장음표시 사용
291쪽
tra elericum, de foro compe- a quo eae notio stlixit, cum intent. vi & qui iam veterum dc finitiva aliud ius statuatur: crediderunt , secundum Pa- ut supra diximus. laormitan . ibi, numer. 3 nisi Huic sententiς comi enit, lacrit interloquutoria , hanc ut iudex delegatus .a Principe enim ex equitur delegatus: ex non possit in possessione mi ed. cap. ex literis. tere: ex dict nouella de exhi-
Iure ciuili ne quidem in ben. reis, . si vero , nec enim interloquutoria, delegato per iudices dati imperium habe- missaeli executio : ex dict. l. bant, neque iurisdictionem, qui restituere .in princi p. nam l. imperium, fs de iurisdictio. ibi vides iudicis arbitrium , omnium iudicum.&in posses quod est anterius definitiva, sonem missio magis imperi j& interloquutoriae assimila. est, quam iurisdictionis, i. iv tur: magistratum exequi, qui bere cauere, ff. de iurisdictio. eum dedit: idem colligitur ex omnium iudicum , ubi glossa nouella de exhibe n. reis, s. si ex dicto s. si vero , contrariuvero. nam ibi constitutum est. elicui , cuius sententia com-Vt executio, atque apprehen- munis est. secundum Oroscius o rerum eius, qui obtempe- ibi. num. s. adeo in gentes vorarc iudici recusat, id est , qui luit ambages Tribonianus in in contumacia est, a iudice de nouellis,ut alio loco opportu legato, rei jciatur ad Principe, ni us patefiet. sue magistratum qui eum deit Sequitur, ut possessione addit:ex quo nostri Doctores in actorum translata, reus ipsius ducebant, in iudice delegato rei nomine non condemne- a Principe, ad eum pertinere tur, cum ipsius possessionem executionem sententiae ab eo actor habeat, sed fructuum prolatae, qui tamen ex eo ma- duntaxat omnisque catast nogis cor rarium inferre debue- mine condemnatio fiat, securant: ut eleganter notat Cu- dum glos. in d. l. qui restitue- manus in t a Diuo Pio , num . re,verbo, luntaxat, inultima
4 ff. de re iudicata, & san E ibi interpretatione. constitutio in interloquuto-i, Eadem glossa ait, propterrie executione,pares este vult contumaciam rei, vel ei adia magistratu iudicem datum, mi possessionem oportere ,& a Principe delegatum, ut vel in litem iurari, idque ve-
uterque eam remittat ad eu, rum est : cxl. i.& i. Tite in li
292쪽
iem iuran .l. sed & si lege. F. haec verba, ff. de hqred. peti. l. arbitrio, ff. de dolo malo. Id ε& Duarenus scribit in commentari jς de in litem iurando, num. 3I. inter quae, hoc est
discrimen, quod possessionis ablatio fit per magistratum, qui iudicem dedit , iu S iurandum in litem a iudice desertur, cuius de ea re notio est,t.
ff. de in litem iuran. in cuius arbitrio est iurisiurandi delatio, non in ellectione actoris: Vt perperam existimat d. glos
Quod si non deferatur ius iurandum , idque per iniuria a iudice praetermittatur. Iec te appellabitur: ut eleganter ait Aretinus in dict. I. defer
re, num . . idem & Duare nolacet supra num. 29. nam ar-
itri j nomine, viri boni iudicium continetur. l. si sic lega. tum , ff. de legat. r. l. fideico m. missa ,s. quanquam, de legat. 3 denique Couarru. refert. li
br. 1. variar. resolu. cap. 12. nu.
quatur, idque per iniquitate, aut ambitionem prolatum apparuerit per appellationem irescindi deberet pro quo facit dict. l. qui restituere, vcrsi c. li
'diero non pol st, ibi , da mandus est . atque id iur c canonico in
telligendum est , quo itire a sentent ijs interloquutorijsgoeneraliter appellatur, cap. videbitus, de appella. ut bellissim)i notat Phili pus Corneus. in Liin actionibus, num. II. Td in litem iurando. Huic sententiae no obstat, quod a sentetia arbitri appel-s lari non potest , l. i. C. de re. cepi. arbit in arbitrari jς enim actionibus arbiter constitui. tur,l. si cum exceptionc s. h caute actio, ff. de eo quod metus Cau. nana laicarbiter a praestore dabatur . dict. l. qui relii. tuere, in pri n. de iudex, ut erat appellabatur, d. l. scum excep tione, , . quatenus, versi. haec lipορfmon igitur consensu partium recipiebatur, a tali enim
appellari non pol cst quemadmodum ab arbitrio ad fideiussores probandos constituto appellatio admittitur,l. arbi iatro. g. qui satisda .coga n. sc cudum sententiam Alberici ibi.
Et quoniam de quaestionibus, quae a ratione decidendi man .rat, satis super dictum videtur . nunc de contrariis disserendum est. Et primo obstat hi g, l. t. C. de cista. mili. iud. ubi sancitur, ne in negoti jspiiuato ruria tuitio militaris, vel cxcctulo admittatur, ego existimo circa
293쪽
praeibrem, manum militarent extraordinariam fuisse, idest, cohortem praetoriam : ut su- Ipra dispunxi. l. 3.in prin .ss. nc vis fiat ei: nam apparitorem mittere,ordinarium fuisse, i. vltim. F. vltimo, ff. de eo quod
metus causa, l. si pignora, Ede euictioni. & si quidem rei
contumacia nimia, atque improba , apparebat, iubebatur dei j ei de possessione manu militari. dict. l. qui restituere
re: quibus verbis aeclarato obfirmatum,& obstinatum ani. mum rei, in non patendo : ut ostendit bonus latinitatis auc
torTerentius. Heautontimorumenos, actu. . scena. .
sparso ore,ad reo naso non posti.
Igitur in dich. l. t. C de offi.
mili .iudi. sancitum est de oro dinari jς militibus , ne eorum vis adhibeatum rebus priuatorum, quod ea res inuidiosa,&periculosa videatur. secunduinterpretem codicis Theodbsiani, lib i. tit. 8.l. r. idem seniatit glossa indici l. qui restitue
re, Verbo, transfertur , ver sic.
vel quod cli verius, sed cohor
tena praetoria executores a P. pellauit. is Secundo obstat, i. Paulus respondit rescindere, T de re iudic. ubi ait, licere iudici sententiam a se dictam sunplere & addere,quq ad consequentiam statutorum pertinuerint priori tam e sententi desunt, scilicet, eadem die , quod de die artificiali accipi comi enit, secundum Cumanum ibi, numer . a. id est, de medio tempore inter ortum occasumque
solis, iudicium enim de nocite exerceri non potest, cap coia, suluit, de off. delega. Porra addi aliquid, aut detrahi seu, tentiae, nisi partibus citatis, caque conuentis non licet, se eundum Cumanum supra aumer. 3 quae sententia & Baldo& Corneo, placet, ii l. termi nato, num .ri C: de fructi. S litium expensis: idem iuris ei in iudice delegato Νt eleg rter ait Cumanus indici l. Paulus responditium e et . Barto. lus contra in l. ivdcx posteaquam,ffdere iudica . Clima ἐni sententia propter utilitate recipienda es f. i. tCa teruam indicta L qui restituere, post arbitriun , S aik quod temporis interuallum, fit condemnatio fructu uim
atquc omnis causae nomine interea possessione translati
294쪽
aut iureiurando in litem delato,& re tota diligentissime constituta, iudex sententiaim ferre debet.
Ex quo colligitur error glosse ibi verbo,
politam pro executione sententiae,deinde scripsit, porro
condemnationem istam continere fructus post rem iudicata perceptos, & Fulgosius
vulgo fieri, idest, sine noua c5demnatione, iudicis officium exhiberi, ad fructuum persecutionem, qui post sententia collecti sunt, quod in iudice ordinario intelligendum est Eso puto opinionem glossae falsam esse, nisi eodem die de fructibus condemnatio facta sit, & si iudex in definitiva sibi reseruasset de fruistribus
condemnati cmem: ut eleganter scribit Corneus in l. terminato,num. s.& 6. C. defructi.& lit. expeLex iudicio glos
lus respondit rescindere , ff. de re iudier se eundiim hunc
sensum interpretatur Cor neusdict. l. terminato,qui sensus.& expositio est veterunt: ut ipse ait, nam ea constitutione existimauerunt permitti.ut in sententia reseruari pose sit de fructibus, atque expensis condemnetio,&similibus, siue consequentibus: modo eadem die .de his condemnaistio adhibeatur ego Cornei,& glossar,& veterum sententiam veram esse arbitror, sed de interpretatione laboro, d. l. terminato, eius verba talia
Imperatores Honorius, Theodosius, A A. Asclepiodoto Praefecto
prκtorio. Terminato transadisque negotis,nulli actio, neque ex reImpto
supersumptuum petitione prae te-tur,nisi iudex,qui de principali negotio sententiam promulgaιuit, cominus partibus constitutis, iuridi- ea pronuntiatione signiscauerit , mictori causa restιtui debere expesas, aut Luper his quarellam iure
Et hac quidem constitutione manifestὶ cauetur, ut nullus aditus pateat ad expensas litis noua actione repete das, nisi earum petitio in definitiua suerit reseruata , sue hac formula lictori causa expensaιiestitui oportet in siue alia non taapert a,neque simplici .nempe
hac: super expensis quaerella n 1 re competere: non igitur de condemnatione, sed magis de noua petitione loquitur: ut colligitur ex interprete codicis
Theodosiani, lib. . tit. T. l. r. ubi pro verbo, cominus, e X po nita Diqili od by Corale
295쪽
nit,aduersario praesinte,&-tiae definitiuae, secundum Fulait, sane hic intellectus , dict. gosium ibi,num. t. l. terminato, patet ex scriptis Igitur Mauricianus aiebat,
Geminiani,in cap. cum appel si iudex de fructibus possessolationibus,numer. . de appet rem condemnare non debet,la. in G. qui fundum, qui alienus est, Iure Portu galliae condem- petitoris esse declarauit. inepnatio de fructibus , &expen- tum fuisse in arbitrio , quod sis in definitiva exprimenda utique definitivam praecedit, est: ex libr.3. ordinat. titul uer. iubere rem ut usitatum est in s. s. sed haec etiam supra scrip restitui, magisenim fundi coetam interpretationem pati- pus reddi iubere debuit, si motur,de dict. l.terminato. do id iudicior uin consuetu. ic Tertio obstat istis, i. & ex do pateretur mam rei appelladiuerso,s.1.de rei vindie. ubi tio latior est, fructus enim,at post sententiam definitivam que omnem causam comprevidetur iudex arbitrari de seu hendit:ut supra diximus.ctibus, & ita fit ut arbitrium Itaque recte dicimus in rei sententiam sequatur , quod Vindicatione, inepte concipi in uersum , atque praepollerti libellum sic : Peto Sempromanis videtur , & glossa ibi verbo, jundi n=:su restitur,qui vias sor- rei litui,de definitiva putat lo . mandi libellum in foro perqui,quasi iudex frustra iubeat crebuit: ut ait Panormitanus per definitivam rem restitui, post Ioannem Andrgam, in c.
nisi omnis causa restituatur, a. num .i7.Vt lite non contest rei enim appellatio damnum, cum enim hac actione rem atque caulam complectitur, meam esse intendam, & verol.3. F. i. ff. comino da. sed repug negem possessorem eius mihi
nat,verbum,arbitrabitur , quo teneri nanque agit de ac- comprehenditur arbitrium, tion. insti. est contra naturam
dicta l. qui restituere,versicu. huius actionis,peti,ut res quς ultimo ibi, igi vindicatur, mihi restituatur tur iud cx per arbitrium iubet denique in hac actione iuditem restitui, dictu . qui relu- cis officiu in restituendo ver- tuere, in principio,per senten satur,l. officium,ff. de rei vin-tiam declaratrem esse petito- dic.& quidem olim in formuris,dict. l. ex diuerto s i. ita lis fuit rei vindicationis haec: enim concipitur forma lente ut Cicero scribit pro Murae
296쪽
Fundus qui est in agro, qui Sa ut Panormitanus supra dice- binus moιatur , elo eum ex iure bat, similiter vitiosum videreri meum se aio , inde ego te ex iure turmam & hic, quod actione manu consertum motor hauic ille includendum eli, ad iudicis unde petebatur respondebat: i arbitrium rei jcitur, & restitu Unde tu me ex ture manu conser tio rei, libello cotinetur, quod itum acacti,inde ibi ego te reu proprium est iudicis officij,
eo. Quod plane illo pertinet, Ubi enim probaui rem meam quod Iustinianus ait, in dicto esse, necesse habebit possessori
, .namque, possessore rei quae restituet e,qui non obiecit a ID vindieatur fundum suum eo quam exceptionem,l. officiu , se contendere , id est, contra T de rei vindic. cuiusmodi est vindicare. Pomponius in l. r. hic libellus, compelli. i. fide rei vindic. filium vin gd rem restιtuendam . :dicari posse ait adiecta causa. Panormitanus supra si milem ex lege quiritium,&mihi qur & Bariolus probabat, in dict..dem credibilius videtur,scrip I.& ex diuerso,s. i. quae sente sisse Pomponium ex formu- tia Fulgosio ibi,in princ. pla-la,ex iure quiritium, ea in lege, cebat, commodissimum igi-quiritium, Tribonianum aueret Iur videtur actori, rem suam.
tisse,quod iuris quiritium no psse intendere : deindemen Iustinianus susteterat, in cium iudicis implorare, ex sul. unica, C. de nudo iure quiri pradictis. tium tollen. r7. Sequitur versiculus sivero: Panormitanus supra puta- Ο vero, inquid, non potest restibat libellum ita conceptum: tuere i quide Δώ malo fecit, quo Peto me pronuntiari dominum, in mnus possit,is quantum aduersat ei vindicatione recth esse: ex rii in litem, sitne illa ta atione dict. l. ex diuerso,s. i. cum po in infinitum iurauerit damnan tius sit .vili bellus amplectatur du, est: tuo versiculo incipierem actoris esse, ex supra dic- descendere a contumacia notis , nam de re determinatio restituentis ad eu casum, quo iudicis, atque arbitrium esse res restitui non potest & tracdebet d.f. t. tat de dolo malo rei, per que - Ut si hanc intentionem ha factum est, quominus postit,buisset: Peto me pronunciari δε- & quidem non quod vastum, minum, per ossicium tuum com atque in mensum est, insuit up tu reum posiesionem reddere: dicitur, sed quod nullis certis Diuilirco by Cooste
297쪽
tig regionil us,aut finibus cir qui dolo malo secit, quo mi- cuia scribit hir, id est, quod non nus possidere , ut sine ulla ta- taxatur,t. conditionum, s. de xatione in infinitum iuretur, conditio.&dena onstra. l. qui in contumace diuersum esse bona, ultim .ss. de damno in ait, cui possessio adimi potest: fech. l. si cui s. de seruit ut . ide igitur si iuratum sit propter& ex Ciceronis multis locis contumaciam, taxatione ius Duarenus recto collegit, in iurandum moderandum esse, commentar. de in litem iu- ex dict. l. arbitrio. rando , numero . 17. quae sen- ' Ego id ex personis,& cauistentia Decij suit, ut ille re - sis statuendum arbitror, nam fert. si fides actoris perspecta sit.&rg Mouebat, quod iniquum causa modi ea non dubitabit videbatur, in infinitum iura- iudex iusiurandum ei permitre , ne effraenate, atque in im tere, sine laxatione, d. l. qui res. mensum iuraretur: nam in tituere,versic. si vero non po-
metus causa,&de dolo actio- test, quod si in immensum iunibus, ait Paulus in t arbitrio, rasse constiterit, iudex non se T de dol o malo: iusiurandum qu et ut id, sed minoris conde- taxatione refraenandum offi- nabit, quasi ex magna causa, cio iudicis, idque generaliter i. . s. deferre,versi. veru est, licuit enim ei a prin- ff. de in litem iuran. ubi Arecipio, nec deferre , l. .f. de- tinus scribit, numer . . apertε ferre,l. in actionibus, T de in ibi redargui vulgarem opinio litem iurand. & ait glossa in nem existimantium, postquadicta l. qui restituere , verbo, iuratum est , corceri id possem lis taxasione taurisiurandi ta per taxationem ex conseque-xationem a iudice fieri, non ti adhibitam i nam id nisi ex a lege: idque Bariolo ibi,& magna causa fieri non posse, Doctoribus placet, secudum & postea repertis probationi-Fulgos. ibi,numer . . ipse no- bus, quas o Rerti oportet antelat casus singulares. non posse definitivam, secundum Cor. legibus constitui, propter ne- Reum, in l. 4 F. iurare,ss. de ingotiorum varietatem, esse igi litem iuran. quod si iudex detur riditulum excludere ta actoris fide dubitauerit, vel
xationem legis, cuius vis om- causa magna fuerit, taxationis est g cneralis: deinde scri- ue debebit iusiurandum re bit videri speciale esse in eo, frenare, dicta l. arbitrio.
298쪽
Sed an taxatio possit excedere duplum veri preti j quae-
si Dim verius est, ut possitimani hic casus incertam habet quantitatem , punitur enim dolus, vel contumacia non restituentis,l. 2. ibi , yunt- de in litem iurando , l. is qui dolo, ff. de rei vindicatio. nec enim ratio dupli in poenis locum habet, i. unica, versiculo , cum Mamus, C. de sentent. quae pro eo quod interest, aliter vitium emergeret, cίm in potestate cuiusque esset rem ab inuito domino comparare, i. nec quasi, iuncta glossa, ff. de rei vindicatio. l. si cum dos, . vltimo, iuncta I. sequente , st. de action. re-
Ium,am mota quam sententiam ingenio te definit Franciscus Duarenus, in dictis c6mentar. de in litem iuran. numero vigessimo septimo, sequutus Alciatum , & Fulgotium,& Albericum. His consequens est dicere, ne iusiurandum in lite propter latam culpam deferri possit, cum dolus, & contuma ei a puniatur non restituentis, dicta l. . I vltim O,l. in actionibus, versiculo , sed in hic, T de in litem ii ran l. in lege, Tad legem Corneliam delic-car. l. s.ff. de positi. quae sente-tia communis est, secundum Aretinum, in dict. l. in actionibus, num . tr. Fulgosius ibi,
contra num. 14. qui communis sententiae rationem facile propulsat, quod in poenis pecuniarijs lata culpa dolo comparatur,t . . s. non autem,st . si
is qui testamen. lib. esse itiss. erit:& quod in l. is qui, C de inlit. iuran. ob lati culpam h redis eius, qui tutor fuit in litem iuratur: Fulgo si j sententiam Duarenus probat in c5
mer. 34.& quidem lata culpa ioterdum dolo comparatur, ut depositarius tenea tur, vel mentor, siue is qui precarium accepit, i. quod Nerua , g depositi, l. i. st . si mensor. salsu inmod dixe i quaesitum, β. cum quoque, st. de precario at illa excludere videtur, dici. l. in actionibus, versicu L sed iij b:,, ibi enim , ut iusiurandi in inlitem deieratur in poenam cotumaciae, vel doli: nam in d. l
ditarius delata culpa tenetur,& dupli poenam patitur, quia er cu iactu est, quo minus ex
aereditate , quam seruare cufide, S: diligetia debebat, ad
hi ede aliquid peruent Iet poena eniim regulariter imponitur dolo, quia est nox e vindicta .l aliud cst iratis,fl. de ver b. fgni. itaqidoli crimc vocatur: in l. Diuiti ed by Cooste
299쪽
in I. r. versicul. quia enim, ff. de action. & obligat. de l. is qui explicatu difficilis est, ea me tamen , ut potero expediam,& glossa in dict. l. in actionibus , verbo , non etiam ob euia
pam , scripsit, speciale esse in
actione tutellae, in qua con--tra tutorem in litem iuratur ob dolum, vel latam culpam, vel etiam leuem , l. alio iure, C. de in litem iurando , contra haeredem tutoris, ob dolum tantum, vel latam culpam, dict. l. is qui, C. de in litem iurand. quae interpretatio recepta est, secundu Corneum in dict l. in actionibus,
eius qui tutor fuit dolum re . uiri, ad iuri murandi in litem elationem: idem forte, & veteres decreuissent, si qua haerebant salebra, ea emergere aliqua vi, aut ratione potui Diant, verba igitur , d. l. is qui,
considerem . Imperator Antoninus Mugus
Is qui rationem tutelia,seu cura reρηι it, inuitus in litem iuxare compelli non potest, bed volens ita demum audiendus est,si haeres per longam siue cessionem tutoris, instrumenta pupillaria dolo, mel
1 b re no iust,sin vero, neque dolus, neque lata culpa, neque Ita εs haeredis conuin titur,omissa iurisiurandi facultate, iudex de meratate cognoscet, qua etiam argumen
iis liquidis inuestigari potest. P. P. 'nLcimo calendis Octobr. Duo bus, ν Aspriscon . Et cauet etiam de haerede haeredis tutoris, ut iniquu sit, latam culpa eius ulcisci, cum
haeres tutoris, ita demum cointra se admittat iusiurandu in litem, si instrumenta pupillaria in haereditate reperta dolo malo no exhibet. l. alio iure, C. de in lite iura. facile igitur persuadeor. veteri consuetii indine loquendi illa: neque dolusIneque lata culpa, c5plecti culpa inclusam dolo: ut pactionibus& stipulationibus dicebatur, seruitute c5stitui, id est, pactis stipulationibus vinctis, s . vlti de serui. pr dio. ut bene interpretatur Theophilus ibi, nam fraudis nome in d. l. is qui, pertinet ad circunu Etione, do Ius nanque sine fraude potest co tingere, veluti si effectum n5 habuit,vel si corpori, vel animo nocuit si te fraus sine dolo potest existere,i. aliud est fraus fide ver b. signifi. na in faude damnu inest in dolo malitia, nec dubitauerunt quida veter udicere, ob lata culpa haeredis eius, qui tutor fuit in lite
300쪽
non iurari: ut ait glos. in dist. l. is qui, verbo, cu ρε, versicul. al, idque verum est,& argu mento est, quod hac locutione, sine dolo mali, culsa, in.
telligitur culpado, losa. l. s cuexceptione, I quod si homo,ss. de eo quod metus causa, ut eleganter Graeci interpretantur , titulo de vi , de quo infra dicemus: id vero nulli incredibile videatur, qui in v su statuerit omnem potestatem esse loquendi. de quo prς clare Flaccus, ut sylvae sobjs,
11 Sed quo tu ples sit iusiurandum in litem videamus, S veteres definiunt, iusiurandum in litem duplex esse , unu inaffectionis, quod a iudice desertur in actionibus arbitra-r ijs, & bonae fidei iudici js, in
quo cosideratur affectio eius. cui restitui debebat, i. in actionibus,ss. de in litem iurando: alteium veritatis, quod locuhabet in caeteris iudici js stricti iuris, uno casu: nempe cum promissor stichi, moram fecit, S: stichus decessit, sublata enim facultate probationis , propter moram rei in litem iuratur, quo facto veritas duntaxat a iudice aestimatur sine affectione, dicta l. in actionibus, versiculo, dilati e . l. numis, T. eodem titulo, S hoc non ilicitur proprie iusiuranduin in litem: ut Corneus ait. in dicta in actionibus, aula ero 1. idem ait numer . I i. quod dicta l. in actionibus, versicu. plane, i Doctoribus communiter ita intelligitur , sed antequam exponam, de hoc, meum iudicium. paucis repetam , quo tu plex sit iusiurandum, nec dubium est, triplex esse nempe voluntarium, necessarium, & iudiciale, ex tiatulo de iureiurando, ff. Caeterum vel cres existimant voluntarium quidem esse, quod extra iudicium desertur, ex conuentione reorum , siue partium , l. r. l. iusiurandum, quod ex conuentione , ff. de iureiurando: iudiciale vero: quod in iudicio desertur ex pactione litigatorum, iudice auctoritatem suam interponente : ex dicta l. i. ff. de iure. iurando, necessarium autem, quod a iudice datur alteri litigatorum in causis dubi js, indefectum probationum : ex dicta l. i. l. admonendi, T de iureiurando : atque ita sensisse veteres colligitur , exscriptis Cornei in rubri . ff. de
scribit alias esse species iurisiurandi, de quibus glossa ibi, Aretinus in rubrica , ff. de iureiurando, recte diltinxit,