장음표시 사용
81쪽
18 De Gestis Sco TORUM. LIB. I.
orbis praecipuas, inductionem facito, & si res ita non se habeat, opinio plurimum me fallit. Modo inter Angliam& Scotiam pede sicco itur, pro limitibus augendis utri que laborare satagunt. Et licet in hominum multitudine, in terrae fertilitate, in opibus, in politia, Scotos Angli
anteeant, Anglis tamen se posse resistere, licet exterorum centum millia pugnatorum secum adducerent, Scoti, sive Vere, sive erronee, suspicantur. Et non frivole ita existia mant. Cum enim A uitaniam, Andegaviam, Normanniam, Hiberniam, Valliamque Angli haberent, adhuc, sine bellis in Scotia civilibus, nihil in ea profecerunt, & jam mille octingentos & quinquaginta annos in Britannia Sc ti steterunt, hodierno die non minus potentes & ad bella propensi quam unquam fuerint, vitam pro patriae libertate exponere prompti: decorum putantes Pro ea Via tam morte commutare. Et cum inter varia regna Alpes, Pue renaei montes, Rhenus, neC non maris brachia, aegre
hellum dirimere possint, etiam inter gentes Britannis p catiores, stupendum non erit, si inter regna varia in e dem Insula, & pari gloria limitum fines augere studentia, non est facilis pax. Propter pacem finaliter justa bella fiunt, quam Britannis, Deus qui omnia moderatur, conce- .u matrimonium utrumque regnum Regum' alter justo titulo obtineat, quia aliam viam pacis firmam aegre video. Dicere ausim Anglum Scotumque Regibus male suis consulere, si inter eos non semper matrimonias contrahant, quatenus de .utroque regno unum Britanniae regnum faciant. erum hanc pacis unionem inimicus homo, & viri propriis commodis incumbentes, sutilitate publica neglecta ) impediunt. At sophista Scotus aut A esus respondebit, frequenter matrimonia contraxerunt, &hac via pacem non habuerunt. Quibus respondeo indubitatum titulum hac via non attigerunt, quicquid nostri debeata Margareta Angla fabulentur. Nunquam praestantiores Reges quam ex Anglicis mulieribus Scoti habuerunt, patet de beatae Margaretae liberis, regibus invictissimis sane, pariter & optimis. Idem in Jacobo secundo ex Angla genito contemplare, de Jacobo quinto septenni Angli nepoteaahuc Diuiti sed by Corale
82쪽
aδhuc indicare tenebrosa est acua in nubibus aeris: sed Deum rogatum facio, quatenus Patrem, Proavum, & Abavum, Jacobos, in probitate & moribus imitetur. Scolos invidia Sabellicus Historiographus non abjectus taxat, &quod invidia notari debent, aliter coloratur. De Scotis seoli elato proverbio Galli utuntur, dicentes, Lu es fer comme uri E Mys, quod est, me animo es superbo ad modum Seoti. Et illiud per Gallorum modum confirmare pote occidentales Hesperios volucres pennatas Galli vocant.
Et in De situ orbis Dionysius, de Hispanis loquens, dicit, Bod es senus hominum superbissimum. Modo de Hispanis, ut inserius dicemus, Moti originem traxerunt, sed Patrios mores nepotes sere imitantur, teste Philosopho imo Politicorum, In invidiam tumidus fatale Iabitur. 'rae aliis singulariter eminere, inflatus appetit, & dum alios sibi aequales aut paulo inseriores intuetur, in eos succenset, & in invidiam prorumpit. Non eo inficias, quin Scotorum aliqui sint & inflati & tumidi, sed, an reliqualente illis vitiis ma s laborent, nondum exploratum abeo; parvi momenti dicta aliata sunt, Sabellicum memini ita scripsisse. Forte paucos Scotos Romae pro beneficiis litigamos viderat, qui sibi invicem sicut com- petitores facere solent invidebant. Pro Caroli Septimi
eo nomine Regis tempore Galli loquuntur : quia illa tempestate Scotis in bello contra Anglos Carolus plurimum usus est. Et cum initio parum pecuniae Carolus haberet, victum a plebe bellatorcs coacti sunt capere : erga plebeos rudes erant, & plebeos tanquam ignobiles Scotin il sicut in patria Iaciunt contempserunt: in qua plebe primo & postea a populo superbi dicti sunt. illa tempestate apud Gallos de Scotis aliud proverbium pullulavit, scilicet, Parvum equum primitus, et posea magnum Scotus introducit. Hoc propterea ortum habuit, quod turmatim in campis Scoti milites progrediebantur, sicut plerique Galli nunc faciunt, & ut facile in ruralium domus reciperentur, gradarios & parvos equoS cum parvo milite praemiserunt: quibus introductis, cum magniscquis majores viri cum majoribus copiis supervenerunt. H Britannos Diuitiam by Corale
83쪽
Britannos omnes satis alti animi' auguror per universale signum, non universale logicum, sed morale, quod aliquas exceptiones patitur: sed quod Germanis, Hesperiis, . vel Gallis elatioris sint animi, non concedo. De nostris ad- Seoti humana huc aliam objectionem attingemus, Scotos humanis caristi . nibus delectatos fuisse asserunt : et ad hoc Hieronymum pro clypeo introducunt dicentem, loquar de aliis nationibus, eum ipse adolescentulas in Galilia viderim Seotos, grentem Britannicam, humanis usi ea ibas, eum per Disas porcorum greges is armentorum pecudumque reperiant, pastorum nates feminarum saliuas solere abscindere, S has solas ciborum delitias arbitrari. Non potes dicere quod de Gothis vel Scotis Hibernicis, pr pter verbum Britonicam, louuatur. Huic dicto respo deo, Si ita omnes Scoti fecistent, posteritati labem non afferrenti a gentilibus & infidelibus fideles Europaei descenderunt, praedecessorum culpa posteritatem ratione utentem haud denigrat. Insuper, si ita pauci Scoti, de quibus divus Hieronymus loquitur, fecerunt, in sua Insula vel Scoti communiter non ita victitarunt; . quod ex hoc liquere arbitror; Ad ccc. annos Hieronymum Beda secutus, quod Scotorum primam scaturiginem tangens, &Scotis vicinus erat, de hoc nihil dicit. Hibernicis &ferinis quibusdam Scotis haec Strabo attribuere visus est. Insuper, in De proprietatibus Bartholomeum Anglicum de Scotis loquentem dicere invenio, Pod apud Scotos tum . pe es in lecto ad mortem deeumbere ; sed in bello mori pulchrum putant. Cui dico, hoc ascribendum vitio non , arbitror, pulchrumque mori succurrit in armis, & hoc in .seMi se jEgi, bello justo. Alio adhuc vitio Scotos plerique notant, M xxο- , ' hoc Sabellicus. tangit: Quod se nobiles Scoti vocent, &' istud per Gallorum communem modum loquendi de Sc tis fulcire facile possum. Dicunt enim, Is regis Scot rum . Cognatus germanus est. Certe ab hoc vitio Scotos excusare nequeo, tam enim domi quam foris de nobilitate plurimum gaudent, & se licet ignobiles fuerint de nobilium sanguine ortos voluptuose audiunt . Nostris Con-- terraneis, , qui a se. nobiles putant,.tali jocosai ratione uti
84쪽
soleo, uno tamen praesupposito, Nullus est nobilis, nisi cujus alter parens nobilis fuerat; & absonum est aliquem
ignobilem cujus Darentes nobiles fuerunt) vocare. Hac suppositione permitta, quaero, Utrum Adam erat nobilis, an non. Si primum, contra unam partem suppossiti. Si secundum, omnes liberi ejus erant nobiles, & sic omnes
dabis nobiles, vel quemlibet ignobilem habebis. Praeterea de primo nobili quaestionem verto, quaerendo, Qua via nobilitatem habuit Non a parentibus, ut notum est, &s primum, nolitiam ignobilis filium dixeris, suppositum negas. Cum ignobilibus opulentis, nobiles pauca habentes, matrimonium contrahunt. Hac via Motorum no
nulli totam patriam nobilitant. Talia conjugia tam Sc tia quam Anglia admittit. Sed his Scotis dicere soleo
quod tunc inter eos, quoniam ignobilibus Commiscentur, nulla est syncera nobilitas. Dico ergo, nulla est prorsus
vera nobilitas nisi virtus & ejus actus. Vulgaris nobilitas non est nisi ventosus hominum loquendi modus. De propriis viventes sine artificio, quacunque via opes habuerint, nobiles vocantur, et potissimum si in antiquitatem tran-seant, sive juste sive injuste opes acquisitae fuerint, &apud generationem diu permaneant posses res, mundane nobilitant: Ex his sequitur quod ex pastoribus Reges originem, & ex regibus pastores traxerunt. Corollarii prior pars est nota, & adhuc ipse declaratur. Si magnis opibus terras pastor emat, sua soboles nonnihil nobilit iis sed parum acquirit. Nepos ditior effectus majorem nobilitatem induit, sed cum temporis intervallo opes co Iescunt, jam magnus princeps efiicitur, & regiam prolem
quae etiam eadem via ascensum habuit ducit. Secundam partem ejusdem declaro, cum unum a regno alter
trudit: a regno ejectus militiam vel alia officia subire cogitur, & a supremo in infimum descenditur. Igitur, mendaciis Scotos gaudere Sabellicus astirmat. Sest haec mendacia plus vigere in Scotis quam in aliis haud satis imtelliM.
85쪽
De Gestis Sco TORUM. LIB. LCAR VIII.
De Scotorum, tam agricolarum quam nobilium, tam sylvestrium quam . mansueto
rum, rursum moribus. DE Scotorum vita & moribus nonnihil Iocuti s
mus, superest eandem materiam prorogare de h Nobiles Bri- . mana nobilitate loquendo ut plures. Nobilibus ea thuaiani in continenti Europae viventibus, Britanni nobiles non sunt minus humani. Quandam communitatem a Vulgo separatam habent. Exteriorem nitorem in Galliae urbibus& civibus, majorem quam in Britannia invenio : min rem autem rure & agricolarum. In Britannia ad templum vel forum sine armis vadit nemo, nec ultra vicum in quo moratur. In vestibus & armis parvis nobilibus se comparant : et si ab eis ictum recipiant, sine morae tractu reddunt. In utroque Britannorum regno in ignobilibus & .agricolis pondus belli consistit. Terras localitias a domi- agricolae habent, quas per famulos & non seipsos c co. lunt. Equum & arma habent, parati cum proximo P tente viro si cum diligunt in causa julta vel injusta equitare : et cum eo si casus contingat) ad mortem stare. In hoc insuper agricolae delinquunt, suos liberos ad artificium haud ponunt. Calcisces, sartores, & hujusmodi opifices viles & imbelles judicant : ideoque liberos ad n
Bilium curias, vel ut rure more suo habitent, ponunt. Etiam urbanos imbelles existimant, & revera urbanis in re militari sunt longe superiores, & duriores milites. In urbibus aliti comessationibus, potationibus, preciosis vestibus, & quieti, assueti sunt, nec arma serre consueti 1unt: propterea belli duritiei statim succumbunt. Contra, i nui potu & exercitatione continua nutriti agricolae dur scunt et Dissiliam by GOrale
86쪽
scunt: - licet agros non colant, circa famulos & familiam vigilanter incumbunt, & pro magna parte cum nobilibus
vicinis equitant. Apuo nobiles duplex error contingit : alter quidem, Nobilivi amsi duo nobiles pares irarvo intervallo distant, crebro inter se litem & homicidia habent, nec eorum subditi mutuo sine discordia obvii fiunt: sicut cum Abraham & Loth locupletes facti sunt, eorum pastores haud convenerunt. Ab ineunte aetate domus oppositae in eorum liberis odium generant; ita quod domus oppositae odium ante Dei
SEcu Noo liberos suos principes viri in literis & m
ribus non educant : in reipublicae non parvam Perniciem. Debent enim viros peritos in historia, & in moribus pro-boS, Pro eorum liberis erudiendis investigare, ut in juventute tenera bene habituentur, tunc cum adulti essent
rationi parerent: justitiam, sortitudinem, & temperantiae species quae in quotidiano usu sunt, eligerent, & vitia tanquam spurcas turpitudines abhorrerent; et tunc principum vicinorum filii facile convenirent, nec seditionem In republica moverent, & non minus fortes in bello essent, uod de Romanis patuit, quorum clarissimi exercituumuces literarum admodum periti erant: & idem apud Graecos, Carthaginenses, dc Hersas legimus. Praeterea si sh, - - e. cui Scolorum uti diximus duplex est lingua, ita mores mu duplae gemini sunt. Nam in nemoribus Septentrionalibus &montibus aliqui nati sunt, hos altae terrae, reliquos imae terrae viros vocamus. Apud exteros priores Scoti sylvestres, posteriores domestici vocantur, lingua Hibernica priores communiter utuntur, Anglicana polleriores. Una Scotite medietas Hibernici: loquitur, & hos omnes cum Insulanis in hi vestrium societate deputamus. In velle, cultu & moribus, reliquis puta domosticis minus honesti sunt, non tamen minus ad bellum praecipites, sed multomasis, tum quia magis boreales, tum quia in montibus nati & sylvicolae, pugnat iores suapte natura sunt. Penesi tam n
87쪽
tamen domitos est totius regni pondus & regimen, quia melius vel minus male quam alii politizant. Sylvestrium una pars bobus, ovibus, & equis abundat, & hi, ne opes perdant, justitiae & Regi melius parent. Alia pars venationi dedita otium diligit, & eorum Principes viros malos in otio sequi appetunt, vitam sine labore ab aliis capiunt, suo ferino capiti & inutili citius ad male agendum quam
ad bene operandum parent, factiones inter se magnas habent, & crebrius bellum suam pacem. Horum impetum compescere Scotorum Reges plerunque ViX Potuerunt. A medio crure ad pedem caligas non habent, chlamyde pro veste superiore, & camisia, croco tincta, amiciuntur. Arcum & sagittas, latissimum ensem, cum parvo halber. to, pisionem grossum ex solo uno latere scindentem, secacuti uimum sub Eona semper ferunt. Tempore belli l ricam ex loris ferreis per totum corpus induunt, & in illa pugnant. In panno lineo multipliciter intersuto & caerato aut picato cum cervinae pellis coopertura vulgus sylv strium Scotorum corpus te m habens in praelium prosi.lit , Sed in sagis nostri domestici plebei & Angli pugnant
Pro musicis instrumentis & musico concentu, lyra sylvestres utuntur, cujus chordaS eκ sere, & non ex animalium
intestinis, faciunt, in qua dulcissime modulantur. Nostros domesticos aut domitos seu mansuetos, hoc est sub rationis habena & clementer Viventes, propter linguam non minus quam Anglos odio prosequuntur.
88쪽
De maria Scotorum origine Et denominationis
causa. Nam Scoti ex Hibernicis, Hiberenici autem ex Hispanis sunt orti, Scoti
a Scota muliere denominati. HUCUSQUE de Britonum origine, & Scotorum Britannorum moribus, mentionem fecimus, superest. de Scotorum origine mentionem facere. A Bruto tam Motos quam , allicos prodiisse aliqui Anglorum annales attestantur, dicentes quod tres filios Brutus habu- Brati filii.
it, nomen primo Locrinus, cui Angliam in regnum dedit. Secundo filio nomen Albanae erat, cui Insulae partem borealem quae ab eo dicta est Albania) dedit. Tertio Cambro, terram occidentalem Insulae contulit, a quo Cambria & postea Vallia dicta est. Hanc de Bruto mi e4Ηἐ-nctionem superius non recepimus, & quicquid sit de ejus filiis, si aliquis talis erat, multiplici argumento certum est nos ab Hibernicis originem traxisse, hoc ex Beda Anglo, qui sui regni progeniem attenuare nolebat, didicimus. Hoc idem loquela manifestat: adhuc Scottae ferme medietas Hibernico loquitur, & a paucis retroactis diebus plures Hibernicε loquuti sunt, & tamen inter Britanniam& Hiberniam tale mare quale inter Galliam & Angliam interfluit: Loquelam de Hibernia in Britanniam attulerunt. Hoc idem per nostros annales liquet, quorum scriptores in hoc non erant negligentes. Dico ergo a qui- Hibemici exbuscunque Hibernici originem duxere, ab eisdem Moti
exordium capiunt, licet mediate, sicut ab avo nepos. Ue- bernicis
rum ab Hispanis Hibernici principium sumpsere, ut apud
89쪽
Chronographos notum esse arbitror, de Brigantia Lusit aliae urbe, & ab Hibero principe fluviorum p tatrice, multi simul ad novas sedes inveniendas 1 e conjun-' Xerunt, & navigio in mare Oceanum sicut adhuc hac intempeltate faciunt se posuerunt: trium dierum spatio Insulam quandam mediocriter inhabitatam invenerunt, quibus quia Incolae resistere non poteran , sedes illic t carunt, di Insulam Hiberniam quia major pars Hispanorum ab Hibero Hispaniae flumine venerunt, vel a quindam milite Hispano, Hibero nomine, prout aliis placet, T ' i' cujus mater Scota vocabatur, nomen indiderunt. Ita quod aliqui Insulam ab Hibero Hiberniam, alii vero a Scota Scotiam appellaverunt. Apud majores vulgarius Scotia appellabatur, temporis tamen successu, ad Scotos Britannos separandos, Hibernia non Scotia denominatur. Apud quosdam annalium nostrorum legimus quod Ga-N H thelum, nomine Nealus, quidam Graecorum rex filium habuit, quem pro male meritis e regno expulit, qui ad B gyptum profectus est, & Pharaonis filiam, nomine Sc tam, in conjugem accepit, sed cum in mari rubro Hebraeos sequens Pharao submersus est, Gathelus & Scota cum suis ab .Egypto extorres facti sunt, qui navigio temporis tractu ad Hispanias novas sedes quaelituri deveniunt. In Lusitania quam Portugalliam dicunt Hispaniae portionem quidam resederunt, & Brigantiam munitam urbem construxerunt. Alii vero penetrantes Hispaniae interiora ad Hiberum sumen devenerunt, & illic ducentis annis cum sua progenie permanserunt, quorum aliqui novas deinde sedes inquirere studuerunt, S in Insulam, quae nunc Hibernia dicitur, devenerunt. Et si verum hac historia contineat, ab Hispanis Hibernici Scoti originem duxerunt. De hac prima prosectione de Graecia &AE.sypto figmentum reor; & id propterea, Angli hostesse jactare didicerunt quod ex Trojanorum sanguine orti erant ; ex Graecis Trojae domitoribus nobili regno AEgypto tunc adjunct. a. Scoli primam scaturiginem is liabuisse dixerunt. Sed videntes historias omnes & linguarum
90쪽
, De Gestis Sco TORUM. LIB. I.
mamin assinitatem probantes, cx Hispanis Hibernicos procreatos, adjecerunt Graecos & AEgyptios sua prima capita ducentos annos in occidentali Hesperia moram traxisse. Εκ his aliqua certa cum aliquibus ambiguis miscentur. Certum est enim ab Hispanis Hibernicos, &ab Hibernicis Scotos Britannos ortos esse, reliquam partem tanquam ambiguam mihi vero inanem in milliam facio. Praeterea absurdum nescio quid nostri Annales re--nbuia,
citant, Simonem Brek & Hisbanos qui in Hiberniam
descenderunt, dicunt novam linguam fabricasse, & omnes hi Inscia inventos occidisse. Secundum esset inhumanum & mutile tautam famulis, mulieribus, de Darum lis spoliare. Marin navigio' ut Antoninus & Vincentius recitant 7 Hispani in Insulam descenderunt, vel se
ro vel pace' Insulam pro arbitrio occupant. Quid opus erat gentem imbellem interimeret Secundo, de Iinguae fabricatione, sine ratione est dictum. Si unius linguae genti alterius linguae gens commisceatur, linguam de utraque participantem, loquendo solum, conflant, plus tamen cum lingua honestiori delectabiliorique particupantem. De lingua Anglicana hoc liquet, quae cum Saxonica multum participat. Sed propter Danos & Brit nes a Saxonica multum alterata est. Et a lingua Anglicana nos Scoti meridionales propter sylvicolas Scoros differimus, sicut de Picardis Gallicae loquentibus ob Flandrensium vicinitatem contingit. Et ita ubique evenire . solet. , Cum lingua Hispanica Hibernica magnam vicinitatem habet. Matutino tempore Hispanus salutando dicit, Bona dies, Hibemicus Vmno a die b pro v tam Hi- ispani quam Vascones, ut Parisii novimus, confundunt, nisi linguam mutaverint. In morte similes cantus lugubres cum Hispanis habent, & mores non dissimiles. F.st enim Hibernia Insula ad Britanniam subdupla, nec ita Septentrionalis, ad occidentem Britanniae sita, undique
mari circumfusa, tantum a Britannia, sicut Britannia a Gallia distans. Serpentem Insula non gignit, immo si eX Serpentem ne