Reges pertum
tantur, a laxa petita creberrime desistunt : ergo non est sermidandum taxae crementum; quod potissimum pro pauperum parte est ponderandum. Sine alterius Partis malivo- ROGIu. q. lantia vix quispiam resblutorie & clare potest hic respondere : verum meam particularem opinionem quam prudentum judicio di1cutiendam relinquo ex dictis ingeniosus percipere potest. ANN O i ro. ab incarnatione dominica, Patricius Dun- Amsorii, ea basiis Georgii filius re haeres Fastcastellum, hoc est seriem pitur. arcem, cepit; oc in ea Anglum Thomam Holdenum, qui multa mala in Laudonia secerat. Anno IψII. praelium Poena apud Harta apud Scotos famigeratum commissum est. DonM- li ilaumdus insularum comes decies mille viris clarissimis sylvestribus Scotis munitus, Aherdoniam urbem insignem, re alia loca spoliare proposuit: contra quem Alexander Steuartus comes Marrae, & Alexander Ogilvyus Angule Vicecomes suos Sebii, eotistia congregant, & Donaldo Insularum apud Harlaw Occurrunt. Fit atrox re acerrima pugna ; nec cum exteris praesium periculosius in tanto numero unquam habitum cst , sic quod in schola grammaticali juvencilli ludentes, ad parres oppositas nos solemus retrahere, dicentes nos praelium de Harlaw struere velle. Licet communius a vulgo dicatur quod sylv stres Scoti erant victi, ab annalibus tamen oppositum invenio : Blum Insularum comes coactus est retrocedere; &plures occissis habuit quam Scoti domiti: sed Donat dum nonfligarunt; at viri temeritatem animosissime represserunt. Campiductorem ejus Mahlane occiderunt, cum aliis nonge iis, pluribus autem pessime laesis. Sexcenti meridionalium1blum interierunt, quorum aliqui erant Viri nobiles, Guilleu Qui ,iii in inmus Abrenethyus primogenitus & haeres domini Saulioni, de Georgius Ogilvius, ejusdem domini haeres, Jacobus Sh m-geourus, Alexander de Iruin, Robertus Malvile, Thomas Mures aurati equites, Iacobus Luvat, Alexander Strevilinus
347쪽
Universitas SanctiAndreae instituitur. Murdachus remittitur Pa tri gratis. Roberti Al-hamae dueis obitu & cominparatio.
cum quibusdam minoris simae nobilibus. Sed quis paueistanti evaserunt non, id diuturna erat pugna, atrox reputata est. Eodem anno initium Universitas Sancti Andreae habuit. Haelatorum Scotite incuriam admiror, qui Universitatem ante hos dies nullam in regno habuerunt. ANNO I IS. Murdachum Steuartum gubematoris filium comes Northumbriae sine redemptione in Scotiam misit; eo quod nepotem ejus, durante Anglorum insultu, gubernator humane servarat, & eum more proprii filii erudire seserat. ANNO I is. Robertus dux Albaniae comes Mentethus& Scottae custos, postquam regno I 8. annis praefuerat, Vir quidem justus Ec qui vires omnes ad hene regendum app siit, fato cessit: sed Τhomae Ranulpho Scottae custodi nurulo modo comparandus. Et mirandum est, quare pro fratris filio Scottae vero haerede non laborarer, ut tempore suo scepistrum regni gereret: si enim ad hoc emcaciter laborasset virum plus extollerem. Forte dices, filius ejus dominus Mur-dachus erat adultus, N, deficiente Jacobo nepote, verus haei es; & regno fuisset utilius quod ad tempus in Anglia Jac hus maneret, quam quod ingentem pecuniae molem de regno extrahercr. Poterat tamen laborasse pro matrimonio, ita quod dotem in redemptionem supputarent.
348쪽
De Iacobi primi Scoti per conjugem iure um receptione; ta de redemptione Regum authoris sententia: deque Regum in rempublicam '
cato. ANNO r424. Joannam comitis Somerseti ducis Lam Deobi psimi
castriae neptem conjugem Iacobus primus cepit: per u 'rς sed pro impensis & redemptione minime sufficiebat: pro reliqua pecunia obsides optimatum haeredes dedit. Sie autem de hoc matrimonio Caxtonus loquitur ;ΑNNO r422. dominus Jacobus Steuartus Scotorum Rex dominam Ioannam ducissae Clarentiae filiam conjugem duxit: quae Clarentiae ducissa ex priore marito genuerat hanc dominam Ioannam quam Jacobus primus cepit. Scd pro impen-fi, de redemptione dos minime suffciebat: pro reliqua pecunia obsides optimatum haeredes dedit. Ad Scotiam reversus Jacobus primus Rex creatus est. Eodem anno Gualterum, Malcolmum de Commernald dc Thomam Boyde de Κilmern Rex artessare fecit. Et paulo post in eodem anno Parimem Proeerum proetum congregaVit, in quo multa pro reipublicae utilitate pro- R . dem- posuit, dc subsidium pro redemptione quaesivit. Et deliberatuni fuit quod pro duobus annis immediate sequentibus niae colligen- taxam haberet; talem scilicet, vigesimam partem omnium honorum mobilium, tam spiritualium quam temporalium :& illius pecuniae collectores episcopum Dumhlanensem dc abbatem Sancti Columbae instituit et quos video selum a paupere plebe pecuniam collegisse, re vix centesimia partem E c e e ae loco Disjligod by Corale
349쪽
ρρε De Gestis Sco TORUM. LIB. UL
Ioco vigesimae: re tamen de collecta plebs murmuravit. Hic autem meam particularem opinionem dicere intendo, quam prudentiorum judicio discutiendam relinquo. opti- ά. 7 4. matibus & nobilibus regni, & ecclesiasticis, & etiam plebimo' haec collecta imponi debuir, quaerendo gratiose a nobilibusvςgis rως ' unam sextam partem vel quintam reddituum quos annuePINHR P poterant; & ab ecclesiasticis pro Viribus etiam proportionabiliter imponendo: duos selidos ab agricola quaerendo, qui octo boves pro aratro nutrit. Et indubie scio, quod sic pecuniam fassicientem, immo superabundantem, sine alicujus magno gravamine, Rex habuisset: idque opinor principibus fuisse melius quam suos haeredes pro rodemptione obsides constituere. De ecclesiasticia quid di- eam 8 Conscientiam non faciunt si proventus ecclesiasticos in suis consanguineis re assinibus p ige exponunt; capiti
autem regni captivo, si in necessitate succurrerent ex rebus ecclesiae, conscientiam faciunt, excolantes culicem & deglutientes camelum. Proventus enim ecclesiae. ultra ecclesiasticorum necessitatem sunt pro egenis sustentandis, & pro captivis redimendis, qui aliter commode redimi non possunt, quemadmodum in praesenti casu contigit: idque libenter iacere deberent, ut a minuta Plebe taxa diminuatur. Viis A, dilaudat. cinos nostros Anglos in hoc laudo; qui ut Richardum, Henrici secundi filium, apud Imperatorem injuste captum liberarent, secundum quemque Calicem, tam aureum quam argenteum, vendiderunt, re in Regis liberationem precium attularunt. Dissicillime Regi concederent nostri quod Ed-wardo tertio pro recuperandis suis terris Angli concessierunt, 1cilicet omnium bonorum mobilium quintam partem, lanam omnem, & nonum in fasciculis granum per totum regnum. Hoc exemplum adduco, non tanquam licitum re sequendum, sed potius improbandum; verum ut ad Regem tuum D. triarum Populi animum ostenderem. opinionem meam de taxaeollectione . danda sic restringo, quod nullo modo Regibus concedatur, P nisi necessitate evidenti cognita, re etiam quam sine sua culpa Reges incurrunt: quemadmodum erat casus istius
Jacobi, qui ab amicis de regno, ut salvaretur, missus est. &
350쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. VI. 29T
xiv. annos silum natus, captus. Et necessitatem abstrusam ac cmergentem interpretari habent tres status, id non Rex, nec ejus particulare consilium. Ex isto laxis inutilibus via non aperietur, sed selum necessariis non contradicetur. Scio Aristotelem scite secundo Politicorum dicere, leges non esse mutandas: ..mitiis pati debent consilio sapientum. Ecce quomodo populus potest honeste vel inhoneste suum Regem tractare. ALTERA ex parte Scotorum Reges in rempublicam Regum Scoto. peccant, qui rigorose valde optimates puniunt in rempublicam insurgentes, ut caeteri timorem habeant; Zc eorum eam. terras fisco applicant: ex quarum applicatione, si eas sibi servarent, ingentes redditus haberent; sed imprudentissime sitis aulicis & principibus petentibus dono dant. Hoc enim pacto, viso quod laxae a pisulo non admittuntur, in rempublicam graviter peccant. Stipendia insuper pccuniaria suis famulis dant, verum nobilibus famulis conjuges murutarum opum haeredes, cum Tatio expostulat, potius conse rent. Et si multos liberos, quod rarum est, genuerint, juniores in literis id moribus erudire facerent, eosque ad h neficia ecclesiastica promoverent: non quod beneficiorum pluralitate superabundent, sed quia pluscula sunt in regno beneficia, quorum unum secundo genito Regis sussiciat.