장음표시 사용
311쪽
Tatur, clitatenus res si istiua su Titana, Ied si acceperit, g. deris periculo perit t. inter sit - condi caesi. data, si pecula iam putantern, penulti m. ibi, iste accepisti, ut ser ni tuum maergo ilicetuν, I de verbo tu obli- numitteres, S: sertitis fusterit, gation. Ioannis sententia pla- non posse tibi pecuniam concet glossae in dicta l. quod te dici,s eum distracturuς fue
mihi, verbo, detrimentum : S: ras, nisi pecuniam accepisses, communiter approbatur se- quod si eum distracturus non cundum Aretinum ibi num. fueras , tuo periculo in fugas. nec distinguendum est, an 'esse, nam interpretatione re creditor auctor ue rem silexit cipiendum videtur , ut casus
distracturus, si ei tradita esset: fugae periculo eius sit, qui pe nam & si ea prohibitat esset, cuniam dedit, i. cum filius δε- alienari tamen , vel ex causa milias,s. vltimo, ff. de verbo necessaria potuisset in solutu rum obligati. dominus enim dari, vel principis beneficio forte seruum distraxisset, vel vendi, vel aliquam certe utili- certὲ eum diligentius custo. tatem percipere sunt, naque disset, nisi pecuniam accepi Dinegotia infinita natura, l. quar set: ut idem Ulpianus ait, inra,ff. de praescript .verb. lgem d. l. si pecuniam ,3. quod si dis.& Aretinuς probat indicta l. tractu Iu q. quod te mihi, numero ix. Nec silentio praetereundua it contrarium sophisma esse, videtur, quota a Philosopho non obstat huic Aretinus sen rum existimasse , omnia fatotcntiae, quod Vlpianus scribit uegi,quorum princeps Pythaini cum res, A. vltimo, fide te goras fuisse perhibetur: ut Micgatis i. Si fundus chasmate, tor est Suidas in Pythagora, id est, hiatu terrae perierit post his verbis: Fatum di cibatb inim oram debitoris, eius pericu uersertimque, singusert caulo perire : potuisse enim eum fam esse regimi u , & Diodorusi acceptum vendere legat artu, putabat, qu sutura sunt esse; sentit enim multa accidere necessaria quς futura no sisit,. potuisse, ne legatarius id de- esse impossibilia: ut scribit Citrimentum sentiret, si ei fun- cero. in thbro de sato , secun - diis qui legatus est, traditus dum hanc sententiam Virgi-
esset: item codem modo in- lius lib. io. dixit. terpretandum videtur , quod Stat si a cui pιe dies, freuestis, idem Vlpianus ait ita lui pecu reparabile tuus,omnobus est 'tart.e
312쪽
, Eduard. Cald. variarum te es.
Alij putabant,& quq sutu- bilibus moralibus, siue virtura sunt .non esse necessaria,& tibus,& libero arbitrio: trac- quae futura non sunt esse pos- tat Couarruvias diligentissi sibilia,& in hac sentetiaChry me in cap. alma mater,de sensppus fuit: viait Cicero dicto tentia excommunica libr. 6. libro de fato,dc Homerus to- pIrte t. relecti O,s. .n timer. 3.ia Iliade, nihil aliud videtur Versic. hinc sequitur: nec enim ostendere, quam dei volunta liberum arbitrium cogi pote, res omnes gubernari, atq; test ulla sederum vi. eius prouidentia constitui: ita His argumentis concludique apud eum Hector. tur,probabiliorem esse sente Nos aute magni secuemus ius tiam Ioannis . nam Angeli dissa parentis tinctio ex illimantis in con
Mortabs Diuosque simul,qui tractibus bonae fidei procedetemperat omnes re opinionen Martini,in stri-Vnum ni augurium patria de cti iuris Ioannis sententiam, pellere ρestem. recte reprehensa est ab Areti Secundum hane sententia no, in I. quod te mihi, numer. intelligendum videtur, quod T si certum petatur , l. s inscribit Aristoteles lib. 3. ad Ni Asia s. vltim. T deposi. v bi Pocomachum,motuum conuer pontus,tam in actionibusstrisionumq; coelestium, itemque cti iuris. qua bonae fidei. scripsic citatum , & imbrium cau- si rem post moram mortalitatam esse naturam,vel necessi- te absumptam, cum detrime. talem,vel quam alia causam: to debitoris perire. thesauri inueniendi causam Item Raphael, numer c. &esse fortunam , rerum huma- Corneus, num. S. scribunt. innarum gerendarum esse men dicta l. quod te mihi, regulatem nostram,& earum illas riter praesumi a lege rem non in deliberatione cadere, quae suisse interituram, si ei cui dein nostra potestate sunt, sic ef bebatur restituta esset, quod fici, rerum omnium causas es & verum est: nec enim praesuse naturam .& necessitatem. mi potest fuisse interiturim,& fortunam. Plutarchus etia cum id incertuni sit. . in libello de fortuna, probare Restat respondere argumeto natur habitus morales non tis clari ini.
in generarii fortuna. sed a Et primo obstat, i. si vehenprouidentia gigni, sed de ha- da,s.1 ff. ad lcgem Rhod. de
313쪽
rae. v bi Paulus notat, si naudiconduxisti, ea conditione, ut ea merces tuae portarentur, easq; mere es nauta, nulla ne
cessitate coactus, cum id se iret te seri nolle, in nauem de reriorem transtulit.&merces tuae cum ea naui perierunt, in qua noli issimo vectae sunt, tuo periculo esse, si modo ea nauigatione utraque nauis periit vi tempestatis, quasi post
moram caliis sortuiti contingentes, liberent debitorem: Doctores moram distingunt a culpa, moram eisse, cum perte factum est : quo minus regresti rueretur , ei cui restitui
debebat, clim aliqua iusta causa es Iet per quam intelligere debebat, rem reddi oportere, l. quod te mihi, is si certu petatur, culpa esse, csim aliquid a te factum est , quod facere non debebas, aut praeterminsum est, quod facere debebas, secundum naturam ite .goti j gesti , l. si vicetio, nunc videndum , ff. commoda, & tunc quidem , & si ob culpam obligatus sis, tames res postea intercidit sine dolo malo,& culpa tua liberaris scilicet, si non ob eam causam per ijt, quod a te negligerer res gesta ut l.& in totu, fide impen. in rebus dotalib. fact. quae sententia placet
Doctoribus, secundum Are tinum in dicta l. quod te mi
i Secundo obstat. quod Cabius scriptum reliquit, in l. si plures, F. t. ff. depositi, cuius exemptu infra scriptum estedrae autem cum ipso apud quem deposiva res est,actum fuerit, siue
cum hae/ede eius, seua natura res ante rem iudicatam interciderit, Auti si homo mortuus fuerit, Sabinus di Casias,absilui dobere
eum, cum quo actum est, dixerili, quia afuum sit naturalem interiis tum adactorem pertinere, tis
tum interitura esset, ea res, '' fir stituta 62et actori. Et glossa quidem in dict. l. quod te mihi, verbo, scribit speciale esse in deposito, in quo admittit opinionem Martini: idem probat Corneus, indicta l. quod te mihi, numerisii. nisi depositarius furtum fecit depositum contrectando, quae lententia falsa est : nam etiam in deposito commissa mora perit res perieuio eius, qui in mora est, apud que deposita est,i. si in Asia, F. vlti. E. Qepositi. Eadem glossa dicebat, depositarium ibi habuisse, iuniam causam litigandi, idem probat Aretinus , in dicta. l. quod te mihi, numer . O. ego noto, si reus iustam causam
314쪽
h1buit iudicii suscipiet, lino
teneri, i illud, is de n re peti.& si res interitura non esset, si restituta esset actori, ouod est contra litera dictae l. v plures, . i. idque serie sensit Afetinus in dicta l. ciuod te mihi,
ocime, in dict. . t. sed Aretinus deprauat literam. Glossa in dicto s. t. verbo, rem iudicaram , ait intelligendum este ante susceptum iudicium intereidisse rem depostam, id est, ante moram, quae refellit ut interpretatio litera, & sensu; nam & ante rem iudieatam intercidit se eundum literam, & vis et 1 in interitu naturalit quod si ante moram res perempta esset, omnimodo liberaretur. l. cu filius familia , viti. g. de verboruo bligatio.
Ipse animaduerti indict l. s plures, s. i. referri Sabini,&Casii, sententiam nam vi Phllosophorum multae, ita Iuris. sonsultorum fuere duae, quas sectae, una Sabinianorum, sue Cassiano ru, cuius auctores Sabinus &Cassius suer ut, altera Procillaniorum,quoruproculus Princeps fuit ut P5ponius ait, in l. i. circa finem, os post hunc maximὲ,ff. de origi. iur. & magnae dissensiones exortet sun t: ut colligitur exl. adeo, s. eum duist, i de
l. sed si ex meis .is eod. tit. exl. Mini eius, is de rei vendi. similiter in hoe dissentiebant: n IIost aeeept si iudiciti, Procu
ur dicebat interitu naturale, ad eum eu quo agitur pertinere, Cassius contra, non debere eu mortalitatem praestare,
utiq: si interitura esset res, des restituta esset actori: ut Iulius paul. retulit in l. illud, ff.
de haere .peti. cuius verba recitare, superuacaneu videtur: ipse adiecit, in praedonis per na: Proeulum rectὲ existima- .re, in bon et fidei possessoribus Cassium: nec enim debet possessor aut mortalitate praesta re. aut propter metum huiuς .periculi , inde sensum ius suu
se eundus ane dictioneae eipiendum est, quod ex Cassio relatum est in dict. l. si plures, s. t. nempὸ in bonae fidei ponsessore, siue eo qui iustam causam habuit litigidi, id est, qui
non est in mora, Lic enim e sus sortuitos non praestabit, siue interitura res esset, &si testituta esset actori. sue noni Pauli namque dis in .ctionem non est dubium Iustinianum probasse , ut quieopiosissime eam explicaue-
tu in dicta l.illud. Tettio obs
315쪽
tat. l. si duo, s. vltimo, ff. de consti pecu. de quidam dixerunt speciau esse in constituta pecunia, se a verius est, quod Aretinus ait, in. d. l.
quod te mihi, numero . o. bi agi de casu fortuito, qui contingit ante moram comissam. Mario obstat .l. si eum exiseeptione, , . quod si homo, Ε de eo quod met, causa ubi aitylpianus, homo sine dolo malo , & culpa eius qui vim
intulit, & condemnatus est per ijt, in hoc casu, a rei cones dem natione , ideo relaxari si intra tempora iudicati actionis moriatur,qua tripli poena propter facinus satisfacere cogitur: quod loco haeretAretinus in dicta l. quod te mihi , numero ii. nec dubitari potest, ibi hominem moris tuum fui illa post moram rei,
post quam reus restituere iussus est per arbitrium , quod ante sententiam datur, in metus causa,& caeteris, arbitrarijs iudiciis : sed si intra tempora indicati actionis moriatur , id est , intra quatuor
menses, a die rei iudicatae co- putandos .l. secunda. C. de usuris rci iudica. a rei condemnatione relaxabitur ,'cum arbiter ad exequendum dabitur, quia tripli poena propter iaci
nus satisfacere cogitur: nam poena eius, qui in metus causa actione condemnatus est, quadruplum est. l. si cum exceptione,3. haec autem actio,T de eo quod metus causa. item actio. institu. de action.
idem & glossa sentit, in dicta
l. quod te riathi verbo, d tramitum, sed Aretinus ibi,num .ir. conturbatur hae difficultate, di existimo eum voluisse allegare dictum. S. quod si homo in fine . nam ibi si mentio interdicti unde vi, & quod vi aut clam, nec dubitari potest
persecutionem earum rerum integram manere , quae vi vel
furto ablatae sunt,3c si eae casu interciderint .l i. C. de ijs quae
vi & nis salloi, in dictos. quod si homo,Vlpianus duos
ea sua distinguit. Primum, cuhomo sine dolo malo , & culpa eius,qui vim intulit,& condemnatus est, per ijt post eo tidenationem, de quo tractat. vique ad versiculum, hac
est ibi incipit dicere de alteiaro casu, eum homo ante sen tentiam mortuus est sine do. lo malo , & culpa eius, qui metum intullti explicabit ut autem a nobis articulatim
hic locus , ne difficultatibus
316쪽
. Eduardi Cald. variarum te et .
uem, si autem ac re siententiam, hymo si ne drlomaia , culpa mortuus fuerit, reurbidi ιν , π hoe sit mersu edicti, Ne qu cares arbitrio iudicis restituetur: ait igitur , si homo ante sentenis' tiam sine dolo malo mortuus
sic, siue post arbitrium , quod
ante sententiam datur, perie, rit, siue ante arbirium tenerinam haec verba edicti: Neque eures arbitrio itu dicis restitueturi Tractu hinent , & utrumque tempus comprehendunt, qua interpretatione corroboratur Ioannis sententia. Deinde ait: Ergo
pa ei s, cum quo agetur, cauedum
est per iudicem, it eum urmam ter si quutus reddat, Hoc sensu, vis seruus, alite sententiam in fuga sit, sine dolo malo rei eum condemnari no debere, nec absolui, quia metum in tulit sed mediam viam sequendam , & cauendum per iudice, ut eum seruum persequutus reddat pretium ve eius, scilicet, si is non reperietur.
secundum glossam in dictquod si homo, berbo , omni modo. iudicialis , insti. dedi υi stipulato. haec aure cautio alii dice exigitur, quia per traditionem nactu factam, dominium in rere ' m tras latum est. l. metum, s. item Iulianus.
l. mulier, penulti. g. de H uod mei .caus. quam ob remuccuritur ei per cautionem quae sententia colligitur ex Theophilo in didi. g. iudicialis, nam rescisoria actio perquam contenditur, quasi res in bonis eius sit, qui vim pansus est. l metum, .licet. V. de
eo quod mei .cau. regulariter non instituitur cotra tertium possessorem. l. in causae, , F. interdum, F. de minori. sed si post sententiam rescisa alienatione, seruus in fuga sit, domino competit in rem ad tot ex dictos. quod si homo, versi
p=o eo, tum ait: Sedesii non culpa exus cum quo agitur, si tamen peritura res non fuit si metam nouadbi,ui siet, tembιtur reus leut iis interdicio mis de roi, mel quod mi aut elamo eruatur, ita laeinterdum homin 1 mortui pretium recipi, fui eam tendttarus fuit, si mim ρι si s non esset, usae litera vulsarium librorum Florentinae anteponenda est,
in qua est: pd ij si non culpa ab eo cum quo agitur ab 'it;
Nec enim hici locus ad fu sana serui 'pertinet , sed ad
interitum eius, qui per me tum adcmptus est igitulexpungendum videtur verisbum, & subali die n.
317쪽
facilius cognoscatur,& animus meus muniatur ad eas difficultates tractandas , quae etiam impendent, exprimant totum eum locum, ut est versus a Graecis titulo id est, deuiis igitur sic se habet.
eius, rui lim intulit post condemationem intra tempora iudi ati ae . tionis homo mactatur, qui per metum ab enatu, e l, triplia talaxat
soluit: si autem in fuga est, cauet,
tem e , qui mim ρεμ s est, in rem actio, si qua alia ei eopetit ad eam recipiendam, ita misi eum suo quomodo receperιt, is qui mimrntulit, ex stipulatione conuentus habet exceptionem ita est post condemnationem, si autem ante siententia m sine calliditate, mel doloeIus eum fas agetur, in fuga sit, cauendum est per iudicem, mi eum perstrastis reddat: sed et si
non culpa eius cum quo agitur 'errat res,si tamen periista non fuit, nisi mi acta esset, condemnandus est. Nune videamu ad quem ea sum referatur, hic. s. sed
etsi & glossa ibi verbo. Sed etsi Scribit ad primum
casum pertinere t videlicet, cum homo post cinden natio
eum dominus fuerat distra in sturus, si vim passus non esset, teneri eum qui condemnatus est: quod ni mis durum est: nam eo casu tripli poena ob facinus satisfacere cogit uti ex
dicto . . quod si homo alij rectius putauerunt ad proximucasum referri, sed quid addat Vlpianus his quae ante dicta
sunt videndum est. Et Cui acius ibi existimat in primus verbis esse medum in dictione, non, quam delendam ceti set, sed huic emenditioni repugnant omnes libri etiam Graeci. Ego animaduerti hactenus
usum Vlpiansi hac loquutio ne, sine dolo malo 'N culpa, hic loqui tantii de calpa na illis verbis significatu et culpa dolosa, siue calliditas,&dolus & insidit: Grici enim prudelissimi viri, id ita esse docet vertur enim. id est, sine calliditate, 6ci dolo, loco supra prolato mucait, & si non culpa eius cum quo agitur seruus moriatur, ut non solum dolus eius , sed ne cui Pacya idem argui possit teneri, quod metum intulit: id est , quia in mora fuit si tamen peritura res non fuit, si metum non adhibuisset, sicut in interdicto unde vi, vel quod vi aut clam obseruatur:
318쪽
I sed hae auctoritate vehemen i r comano uetur, Aret in . in dict. l. quod te mihi , num it. s. sicercu in petatur,& ait etia
expressum esse locu pro Martini sententia: idem ibi & Fulgo sentis 1 col. ide Areti. ait Nideri, in d. f. sed etsi, interpretatum esse, quod scriptum est in l. merito, ff. de vi se vi arma. atquς in fine etia, in prς done distingui , an eres eOdem modo esset peritura, etsi apud dominum tuisset, id est, si mortalitate consumpta e Dilet. Ego assentior Fulgosius,
s. in dict. l. quod te mihi: existimantibus regulariter praesumi non fuisse perituram, eam rem apud dominum enam quod Vlpianus scribit in dich. F. sed etsi, si eu dominus distracturus fuerat pre-Lium deberi, magis exem pli loro positum videtur qua definitionis: nam idem Vlpianus in simili specie alium casum considerat, nisi cum diligentius habitarus fuerat: in i,s pecuniam .s quod si distracturus: ff. de condici. cau. da. cur igitur non dicemus 3 nisi forte apud dominii diligetius curaretur. aut coelo locisquet uteretur sal obrioribus, aut nisi forte, quod cibo potuque consueto,& familiaritate suorum careat, animi aegritudinucontabuit, quae interpretatio confirmatur exemplis interdictorum unde vi, de quod vi aut clam in quibus idem ob. seruatur, quod in eodicimus, quo frustrator debitor constitutus est ut colligitur exl. t S. rectissimὶ , & ex l. merito, ff. de vi & vi armata, & ex l. r. C. de his quae vi metus cauti
- Quinto obstat l. item si vetberatum, s. vltimo, ff. de rei vindi. ubi si seruus petitus. vel aliud animal de mortuum si sine dolo malo,&eulpa posisessoris . pretium dicitur non esse praestandum plerosque existimare . sed verius esse si sorte distracturus erat petitorsi accepisset, moram passo debere praestari, nam s ei restia tuisset, distraxi isset,& pretium lucratus esset, S: glo. ini quod
te mihi, ff. si cert. peta. verbo, Ddit imentum. In actione in re
ait recipiendam esse , distinctionem Martini, in eo qui innitio bonae fidei possessor fuerat, de inde ei mala fides
superuenit, quae sentetia communi; est, secum dum Aretinum ibi, numer . ix. item Corneus ibi numero. io . scribit,
pro ratione differenti et esse, quod is qui in re actione couenitur, obligatus, non est .s se
319쪽
itaque discretis, inst. leitaque ibi ob comu maciam eius , qui iudici non paret, in litem iurari, igitur cum eo fauorabilius agi: similiter Are.
tinus, numer . it. facilius indu ci: vr periculum rei ad domi. num pertineat. IEgo casum rei, sine dis in otione actionum periculo eius esse arbitror, qui in mora est, quod Vlpianus scripsit, ind. vltim. de seruo distrahendo a simili ad alios casus induce
dum: quam sententiam firmat auctoritas eiusdem Ulpiani. in l. item videndum,ss, de re .pet . ubi Labeo putabat, pericillo post et loris pccunia per di, quae mala argentario credita est, Labeo enim Procul ianoru auctor fuit, ut Poponius ait in l. 1 circa filii, s. post huc ff. de origi. iuris: sed Labeonis de Proculianorum sententia,
έntelli senda est,inimal et fidei possessore, id est, in eo qui in
mora est , secundum Vlpia , num ibi,&Paulum, in i illud,si. de haere peti: & cum haere ditatis petitio actio inrem ire nam ea actione, euincitur Hereditas, id est, vindicatur, ut VI pianus ait tit 18. in fine, ut planὸ rei vindicationis similis sic non consideratur, an res per Liura esset, & si restituta esset,
sed an malae fidei post euor fit 1
est autem malet fidei possessor,
qui scit se haeredem non csse, i. pro haerede, iuncta l. sequente, ff. de haere .peti. dc qui possit ea cognouit rem alienam et se: cum initio bonae fidei posisessor est et,l bonae fidei, ver
bor en ιm,ff. de acquir. rerii do. mi. immo verisimile eli, cum
ibi argentarius decoxisse proponatur per que venditio re ἀrumhς reditariarum facta est, viij pecunia fuisse peritura.& si ea penes dominum fui Caset: na auctio per argentarios fiebat: ut Seneea auctor est, in prologo de es amationu lib. ii huic sentiae suffragatur locu Pauli in i illud, ff. de haere .peisti. ubi ait in specialibus petitionibus, id est , in re actionibus interitu natura id ad praedone spectare, quod veteres in re ral rctatur, in eo qui semper mat fidei possessor fuit: in hoc e nim no admittutdistinctio, εMartini, ne quide in actioni obus in re, quod receptum est secundum Aret in . in l. quod te mihi, num .ii is si certum petatur, ego existimo . idem. probandum in omni malς fidei possessore i ex dicta. item kidendum: cui enim mala fides postea superuenit, is praedo est , capit. vltimo de prae Gicriptionibus , nec est dumet
320쪽
verbum,in illud, ponatur pro male fidei possessore cum ei opponatur bonae fidei possessoris persona,potest autem malae fidei possessor fieri, is qui bonam fidem habet.
si intellexerit rem alienam esse . quam suam esse credebativi supra dictum est. Praeterea diserte de hoe scriptum videtur ab Ulpiano hic,nam in actione in rem ait re perempta, sine dolo malo
rei,tanti condemnandu, quati res est, sine ulla distinctione
temporum malet fidei,sueres deperitura esset, apud actorem, siue non . item fortius estius actionis in rem, & efficatius ad constituendum in mora eum, cum quo agitur, qui actionis in personam: ut ele. ganter ait Fulgosius in l. quod te mihi, L. col ff. si certum petatur, nam in actionibus in re
in litem iuratur, si arbitrio iudicis non paretur , l. in actionibus, ff. dein litem iurando, secus est in actionibus ex stipulatu , & ex testamento, l. alias, T de in litem iurando, quod enim Aretinus aiebat, in dict.l quod te mihi, num . i. facilius induci: ut periculsi rei ad dominum spectet rectὶ
dicitur, antequam reus in mora constitutus est itaque Pomponius ait, in I quod te mihi,ss. si certum petatur, eum qMritur, an per te factum si animaduerti debere, non solum in potestate tua fuerit id nec ne,aut dolo malo feceris, quominus esset, vel fuerit necne,
sed etiam si aliqua iusta causast, propter quam intelligere
debe es,te dare oporIere , videtur enim pedetentim a causis grauioribus ad leuiore sdescendisse.&grauissimum quidem existimasse in potestate
tua suisse rem reddere, atque eam reddere noluissemam cotumacia est, non reddere, id
quod possit reddere : Sraue autem esse iudicasse, dolo faetum esse, quo minus id in tua otestate esset,dolus enim hael machinationem alterius
decipiendi causa: id tamen leuius esse credidisse, quam c&tumaciam, quia ista alienatio habet aliquod signum pudoris postremo leuissimum esse duxisse , rem non dedisse, cum aliqua iusta causa essetuopter quam intelligere de-γeres te dare oportere : namicet hic nec contumacia tua, neque dolus arguatur,tamen
quia fidem fefellisti obligatus
es: & quanquam Pomponius hic seripserit de actionibus in personam,eius sententia videtur, dc ad vindicationes per