장음표시 사용
341쪽
3 o Bibliothecae Manualis Concionatoriae,
fine tributis haberi queunt. a. Moderate extingat, nec rem auferat eum Pulvisculo, ut Plautus loquitur ; sic enim , teste Plinio, aerariumtpoliatum esset civium, cruentarumque praeclarum receptaculum . Nemo certe amat Regentem , qui pennas ita incidit, ut renasei nequeant. Qui nimis emungit, sanguinem en-cit. 3. Coerceat Ministrorum avaritiam , idque obtinebit, si res suas nonnisi spectantissin ira cuique mandet , ct fallentes cum poena talionis amoveat ; decet enim , ut spongiae fiant eiusmodi exactores , & exprimantur , postquam affatim hiberunt. 4. Dispensatio restricta sit , qualis in familia boni patris ;nam exiguam in publicum impensam quis gravabitur, si videant Regentem continenter , sobrieque viventem, ac nihil vane enfundentem. s. Ut justa, di uniformis contributio sit, nec per bonam , malamve pratiam
hune sublevet, illum premat; sed , ut sol, &dies in commune omnibus nascitur, ita & ipse civium commoda non divellat, sed omnes eadem aequitate contineat; rix enim eredi potest , ubi inaequaIitas , quam angatur instahumano generi in idia, ut pari GIore aliena commoda , ac suas injurias metiatur . XI. Probi. Ir. An clementia potius, quam severitas , deceat Regentem . Pro Respontione
nota , Clementiam recte ab Lipso hoc modo definiri : Est virtus animi a poena , aut vindicta ad lenitatem eum judicio inclinantis. Haec ergo omni quidem homini convenientissima , quia humanissima , sed , teste Seneca , nullum ex omnibus magis , quam Regem , aut Principem, decet . r. Quia plus habet apud illos, quod servet, ae in majore materia apparet. a. Quia omnia ei conciliat, quae sceptro sunt digna, scilicet amorem, juxta illud Senecae r Qui vult amari , lan pu id a regnet manu ; securitatem , nam teste Plinio, clementia est arx inacessa, inexpugnabile munimentum , munimento non egens ; firmitatem, nam , ut recte Livius ait , firmissimum ad Imperium , quo obedientes gaudent et c6ntra autem invisa Imperia nemo retinuit ; documento esse possunt Augustus Caesar, qui , quia Cinnae insidiatori consulatum dedit , & Cinnam fidelissimum esse eit , ct Omnes caeteros insidiatores placavit a & Alphonius Rex , cui clementia in Antonium Caldoram hostem ,
quem bello captum inter auli eos adoptaverat , Regnum Neapolitanum peperit. E contra vero Rex Siciliae , quia Messanenses, levibus conditionibus propositis , in ditionem recipere nolebat, ab iisdem desperantibus invasus , di foede fugatus, totaque Sicilia privatus est . Idem expertus Ludovicus Male. Nus a Gandavensis Urbis civibus , nisi quod
egrium non amiserit, sed Brugenium Urbem tantum . 3. Quia gloriam parat maximam ;nec enim , teste Cicerone , ulla re propius homines ad Deum accedunt, quam solute hominibus danda; Unde recte Seneca. Pti Iebrum eminere est ιnter ill res Hret,
Consulere patriae , parcere afflutis, Dra
de abstinere , rempus atque irae dare ;Orbi quietem , Meuio pacem suo; Hee Iumma vinus, Peritur ad caelum via . 4. Quia rigor poenarum nec publieo ex usa est Quia leveritas amittit assiduitate auctoritatem , ut ait Seneca ἔ ct nescio quo obtinendi vitio videbis , inquit idem , ea saepe committi , quae saepe vindicantur neque ex
privato , quia , Seneca teste, ut arbores Quaedam recisae repullulant , ita Regia crudelitas auget inimicorum numerum , tollendo .
Temperatus enim timor est , qui cohibet ;assiduus , di acer in vindictam excitat . Ad de , quod iuxta eumdem , Regenti non minus turpia sunt multa supplicia , quam Medico
funera . s. Quia venerationem adimit; nam , ut bene Plinius adgeriit , male terrore Ueneratio acquiritur; longeque valentior amor ad obtinendum , quid velis , quam timor. Ergo discat Regens, tacito Doctore , omnia scire , non omnia persequi . Parvis pece tis veniam , magnis severitatem commendare, nec poena semper, sed poenitentia contentus esse . Et eodem saasbre , amorem
apud populares , metum apud hostes quae rat . Ita Biantis illud eveniet, timere subditos non illum , sed pro illo . Certe , si Salustio credimus , qui benignitate ac clementia Imperium temperavere , his candi da , & laeta omnia suisse , Compertum est , etiam hostes aequiores , quam alii eives. SI tamen poena infligenda sit , sequentia observet . I. Tarde veniat ad supplicia , pr pe enim est , ut libenter damnet, qui ei. to , Seneca teste . Fixum si illud Ciceronis r melius sanare vitiosas partes , quam exsecare. a. Non nisi utilitate publiea suadente puniat , aut certe si sua res agitur , dissimulet , & vultum induat , lanquam invitus , & magno cum tormento ad castigandum veniat . 3. Ad exemplum omnia re ferat , non ad ultionem ; itaque abstineat ab ira , nam quis membra sua odit eum at scindit 3 4. Poenae sint e moribus , recepto
que ritu ; nam laedit , quidquid in his novum , aut nimium , erudelisque merito censetur , qui puniendi causam habet , non modum . Oportet , inquit Aristoteles, sup- elicia more patrio sumi . s. aequalitatem servet , risi forte aliud in Nobilibus prudentia suadeat ἔ Nam video , inquit , Plinius , & a Medicis , quamquam in adversa valetudine nihil servi a liberis disserunt ,
molitus tamen liberos , clementiusque t ractari. 6. Ipse supplicia numquam exigat, nam tesse Xenophonte, Viro Principi, ubi poenarum , aut coercitionis res est , aliis id delegandum ; ubi praemiorum , aut munerum , ipsi obeundum . Hinc Nero , teste ricito , su traxit oculos , iustitque supplicia , non spectavit. 7. Si rarum supplicium a multitudine exigendum sit , omnes tollat uno ictu, Lipsio , Tacitoque suasoribus, nam repetita , ct frequens vindicta paucorum odium reprimit, Omnium irritat . Incidas semel , inquit Lipsius, quidquid incidendum est, ct tuum malagmata adhibe haee bina. Prius in alios benefietis; quasi illis demotis, auctam lenitatem
tuam testificando ; ad rerum derivationem , . puniendo rerum atrocium ministros . Gaudet
enim vulgus recidisse iram in ira ministros ,
342쪽
Titulus CXXIV. Respublica. 3 I
nee ullam polentiam scelere quaesitam cuiquam
XII. Problem. ia. An Censura sit necessarium Regem is instrumentum ad Rempubl. gerendam ' nro Responsione nota . Censuram juxta Lipsium nihil aliud eme , quam ammad versionem in mores, aut luxus eos, qui legibus non arcentur . Hoc notato . Rc. Eam
summe regenti esse necessariam , quia, ut bene Tacitus , ea paulatim omissa , funditus Rempubl. trahunt . Quid enim prodest foris eme strenuum , si domi male vivitur , inquit Valerius Maximus . Prosecto, ait idem , nrri singulis hominibus Omeium , ac verecundia sua
constiterit, partarum rerum aequatus callo cumulus sedem stabilem non habebit. Eligatur ergo unus, alterve praefectus moribus, Magi ser veteris disciplinae , ut seiant omnes , si quid in moribus labat, non defuturum corripendi aut horem . Materies hujus censurae sint mores, ac luxus, maxime in pecunia; nam turpi fregerunt secula luxu divitiae molles , teste Iuvenale . Certe Salustius dieere ausus
est: Saepe jam audivi, qui Reges, quae civitates per opulentiam magna Regna amiserint, quae per virtutem inopes ceperant. Et alibi
siti Ubi divitiarum eupido invasit , neque disciplina , neque bonae artes satis pollent . Nec quisquam se attollere potest, aut divina mortalis attingere , nisi omissis pecuniae , ct corporis gaudii ς . Sed quo telo haec censura Peragetur Duplici, Ignominiae , ct mulctae ;Nam Censoris judicium nihil asteri damnato,
nisi ruborem, si tamen reus estrons sit, multa addatur, ne exanguis illa, & serrea frons Nequicquam notis convulneretur. Id si asperum videtur censori, facile mitigabit hae triplici observationet t. Si ipse sit sub eensura, id est, vitam suam ad eam normam e m P nat, ad quam alios format. Nam vita Prin cipis, teste Plinio, censura est; eaque perpetua . si non omnia simul emendet, sed paulatim . Neque etiam , ut prudenter advertit Cicero, potest quisquam nostrum subito fingi ,
neque cujusquam vita repente mutari, aut na.
tura converti. Quosdam pudor, inquit Tacitus, alios necessitas , nonnullos satietas in melius mutat 3 nam Valerio teste, quorumdam . animus peregrinatur in nequitia, non habitat. 3. Si praemia bonis dividat; Nam praemio, ct poena rempublicam contineri, jam olim So. Ion dixit. Caveat ergo Regens ne fit benefactis tantum ex conscientia merces.
XIII. Problem. I 3. 4tibus artibus Regnum facile servare potest Regens Respond. Dua.
huu . a. est benevolentia , nam ab eo , quod
placeas hominibus , actionim emeaeia est . Porro hae benevolentia triplici paratur via I. lenitate , haec eluceat incomitate, di allo. qui is, ct in Imperio, ut scilicet tranquillum. ac lene sit, nee alia ejus faciest, quam sereni caeli, ac nitentis, quia remissius imperanti
melius paretur, immo di fidelius. Nam iux
a Caesaris effatum, potentia mediocriter exercita , omnia qtie sita conservat . a. Benefigia , melius enim beneficiis custoditur impe-Fium , quam armis . Sic Augustiis, testa Ta- Luner Biblaorb. Tom. Visello, militem donis, populum annona, cumctos dulcedi ou otii pellexit . Idquet effusius
Regens aemulabitur in novo imper. o. Sie e
nim subditi , ct novis rebus aucti sutura , Ne
praesentia, quam vetera periculosa magis v Mlent. 3. Indulgentia, ut scilicet, quatenus sine morum corruptela potest , populum laxe habeat, in victu maxime, curando, ne necessaria desint; ct jucunde, puta in ludis, R eiusmodi receptis voluptatibus ἔ Nam vulgo ,
inquit, Seneca, sicut pueris, omne ludicrum in pretio est. Uerissimum est, ait Tacitus, voluptatibus Romanos plus aleterssis labiectos ,
quam armis valui me. a. ars Regnum confer.
vandi est authoritas, quae nihil aliud est, juxta Lipsium, quam impressia subditis , sive exter ιν Opinio revereng de Rege , ejusque fiatu. Hec, Curtio teste, Majestas Imperii est,
ae tutela. Et haec triplae, via paratur. I. FGrma Imperii, quam Lipsius vult, esse severam quia assidua lenitas contemptum facit; hinc
recte Salustius , in hae colluvie morum , di hominum habendus metus; aut faciendus est. Et juxta Cieeronem; salutatas severitas vincit inanem speciem clementiae ra vem , id est, uno, & veteri tenore fluentem ; rect e Alcibi des jam olim e ensuit apud Thucidi dem, eos hominum tutissime agere , qui praesentibus moribus , legibusque , etiamsi ueteriores sint, minimum variantes Rempublicam administrant . Neque convalescit planta, quae saepius transfertur. Sciat ergo Regens, Taeito
docente, la per omnibus negotiis, melius atque rectius olim provi iam ; & quae converguntur, in deterius mutari. Ideo Iuxta Valerium i in minimis quoque rebus omnia antiis quae consuetudinis monumenta servanda , nisi
necessitas , aut summa utilitas aliud suadeat; Nam interdum priscus rigor, di nimia severitas uocet, cum iam pares non sumas , se a tunc leniter , de lente id fiat c as rictum, ut apud Principem sit praecipua vis , & ho. nos nam Reses Dqmini rerum , temporum.
quη, trahunt consitris cuncta, non sequuntur, ait Livius. Et Aristotele Magistro , communis custodia Principatus est, neminem ibnum magnum facere, semper periculosum est, ait Tacitus , privati hominis nomen supra
tentia acquiritur Authoritas; nam teste Livio , parum tuta sine vita but est Majestas .
Est autem potentia haec nihil aliud , quam
ad sua conservanda , & aliena obtinenda id nearum rerum facultas , quales maxime sunt opes, arma, consilia, Ledera, fortuna : nam , ut quisque fortuna utitur, ita praecellet, at qua exinde, sapere eum, Omnes dicimus. 3. Moribus, internis, di exteritis . Interni sunt virtus, maxime pietas, & providentia, nam nunus inaultum aliquid subditi sperant ab eo Regenἰe , quem religiosum , morumque verentem e ιstiment . Sed N providentia a. nimis hominum illabitur praetextu velat R disi nihil , aut susci iris , aut agis , nisi lente , & circumspecte , externi mores sunt gestus , ut sit compositus ore, ad severitatem , non ad minas flexo , ut augustas appareat ,
343쪽
a x Bibliorseeae Manualis Contionatoriae,
non aeerbus . EtiIm habitatio adsert aliquid dignitatis, si in loeci splendido sit, atque illustri. Principem ergo urbem Princeps Eligat, unde in omnia regimen. Secedat tamen inter
dum, ut vitato assi luitatis fastidio, author
XIV. Probi. t . An possit Regens comm de Regnum sine ei vili consilio administrare , . notando, Consilium nihil aliud esse, quam humani intellectas practi ei de dubiis , di in- Certis Peragendis, aut vitandis inquisitionem inter plures Consultores habitam . Distinguitur hoe in domesticum , quo inquiritur de dubiis in Regimine domus, aut familiae contingentibus . Militare , quod est inquisitio de dubiis in belli administratione occurrenti. bus. Nauticum, quod est inquisitio de dubiis
in re nautica, di regulatione navis, Occurrentibus. Et deatque in Civile, quod est inquisitio de dubiis pro salvanda, a recte dii ponenda republica. Hae not. Respond. ad quaestionem negative, r. Quia Spiritus Sanctus ipse Prover. 3. ait astutus omnia agit e mconsilio. Et alibi di Fili mi, sine conlilio nihil laetas, S post factum non poenitebis . Hinc di Tobias filio luoi consilium semper a cipien-lle perquire. a. consilia versantur circa singulallia . In his autem maxime prodest experientia , atque hanc magis utique habent phi res quam unus , ergo . Hinc recte Cicero : Me. lius accurantur, quae consilio geruntur, quam quae sine consilici administrantur. 3. quia Deus adhibet in mundi administratione eausas suas, quemadmodum, & Principes. 4. quia se ad xeipublieae salutem expedit, nam lux tk Salomonem , salus, ubi multa consiliaia Et recte Salustius I Ego comperi, omnia legna , civitates , natio I usque eo prosperum Imperium habuisse, dum apud eos vera consilia valuerunt; ubicumque gratia, timor, voluptas ea corrupere, paulo post imminutae opes, deinde ademptum Imperium , postremo servitus imposita est. Nempe: vis e silii expers moliaruit sua , teste viratio . E eontrario vero, Ta cito docente , plura in summa fortuna auspiciis, & eonsiliit, quam telis, ct manibus geruntur . Et, Livio teste , multa quae natura impedita sunt, consilio expediuntur. XV. Probi. Is . An prudentis Regentis sit omnia ad consilium ad cere 3 Respond. n pative . Nam aliqua sunt; quae mmquam Pru denter tonsilio lubiiciuntur a videlicet I. fi- iis , quia hie iam supponitur in consilao, utpote in quo tantum de mediiv inquiritur . a. quae sunt determinata. ire aliqua arte, vel d iciplina 3. quae a sortuna sunt; quia haec, cum non sint in nostra potestate , sub elemonem non cadunt . quae plurimum sunt distantia ; nam consilium teste Aristotele , est odibis, quae ad nos, aut amicos, aut puri mspectant et s. quae sunt secundum cursum nMturae , quia, ct haec non sunt in nostra pote-
flate , licet consultari possit, quomodo se homo habere debeat in i stis. 6. quae sunt aeterinna, & immutabilia, quia de his dubium esse non potest . Alia sunt , quae eonsilio recte subiiciuntur. Nimirum x. Proventum sive reddi tus divitiarum, ut ita his neque seaus, nequa deceptio coneurrat . a. Alimentum sumet enasubditis; nam respubliea, ut supra dictum , instituta est ad funicientia vitae obtinenda. 3. Reipublicae eustodis , ne scilicet a facinori bus , vel ab hostibus , damnum grave patiatur. 4. Pax, di bellum . s. Leges & Decreta , in quibus , teste Aristotele, civitatis salus versatur.
f. III. DE PERSONIS LITTERATIS.
I. Probl. r. An Doctorum nobilitas pluris sit facienda, quam eorum, qui geniti sunt Nobiles λ Respond. r. si uterque virtute careat, Nobilitatem Doctorum praeserendam videri in hominum prudentum iudicio, eo quod haec proprio ingenio, diligentia ac doctrina obtenta sit , illa potius fortunae debeatur . Resp. a. si posteriores Nobiles sunt , quales esse debent , eorum nobilitatem praeferendam esse , eo quod supponantur esse generoli, masnanimi, & virtutis stadiosi, quae nobilitas , si extrinsecae nobilitati coniungatur, haud dubie sui possessorem prae reliquis nobilem facit .& supra ipsos etiam Doctores, maxime , si hi
virtuti minu ε studeant, elevat.
II. Probi. a. Cur Doctorum filii, & Nep tes non sint etiam Nobiles, sicut in naris Naabilibus contingit. Resp. Hoc propterea fieri , quod Doctores Nobilitatem suam ex doctrinaeraestantia obtineant , qui titulus eum in lieris non reperiatur, hinc merito Nobilitat quoque illis negatur. Sanguinis vero Nobili. Ias , cum a sanguine, & generatione desum .itur, merito in liberos, qui e sanguine tali prognati sunt, derivatur .
III. Probi. 3. Quinam Doctores plus utilistatis conserant Reipublicae. Medici, Iuristae ,
an Theologi 3 Resp. r. si omnes bene λα- gantur ossicio suo, infimos eme Medie inae D ctores , quia cavent , ut pellunt corporum morbos; Proximos Iuristas, quia cavem , aut pellunt corporis , moralis scilicet Reipublicae , iniurias a Praeclarissimos Theologos . quia animae morbos , id est peccata, praecavent, di pellunt . N. . a. si imperiti sint hi doctoras, minime nocere Medicos , quia non nisi caemeteria implent ; maris nocere Iuristas , quia replent patibula , a quibus etiamnum ad caelos iter apertum est ; maxime vero uocere Theologos, quia infernum implent, unde nulla est redemptio.
IV. Probi. 4. Unde gradus Academici originem suam sumpserunt Resp. t. etsi jam olim apud antiquos litteratis hominibus honor titulique oblati sint , tamen hos gradus primum Anno MD L. incepisse , tempore scilicet Lotharii Imper. tunc enim Jure-Consulti D ctores creati sunt . Et petrus Ombardu primus Theologiae Doctor fuit renimciatus, κquo tempore constanter mos iste in Aeademiis retentus est. Respond. a. Gradus hodie triplices esse , scilicet Baecalaureatum, Magisterium , & Doctoratum , Bacca laureatum alii a bacca, & lauro derivant , quasi dicere vellent, eum, qui prima iunctam trita alitoras
scientiae potuit, spem habere posse, quod Rhaceis ad laurum fit perverturus; alii a baculis
344쪽
eulis dictos volunt, quasi facultatem haberent baculos halutandi; Alii rectius cum Pontano , ct Bessis ido a voce battulum , quod idem apud Franco Gallos significat, ac praelium , originem sumunt; hinc Tyrones Battalarii
vocabantur , quo nomine postea in Academia Parisiensi compellabantur ii , qui rudimenta artis in studiis artium posuerunt, quae vox Elymi ignorantia in Bacea larios, ct post in Bacca laureos est. Iran, formata . Est ergo Baccat aureus ille, qui confecto alicuius artis tyrocinio , publicum progressus sui testimo. nium obtinuit . Magistrum alii dictum uo.
iunt , quia ter magis doctus est quam alii ;Alii quod super exteros magis postit praestare; Alii a magistrando , & moderando ; quidquid sit de hoc recte hodie definitur, qui decursis Philolophiae , ct septen Artium liberalium
spatiis , Tite ac solemni caeremonia hoc δε men , honoremque accepit . Doctor a docendo nominatur, adeoque nihil aliud est , quam is, qui publice docendi potastatem accepit . Licentiatus dictus est a licentia , quod i lii liceat summam dignitatem petere, di cori. sequi, eum voluerit ; unde a Pontano, Magister, vel Doctor delicuatus desinitur. Non constituit hic Licentiatus peculiarem gradum, promoti tamen Licentiati in actibus favorabilibus , non autem in odiosis , pro veris
Doctoribuς, habentur . hinc possunt esse C merae Assessores, tam bene , ac Doctores . Respond. 3. Insignia , ct caeremoniae, quae in
creatione Doctoris adhibentur , non esse deessentia , sed maioris tantum reverentiae, S deis
coris causa adhiberi; Et pileus quidem libertatem significat, quod scilicet promoti posthac furulis, aliisqne Poenis exempti, Doctoresae Magistri aliorum evaserint . cujus caeremoniae mos a Romanis desumptu , ultimate vero a Noe ortus dicitur is qui ad perpetuam diluuii memoriam, quo ipse cum suis a Deo liberatus erat , si leum eos gest re voluit . Caetera insignia, puta annulus, libri traditio , Epomis , Sc. Doctoralem potestatem colis latam esse indicant , uti , ct torques aureus nobilitatem denotat. M. 4. inferiores gradus non esse de essentia Doctoratus . Hi ne in I- et alia non requritur Baceat aureatus ad Docto. ratum . Ima neque in Germania ad Doctora.
tum Juris , & Medicinae , quamvis horum lo-
eo tentamen praemittatur ; quo indagatur , num candidatus sit admittendus ad examen Doctrinae
V. Probi. s. An Doctrinalis dignitas omiseiat Nobilitati : Resp. Negative, idque probatur i. ex natura ipsius Doctoratus , cum einatim sit publicus honor, di testimonium insignis alicuius prosectus in aliqua scientia sa.cti , clare patet, tam parum Nobiles ab eo abhorre debere , quam parum abhorrent a communibus testimoniis , quae discedentibus ab Aeademia dari solent. Probatur a. testi moniis magnorum Principum, qui honori sibi duxerunt , his gradidus condecorari . Nam Hermanus Hassae Princeps in Pragensi Aea. demia cum magna Caroli Imperatoris approbatione Magister est factus . willelmus Gel.
driae Dux filios suos Luteria Magistros fieri
voluit . Si eismundus Baro Heberstentus inris honores , quos in Legationibus adeptus est . primas Bacca laureatui detulit . Alberius 4. Bavariae Dux publice insignia Magisterii per plateas Luteriae tulit . Uriel, & Sebastianus Archiepiscopi Moguntini, Iuris erant Doctores; Reichi tinus Lotharingiae Dux, & Episcopus Argentinensis SS. Theologiae Magisterfuerat ; Philippus a. Episeopus Spirensis Theo. logiae Doctor , Henricus 4. ct Christophorus Episcoνi Augustini Jurium Doctores . Alberistus r. Comes Hoc henbergensita, Episcopus Heris hi potensis Decretalium , Philippus SS. The logiae , & Joannes 3. M. Litterarum , S Decretalium , Doctores . Episcopi Eustadienses
UI. Problem. o. An studiosi non graduati etiam suis privilepiis gaudeant , ct quibus Respond. r. Illis specialia privilegia Frideri.
cum Imper. ejus Nominis primum per constitutionem peetiliarem eodici insertam comm nicasse , atque huius sui facti quatuor rationes attulitn , quod stilicet studiosi amore
scientiae suae exulent, quod ob eamdem causam e divitibus pauperes nant , ct semeptisos exi. naniant et quod praeter injurias corporales , quas a villismis hominibus saepe sine causa perferunt vitam suam multis Periculis exponant i quod scientia illorum totus illumineis tur mundus, ct ad obediendum Deo, & ejux Magistro Imperatori vita subjectorum insor meis tur . Respond. a. Haee privilegia non ipsis tantum , sed etiam eorum Prosetaribus , ux ribus, viduis, liberis, famulis, nunciis , Bidellis, Notariis, seribis, di iis artificibus, qui
aliquam cognitionem cum litteris habent , vel sine quibus litterae esse nequeunt, ut sint
Typogi aphi , Biliopolae, Biblioperi, Pharma.
eopolae , Pictores competere . Respond. 3.
Privilegia in hac constitutione Frideriei I. concessa esse potissimum tria, quorum est , ut scholares ad loca , in quibus litterarum exercentur studia , uti & nuncii eorum , se. c.' veniant , ct in eis secure habitent, &n M. a vectigalia , vel postoria ab iis exigantur . a. est, ne quis scholari ob alterius cujuscumque Provinciae delictum sive debitum aliquod damnum inferat. I. est, ut si litem illi quispiam super aliquo negotio movere v luerit , hujus rei optione data scholaribus , eos coram Domino, vel Magistro suo, vel ipsius Civitatis Episcopo, quibus hane Iurisdietionem dedit Imperator, conveniat. Praeterhaee Rebustus, & ex hoe Ioannes Ni eis, de ortu , ct occasu latinae linguae in appendice collegit 282. privilegis , quibus tamen non fruuntur illi studiosi, qui inscripti non sunt , ut vagi sunt , inhoneste vivunt , nec domiudem, nec lectiones obeunt, qui alios , ct
disciplinam eonturbant . Blasphemi, exeom. municati , elerici, aut Monachi sine superiorum premissu studentes , nolentes obedire Re ctori, artibus vetitis operam navantes, extra
Gymnasia privilegiata studentes . Monet tamen Bessoldiis ex Uineratio Carolio , hodie litterarum privilegia parum observari , & eavere debere scholares, ne se in iis fundent , quia decipientur.
345쪽
; Bibliothecae Manualis Concionatoriae,
VII. Problem. 7. Unde mos deponendi sudiosos ortum sumpserit 3 Resp. eum a veteribus Philosophis exortum esse , qui neminem in suam disciplinam recipiebant , nisi ingenium, natura , di mores ante diligenter ex-ylorassent , ut, si qui inepti essent, mox adparentes remitteremur; Hinc Eisaei apud Iu-claeox neminem recipiebant , nisi qui biennio patientiae ligna dedisset. Athenienses senicu- Ium ad portam civitatis stare volebant, qui ingressuros convitiis exciperet, di impatientes itidem repelleret; patientibus vero diceret rngredere Athenas, quia dignus es. Iidem studiosos novitios ab initio ea pilosis, & petulantibus interrogationibus vexabant tum per
forum ad belenum ducebant, furiosorum in o. re insultantes, ut cum ratione insanire vid rentur; tandem omnino liberatos in eoilegium recepturi. Ad horum ergo imitationem etiam
num in aliquibus Academiis indoles studios
rum advenientium exploratur , dum ligneis asceis, dolabris, terebris, forficibus acciduntur , dedolantur , tentantur, tondentur, Seornua capitibus admota amputantur, quibus caeremoniis admonentur , ut aures , oculos &eaeteros sensus purgatos adferant, morum asperitatem , ct cornua arrogantiae , atque inanis persuasionis, quibus vitiis fere ea aetas madet, deponant, di ante harbam patulis auribus veram eruditionem, expurgato animo, di humi-Ii eorde sitire discant. VIII. Probl. 3. Unde Academiae ortum sumpserunt & quomodo ab Universitatibus distinis
Euantur Resp. i. Nomen spectando, caς denominatas esse a loco extra urbem Atheniensem , qui dicebatur Ecademia, eo quod Eeademus ibi scholam instituisset; Tandem vero
per unius litterae mutationem Academia appellari coepit ter mille drachmis emptus agellus, ex qua Academia ut prastantiis mi Ura- ores, Poetae; ηc Philosophi prodierunt, ita
nomen eius apud pratam posteritatem prae caeteris in usu permansit . Distinguitur autem
Aea demia ab Universitate, juxta Bessotii .o , ct alios, quod in hae omnia senera arti uia; , non autem in illa doceamur; Alii tamen vo. 1unt, utrumque nomen idem significare, videlie et scholas publicas summi Ponti fieis, Imperatoris , Principum consensu approbatas , Erectas, re privilegiis certis donatas Resp. a. Academias sic ortas esse in nostris partibus ;ab initio in celebrioribus F piscopalibus se ho-iae publieae instituebantur ; eum vero Canonici in Aulis essent occupati, atque adeo studia negligerentiar , docendi munus in Monachos
S. Benedicti tranet latum est ; eum vero & hi fuis legibus, & exercitiis impedirentur, quominus pro voto studia docere possent , tandem Academiae in eam , quam nunc conspicimus , sormam sunt redactae , idque aliqui ae- ciuisse putant tempore Caroli Magni, licet aliquae Academiae jactent se antiquiores esse , maxime Patavina , cuius initia ob vetusalem plane ignorantur . Resp. 3. Academias in summo semper honore apud Principes sui Au ; nam Philippus Imper. studioso
vocavit conscholasticos . Joannes 2. Ferdi-
manius Arras. Reges eos socios , A fratres appellavit . Galliae Reges Aeademiam ParI- sensem filiam vocant, di inibi Rector in publieis Actibus omnes, etiam Nuntios Papae.& Cardinales, antecedit.
IX. Probi. o. Qiiid de Personis Aeademiam constituentibus notandum Resp. a. Rectorem Universitatis perpetuum non esse , ne uni tantum onus incumbat , & lectiones impediantur . Omnes etiam Episcopos pracedit , quia Principis locum tenet . In iuria Rectorem assiciens capitis poena plectitur iuxta Iuristas , portat Insignia , ex quibus colligitur Jurisdictio ; quae si non gerit , pro tali non reput 'ur . Resp. a. Canincellarium plerumque loci Episcopum esse , ex cupiis Academiis quibusdam Haeretieis ; in quibus nullus omnino est . Cancellarius est vicarius , di quasi legatus summi Pontificis , ad hoc praeeipue constitutus , ut invigilet . ne indigni ad honores Academicos promoveantur . Resp. 3. Quatuor ordinarie colle
ia in Academia reperiri , & hoc ordine ignitatis , Theologicum , Iuridicum , Medi eum , Philosophi cum . In Academia tamen Parisiensi primas tenent Philosophi , Rex iis solis eligitur Rector . Et fana inquit Bessoldus si isti antiquum Philosophiae
splendorem tuerentur , & Pythagorae, Platonis , aliorumque premerent vestigia , vel
omnium primi , vel statim post Theologos loeandi essent οῦ erat namque Olim Philosostia rerum divinarum Encyclopaedia , atque comprehendebat , quidquid mens humana se, re , aut e pere potest . Sed nune artium liberalium studimenta tantum tradit , di aliis superioribus disciplinis subalterna magis est , quam collateralis . Unde etiam in su- re differentia constituitur inter Philosophos ,& artium liberalium Prose Ores . Resp. 4. Quod libet horum collegiorum suum Decanum habere , cuius officium est , causas collegium suum eone ementes moderari , ac procurare , unde primum in Collegia i eum tenet , & ibi Rectori etiam praesertur , non vero in actibus publicis . origo desumpta videtur ex more militari , ubi iaCenturia decem erant Deeuriae , & unaquaeque Decanum habebant . Unde etiam in pristis Academiis singularum Faeultatum Dec ni habebantur , quae singulas diei horas laexplicandis facultatis suae Dogmatibus consuismere possent ἔ Unde etiamnum hodie denois minatio mansit . Respond. s. Notarium , a notando dictum, esse quasi scribam Academiae; illius enim est adnotare, quae in Academia geruntur , Proto collum facere , iuramenta exigere , nomine Academiae litte ias ,
ct testimonia scribere &c. Resp. 6. Bidelium
esse ministrum Universi talis, quem tamen a
lii rectius sere per P. scribunt , ct PedeIlum , seu cui sorem vocant , eo quod ipsi Rectori a pedibus sit , di ad varia negotia Re ctoris exequenda discurrat. X. Probi. io. Quid de Aeadem iis Italiae
observandum in Resp. I. Romanam Aeade m iam celebrem suisti Ioo. annis ante Christi Nativitatem , postea vero cum neglecta
esset , Pontificum Rom4norum studio restauratam
346쪽
ratam esse, maxime Urban. IV. Sanct. Thomam Aquin . e voeantis , qui omnibus honoribus , & dignitatibus contemptis , totus in ornandam , ct restaurandam illam Acade. miam incubit , di multa praeci ara in humanam , ct divinam Philosophiam Commenta. ria hortatu Pontificis Maximi reliquit. Res-Pon. a. Bononiensem Academiam a Theodosio Imperatore fundatam esse , sed eam postea nonnihil collapsam , a Carolo Mag. aestauratam luisse , tandem vero Pontificum , ct Imperatorum muniscentia ita excrevisse , ut bonorum studiorum Mater a-
pelletur ; Hine iuxta Glossam in Clement. de Magistris dicitur Bononia , quasi super
omnia bona , vel bonorum noti ia nimis amabilis . Maxime tamen Iuri prudentiae studium hic floret , unde B iri holus Doctor inde prodiit . Res p. 3. Ferrariensem iuxta aliquos a Friderico Imper. in odium Bononiensium excitatam eme , juxta alios vero ab Alberto Ferrariae Principe , quam Annos i 6. a Bonifacio VIII. confirmatam . Estenses Principes mire exornarunt . M. Florentinam exeitatam esse a Cosmo Medices , ct a nepote ejus Laurentio mire exornatam , potissimum in ea florent studia humanarum litterarum . Unde & Paulus IH. deserta Romana Academia ad hanc mi pravit . Vehementer commendatur Bibliotheca a Laurentio Medices in usum huius Academiae exstructa . Resp. s. Mediolanensem Academiam inter antiquissimas esse , de qua Alexander U. amrmabat, primum The
logiae Professorem Sanct. Barnabam suisse , quam Ssnct Ambrosius , di Sanct. Augustinus egregie promoverunt, ibidem etiam Vi pilius litae iis oti eram dedit . Resp. o. Neapolim semper Musarum sedem habitam esse , utpote in qua praeter caeteros Virgilius, Ho. ratius , Claudianus , I et rarcha es alii stu. duerint ; Academiam tamen modernam Fri. dericus I l. sundavit , di ut forentem redderet , prohibuit, ne quisquam extra Regnum , studiorum causa profici lceretur . Eam
nea Robertus, ct Alphontias Arraetonum Rex instauraverunt , quam tamen postea stravi Duma bella iterum interturbarunt , hodie maxime forere dicitur . Respond. 7. Papiensem a Carolo M. non diu post Parisiensem erectam esse , in quam alterum eorum Monachorum, qui ex disciplina Vener. Bedae pro deuntes e Britannia in Galliam venerant , ct sapientiam se venalem habere profitebantur , misit, & primum Rectorem dedit. Maxime hie floret Theolopia , unde Civitas nuri Ticinum , ut olim , sed Papia dicitur , quasi piorum virorum patria , sive piae , di verae Religionis patria sedes. Primus hie do-euit Theologiam ante Academiam ere ctam Syriis Aquilea ensis eo tempore , quo S. Petrus eam Romae docebat. Jurant in hac
Doctores, quod velint idoneos promovere . Res p. 8. Patavinam a Carolo M. Anno 7 I.
conditam esse , vocatur haec Academia a non
nullis totius Italiae celeberrima , & quasi Α-theniensis Areopagus ; Item Jurisperitorum corona , Omnium litterarum Emporium . In hae duo sunt Rectores, unus Universitatis . quae Medicinam , & Philosophiam comple-etitur ; alter ejus , quae caeteras facultates docet . Praeterea hortus in civitate Patavio est exstructus , infinitit herbis resertus , ingratiam studiosorum Medicina . In Tribunali haec verba leguntur . Excute manus ab omni munere , patienter partes audi ; benigne responde , iuste Iudica . Resp. p. Perutinam circa annum rip . florere coepis e , maxime Iurisprudentiae laude . In hac Dariolus vitam finiit . Resp. Io. Pisanam anno 1339. institutam esse, in quam Roma studium transtulit Alevinus , eamque cum Radana, Claudici &e. fundavit . Postea vero is o. annis deserta iacuit , cum demum eam Laurentius Medices restauravit ; Huic Academiae Αldus Manutius 8oooo. librorum testamento te pisse dicitur . Res p. at. Salerni lanam nunc iere temporis injuria , & Aliarum Aeademiarum splendore obscuratam esse ; olim tamen Medicinae studiis.celebrem suisse . Unde ab Anglorum Rege consulto pulchrum librum de conservanda valetudine set ipsi . Maxime autem in ea floruit Constantinus Α-ser, qui studiorum pratia Babyloniam , Α- rabiam , Persiam , AEgyptum , AEthyopiam penetrans , ct 3p. annis ibi vapatus , miri mee eorum Doctrinis excultus est , unde cum in Africam redusset, Africani interimere cogitabant . quod ille advertens Salernum venit , ct tandem relictis omnibus in Cassinensi Coenobio Monachus enectus est . sc. ra. Se nensem Academiam varias quidem in exordium vexati ex pertulisse , sed Anno demum a18 . a Civibus renovatam, di tandem a Pio2. Pontifice admirabiliter exornatam esse . Florent in ea maxime Juris prudentiae, & Medicinae studia in ea Panormitanus docuit . N. 13. Venetam fere eum ipsa civitate ortam
esse , in eaque praestantissimos viros floruisse , maxime humaniorum litterarum , nimirum Manutios Bembum , M. I . Mantuanam , Mutinensum , Parmensem , Berra. mensem , Taurinensem, Montis Regalis, Macerat ensem , Anconitanam , Carnotensem nihil speciale habere . quod de iis commem retur . Resp. t s. In Sicilia prae caeteris celebrem omnium fuisse Academiam Syracusanam , maxime Mathematica scientia , eo quod iocus trie aptissimus fuerit Mathematicis obser νationibus, qua occasione optime usus fuit Archimedes. qui etiam inter balneandum Mais thematicas figuras oleo in corpore suo deseribebat , praeter hane etiam Messana, ct Cati,nensis reperiuntur .
XI. Problem. it. Quid de Germaniae Aea.
demias notatu dipnum occurit Respond. r. Colonientem , cum semper antea celebre Coloniae Gymnasium fuisset , ab tyrbano VI. Anno i 388. impetratam a Coloniensibus suisse per 4. Monachos ad ipsum mitas , &iisdem , quibus Lutetia raudet , privilegiis donatam . In hac Universitate Rector qu
ter ner annum eligit ar Ordine ex sine
lis facultatibus observato . Iuris Canonici vel Civilis Doctores raro hic sunt , nisi α-tate , ἰdoctrina , usu rerum Praestantissimi ,
347쪽
3.s Bibliotheeue Manualis Concionatoriae,
aude a vicinis omnibus plurimum iis tribui. tur , ct gravioribus de rebus a Regibus, Principibus, ct Rebus publicis consuluntur . Cum
tanta vero solemnitate Doctoralis pileus ru- heus imponitur , ut totam urbem in admirationem rapiat , & vix alibi similis eae remonia conspiciatur . Cum equitatu exorna tissimo instructoqu clarissimo comitatu , amicos, ct convivas per urbem invitant, Ssplendido Theatro in aede Metropolitana heroiee promoventur , inde gratiis Deo actis , salutatisque tribus Regibus ad epulum Doctorale honorificentissime procedunt . Doctissimi inde viei semper prodierunt , unde summe semper aestimata est , & honorata a Pontificibus , Imperatoribus , Regibus RPrincipibus . Leo X. certe agri Dominicipiissimam cultricem appellabat . Ingostadientes publico seripto studiorum Parentem vocarunt . Hostus Cardinalis aperte fatetur , Coloniae deberi, quod reliqua Germaniae pars ad Rhenum a fide non defecerit , Privile. piis quoque extraordinariis donata est . Resp. a. Basiliensem a Pio II. Anno 14so. institutam , & variis privilegiis exornatam esse . Rector hic singulis annis eligitur, & vipet depositio studiosorum . Resp. 3. Dil in ganam ab Othone Truch sessio , Cardinali Augustano & Germaniae Protectore erectam esse , potissimum eo fine, ut praeter humaniores literas I heologia exacte tradere Dr . Rese
Pond. 4. Duaeensem a Philippo Rege Catholico priori saeculo erectam , ne Belgica juventus litterarum causa ad exteros proficisci emeretur , haeresesque imbiberet . Resp.
s. Et sordienthm in Thurineia circa Annum Domini 13or. fundatam , ct a Bonifacio s.
N Pio a. variis privilegiis ornatam esse . Resp. 6. Francolari ensem Anno Iso6. Per
Ioachimum , ct Albertum Marchiones Bran. de reonses fundatam esse , I c. 7. Fr burgen sem Br,inoiae ab Alberto Austriaco circa Annum Domini 1ς o. fundatam esse, & Anno a 4 a. sub Frideraeo Imperatore non pMrum restauratam , & auctam esse . Resp. 8. Gripsualdensem in Pomerania ab .Uratis-lao s. Pomeraniae Duce Anno r4s6. inchoa tam esse . Resp. o. Heldelbergensem a Ru- doli ho a. Anno Domini a 346. Institutam esse , ct ab Urbano 6. instar Parisiorum confidira tam . In hac tria, quae Academiam maxime exornant , reperiri dicuntur , scilicet Doctrina excellens , ordo singularis , diligentia maxima . N. ro. Herbipotensem primo a Ioanne ab Egoiste in Episeopo Auctoritate Bonifaeii IX. & Ruperti Regis Anno 1 3. erectam , sed cum Fundatore post 7.
Annos mortuo ingens detrimentum accepisset , a Iulio Episcopo anno I 38s. iterum re si auratam , ea magnificentia fuisse , ut De rint , qui dicerem, se nee in Italia, nec in Germania , nee Gallia , nee Hispania splendidiora unius Principis litterarum , di Religionis monumenta vidi mei . m. ar. Ingoista dianam a Ludovi eo divite Henriet Avari Filio ex ingentibus a Patre relicti opibu fundatam esse ; sed ab Alberto Daee Catholi- eo mire postea adauctam , & exornatam An. Is 7 . Resp. 12. Lipsensem anno L. inix 4o8. propter lectam Husitarum erectam ense ; cum enim Teutones Pragensem Academiam gubernassint , S Hussiarum opera a Masti stratu dejecti essent , commoti Magistri,ae Discipuli Teutonici generis, di iureiuran. do adacti , uno die supra duo millia secuti ,
apud Lipsiam Milaiae Civitatem trium die tum itinere Praga distantem universale suis ilium erexerunt , quam in 4. Academias , &Nationes diviserunt, Misnicam , Saxonicam , Bavari eam , ct Polonicam , qua postea a Picia. & Alex. s. confirmata , atque , cum nonis
nihil collapsa esset , a Gregorio Duce Saxo. niae restaurata . Respond. II. Lovaniensem a Joanne Duce Brabantiae Anno 1416. inise hoatam , di a Martino s. privilegiis confimmatam csse . De hae Joannes Gorophius Beccanus tectatur , nullam reperiri facile A. eadem iam , quae eum Lananiensi situs elegantia . jucunditateque comparari queat . Cui multum splendoris ab Adriano a I. Pontifiee est additum per egregium Collegium sub Α-driani Nomine ab ipso erectum . Rus P. I . Marpurgensem in Hassia Anno Is 16. erectam, & Anno is 3 s. a Philippo Principe instauratam esse . Mech limensem vero olim celeberrimam toto orbe Aeadem iam fuisse , fide digni Auctores commemorant apud Mil-dendorpium l. s. Acad. in qua aliquando p. Regum Falii , Principum 26. Comitum ast.
eodem anno studuerint . Resp. Is . Moguntinam a Diet hero Isembiargico Archiepiscopo circa annum Domini βψ81. institutam esse ,
in qua tamen studium Philosophiae , di Theologiae tantum nunc floret . Resp. I 6. Pragensem a Carolo 4. erectam esse anno II .
quam ob H istarum Heresim , ct crudelissima bella , pene oppressam Ferdinandus I. &Maximilianus II. restituerunt . In huIus A. eademiae auditorio Iuridico legitur , quod
Protessores , qui a o. annis continuis docent
in aliqua-famosa Universitate , ipso Iure efficiantur Duces , di Comites . Resp. II. Ro-s oehiensem in Dueatu Mega politano ad An innum I si . a Principibus Mega potensibus , ct Civibus Rostochiensibus missa in urbem legatione impetratam eme . Resp. 18. Trevirensem ab aliquibus antiquissimam credi Aeademiam , sed ob mutationes temporum colla. piam , ope s. Agritii ab Helena impetrati res auratam esse . Resp. ro. Tubingeniam in meatu wirtenberaenti anno 1477. inceptam esse ab Eduardo r. wirtenbengensi Duee , pedimissi Sixti s. & Frideici Imperi Resp. 2 . Viennensem Anno ra 37. a Fiderico x. in titutam esse , & ab Urbano 17. confirmatam , privilegiisque dotatam esse , sed in hune oris dinam , & locum ab Alberto a. deductam . Rector bis anno eligitur , quatuor ei scipiones praeseruntur . Resp. 2. wittember
gensem a Joanne Frideri eo Duee Saxoniae
anno Isor. fundatam , a Friderico a. In- Choatam , a Ioanne conservatam , a Mauritio instauratam , ab Augusto exornatam , amplifieatam , ct confirmatam e tre. Resp. 21. Cra- coviensem Aeadem iam a Casi miro anno I 67.
348쪽
Titulus CXXIV. Respublica. et 7
quam Regina Hed vigis Ula distat Uxor moriens ingentem pecuniam in hune finem reliquit .
notandum est Rei p. r. Parisiensem a Carolo M. circa annum 79r. ex Alevim Praeceptoris
fui, re venerabilis Bedae Discipuli consilio eis rectam eredit cum enim duo Monachi Scotiinter alios Mercatores in Galliam appulsi clamarenti Si quis est avidus sapientiae , veniat ad nos, di accipiat eam: & Rex ab iis ad se voeatis quaereret, quid peterent Pro ea, responderunt ii, se tria petere , scilicet loca opportuna, animas ingeniosas, ct illa, sine quibus vita ista transigi non potest , scilicet alimenta, ct quibus te pamur. Rex talibus dictis permotus, alterum Ticinum misit, di Academiam inchoare iussit, alterum Parisiis retinuit, eique Nobiles puros commendavit; quo audito Alevinus Auetor fuit Imperatori , ut Academiam erigeret . Ex hae tot Theologi
prodierunt, ut Posse vinus dicat, 4os anais vix alicujus nominis Theologum alibilextitissise . Tertiam Civitatis partem studitan occupant. Seholas Sorbonicas primus in*tuit Robertus Sorbonius Doctor Theolmus . Resp. 1. Andegavensem a Ludovico XI. institutam elisse eodem fere tempore, quo Heide bergensis erecta est . Avenoniensem vero olim , cum Ponti fiees ibi residerent, florentissimam sui Gis. Aurelianensem a Philippo pulchro anno 3 1. excitatam , sed superioribus annis fere Oppressam . Hi e S. Ivo studuit duri Canonico. Resp. 3. Biturgiensem a quodam Duce Bitur. gium erectis m priori saeculo adeo a clarissimis viris excultam esse, teste Munstera , ut tam litterarum Decus, & Emporium doctissim rum virorum dici possit. Burdegalensem vero Academiam per Excellentiam Aquitanicum
Gymnasium vocari, quod in nulla alia Aquitaniae Academia omne artium genus publice tradatur. Dola nam in Burgundia veterem quidem esse . sed florere ccxpi sic anno 148 . quamvis jam iterum ob perpetuos bellorum motus Musae perturbatae sint. Resp. 4. Lugdunensem praecipue circa annum 3 o. floruisse , ut si nunc
fera intereidit Resp. s. Montis pressulanam anno Iro6. erectam , olim Iurisprudentiae, nunc Medicinae studiis neque Missimam esse, quam Henricus Rex egregie promovit. In hac Rectoris tanta est Auctoritas, ut studiosi quacumque etiam de causa egredientem comitari ho noris gratia togantur. Resp. 6. Pictavi ensem alterum post Parisiensem locum obtinere iuxta Mynsterum , in sua omnium artium studia
frequentissimis Auditoriis , ct a sapientissimis
viris accurate tradamur , praesertam Iuri prudentia. Res . I. Tolosanam non ita diu post Parisiensem fuisse e rectam, in hac Iurisco suIti etiam sestis diebus, praeter Dominicos, ct qui B. V. ac Apostolis dicati sunt, Lectiones habent . Studiosi vero testimonia petentes ,
non tantum annorum, sed etiam Mensium, di dierum rationem reddere coguntur. Tanta vero diligentia hi frequentasse scribuntur , ut quidam lummo mane in scholam ventitarent,
di Nobiles quidam suos ministros mitterent ad opportuna loca praeoccupanda . Nee immeri.
to , cum quidam studium Iuris i ius orbis
celeberrimum hic reperiri dicat apini Misdendor pium . Res p. g. Rhemeniam , Caturcensem , Massilientem , licet olim floruerint, nune
miis observandum y Resp. r. Con imbricensem a Rege Lusitaniae Ioanne 3. exstructam esse, quam quidam & loci natura amoenam mam , Momni litterarum genere clarissimam Aeademiam vocant. Hic Navarras Ius Canonicum docuit. Resp. 1. Complutensem in Regndita. stellae, a Francisco Ximene Archiepiscopo Toletano exstructam esse anno I say. Eboren mvero ab Henrico Cardinale Lusitania funda- am , quam quidam putant cum celeberrimis Academiis certare posse . Gandianam a B. Borgia adhue Duce Gandiae erectam . Res p. 3. Grauataeniem, Hil palensem, Iteradentem , M. loricanam, Onnatensem in Cantabria ab Abutensi erectam, Uscanam , a Sartorio ante Chri sti adventum excitatam , Ossunensem in Regno Granat ensi nihil habere peculiare, quod de iis memorent Auctores. Rei p. 4. Salmanti censem Anno I 4o . erectam, di optimis PQntificum , ct Regum diplomatis ornatam esse; quam scholarum magnificentia omnibus Furciis pae Gymnasiis praestare affirmat Joanne Gor pius . In hac qui 2o. annis docuit, Illustris habetur, dister substitutum docere potest. Licentiatus huius Academiae praesertur Doctoribus aliarum Academiarum . Theologia C
thedras Beaedictus XIII. Anno Ioi6. instituit . Ipsam vero Academiam Alphonius VIII. Rex Castellae erexit, Martinus V. Confirmavit . Redditus illius annui sunt 3vo .
ureorum. Resp. s. Toletanam, S Valii sod letanam , ct Palentinam non peculiariter cel brari ab Auctoribus, Valentinam vero Annorso. floruisse, di clari ssimos Prolatares habuisse , quos audivit L. Dominicus.
miis notatu disnum est sp. I. In Anglia duae potissimu m celebres est. Academias. t. est Cantabrigiensis, quam aliqui a Sigeberto Anglorum Rege Anno o o. alii a Cantabro Hispanorum Rege Anno ante Christum natum 37s. erectam volunt, qui patria pulsus, in Britanniam immigrarit, ct pro liberali hospitio gratiam relaturus Academiam illam fundarit; licet postea nonnihil collapsam Si- Reberlus iterum restaurarit. Hic Venerabilis Beda , Alculnus, Thomas Morus , di alii floruerunt. Habe Collegi a XI. Aulas 4. eaque
omnia aedificiorum celebritate praestantistima . est Oxomensis, quam ipsi Oxiomenses contendunt omnibus orbi et Aea demiis antiquiorem
esse; sed eonstans Historicorum celebrium sententia est, teste Middendorpio, eam Anno Domini 833. vel juxta alios pos . ab Alphr do sive Alorcto erectam esse. Mameratur ininter praeeipuas orbis Christiani Anno Christi Iav. tria millia studiotheum ibi fuerunt, qui
una eum Prolataribus de repente abierunt , eo quod Rex tres studiosos, quorum contubernalis mulierem aliquam interfecerat , in proprio hospitio comprehensos, ct plane insontes, suspendi mandasset . De hae, Historia
349쪽
3 8 Bibliothecae Manualis Concionatoriae
Promensis sic loquitur; omnibus inter Latinos extantibus studiis Universitas Oxomensis sundatione prior, quadam scientiarum pluralitate generalior , in veritatis Catholicae Proses.sione firmior, di privilegiorum multiplicitate praestantior invenitur. Re p. a. In Scotia tres potissimum Academias reperiri, videlicet S.
Andrea, quae An - 4II. erecta , omnium celeberrima esse perhibetur ; Aber donensem , quam Anno I*8o. Guillelmum Elphin stomum Aberdonensem Episcopum sub Iae cibo III. instituisse amrmant; & Glalcoviensem , quae a Juxubullo Glosquensi Episcopo instituta , parum Iamen dotata, di parum celebris existit.
II re reditus a morte ad vitam , de quo
dixit Christus i Deus autem non est . mortuorum, sed vivorum Omnes e. aim vivunt ei.
qua consistit in re unione animat scparata cum Corpore . quo modo Christus, & Gaarus resur- Te Xerunt. Et uariaua ιem, quae consistit in recuariis. .. pera ione gratiae divinae amissa, de qua Aposto-- is. Ius locutus est , dicensi Existimate vos mor. tuos quidem esse peccato, viventes autem Deo. Ciscumstantiae. tiis. M. III. Miso Ana Horum cum tuba, ct voce
magna. qui Congregabunt electos ejus a qua tuor ventis, ct dicent: Surgite mortui , ven
te ad judicium. IV. Locus, ubi reiurgent, incertus est, ct ab admirabili Dei providentia dependens Ili enim in ualle Iosaphat, ubi judicandi sunt,
uturam putant ; alii conmrmius putant Scripturae , si dicantur mortui ex sepulchris suis re. o. 4. v. furrecturi, cum S. Joannes dicat: omnes , qui in monumentis iunt , a iunt vocem Filii Pei , ct procedent, qui hona egerunt, in re furrectionem vitet qui vero mala egerunt, in resurrectionem iudicii. Tempus quoque incertum est ' nam alii ri' - 'ia matutina ad imi ationem Resurrectionis Q. H. Christi; alii intempesta nocte, iuxta illud Christi : Media nocte clamor iactus est: alii alio tempore suturam divinant potius, quam a-Mam, ut videre est apud Marchantium.
Veritar oris i. I. CCio, quod Redemptor meus vivit, k in v. M. O novissimo die de terra surrecturus sum,& riirium circumdabor pelle mea, di in earne mea videbo Deum meum . II. Vivent mortui tui, intersecti mei resur. V M. R. gent. Expergiscimini, & laudate, qui habita. tis in pulvere , quia ros lucis ros tuus . III. Tu quidem scelestissime , in praesenti vita nos perdis, sed Rex mundi defunctos nos pro suis legibus, in aeternae vitae resurrectione suscitabit. IV. Nolumus autem vos ignorare , Fratres, se de dormientibus , ut non contristemini, se ut ''di caeteri, qui spem non habent. Si enim eredimus, quod Jesus mortuus est, & resurrexit, ita & Deus eos , qui dormierunt per Iesum , adducet eum eo. V. Ecce ego aperiam tumulos vestros, &educam vos de Vestris sepulchris, di inducam v. 3. vos in terram Israel . VI. Sicut Pater suseitat mortuos, ct vivifi-D eat, sie & Filius, quos vult, vivificat. VII. Haee est voluntas ejus, qui misit me , Io.ε. v. Patris, ut omne quod dedit, non perdam ex eo, sed resuscitem in novissimo die. VIII. Christus resurrexit a mortis primitiae dormientium: quoniam quidem per hominem mmors, & per hominem resurrectio mortuorum , di sicut in Adam omnes moriuntur, ita & in Christo omnes vivificabuntur. IX. Multi de his, quis dormiunt in terrae o a. pulvere, evigilabunt in vitam aeternam , & a lii in opprobrium, ut videant semper cid est, supplicia aeterna experiantur.
X. Mee mysterium dico vobis. Omnes qui- m M. Mdem resurgem ux, sed non omnes imm tabi- ς . M. mur. In momento, in istu oculi, in novissima tuba: canet enim tuba, & mortui surgent incorrupti id est, immortales. XI. Nisi eos, qui ceciderant , resurre miros peraret, superfluum videretur , & vanum , pro '
XII. Sed dieet quis et quomodo resurgent ortui quali autem eorpore venient 3 in si 'Piens, tu, quod seminas, non vivificatur nisi prius moriatur. XIII. Expectamus Salvatorem Dominum n 'strum , qui reformabit corpus humilitatis nostrae eonfiguratum corpori claritatis suae. XIV. Ingrediatur putredo in ossibus meis, inu ς. 1.& subter me scateat, ut requiescam in die rei- Iationis, ut ascendam ad populum ae cinctum
XU. Otia arida aueste verbum Domini: Ecce Eeeis .ia. ego intromittam Spiritum in vos, ct vivetiς. XVI. Seminatur in corruptione, surget in ' 1 4 incorruptione: feminatur in ignobilitate , sur
get in gloriar seminatur in infirmite, surget in virtute t seminatur corpus animale, surget , corpus spirituale .R Lurrectio spiritualis. XVII. Hi sunt, qui venerunt de tribulatio- M. p. ne magna, di laverunt stolas suas in sangui. V aee Agni . XVIII. Quomodo Christus surrexit a mora R . 1 tuis per gloriam Patris, ita & nos in novita- 'te vitae ambulemus.
XIX. Beatus & sanctus, qui habet Partem Aj.
350쪽
ὶn resurrectione prima , non habet potestatem .
. - mori timeremus e ostendit resurrectio. nem, ut nos posse resurgere confidamus. r. m. II. Est in Christo homine uniuscujusque no. . strum caro, tanguis, ct portior ubi ergo por-s tio mea regnat, regnare me credo: ubi dominatur tanguis meus , dominari me sentio rubi glorificatur caro mea , gloriosum me esse cognosco. ν- ρ. III. Si resurrectio non est , nec Deus est , . . .. ' nec providentia est, tunc casa omnia feruntur & aguntur, videmus enim plurimos iustos exurientes, 3c iniuriam patientes, peccatores autem di iniustos in divitiis de in omni voluptate abundantes , sed quis usquam hoc judicis iusti, vel sapientis providentiae opus, bene sentiens suspicabitur . Erit ergo resurrectio ,
iustas enim Deus est , di iis qui confidunt in
eis M. IV. Multi eum Christo resurrexerunt, ut M. de resurrectione nostra non dubitaremus .e- V. Consideremus parvum cuiuslibet arboris iam M. semen quod in terra jacitur, ut arbor ex illo producatur, ct comprehendamus si possumus, ubi tu illa tanta parvitate semim am Im. menta arbor latuit, quae ex illo processit ; ubi lignum , ubi tortex , ubi viriditas ibi tori:m numquid non in semine tale aliquid videbatur', cum in terra iaceretur qutat ergo mirum si tenuissimum pulverem a nostris oeulis in elementa redactum, cum vult Deus in hominem reformat, qui ex tenuissimis seminibus tam e la arbusta redintegrat. GaIita . VI. Resurgent eorpora Sanctorum cne ullo Δώιι, Vitio, i ne ulla labe , sine ulla corruptione ,' ' sine di ficultate , in quibus tanta facilitas , quanta felicitas orit.
VII. Resurget Justus, ut iudicet: peccator,4 - ut Iudicetur: impius, ut sine iudicio puniatur. Utilitas. r. e, is VlII. In omni re, aut actu, virtus agendi
. spes est suturis qui enim arat, arat, ut metat, qui pugnat, pugnat, ut vincat . Tolle ergo spem resuri ectionis, di resoluta est observantia omnis pietatis. r. mi. . IX. Confringi nos tanquam vas figuli nune . M. T. Raudeamus, ut per hunc novae nativitatis proseis . ctum, in beatam illam, ac Deo plaeentem iteratae reparationis nostrae speciem reformemur.
r. biam I. E Christi renarrectione sie loquitur S. - δε-. .. I Augustinus. Ecce surrexit ab antro se-
pulchri rediviva caro Phoenicis, quum eia namomum decoxerat pietatis: granum Dume ii , quod solum in terra morti fieatum est in passione, multum fructum attulit in resurrectione ; solus enim mortuus est, sed solus minime resurrexit , quorum enim sepulchra in eis jus passione sunt patefacta , horum corpora , Christo resurgente , sunt de pulvere suscitata i 3c sicut eum Domino surrexerunt , ita cum eo alcendente etiam ipsi ascendisse ereduntur .
II. Cum S. Stanislaus Poloniae Episcopus Petrum quemdam , ad testimonium de agro a 'di vendito eoram Rege perhibendum , resuscitauet, illique longiorem vitam impetrare vellet , respondit ille , se malle in purgato rio ad modicum adhuc tempus degere , quam ad vitam tot periculis, S molestiis refertam
III. Famosus ille Doctor Parisiensis ter e rurius Iuferetro surrexit, dixitque t Iusto Dei iudicio accuratus , iudieatus, 3e condemnatus sum , 'quae cauta fuit S. Brunoni, di aliis, ut in Q.
litudinem secederent. IV. S. Germanus Episcopus , cum sepul- φα .chrum S. Cassiani Martyris adiisset, & quasi viventem alloautus dixisset: uomodo tibi est, Frater quomodo tecum agituri audivit re-- spondentem in haec verba: Quantum ad animam , aeterna felicitate fruor et quantum vero ad corpus , quiescit hoc usque ad generalem resurrectionem . Quo audito S. Germanus . quiesce ergo, inquit, o Frater, ad id tempus, ct roga Dominum, ut resurgentes ad so-mum tubae , tecum possimus aeterna beatitudine frui.
V. Eulyehius Patriarcha Constantinopolita. I, mn nus, cum librum contra resurrectionem seri. 'psssur, a Gretorio legato ita convictus est , ut Imperator myberius eius librum in ignem projiceret, Se Eutychius ipse doctrinam suam retractaret, & instante morte pellem manus suae tenens diceret : Confiteor, quia in hac
VI. S. Caeciliae corpus a Clement. VIII. V
post nongentos , ct amplius annos integrum rein pertum est.
VII. Cum S. Stanislat Episcopi eorpus in septuaginta duas partes dissectum , & avibus projectum suimet, ab Annilis custoditas par.
tes Autem Clerici collegissent, ita eae in unum corpus coaluerunt , ae si numquam divulsae fuissent . Cumque unus adhuc digitus deesset , cum quoque lucerna caelestis in vicinam piscinam conjectum, S a pisce devoratum , demonstravit, quem exenterantes. m. gltum exemerunt , suoque loco restitue
VIII. Ionas Persa, cum magorum Prineipes ei manuum, δe pedum digitos praecidi, Se an. M ' te oculos jactari secissent , die entes 2 Eece nunc digitos tuos in terra reminavimus, ex-Pecta inde, ut messis tempore multos digitos recipias ; responda i Ego multitudine digit rum non egeo , sed Deus, qui me formavit , ille tempore iudieii corpus hoc reformabit. IX. Quidam Presbyter Sadduceae malignitatis veneno infectus negans corporum resurrecti