장음표시 사용
321쪽
ρ68 De Gestis Sco TORUM. LIB. VI.
sitate confugere possit, prope se non haberet. Sed cum postero die Scotorum magnum exercitum esse ab hoc parvo separatis, simum didicerunt, ipse & sui consilium inierunt Scotos invadendi; quod & fecerunt: nam decem mille pugnatoribus Πεnclei p., Iimitaneis in bello exercitatiissimis Scotos insequitur Henriavi virium cus Percyus, in loco cui cognomen est Otterhurn. M torum asqui erant in coena, aliqui dormientes & in requie, quia propter cujusdam arcis oppugnationem erant omnes multum lassi. Mox Angli qui eos adorirentur praemiserunt. seotarum in Sed ut Anglorum insultum tardarent, quousque se armarent, M ita comites Scoti Viri fortes, gentem etiam haben tes electissimam licet paucam, clamantes in altum, Dougias, Dougias, contra hostem in bellum prodeunt. Capitaneos meum nomi- propterea ut auguror, in belli exordio proclamant ut ho 'na cur in--duces nominis sui auspicio quando sunt semigerati tem' reant: secundo, ut sim duces amore & honore ad bellum animent & alliciant. Et licet, ob unitatem, caput ceperunt Douglasseum, tamen comes Marchiae vel erat illi aequalis Praelium M vel paulo inferior. Fit hinc inde praelium atrox : Per us instat, quia numero multo major, & juventutem nobilium totius Northumbriae smum habens; & quia maximi comitis in Anglia primogenitus & princeps erat, re stomachatus eo quod de manu 1ua clavam pulcherrimam apud Novum Castrum Douglasseus rapuerat. Ex opposito duo erant Scottae comites in r o praecipui & gloriae militaris primi, quorum uterque principi Northumbriae se aequalem cens hat; erat lc Moraviae comes, ille qui praeclarum virum d jecit. Hi tres cum suis consanguineis-nobilibus illas partes Angliae non petebant, nisi ut pro gloria cum Percyifamatis liberis Ruia pateriam inruerat pugnarenti Mal Bant enim membratim dissecari quam segniter re ignominiose aufugere, aut capi. Praelium magnis sudoribus ad magnam noctis prosunditatem continuant, lucente Luna in principio Augusti, ut hostem ab inimico segregare possent. Quando tales insultus faciunt in terra aliena, Lunae lumen de nocte expectant, ne in tenebris & ab hoste dc a suis seriantur; more nautae, qui sine lumine non navigat ne scopulis navis
322쪽
eollidatur. Motorum pars pugnando quodammodo campum perdere videbatur, quia licet ad hostem facies continuo haherent, ultra tamen limites primi conflictus Angli intrarunt.
Et si Patricius Hephumus nobilis bellator, & filius ejus
Patricius non optime certassent, Douglasset vexillum a Pe cyanis ablatum Risset. Vexillo autem in acie sublato, ad Uekilli quod pugnantes oculum dirigunt, funditur exercitus. Hoc ergo vexillum Percyani propter duo eripere proposuerunt: alterum, ut exercitum protinus perderent; alterum, ut Henrico Percyo complacerent, et vexillum Scotorum supr mum dando pro parvo de manu ejus ablato. Pro quo conservando Patricius Hepburnus cum filio plurimum insidavit, multos imis vulnera suscipiendo, non minora hosti dando. Vexillum suum re totum belli pondus pes, mugiast isim ire Douglasseus videns, in formam Libyci leonis excania mbur M an, duit, clavam serratam ex utraque parte scindentem, quam duo communes viri levare non possent, solus levavit, aut a cliente accepit, quia pulchro corpore bene compaginatodi magnis viribus erat, & ante totam Scotorum aciem in
Anglos irruit: N diro Marte sic hostem postravit, quod
circa se ad grande intervallum multos extinxit, & sic viriliter insistebat ac si totam aciem oppositam solus trucidaret:& hinc inde respiciens ut Henricum Percyum inveniret, multum ultra limites primi insultus progressus est, oc ita a suis omnibus relictus, quia circa alios invadendos Ec vitas proprias servandas occupati erant. Successive tamen ad Ilia mites primi insultus, audacia ducis, Scoti deveniunt, & Anglorum, ut videbatur, instabat ruina. Quod minor rim Perem, iii-cyus videns, in Scotos irruit, di mox inter eos includiture or laesiis capa- putabatur autem selum miles esse gregarius, & non princeps vir sicut putabatur mugiamus ab Anglis. Percyum multum laeserat Scotus vir nobilis Ioannes de Maheret M raviae comiti subjectus, & occidisset, nisi subito se captivum reddidisset, aperiendo quisnam esset. Principes enim viros non ficile occidunt, scd si possunt capiunt; tum ut pecu Miam pro redemptione Iucrarentur, tum pro gloria & amore quo semper captivus eos prosequitur qui suam vitam ser-
323쪽
stro De Gesis Sco TORUM. LIB. VL
vant; quia captivum situm contra patrem tanquam proprium' esse tum tuetur: & si in vitae discrimine captus post captivitatem positus fuerit, donat eum libertate di armis, & cum . hoc ei omnem opem adhibet. Comiti Moraviae hoc ape ruit dominus Joannes Maheres, an Mareschal nescio, simile enim nomen & Britannorum nomina Galli non optime pronunciant & syllabicant, postea, striptorum vitio, literas, frangunt: aliquorum tamen nomina, quia facilis est syllabi catio vel quia principes sunt viri, recte ponunt. Et captori Moraviae comes dixit: lucratus es calcaria, restat 1blum fra . trem majorem natu capere, & sudoribus finem conflictui imponere: & jusserat situm vexilliferum ulterius in hostem progredi, asserena se alterum Percyorum habere captivum. . c. .a Au, DP sim majori ira Angli comitati, ut captivum libe dithu, Tarent Vincendo hostem, viriliter incumbunt. Scoti resistunt, & acriter laborant comitem Douglineum insequi, Pem praecedere videbant: qui duobus solum comitibus,1cilicet armigero domino Roberto Herto, & sacerdote domi-ιno Guillelmo horeali unico, comitatus est, qui durante bello domini sti lateri adhaerere indefectibiliter selebat. Aμ,
migeros seu potius belligeros viros equitibus auratis paulo. inferiores Britanni vocant. Illo die Hertum auratum equia . rem comes mugiasseus facere voluit: sed recusavit ; quia quando aurati equites ob virtutem creantur, tunc etiam eim. Presbyteri telo perpetua , ut honeste vivere possint, dantur. Pres sev sicerdotea hyter autem iste fuit Archidiaconus Abredoniae, qui . halis. heris optime uius quinque vulnera letalia habuit. Hune sacerdotem in re militari plurimum laudant. Nec de me dotibus mirabere: quadraginta enim sacerdotum millis Bria tannia dare potest, qui contra totidem viros de quacunque gento praelium committere auderent. Formidandum enim
1acellanum unum quilibet domicellus habet, quinque aut sex, principes viri, qui accincti ense & clypeo cum dominis
Saee doti se equitant. Hunc modum reprobo: cum enim in sorte Domini cleri sint, cultui divino & non militiae vacare debentia Non tamen eo inficias, quin pro patriae re corporis defen-.sione resistere possuti. Tria deinde acuta re magna *icubia
324쪽
De Gestis Sco TORUM: LIB. UL a II.
Anglorum simul corpus comitis mugisset transfixerunt; nisu taunum in Diulis secundum in parte inseriore pectoris; eaede tertium in crure: & λ eum prostraverunt, x ictum Ietalem in capite detem dederunt. Et hoc cum nostris annalibus quadrat, asserentibus quod male ei cassis in capitetiginatur. Nonnulli sed minus probabiliter referunt quodoassidem oblitus erat propter labitum Anglorum adventum. Sim tamen' Angli non noverunt: & hoc ad finem usque praelii taliciter Sitos latuit: adhuc enim durabat semetota nocte praelium; verum locum pugnae propter occisia partim variarunt. Fervore belli durante, dominus Jacobus Lindesayus comiti consanguineus & frater Uus supervenientes, qualiter se comes haberet inquirunt, qui eis asseruit quod horam vivere non posset; sed dicebat in hoc se gloriari, quod more storum avorum in bello non in lecto vitam finiret: eosque per Deum rogatos secit, quatinus suam mortemuistiscerentur, de nihil ante finem praelii amicis vel inimieis reserarent. Credebat enim se sua morte si ignoretur,. eo quod in hostes irruit, adhuc instantis praelii occasionem victoriae fore; & suum vexillum jussit altius erigi, quod jam
tum nutare videbatur. At illi jussibus ejus parentes, quia nobiles & cordati viri erant, ad Vexillum se dirigunt cla-mantes, mugias, Dougias. Et circa Anglorum ancoram , plurimi interempti inventi sunt, di inmicum Percyum domia rictyri, ει,--nus Mungumlatius vir sortis ta nobilis captivum cepit: quo rur. Angli vi ito, Angli se in fugam convertunt. Captivos Scotiperunt quos volebant. Anglorum hi capti erant ἱ duo Per- Myrtilitiqei . i, dominus Robertus indius, dominus Thomas Aben Anglorum - .nm, dominus Joannes Lil mus, dominus Guillelmus 'singtonus, Baro Helconae dominus: dominus Ioannes Coia pedupus. estallus Eboraci, cum multim aliis nobilibus via. tis. . Concludendo de hoc bello Frovidus dicit. . quod in .stis histotis sua nullum erat hellum ira insigne virtute. ducum, bc ex utraque parte ita viriliter dimicatum, sicut hoc Nam sepe cautesis, aut tormentis bellicis, aut hostis ignisi . alterutra pars Vi , evasit: hic autem, . longo do disci P. Marte, si L in duorum, conflictu certatum ec victoni
325쪽
ter vel quater variata suisse videbatur. Multas Motos hie nominavit, quorum aliquae domus corruerunt, aliae exaltataei sunt, aliae vero in selido statu steterunt. Hinc in um rum, Mungumbreorumque semilias nominamus, quia ex eis duos comites tempore meo creatos habemus. Praelio ergo finito, ad equos pro fuga Angli mox Volant, & eos Moti equites insequuntur: quia Moti ec Angli nobilissimi, equites quidem ad praelium vadunt, equites ab eo discedunt, sed pedites certant. G o PQ OΦυς
De reliquiis dicti belli ab Duramensi episcopo instaurati: de Lindessi captititate ta dimissiom.
Eo die quo eomitis Northu riae filii contra Motoa
pugnaturi processerunt, Vespere episcopus Duramenis sis septem millibus virorum stipatus, ad Novum Castrum supervenit: quibus dietium est ; turpe esse eis in urbe stare, liberis comitis eorum stantibus in campis; resertassis jam in praelio. Quorum ita 'loquentium Verbis episcopus commotus, extra urbem in campos abiit, sed non ad magnam distantiam : consuluitque principes viros qui secum erant, utpote dominum Guillelmum de Lussy, d minum Thomam Clistbesum, & alios rei militaris peritos, quid opus facto esset y utrum Per os celeriter sequerentur, an tota nocte prope Novum Castrum residerent λ Consultum autem est ei ne ulterius progrederetur. Circa horam matutinam Angli a Bello fugientes superveniunt, qui ei totam helli seriem detexerunt: M in episcopi manus dominus Jac
326쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. VI. 273
Mictus est : Cum Angli praelio male gesto, se per fugam
salvare vellent, Scoti non multum hesi, quibus erat adhuc animus ad pugnam paratus, insequuti sunt. Inter Anglos autem dominus Matthaeus Rademan solus aufugit: tanti enim erat praelii moles, quod vix duo mutuo in fuga cohaerebant: quem dominus Jacobus Lindesayus per pulchra arma inter caeteros omnes fugientes notat, ec selum solus ad ter mille passus insequitur. Tandem Angliis videns se non posse equi velocitate salvari, in pedes descendit, clypeo, ut moris est, in manus sinistrae dorse posito, & ense bene scindente in dextra. Dominus Jacobus Lindesayus eminus descendit: qui prope dominum Matthaeum Rademan non descendit, equo fixo ut non discederet, ut pediti pedes occurreret. Campum ingrediuntur : halictardam Scotus, quae ense dcclypeo praestare videtur, habuit, re post aliquantam pugnam Anglum captivum cepit dc eum ense spoliat: quem Anglus rogatum facit quatinus se abire sinat, jurejurando affirmans quod ante xx. dies in Scotiam ad eum veniret, retunc faceret de eo quod captorem capto ficere deceat. Cujus primo verbo dominus Jacobus annuit, et ensem dc omnia ablata restituens. Quia limitaneorum talis est modus: in bello acerrime.pugnant, sed victum victor salvat, quem humanissime servat, plerumque in sua fide ad sua ire permittit: re si promissa non servet, illius imaginem ad caudam equi se per limites trahit ; unde omnes sui commoti ipsum perfidum fidesnagumque in perpetuum reputant, in patriae dedecus non modicum. Sed cum dominus Jacobus Linde- sayus a domino Matthaeo Rademan abiret, ad Scotos redire proponens, sed iter non cognoscens, in episcopi Duramensis manus incidit; hostesque errore Scotos existimans, cognito
episcopo, se captivum reddidit. Τunc episcopus ait, itihellum hodie non prodii dc ecce virum nobilem & in armis pulchrum captivum habeo. Cui dominus Jacobus ait, sesertuna instabilis militibus insidiatur, ut qui hac nocte virum
nobilem captivum cepi, nunc captivus abducar. Ad N
vum igitur Castrum ab episcopo Duramensi abducitur; ad quod 1 ctaculum multi Angli superveniunt, inter quos d Z et et minus Disiligod by Corale
327쪽
minus Matthaeus Rademan venit, Ec dominum Desium Lindesayum videns, consessus est se esse ejus captivum, Meum liberavit, di ad prandium Jacobum Lindesayum comiter invitavit: qui libens cum eo ivit. Interim episcopus Duramensis habuit decies mille viros collectoe, qui ad N Vum Castrum Venerunt, quos per portam Bervici educit, &iter rectum versus otterhumum educit, quatinus Scotos i vadat. Super quorum adventu Scoti per exploratores suos
edocti, quid de captivis Anglis sacerent, deliberant, & an
in eodem loco manerent, an Scotiae appropinquarent. Alia quorum erat sententia, quod captivos omnes trucidarent, ne tempore pugnae nonnihil in eos perperam molirentur:
verum in hac sententia perstiterunt, quod jurejurando captivi essent astricti, sive Scoti ab Anglis sipervenientibus vi cantur, sive non, ipsi manerent captivi sicut antea, nec An- flos juvarent: funibus tamen eos ligasse dicuntur: quo acto, in optimo ordine pro sit pervenientibus Anglis te posuerunt. Et duo fratres relicti campiductores tubicines &ς fi sere eor- cornua perflare jusserunt. Scolorum modus est, ut quilibet ni in . ad hellum gradiens cornu tanquam venator cum fune in collo
serat; & cum praelium ingrediuntur tali seno se ad bellian, animant. Similem sonum Angli post eos dederunt: sed cum ad duplicem tractum sagittae Angli Scotis essent propinqui,
tunc sonum comihus mirabilem Moti edidere, in suo ordine intrepidi stetere. Georgius Dunbarus comes Marchiae, vir acerrimus, Ac in re militari non parum exercitatus, suos Georgii Dum animando dicebat, Pondus belli re aestus, nobilissimi Seoti, coorta- hac nocte iustinuimus: juventutem Northumbriae cum duo-hus principibus fudimus : nihil est quod hunc sacerdotem expeciemus ; nihil remanet nisi ut quilibet duos det ictus, quia in tertio campiductor pedem subtrahet, re grex sequetur. Quod si diutius nobiscum ita certaverint, ut squod
Deus omen avertat vincamur, gloriam, quam magnis iud ribus hac nocte peperimus, s de amittemus. Sacerdotem, s viri sumus, docebimus decem negligentes sitholasticos vi gis percutere, re non inire bellum cum barbatis viris. Qua do Seotorum modum episcopus di sui hene consideraranti, capita
328쪽
rapto consilio, retrocesserunt re Scotos non invaserunt. S, Ma cui autem Frosfudus imaginatur, inter se dixerunt quod multa per Scotos perdere poterant, & parum lucrari. Hoc vise, ad cibum sumendum cum captivis Anglis Scoti se par runt : & quia Radulplius Percyus erat valde laesus, Mora- Radulphis viae comitem, in cujus captivitate erat, rogatum secit, quatinus ei facultatem daret ad Novum Castrum proficisten- iis, di, ut curaretur sita fide pollicitus quod ad comitis Mor viae nutum in quemcunque locum Scottae voluerit, veniret, vel pecuniam per eum assignandam daret. Cui Moraviae comes in promptu facultatem dedit: & plusquam sexcenti
captivi hac via ad sita redierunt. Henricum tamen Per- Henricus Peria
cyum re quadringentos alios captivos secum in Scotiam duxerunt. Et dicit Frinardus quod quidam de Novo Castro ruri in Berna in domo comitis rixensis ei retulit, qui a Scotis captivus erat, quod pro redemptione Blum quaesiverunt quod Angli offerebant; bc in eis multum humanitatis invenerunti Et istud ex Frossardo dictum est, quod ab omnibus captivis Scoti non habuerunt ultra dueenties mille Framicos: ec tamen diebus paulo ante praeteritis, a duce de Longavilla apud Morinos capto Anglus centies mille
aurem nummos cepit. Et non credo ducem de Longavit
Ia potentiorem in terris vel redditibus quam sit Northum-hriae comes: ergo signum est quod septentrionales Angli &Moti limitanei legibus favorabilibus in redemptione utu tur: quod plurimum laudo. Joannem Sinynton nothri an- Ioannis 'ini nates in hoc hello plurimum laudann. Joannes de Turri- φ' bus, Guillelmus Londe Scoti aurati equites illic occubuerunt, uti ra illos quos Frotardus numerat. Multa carmiana super hoc hello magister Thomas Barry primus praepositus BothviIlae composuit ad rhythmice, sic enim inquit; AAga refert fata fore scriptum carmine Cat M. Et quae sequuntur: quia enim carmina ejus nihil valent, Miunt relatu indigna, ideo pertranseo. Jacobo Douglasseo Z 3 3 a AI Dissili os by Corale
329쪽
α ς De Gestis Sco TORUM. LIB. VI.
Archibaldus Archibaldus mugiasseus Gallowayae dominus in haeredit
De Roberti Iunioris ad gubernationem Scottae electione non probanda: bis expeditione ejus in Angliam licet prospera non laudabili.
ANNO ab orbe redempto I 389. Robertus Scottae
Rex grandaevus erat, & ad gubernandum impotens ; & primogenitus ejus Joannes Carrici comes claudus effectus iciu equi Jacobi Douglasset de Dalheth. Propterea tres status Edimburgi Rex convocavit, qui R herium secundo genitum comitem Scottae gubernatorem eligunt. Quicquid nostri dicant, hunc Robertum secundum grandaevum non judico fuisse in armis aut consilio peritum. Quod non in armis, satis apparuit in praelio de orerburno, utῬrossardus relatu nobilium Scottae recitat. Et non video quare Rex grandaevus, qui experientia pollere staei, minusia regendum idoneus quam juvenis fuerit. Et Ioannem primogenitum corporis claudicatio, si mentis claudicatio comes non affuerit, ad mendum impedire non debuit: nam regi nes eques circuire poterat. Et ei gubernatorem regni dare, est in republica sthisma de duobus regibus aperire. Nec igitur Regis, nec trium statuum, si Joannes prudens fuerit, consilium approbo. Henrico Percyo apud Scotos captivo, Comiti, Mam marchiarum custodiam comiti Marhello Angli commitia ebelli iactan- tunt, qui Percyis re aliis Anglis exprobravit quod non m ili hibuities lius pugnarunt in ' OterbumO: de se, si cum Scotis congredi
330쪽
contigerit, magna promittens. Quod gubernator Scotiar intelligens grandem exercitum collegit, ic dominum Archia haldum Douglasseum secum ducens, Angliam ingreditur, re Ioca ea in quibus comes Marchel inhabitavit spoliat, & spoliata incendio delet. Interea magnum exercitum comes Marchel collegit; quem in quadam planitie a Scotis non remota tenuit. Hoc Scoti intelligentes, cominus accedunt ut cum eo pugnent: sed Anglus ad quendam locum munitissimum planitiei vicinum, suum militem retraxit: ad quem caduceatorem Scoti mittunt, quatinus in apertum campum- cum eis pugnaturus deicendat; cum alia de causa in Angliani non venerint, nisi ut experirentur qualis esset campiductor, qui verbis ampullosis in hac sententia tam Anglis captivis quam captoribus exprobraret. Quibus respondit, quod non audebat discrimini Regis viros exponere : ad quod illud Horatianum ex apologis 2Esepi, Scoti plurimum ridentes objiciunt, Parturiunt montes, nascetur rissiculus munCIRCUM in UA QM E propterea Scoti omnia vastant, respolia non modica ad patriam sine bello ducunt. Hoc gubernatoris factum improbatione est dignum. Non enim decuit pro viri jactabundi levibus verbis exercitum cogere aliena subtrahere. Grandaevi Roberti consilium ea in parte fuisset melius, qui nimirum consuluisset domi stare & pacem