Aristotelis Stagiritae Organum, seu Libri ad logicam attinentes, Seuerino Boetho interprete, ad optimorum exemplarium Graecorum fidem nuper recogniti et in capita distincti cum scholiis variisque argumentis, conclusionibus singulo quoque capite conte

발행: 1564년

분량: 773페이지

출처: archive.org

분류: 철학

761쪽

genere declaratur. Quocirca si quis roget. An quem nominas, vere hunc eu λ non Latino loqui videbitur, sicut ncc si quis requirat, hiccine est quam escst dicis p Vtrum autem lignum hic, an ea , quae nec marem, nec sceminam significent , nihil interest. Itaque non fit soloecismus in hac argumentati

ne, An quod ais est b, id lignum est lignum autem ais esse: lignum igitur est. Lapis autem,& hic maris habet inflexionem Quod . si quis interroget , sitne hic haec λ Deinde rursus quid num hic Coris cus est tum dicat , Est igitur hic haec : non con' cluserit soloecismum, ne si Corisci quidem verbum sceminam significet: modo id non dederit is , qui contra disputabit, sed hoc ante quaerendum est. Si

vero sit illud, nec ille dederit , certe is nec vere , nec contra eum ', qui rogatus est concluserit. E

dem ergo modo illic lapidum huius vocabulum declarare debct. Sin minus , nec alter id dedit significare , non est appellenda conclusio : sed videtur esse, propterea quod dissimili, casis nominis similis apparet. Verumne est, hanc esse id, quod eam ais esse λ esse autem cani aspidem ais r est igitur haec aspidem. Sed non necesse est, si aspidem non

id significet: sed aspis & aspidem hanc nec quod ais

esse, id hic est: ais autem esse Cleonem: est igitur hie Cleonem . Dictum est cnim , quem ais hunc esse, hic est, non hunc. neque enim Latina sit interrogatio , si hoc modo proseratur . Scin tu hoc est autem lapis: scis ergo lapis. Sed non idem significat in interrogatione , Scin tu lapidem quod in assumptione, est autem lapis. Sed in illa est accusandi casus, in hac recti. An cuius scientiain habes,

id, scis , lapidis autem scientiam habes: scit igitur lapis. Sed cum dicis , cuius, lapidem in gignendi casu intelligis: cum autem id, lapidem in accusandi

casu , & maris genere. Datum est autem , cuius

sicleotiam haberes, id scire te, non eius: ita non la

pidiu

762쪽

pidis, sed lapidem . Atque illud quidem perspi-ι

cuum est, ex ijs quae diximus, haec argumenta non concludere soloecismum, sed speciem, quandam praeie ferre conclusionis , dc quemadmodum eis sit in

currendum.

In non facere intelligitur facere,

Cap. VII.

INte ligenaum est autem , facile esse persi,ieere in quibusdam argusi cntis, in alijs dissicile, qua

de causa, & qua in re auditorem capiant atque decipiant, cum saepe cadem haec fini quae illa. E dem enim argumentanda captiosa uocanda sunt om- via, quae cet eodem vitio nominantur. idem auten argumentum captiosum alijs ex verbo, alijs ex altria butis & accidcnte, quibusdam ex alio viderer exist re , propterra quod cum 'uic lite concluditus, non idem de larate videatur. Vt ergo captionum earum, uae ex homonymia oriuntur, quae ex omnibus maxime solent usurpari, partim cuiliis perspicuae ac notae sunt: omnesque captiones ridiculae fere in verbo verisantur, cu iusta odi hae sunt, Vir vehebatur curru per scalas ubi venit struus apud Caeream Et Boreav pu rusne 3 non aequidem, interfecit enim mendieum α mptorem. An non Euarchus , sed Apollonides

aliaeque eius generis plurimae, sic partim eos etiarn , qui in captionibus diu multum ue versati sunt & exet citati, fallunt & fugiunt. Id l te ex eo intelligi p teli, quod fere verbi, dissentife&d schepare solent. velut ultum idem lanificci in rebus omnibus unain,

763쪽

di id, quod est, an aliud. nonnulli enim unum & id , quod est, idem declarare existimant . alii Zenonis di Parmenidis rationem explicant, propterea quod unum, & id quod est, plura significare videantur tamiliter eae captiones, quae in accidente aliisque rebus cernuntur, eam vim habent, ut in aliis sicilius, in

aliis diisellius perspici possit , & genus iesum captionis, di sit necne reprehensio. Dissicilis autem re grauis est argumentatio, quae eam vim habet, ut animi dubitando in contrarias partes distrahuntur. serit enim haec, pungitque maxime. Dubitatio autem duplex est: quarum altera in dia sputationibus dialecticorum vcrsatur , cum dubitamus quod potissimum roratum sequamur, altera in iis cernitur, quae pugnandi studio cCmparantur, cum in quo captionis genere propositum argumentum Versetur, ambigunt. Argumenta autem dialecticcrum tum demum ad refellendum dissicillima erunt, si ex

ijs , qui videntur quam maxime probari id , quod

maxime probabile est euertent di confirmabunt. Una enim , cum sit argumentatio , tamen contraria dceontradicente enunciatione transata omnes ratiocia

nationes sui similes obtinebit: quippe eum suturumst semper, ut ex probabilibus item probabile insi met & confirmet, ut ambigere & dubitare animis necesse sit. Ae dissicilis quidem illa maxime est, quae interrogationibus parem, ac similem tacit conclusi nem. Secundo loco ea , quae ex similibus omnibus progreditur, quae iacit item, ut dubium sit, utrum rogatum negandum si, id quod dissicile factu est. Nam& infirmandum est, & tamen utrum sit, incertum est. Earum autem, quae certandi studio compara tur, ea primum dissicillima est , quae cum primum tractata est, dubium est rem, necne concluserit & es. secerit , & utrum in distinctione ac salsitate illius eo sstat explicatio. Deinde ex reliquis ea, cuius expliacationem perspicuum est vel in salsitate vel in diastin-

764쪽

stinctione versati sed dubium est utrius rogaticii ssione , aut distinctione sit dissoluenda , quin etiam virum in conclusione, an in altero rogato erylicatio quaeri debeat . Ac interdum quidem facile est argumentiam, ex quo nihil effectum est tum ei: in ' mis improbabiles aut salsae sunt assumptiones, int dum autem non est nestigendum. Nam & cum aliquod rogatum deest, in quo illa vis inest, ut in eo versetur, & ut ex eo du tur argumentum, neque id assumptum est ,& tamen tractatum est & explicatum argumentum, inepta ratiocinatio est, & cum aliquid praetermissum est eorum, quae extrinsecus ad rcin quae. Proposita est confirmandam assumuntur , non facile

contemni negligique dcbet, sed argumentum iacile est, & is qui interrogat, non praeclare suo iunctus est

munere. Explicatio autem alias ad totam argume tationem , alias ad eam, quae rem quaerit, S ad rogatum , interdum ad neutrum eorum referri potest. Eodemque modo quaerere licet, & tractare argumentationem tum contra Id, quod venit in disputationem, tum contra eum, qui respondet, tum contra tempus ,

cum plus temporis desiderax explicatio, quam qua tum datum sit aq disserendum contra explicationem. Epilogus omnium praecedentium librorum, dicorum, quae his duobus dicta fuerunt.

DI imus ex quot quibusque nascantur capti

nes in disputando, & quemadmodum eum, qui mentiatur indicemus, impellamusque alterum, ut admirabilia quaedam & contra opiniones omnium dicat. Ostendimus praeterea, ex quibus enficiatur ratiocinatio & quae nam sit interrogandi r tio , & quis nam sit interrogationum ordo. Illud cum docuimus, quis sit usus horum argumentorum. Diximus

765쪽

Diximus de ratione & disciplina respondendi , &quemadmodum argumenta captiosa di bliti debeant. Reliquum est, ut de instituti nostri ratione enum

rantes, nostrumque sermonem concludentes, pauca

dicamus. Propositum nobis suit, rationem quandam de omni re proposita disserendi ex ijs, quae maxime probarentur inuenire. hoc enim ossicium est dialectuces, & eius rationis,quae periculi iaciendi causa comparata est. Quoniam autem anic confirmauimus,

dialecticen propter sophistices quam sequuta est vicinitatem, non solum posse probabili, sed etiam neces.saria ratione disserere , ob eam causam non solum eius officium in eo posivimus, ut ea instructi, argu . menta stimere, sed etiam, ut argumentis resistentes , causam disserendi ijs afferendis, quae maxime item probabuntur; destiadere possimus. Cuius nos modo quae causa cisti di imus , ob eamque causam S crates qu rere solebat, non respondere, in ippe qui nihil se scire fateretur . quae quidem facultas ad quas res esset utilis, & quibus quotque rebus comparari posset , atque unde harum rerum nobis magna suppeteret copia, in superioribus libris demonstrauimus. Illud etiam exposuimus , quae esset i terrogandi ratio &ordo, quae respondendi, & quomodo explicanda argumenta. Caetcra etiam osten-d rinas qirae ad eandem rationem disserendi pertinent. denique, ut cli in stipra diatium est, de captiosis &sallacibus argumentis diximus. Quae cum ita sint, certe hine instituti nostri ratio commode habebit

et 'rminum. Quod autem in ea, de qua agitur arte usu venerit, ignorare minime debet mus, eorum Omnium, quae inii eniuntur, partim cum prius ab aliis percepta & comorehensa ectent,& sigillatim elab rata, opera eorum, qui posterius accepillent , pro

gressa esse longius, partim a prima origine paruani primum progressotaem sacere solent, sed multo vitiatiorem ea, quam assequuntur ex his, amplificationa.

766쪽

Cum enim maxima est, principio totius rei vis ut dicitur, tum dissicultas maxima. Quo enim maior est in eo vis, eo quoniam perexiguum est, dissicilius cadit sub aspectum, hoc autem inuento,sacilius est reliqua addere & conducere . quod etiam in libris de ciuili scientia contingit ac sere in carte is artibus omnibus. Qui enim arte, inuenCrunt, omnino paulum alicuid procesierunt, ij a uicin , qui nune inhonore habentur , cum a multis quasi hereditario iure, ijs, qui vicissim propagarunt, accepissent, sic auxerunt. Tisias quidem prinitis successit. Tisiae Thrasymachus , Thrasumacho Thcodorus , multique multas partes contulerunt . ut hunc magnam esse artem, nihil mirum esse videatur, Ac vero h ius artis non partes aliquae perstet e exant , initio aliae erant , sed ne una quidem omnino suberat. Nam eorum , qui disputationes eas , quae ccrtandi studio institu bantur , mere de docebant , similis erat disciplina Gorgiae instituto. Nam cum Crationes alij ad dicendum: , alij quae ad quarxendum& interrogandum valerent , darent edis endas , in quas Vtrisue saepe mutui sermonibus incidcre s lebant , fiebat , ut discipuli celeriter illi quidem, sed sine arte, perspicerent . quar ab illi, tradcrentur, praesertim cum ita demum se institii ere & docere existimarent. si non artem, sed ca, quae artis essent traderent , ut si quis artem se traditurum profiteretur , qua pedum dolori in ederemur , dc inde non

artem doceret calceorum conficiendorum, nec unde haec paretur traderet, suppeditaret autem varia genera calceorum is corte , ut adiumentum ad usum adserret , artim tamen non traderet. Et cloquentiae quidem multa profecto di veterum praeci ptas zX-titerunt, dialectices autem nullum omnino habemus ante aliud quam longu usu qu Prendo multum id m-poris consumpsimus. Quod si vobis in haedi sui n- tuentibus, non videtur haec ipsa dicterendi ratio ex

767쪽

iis, quae ab initio supeetebant, satis praeclare eo si tuta esse , prae caeteris artibus , quae haereditario quodam iure ad tantam amplitudinem elatae sunt, hoc profecto unum reliquum est vobis, aut iis, qui audient, officium, ut si qua praeter illa sint, iis, qui praetermiserunt veniam detis, & si qua inuenta, inuentoribus gratiam habeatis.

DUORUM LIBRORUM

ELENCHORUM

768쪽

REGISTRUM

769쪽

Venetiis apud Ioannem Bonactum. N D L X I I 1 I.

SEARCH

MENU NAVIGATION