장음표시 사용
731쪽
sit id, de quo disiuit tur, & postulare,ut quae alteri videantur,dicat, id certe ad compellendum eum ad ea , qti v sunt cotraria opinioni omnium,& salsa, magnam copiam argumentorum mppeditat. Quod si is,qui ro gatur, aliquid horum concedat, aut inficietur,utile est eo loci cuna impellere, ubi magna suppetet argumentorum copia. Sed hoc tempore rarius,quam superioribus, locus his captionibus datur, propterea quod st titia quaerunt , quid hoc ad rem , de qua agatur, perti- neat. Hoc autem ad eliciendum aliquid, quod aut fal' situm sit,aut sententijs omnium repugnet,plurimum V - let, nullum statim propositum in quaestionem vocare , sed prosteri, se discedi causa quaerere. dabit cnim haec ratio argumento locum. Ad falsum autem demonstra dum roprius lociis est sophistarum,ad ea eum, qui co. tra disputet compellere, in quibus masna argumento 'rum copia suppetet. Quod,ut supra docui, & rccie &vitiose facere licebit. Rursiis ut cogamus alterum aliquid concedere, quod sit contra opinionem Omnium. cuius sit gelacris aut sectar is, qui contra disputat, vige est. DeInde interrogare par est,de eo quod contra opinionem multorum isti esse fateantur. Sunt enim cuiusq; eorum opiniones, in quo multum valet in propositionem distribuisse,& se ligi se proposita singulo
rum. Explicatio autem horum socorum apta illa se tur exponere id,quod contra opinionem est omni una, non ex o atione essici . Quod semper ei propositum est,qui certandi studio disputat Idein concludi potest ex voluntatibus hominuin,&perspicuis opinionibus. Non cnim eadem volunt & Ioquuntur horn ines, sed
cum oratione honestissima utuntur,tum ea,qu. at utili- tatis speciem prae se seruiit,sequuntur . velut mori per decus, magis quam iucunde vivere aiunt oportere,& iuste.& integre vitam per inopiam agere melius , quam in opum abundantia turpiter. at contraria se-r quuntur. Aci, litidem, qui in respondendo voluntates sequetur, ad certas ct claras opiniones reuocancus er1t, 1s autem,qui has ipsas , ad incertas & obscu-
732쪽
Pugnant, dicat necesse est, quoniam vel de perspicuis. vel de obscuris & incerti, opinionibus loqtientur con- raria. Plurimum autem valet ad exprimendum alia quid quod sit contraria opinionem omnium. Id quod Callicles in Gorgia commemorat. At ille etiam usit T S Omnes, ex eo quod naturae, & quod legi consentari rim est, id eis ci putabant. Naturam enim legi repu-- mare,& iustitiam lege honestam clie,natura non esse. Dcbet igitur ei, qui naturae consentaneum aliquid di-xCrit,lex opponi & natura et,qui lcgem prost rel.Vtroque enim in donliquid dicet admirabile,&quod sen- teritijs omnium repugnet. Hi autem verum, quod naturae congruit sequebantur, quod autem legi, id mutilitudini probatur. Perspicuum est igitur etiam illos,
quemadmodum etiam huius aetatis nomincs, conatos
esse, vel refellere eos, qui contra dispuIabant vel co gisse, ut aliquid quod ellic contra omnium opinionem
concederent. Sunt autem interrogationes quaedam ,
ad quas, s in alterutram partem. respondetur, admirabile quiddam existet, contraque opiniones.ut sit ne parendum sapientibus, an parenti λ Et sint ne ea, quae utilia sunt facienda, an quae iusta ρ Et, accipere iniuriam praestat,an facere Compellendus aute is,qui con. 'tra disputat, ad ea, de quibus sapientes a multitudine
dissentiunt,ita tamen, ut si quid dicat de sentcntia sa- . pientu, ad vulgi opinione. sin quod vulgus probet , ad
sapientsi sentetias opinionesque reuocetur. Aiunt enim - hi,beatum iustum esse necessario, multitudini aut non probatur,rege non esse beatum. Compellere autem ad ea quae hoc modo non probantur,id In valet atque ecficit quod ad legis & naturae repugnantia retro arc.Na& lex vulgi est opinio, & ad naturam ac vcrum orationem suam sapientes dirigunt. Ac ea quidem, quae opillitionibus repugnant,ex his locis petenda sunt.
CONCLUSIONES.. sui temere loquuntur, uehementius errant.
733쪽
Iuste uiuere in inopia, melius est quEm in opibus Odiuituis turpiter uiuere. Lex uulgi opinio est, ct ad naturam ac uerum orationem suam sapientes dirigunt.
De Nugationis & Soloecismi locis. Cap. , II. NVnc sequitur , ut quomodo nugari cogant sephistae disseramus. Ac quid appellemus nugari iam iam diximus. Omnes autem hae argumentatione s hoc ita efficere volunt, si verbum dicas , an Orationem nihil intercst. Duplum aute,& duplum snipli idem valent. Si igitur est simpli duplum , erit simpli simpli duplum. Rursus, si pro duplum duplum, sin pli ponat, ter dicentur, erit simpli simpli simpliduplum. Et sit ne cupiditas voluptatis Hoc autem est appetitio voluptatis. Est igitur appetitio cupiditas
voluptatis voluptatis. Sunt autem eius generis captioncs in ijs, quae cum aliquo conseruntur, quorum non solum genera,sed ipsa etiam cum aliquo conseruntur, di ad unum, idemque re feruntur, ut cupiditas alicuius
cupiditas,appetitio alicuius appetitio, & duplum alicuius duplum, & simpli duplum dicitur. Itemq; in ij
quae in genere eorum,quae cum aliquo conseruntnr,no mcrantur,& de natura alicuius dicuntur, cum interim eorum definitio naturam eis subiectam complectatur, S uno nomine in ijs,quorum habitus, & affecti nes, S si quid simile per se de subiectis naturis dicit tur. Vt impar numerus est qui medium habet: est autem numerus impar: est igitur numerus, numerus, qui medium habet. Et si simitas naris est concauitas, est
autem etiam naris sma,est igitur naris naris concaua. Sophistae autem videntur cogere nugari, nec cogunt interdum , propterea quod non ante quaeri ni, Vtrum
exempli causa) duplii aliquid, an nihil per se dictum significet, & si quid significet, idem ne, an aliud . sed continuo conclusionem essiciunt, quae sic qui videtur,
734쪽
quod nomen solum idem quod oratio valere 3c declarare videatur. Soloecismus autem qui sit,supra dictilinest. Fieri autem potest,ut is qui non facit,s loecismum sacere, & qui facit, non saccre videatur. vii Leti inuet dixit, si venus masculinum est,nana qui dicit Alinam, soloecismum quidem facit secundum illum, non vide, tur autem aliis. Qui vero almum videtur autem , sed soloecismum non facit. Ex quo perspicuum est, artem aliquam soloecisinum facere posse. Itaque multae ora- titiones, quae non esciunt quod sunt itur, soloes ismum videntur concludere. Quod fit reprehensionibus. Omnes autem soloecisini ficti non veri, sere cxillo
pronomine Hoc oriuntur &cxistunt, cum casus nec
virile , nec muliebre nomen , sed medium horum veI utrumque declarat. Nam &hic uirile significat, i .& haec muliebre: at Hoc neutrum, vult illud quidem
declarare, sed tamen sipe viruitqlle illorum signis cat: Vt si quamatur, quid sit hoc λ & Calliope, lignum, vel Coriscus, respondeatur. Ac maris quidem& sceminini casis omnes differunt, nc utrius, alij non item . Quocirca plerutaque cum illud hoc datur & conceditur, hunc, quas dictum sit, concludunt, itemque
Uium casum pro alio. Fallax autem conclusio propterea efficitur, quod illud hoc commune sit multorum casuum,quandoquidem hoc alias idem quod hic, alias quod hunc cfficit. Sed vicissim declarare haec debet, si cum verbo Est coniunctum sit, hic, sin cum Esse, huno, ut Hipponicus cst, csse Hipponicum. quod descemineis iudieandum est eodem modo,& nomianibus suppellectilium , quae virilium vel muliebrium
inflexionem habent. QEorum enim ο& UeXtremae sunt litere, ea sola suppellectilis nominu inflexionem, retinent ut μυλον, idest ligno, ολ et io , funis. Quae ali tum non in eas literas de linunt, masculinorum vel stemininorum , quorum nonnulla ad suppellectilia res rimus , ut ασκος, idest uter, nomen est nyasculini se
neris, χλω, idest lectus, socminini. Itaque in histetiam talibus nominibus eodem modo id verbum Est
735쪽
& Esse dimi militudinem facient & distinistionem. ANoue similis est quodammodo soloecismus iis reprehensionibus, quae ex dissimilitudine. aut ex forma euenixe dicuntur. ut enim in illis rebus sic in his ex verbis, accidit, ut soloecismus fiat, quod homo & albus & rcs& nomen est. Perspicuum est igitur , dandam esse Operam, ut soloecismuni ex iis casibus, quos exposuimus. Concludamu . Ac genera quidem argumentationum, quae certaudi causa tractantur,& generum partes m
CONCLUSIONES. Ficti O non veri soloecismi contingunt ex illo pro
nomine hoc, cum casus nec masculinum, nec foemininum ,sed medium horam, uel utrunque declarat. De sophistica occultatione contra moleste r
spondentes. Cap. I .PErmagni autem interest ad occii tendum, ut in
dialecticis, sic hoc in loco, quemadmodum di sponantur ea, quae ad interrosationem pertinent. His igitur ita constitutis, deinceps sequitur, ut horum aliqua praecepta demus, Ad reprehendendum quide multum valet prolixitas, propterea quod .dissicile ost simul, & quasi uno aspectu multa perspicere. Vt autem prolixitatem assequamus, ab iis locis, quos supra exposuimus, praesidium petendum erit. Cederitas etiam in concludendo multum potest. Qui enim tardi sunt, minus res prouident. Iam vero ira es disceptatio adiuuant, quoniam qui aliqua pertum batione animi commoti sunt, minus virium habent . ad obseruanda & defendenda omnia. Ad iracundiam autem impellemus,si alterum, qui nobiscum disputat, ct nobis .iniuriam velle facere , di nullo affici pudore is docebimus.
736쪽
docebimus .aIam utile erit, vicissim interrogationes quaestionesque ponere, siue ad eandem probandum, aut refellendam, cui multa argumenta suppetant, siue in utranque partem. Sic enim fiet, ut uno tempore , vel plura , vel contraria defendat. Atque ut uno verbo finiam, omnia, quae valere ad Occulenda argumenta dicta sunt superiore libro,ad argumentationes etiam, quae certandi causa tractantur, valent plurimum . Nam & occulere latendi causa volumus, & latere decipiendi, atque captandi. Quod autem attinet ad eos, qui negant ea, quae argumentationi prodesthputant, interrogandi sunt a nobis per negationem, quasi conitarium efficere velimus, aut etiam utraque pars simul,& ex aequo quaerendo ponenda est. Cum
enim dubium est S obscurum, quid sumere velimus, minus ij, qui contra disputant, proterviunt. Iam vero si quis quasi membratim concedat res singulas per inductionem, saepe id, an in toto genere vcre dicatur ,
non est rogandus, sed id quasi datum sit, accipiendum est. Interdum enim illi se dedisse hoc ipsum putant,
α auditoribus videntur propter inductionis record tionem, quasi illa non frustra & temere rogata sint, in quibus etiam totum genus non significatur, & appellatur vlici nomine, similitudine utendum erit quo ad res Postulabit, propterea quod saepe latet &obscura est similitudo. Vt autem sumamus propositionem ,
contrarium per comparationem quaerere debemus.
veluti, si concludendum sit, patri in omnibus parendum elle, utrum in omnibuς parentibus parendum sit, an in omnibus non parendum λ S illud saepe , sint ne multa concedenda, an pauca Multa enim potius, si quidem necesse cst tribuenda parentibus videbuntur, Contraria enim inter se comparata atque comp Osita,& maiora & magna, & deteriora & meliora hominiabus videntur. Atque etiam cauillatio corum, qui in terrogant, facit plerianque ut ijs, qui contra dispi tant, reselli vel maxime Videantur, propterea quod . cum nihil effecerim , di concluserint, tamen non V
737쪽
eant in quaestionem id quod extremnm S conclusum fuit, sed quasi concluserint, ita concludunt. Non igitur hoc & illud. Illud etiam fallax & captiosum ei proposita re admirabili , ct quae sit contra opinionem omnium, uelle id, quod videatur responderi proposito cuinitio disputationis, quod probetur, de iis, quo rum ea vis sit, quaerere hoc modo. Tibi ne videtur pSi enim in ijs sit interrogatio cx quibus conclusio efficitur, certe vel reprehendat alter, vel concedat id,
quod sententijs repugnet, necesse est. Si enim dederit , reprehendetur, si non dederit, neque id probabile dixerit, aliquid quod sit contra opinione omnium ,
dabit. si non concedat, probabile autem lateatur, incurret in reprehensionem. Iam quemadmodum in a te Rhetorica, sic in ratione resutandi contraria & repugnantia elicienda sunt, vel ex sermone eorum, qui contra disputant, vel ex eorum quorum dicta & facta honesta cise concedunt. Itaque cx eorum dictis, qui
clusinodi vel similes habentur, vel ex plurimum, Vel omnium sermonibus. Iam quemadmodum ij , qui respondent, saepe cum refelluntur, distinguunt, si futurum est,ut eoarguantur,sic ij, qui quaestionem ponunt, hinc praesidium petere debent contra eos qui resistunt, si hoc modo efficiatur, illo non item, se hoc modo intellexisse. Quod etiam Cleophon facit in mandrabulo. Atque etiam a proposito aberrantes, reliquas W-gumentationes concidere debemus. quod si is,qui po-1cit, quaestionem praesentiat, ei occurrendum & praediacendum erit. Interdumque ex ijs, quae aliena sunt a proposito argumenta ducere licebit, si quis ex eo, de quo agitur, argumenta non poterit sumere, quod Lycophron secit,cum lyram lauda iam suscepisset. Quod vero ad eos attinet, qui aliquid argumentis probari volunt, quoniam placeu causam afferri oportere, certe quibusdam positis & concessis, minus totum est aldckndendum id, quod uniuersum est, si resullere v limus , assirmare, tequi repugnanticim, ut quod ais r marunt ncgare eoo, aut quod negauerint concedere.
738쪽
Quale illud cst ,Eandem in contrariis artem uecari, aut non versari eandem. Conclusiones autem quaere non debent more propositionum. Et quaedam quaerenda non sunt, sed pro concessis accipienda. A ex quibus interrogationes constarem & quemadmodum I tCrrogaremus, satis sere dictum est
Celeritas in concludendo multum ualet . cui tardi sunt, non multum provident. M iracundiam nobiscum certantes impellemres , a nobis eos iniuriam velle facere ostendemus, in nullo nos asci pudore dicemus.
Opposita iusta seposita magis elucescunt Simul multa conjicere est impostibile.
739쪽
De sophi sticarum orationi vi utilitate, O qu modo dilui possint, De Solatione sex ulti' morum locorum extra dictionem , et Matio- nis, ct soloecismi. ω Facili, difficili O acuta oratione. Epilogus item octo librorum Topicorum o duorum praesentium.
Quam viii sit cognoscere sophisticas orationes,&quomodo dissolui possint. Caput primum. Eru Eps de responsione,& quemadmodum argumenta discuticnda & explicanda sint,& quis sit horum argument rum usus dicendum eli. Valent quidem ad philosophiam duabus de causis. Primum, quod
---------------- cum verbis nascantur, faciunt ,
ut quot modis quidque dicatur, & quae similes sint, quae dissimiles res, & verba facilius intelligamus.Deinde valent ad quaestiones, qua, quisque per se separ timque tractat. Qui enim lacile decipitur, & capitur ab aliis, neque 11sentit,id etiam saepe ei per se rex consideranti accidat necesse est . Postremo valent ad opinionem, quod in rebus omnibus exercitati, & nutilius impcriti ignarique videbimur.Nam si ita quis disputet cum alteroot argumenta resella neque eorum vitia
740쪽
vitia exponere, aut explicare possit , is alijs opinionem adfert, se non a veritate coactum, sed imperitia ductiim, iniquum esse in disputando. Quo autem pacto ij,qui poscunt quaestionem, amati clie debeant,ut his talibus argumentationibus possint occurrere,facile intelligi potest, si modo recte supra exposuimu&, ex quibus fallaces & captiosae conclunones constarent, &in interrogationes nimiae, satis explicauimus. Aliud autem est, cum quis arsumentationem sumit, perspicere & discutere eius vitium, aliud cum interrogatur, celeriter posse resistere. Quod enim scimus, id cepe,
cum ordo verborum traiectione mutatus est, ignor mus. Iam vero,ut in caeteris artibus & rebus,sic fere in argumentis exercitatione celeritatem maiorem, ta ditatemue comparamus. Itaque si quid nobis apertum. perspicuumque sit, neque id meditatum habeamus,in eo fere fit, ut commoditatibus opportunitatibusquedinituamur. Quod autem in descriptioni Lusu eu nit, ut propositiones in parte tributas interdum rete ere non possimus, sic in reprehensionibus nonnunquam sci mus, unde conclusio efficiatur: & arllume tum cxplicare non valemus.
s 'Od scimus ,saepe transpositum ignoramus
Sicut in artibus , ita in argumentis, celeritatem in tarditatem exercitatione comparamus
Ad plures interrogationes no est data una resto
De apparenti Solutione Respondentis. Capia II ..PRimum ergo, quemadmodum. dicimus inte dum praeit ire discrere probabili a Tumentatio. ne, quam vera, sic pxobabili explicatione potius quam vera , argumentorum captione, nonnun-