장음표시 사용
331쪽
De Roberti secundi Scoti obitu Upro .
D. De Roberti tertii, prius Ioamnis .cati, coronatione , moribus:
deque Alexandri Buchani motu: B Virium Scotorum tricenorum digladiatione
Roberivistia A ΝΝΟ a partu Virgineo I 39o. & anno xix. regni sulcundus obit. Robertus secundus in arce sua de Dundo id ple-- nus dierum obiit, scilicet anno aetatis suae septuagesimo quarto: apud Monam sepultus est. Et eodem anno hi. ,ha i ς ςὶςrim cathedralem Moravis de Elono, totius patriae Steua ii di- decus, Alexander Steuartus Buchaniae comes Robertirum facinus. Regis filius incendio delevita Ex Hirabeth filia domini Roberi, sibo. Adam Mure tres filios Robertus Rex genuit; scilicet Joannem, qui postea fuit Rex; & Robertum Albaniae ducem,& istum Alexandrum Buchaniae comitem. Postea ex Eusemia Rossensis comitis filia Gualterum comitem Atholiae &dominum de Brechin, & David comitem de Stratherne genuit: mortua enim Elizabeth Regina, hanc Eufemiam in Conjugem accepit, & matrimonii gratia proles legitimatae Clii en ho- sunt Isto anno dominus Clissordus Guillelmum mugias. micidium tur- seum de Niddisdate super pontem de Danshenum in Sprusa o,niis, filiua Proditorie interemit. Eodem anno Ioannes primogenitus Roberti eor praedicti Roberti Regis corona regia insignitus est, & n 4 44ὸπ men Joannes in Roberti nomen commutatum: dc propterea
bertus tertius. erat Robertus tertius. Robertus enim Bruseus erat Robe .
torum primus, non selum ordine, sed virtute ec honore Nomen
332쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. VI. 279
Nomen, ut 'auguror, Propterea mutarunt, quia Ioannes nomiinfaustos Reges suspicabantur; cum ad paucos ante dies J annem Francum ab Anglis captum viderent. Ego autem ficile in re militari claros hoc nomine vocatos ciere possum. Nullum autem honum Vel malum in nomine consistit. In conjugem Anabellam filiam Joannis de Drummond ob mulieris pulchritudinem accepit. Debebat ex alieno regno ec Coritur;um non ex suo conjugem capere, gratia amicitiae & mundanae Roberii iii. nobilitatis augendae ; & non Viros mediocres Regis avos Neognatos secere: hoc enim vergit in Regiae majestatis contemptum. Hic Robertus tertius subditis nullam intulit Rob est iii. injuriam: suos pro expensis fictis optime selvere coegit; & mulina. ante suum distestum ab aliquo loco, proclamare fecit tuba ad quattuor vel sex horas Regis discessum, ut mercatores &alii qui curiae necessaria vendiderant, ante ejus discessum 1 Iutionem haberent. ANNO 1391. Dunchanus Steuartus filius Alexandri c Aibrifid ἔmitis Bouchaniae cum Cateranis venit in Angusiam, dc regi, Mucianinem spoliavit: cui vicecomes Gualterus Ogilvius occurrit eum fiatre suo Gualtero Lichtoun, qui oppressi a Cateranis. cum sexaginta armatis Occubuerunt. Postea multa de conflictibus langulorum cum singulis inter Scotos Ec Anglos h bitis annales nostri referunt; in quibus non immoror Pe eant Reges vel quicunque judices talia certamina Passim ad- offuisse. ὀmittentes. Peccat invaser & reus, si suam vitam alia via quin protegere potest. Pluries siquidem expertum est, quod justam causam victus habuit: non enim Vult Deus pietatem occul- - 'tam hac mala via detegere ; sed mediis licitis ipsa est aperienda : quam si aliis viis invenire nequeunt, rem ipsam de qua contendunt in manu Dei derelinquant: non enim pol sunt homines sententiam serre, nisi secundum allegata κprobata. Addo etiam quod parum gloriae victor, dc mutatum dedecoris apud vulgus Victus acquirit: ergo imprude ter id male agit qui suam vitam tali aleae committit. Et quae: ante duellum fit consessio est chimaerina, cum in peccatin persistat, volens conlacium perimere ἱ dc propriam vitam,
333쪽
quam servare tenetur, sertunae exponit. Quare nullo modo a sacerdote est abselvendus : et si sic discedat interea sine poenitudine, damnabitur. Circa haec tempora tamen contigit Certamen tale praelium sexaginta virorum inter Scotos sylvesties, scilicet, . uis '' Caterani, hoc est sylvestres Scoti, moribus ferini, inter se convenire non poterant. Duae factiones, scilicet
Sccachbegus & ejus consanguinei Clankay dicti, re Christi
Jonsen cum sitis qui Clanquhele dicebantur, inter se magna odia habebant, ncc pacari poterant. Quare dominus David Lindesayus, qui postea comes Crausordiar factus est, de Thomas Dunbarus Moraviae comes, factionum capitibus consul iterunt, ut in certamine sexaginta seu ab utraque parte triaginta virorum, coram Rege suam causam deciderent : cui consilio animo libenti annuerunt, re in insula septentrionali epud Sanctum Joannem, certamem ineunt. Triginta in nudis diploidibus ex una parte cum arcubus & bipennibus campum petunt; quibus totidem cum talibus armis occurreiarunt : N more taurorum sine ulla tergiversatione se percuΩ1erunt. Ex una parte, scilicet Clankay, Omnes, uno dempto, perempti sunt: altera ex parte undecim superstites si terunt. Sed in principio unum non omittendum contigit: ex altera parte unus de conflictu aufugit, re sic xxin eum xxx. certamen inire nolebant; nec tricenarii unum de sui, demere volebant. Et non inveniebatur aliquis qui locum fugientis intraret, & merito, quia non erat quaestio de lana Igminis se- caprina in diploide ad mortem pugnare. Et cum diu Rex brii temerita d. optimates exspretantes stetissent; in medium quidam vernaculus prodiit, inquiens, quis dabit mihi medium scutum,& illum ludum theatralem ingrediar: & si vivus evasero victum per totam Vitam meam quaerin Non longo, sedgtota & compacto nervosis corpore erat ille certamen ingrediens, & unus de undecim qui evaserant: cujus sidoribus plures de illa parte vivi steterunt. Et hoc medio in terra illa procreata est pax. Mirum est quod Rex re principes
illas factiones castigare non poterant: color tamen est a parens, quod duobus mortis reis facultatem Rex concedere
potest, quatinus se mutuo trucidantes spectaculum praebeant taut
334쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. VI. 28 I
aut si constet alterutrum esse reum mortis, et se mutuo aceu sent, nec constet uter insens sit, petantque singulare certamen ad probationem. Sed hunc etiam modum dissuaderem.
De ducum noOorum creatione , deque
comitis Marchiae, ob dotem sine repudiatae inique retentam, in Regem b re num conspiratione dimotibus. De Archibaldi Terribilis obitu θ' virtute. De Henrici quam ti Angli in Scotiam irruptione: b comitis Marchiae in Scotos Cindicta, , Scotorum interitu , captivitate.
ANNO 1398. primogenitum suum Davidem Steu- meum et
artum Carrici comitem ducem de Rothayo, 8c ino. Robertum fratrem regni gubernatorem ducem Al-haniae Robertus tertius creat. Ante dies illos comites &non duces habuerunt: quo anno David Lindesiyus comes ClauBrdiae est declaratus. Anno I 399. dux Rothsayus Reshaνἐ m Elisabeth filiam comitis Marchiae assidavit seu iubarravit: trimoni cujus rei causa magnam Regi, dotis nomine, pecuniae sumis mam pater comes dedit. Sed Archibaldua comes Dougias
seus, majore summa promissa, filiam suam Masoriam dicto duci in conjugem dedit: quod comes Marchiae indigne fie-B h h b rens, Dissiliaco by Gorale
335쪽
rens, aut pecuniam a Rege restitui petiit, aut eontriatam consummare: dc de Regis response non contentus, minabunde, quia potens erat, Regi respondit quod damna non modica regno inferret. Et a Scotia discedens Roberto Maillando nepoti ex serore arcem Dunbarensem custodiendam tradidit: post hoc sub salvo conductu Angliam ingreditur. Sed arcem Dunbarensem Archibaldo Douglasseo filio Archibaldi comitis ad instantiam Regis Maillandus tradidit. Quibus indignatus Malchiae comes, filios & amicos de Scotia ad se convocavit, di Scottae limites mirabiliter tumbavit, quia limitanei erant ei subjecti-viri animos. Cum Henrico Percyo ad Popil & Lintown venit ; arcem de Halis obsedit: apud Trapren & Merkil pemoctare intendebant:
coenam parare incoeperunt. Super quos Archibaldus Douglasseus cum exercitu supervenit. Quod Percyus N Ma chiae comes intelligentes Ocyssime aufugerunt, & multa de suis reliquerunt: quos Archibaldus Douglasseus ad Bervia cum inmuitur. Magna erat hic Regis re consiliI ejus imprudentia, principis viri filiam sic contemnere, re ei de matrimonio illudere, ic cum alia contrahere: saltem pecuniam restituere debebat, ec Marchiae comitem virum in re militari insignem verbis lenire. Millies jam compertum est, repotissimum apud septentrionales Ec strenuos viros, quod amplissima dominia, vitam, re omnia pro injuria illata vindicanda principes viri exposuerunt. In hac etiam parte Ariachi Idus Douglasseus comes peccavit: verum serme aequalem virum timuit, ne se major matrimonii causa evaderet; voluitque qualitercunque, licet illicite, situm statum tenere Nec comitem Marchiae a peccato excuser immo iniquissime
egit, vim suo regno pro injuria illata inserendo. Anno ψω. Archibaldus mugiasseus, dictus Gryme sive niabilis, primus hujus nominis comes, mortem obiit: qui in re militari praeclarus re animosus Galloweyam Regi lubjecit,& propterea eam, licet inconsulte, in haereditatem perpetuam et Rex dedit. Magnos enim viros in dominis nimis extollere reipublicae plurimum ossicit. Hic Archibaldus
dominium multum ampliavit ; fidelis in promissis, ecclesi sic Disiligod by Cooste
336쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. VI. 283
sticos in honore habuit: nec coenobia nec ecclesias alias m ravit. Monialibus de Lincloudan expulsis, clericorum coulegium instituit. Praesumendum est quod castitatem non servarunt, alias eas non expulisset. In hoc virum hunc laudin Etiam collegium de Bothville instituit, quod sufficienter dotavit. Hoc eodem anno Henricus Rex in Scotiam in ei Aneli intravit. Sed hic annus seu historia nostra cum Anglorum M m annalibus non quadrat: nostri enim annales sticunt hunc Henricum sui se ducis Lancastriae filium; ergo tunc debuit esse Henricus quintus, re per consequens post hos annos fuit: immo Henricus quartus, Lancastriae dux, deposito Richardo, regnare incepit, secundum Anglorum annales, circa annum Domini I4o7. Sed cum dissicultate possumus Praecisum numerum inter varios scriptores servare, sub rudi
Minerva numero annorum Capto. Circa haec tempora Hen- Henrie
ricus sui puto quartus Scotiam intravit, & ad Edimbum quinua. gum devenit: cujus arcem, in qua dux de Rothsayo, re Arcti ibaldus hujus nominis secundus comes mugiasseus erant, obsedit. Interea dux Albaniae Scotis gubernator magno cum exercitu ad Caldesemoram pervenit ; i ed pr pter quasdam simultates inter ipsiun ec ducem stothsayunii
nihil probe egit, sed Anglos in patriam liberos sine praelio
abire permisit. David dux Rothsayus, prudentum Consilio Disidis Boi spreto, pro suo arbitrio s it quod voluit: quocirca ad AD Gyiiii lemi haniae ducem fratrem Robertus tertius misit, quatinus ducem Rotlisayum ta Nam captivum caperet ad tempus, quousque
ad sanum consilium rediret: quod ope Archibaldi Douglasset suffultus secit. Referunt Joannem Remorgenay in hujus rei causa fuisse ; qui primo duci de Rothayo sua1erat, Patruum regni gubernatorem, quacunque occasione data, capere dc de medio tollere: quia majoris fimae in regno erat quam ipse. Nonnunquam revera periculosa consilia, quatinus illa via exaltentur re principibus sint similiares, nonnulli dant. Quod dux Rothsayus recusavit, inquiens, quod patruo non noceret. Et quando optatum Joannes iste assequutus est, gubernatori suasit futurum Regem e medio
337쪽
Dueis Rothia sui exitus. Comitia Marinthiae in Scotos ultio. Patrieius Hepta u. Motorum in Aligila captu
Guillelmus Lindesayus illius erat consilii cum Joanne Remorynay, quia serorem ejus dux Rothsayus assidavit, sicut
filiam comitis Marchiae quam reliquit. Breviter dux Roth- sayus in arce Fauriandae incarceratus diem clausit extremum. Ecce quam periculosum erat ei principum filiabus aut ser ribus illudere. Circa idem tempus comes Marchiae re Angli Scotis plurimum nocuerunt, quia orientales limitanei Scoti, inter Scotos in re militari nulli secundi, dominum suum antiquum regno extorrem sui moris est dilexerunt; ec siemulta mala Scotis aliis illata sunt. Quare dominus Archi-haldus arcis Dunbari capitaneus cum Laudoniae dominis convenerat, ut successive Angliam intrarent, ut quilibet successive praeesset: cui omnes alii, licet majores, pro illa vice paruerunt. Et omnium primus Joannes Haliburton
Diritonius intravit: cui Patricius Hephumus Halesius junior ut praeesset siccessit; quia pater jam octogenarius erat. Hic Patricius in Angliam ingrediens per diem ultra tempus deputatum stetit: quare comes Marchiae re comes Northumbriae eum prosequuti sunt, δέ in Νeshibmora invaserunt, & ibi occiderunt: etiam alii Scoti validi viri capti sunt, stilicet Joannes & Thomas Halibuiton, Robertus Lavid re Basseus, Joannes N Guillelmus Coisurn, cum multis aliis valentibus, ita quod flos totius Laudoniae illic periit. Hoc videns Archibaldus comes mugiasseus, more majoru. , alticordis, sed in re militari ineptus, custodem Scotiae adiit: suppetias ab eo ad comitem Marchiae & A Hos invadendos petiit: qui cum eo Murdachum filium reprimogenitum mittit. Hi duo principes viri Angliam ingrediuntur : contra Per us Henricus qui in Scotia captivus erat, re Georgius Scotus comes Marchiae cum magno bello apud Milsela devenerunt; illic locum eminentisrem, Η militon vocatum, Douglasseus ascendit: quos Percyus adigredi voluit , sed comitis Marchiae in re militari peritissimi consilio, alia arte Scotis damnosa utuntur. Sagittas & to menta aenea in Douglasseum injecerunt, dc seciorum ejus plurimos peremerunt. Quod Douglasseus percipiens de monte acriter in partem oppositam descendit. Nihilominus
338쪽
eertaminis victoria exeussus,: ultos validos viros illic amisit; quorum hi praecipui erant, Jctones Sinyntonus, Adam Gordoniis, Joannes Levingstonus Kalenderiis, Alcxander Ram- sayus Dathousius, Gualterus de Sancto Claro, Rogerus Gn donus, & Gualterus Scotus. In isto bello captivi sunt Mumdachus Steuartus gubernatoris primogenitus, Arcti ibaldus comes Douglasseus altero lumine privatus, I honias Mora- viae conres, Georgius comes Angusae. Rob rtus Enhynus Alvayus, Guillelmus Abi incillius Saltonus, Jacobus Dougias magister Dalhetus magnorum virorum haeredes seu tutores, Λsagistros Scoti vocant) Guillelmus Erillus, Joannes Steu- artus Lornus, Joannes Scitonus, Guillelmus de Sancto Claro Hirdemanstonus, Georgius Lesitis Rothiatus, Patricius Dunbarus Belius, Alexander Home, Ac iam Forellerus Corsorptiynus, Guillelmus Steuartus Angus, Robertus Sicu- artus Duriideir, Gualterus Bikcartonus Lusiacus, Robertus Loganus Lestatrihus, Ramesayus Grunnohus, Hesias Kenninmolat, Laurentius Ramsayus Clatius, Joannes Κarus Sa- meis ounus, Fergusius Macdoualus Galuciliensis. Ecce ergo quid fecit unius principis viri comitis Malchiae Ceorgii Di in bari in Regem indignatio. Ex hoc discant Rcgcs viris acribus licet minus potentibus non illudere, nec eorum filia-hus. Pro hac tamina spreta melius suisset Scotis duccnties mille aureos nummos in dotem dedisse. Nunc ad Anglos
339쪽
α8s De Gestis Sco TORUM. LIB. VI.C A P. VIII.
De Henrici quarti Angli, qui insidias
evasit/rebelles domuit, obitu: d qtie Roberti tertii Scoti ob flii emptilitatem interitu.
Henrieu, T YENRICUS quartus, quem creatum Richardo ex- ' ζ. . t authorato diximus, in primo anno regni sui festum
py- a Nati Uitatis apud Windeseram tenuit. In prolatio Regum aliquot principes viri Regi significarunt, quod v Iebant, habitibus dissimulatis, cum Rege colludere, sicut amicitiae gratia homines interdum faciunt: & erant hi principes, dux Surryus, Excestriae dux, dux Salisburryus, Glou- cestriae comes: hi sub faciebus larvatis Regem trucidare proponebant. Et super hoc Her incus quartus a duce Albemarii certior factus, statim Windeseram relinquens Londonias venit : suamque fraudem detectam principes intelligentes,ad varia regni loca aufugerunt; sed a vulgo comprehensi ad suppliacium, ut par erat, ducuntur. REMil . REO A N N O tertio regni Henrici quarti Henricus Percyus Anglo su Northumbriae comitis haeres, consilio patrui Thomae Percyi v hμ' - Womestriae comitis, cum gravi exercitu contra Regem pugnaturus venit; re apud Shrovesburryum pugnatum cst. Hoc in bello Henricus Percyus occubuit; & Thomas Per-cyus captus ad suspendium tractus est, cujus caput Londonias missum est. Hic nostri annales reserunt, quod Georgius Dunbarus Marchiae comes erat cum Anglorum Rege. Volebant enim Percyi quod regnum relinquerae Rex, vel eonditioncs eis promissas in sui coronationis principio impleret.
340쪽
et 8 IDe Gestis Sco TORUM. LIB. VI.
pleret. Et quia magnum exercitum Pereyi habebant, qua dam cautela comitis Marchiae Rex dixit Percyis, quod aliquantisper expectarent, quousque consultaret an cum sana conscientia tenebatur coronam deponere. Sic Percyorum
viri multi dilapsi sunto Cum Percyo erat Archibaldus Dou- Arehibaldis, glasseus ejusdem comes apud Homildown captivus: qui tres Reges sephisticos peremit, hoc est, viros Regum velis est 'θῆbus indutos; oc illic multum laesus erat. ΑNuo octavo regni musdem Henrici, comes Northumbriae & dominus Bardolius Venerunt de Scotia in praejudiaeium lc jacturam ipsius Henrici Regis; qui a Northamhum-hti, eapti sunt N occisi. Ipse autem decimo quarto anno Atacles mori. regni rui mortem obiit, hoc est anno Domini millesimo quadringentesimo vigesimo primo, secundum Anglorum ann
ROBERTUS tertius Scottae Rex post mortem ducis Robemia tem Rothiavi. Iacobum filium xiv. annos natum ad Fra Ο
ciam mittit, ut mores addisceret, Vel ut cum melius allic eiam inii ii
incolumem post fratris mortem servaret ; quia jam erat uni- qm ab Anglis genitus. Per insulam Bas cum domino de Sancto Claro navim intravit, id apud Flamburghead ab Anglis captus est. Non satis erant cauti in juvene mittendo. Fieri potest ut aliqui mali Scoti, spe lucri, hoc Anglis indicaverint: soriatasse aliqui juvenes consanguinei ad regnum anhelantes; vel quod in Scotia Angli exploratores, ut in usu est, habuerunt. Poterat enim Rex ita secrete negocium tractare, quod omnes hoc latuisset. Filii unigeniti captivitate audita, Robertus tertius tristitia, subito xvi. anno regni sui, mortuus est. In hoc Rex magnanimus non erat: cum Anglis securior vid hatur esse quoad vitam quam eum propriis, pecunia enim vel matrimonio juvenis liberari poterat, sicut rei eventus docuit. Bonus vir, sed parum bonus Rex, hic Robertus. tertiua fuit C c c C a