장음표시 사용
321쪽
Bibliothecae Manualis Concionatoriae,
meam , ut major sim , quam sum , extolle me, S glorifieabo ter si est ad laudem tuam decusque tuum , ut persistam in gradu , quo sum, conserva me, di glorificabo te . Si est ad laudem , & gloriam tuam, ut in humiliore gradu sim, humilia me, & ego glorificabo te. .. .riti CXXXVII. Ita 7. Lyduvina identidem tepetens I Hoc mihi, Domine, acceptissimum
erit, ut affligens me dolore non parcas , eum tuae voluntatis impletio sit mihi summa consolatio .mis. . ML CXXXVIII. Ita 8. Balthasar Alvarer, qui
s. .. dicere solebat, in hujusmodi oecationibus cle-bere unumquemque attendere omnes , qui in caelo sunt, sanctos, ipsum aspicere , di exspectare, quomodo ipse cli Multatem illam superet & ex ea proficiat; ima etiam ipsum Chrissum , ne iure conqueratur , quod ejus verbum& exemplum parvi faciamus. Cogita, inquit, quid sentiat superior , si se primo ueniente ad Communes collegii oecupationes id non sufficiat, ut alii ad easdem exacte, de ad nutum conveni mi, & se domum purgante, alii non imittentur, & se ad orationem surgente alii ex ignavia in lecto remaneant; si igitur homo pulvis graviter seri , verba, & exempla sua optato fructu carere , quid sentiet Christus, si verbo suo non obediatur, & exemplum oblivioni tradatur 3 Alias vero cuidam pers nae sic scripsit: Magno desiderio tenetur Deus in nobis videndi filii sui imaginem ad vivum depictam i quod si nos videre vult solos , Saerumnis contritos, ct oppressos, non alio lendunt ejus curae , & cogitationes, quam ut il-Ia imago in omnibus perficiatur. Postquam
ejus filius c in quo valde complacet sibi infignia illa induit , quae fides nos docet, ac Praedicat ; non potest eidem placere , quod nos eisdem indui non studeamus; ct quod, cum
ipse nos eis induerit, nos genua non flectamus, ct cum magni amoris ac reverentiae Ganificatione gratias non agamus.
CXXXIX. Colliges ro. Neque de bonis gla
rusmum esse, quam inur summa Lapientia, er
CXL. Ita x. Christus orare docens, Ri fiat υMMntas Dei, sciat in eara, ct tu terea, quod fit, si pluris beneplacitum divinum , quam
mne nostrum emolumentum , adeoque possensionem ipsam caeli, & Ierra aestimemus. CXLI. Ita a. Beati tu caelis, qui plus de adimpletione divinae voluntatis, quam de magnitudine gloriae sitae, laetantur. CXLII. Ita 3. S. Ignatius, malens gloriam ηεων. Dei per factum nobile augere . de dubius delia ut e manere, quam eo omisso, statim cae. tum subire.
CXLIII. Ita 4. S. Martinus dicens: si populo tuo sum adhue necessarius , non recuso
CXLIV. Ita s. Rodri quea dicens i Noe est P. F. N. maximum in homine, si ad conscirmandum se divino nutui, velit statim mori & habere minus gloriae, Quam mori post viginti annos de habere plus . Et contra , etiamsi certus essem, de consecutione aeternae gloriae, si jam more ret, & ego nihilominus contentus sum, ut maneam in hoc exilio infinitis aerumnis, Aelaboribus, si Deo ita placet, circumseptus, de oppressus . Et sane quisnam Regum , aut Principum non putaret se obligatum ad conservandum, de sendendumque tervum aliquem suum eui amplissimam aliquam interret gratiam , eam tamen reipsa illi dare nollet, nisi prius Heroicum ipse aliquod facinus patraret: quis inquam, talem non tueretur, quandoquidem ea se gratia privatum vult servus in solius
Domini, ac Principis sui honorem, di obsequium quod si ergo homines id praestant i
grati alioqui, δc meritorum clientum suorum saepe parum memores , quid de aeterno illo Rege sperare par erit, qui sua nos gratia, repraevenit, & comitatur, δα sequitur λ quid , inquam , periculi timere unquam poterimus rua ratione deserere nos poterat, qui beatitu-inem nostram , beatificamque fruitionem in solius ipsius honorem gloriamque in longi uxtempus rejecimus atque distulimus. Cone M. .
CXLV. Ille beate, Se persecte vivit, quc
semper fruitur summo, fit inauseribili bono . Seu, ut S. Augustinus l. r. 3. de Trinit. ait, qui haciet quidquid vult, ct nihil male vult. Atqui hoc habet , qui Dei voluntati persecte se conformat, seu qui semper agit, re patitur, quae Deus vult, quomodo vult, a quia vult. Ergo semper beate , α Perfecte vivit.
322쪽
Titulus CXXIII. Resignat o in Dimina voluntate. 3 IPARS ILDIALOGUS.
Inter Christum, Sc S. Catharinam Senensem institutus.
ET A multa iam ex Me Dialogo in priori parte fiat indieata, quia tamen magis expedIens
υ detur. ut totus Dialogias, prout luter Chrisum . . S. Catharinam insiturus es , accurate perlegatur , ideo placet eumdem, ut conceptus es, huc apponere. CUM anima quaedam ab auctore lueis ilis
luminata propriam fragilitatem , & miseriam, ignorantiam scilicet, & pronam ad malum naturam recognosceret, aliquantu lum Dei magnitudinem, sapientiam inquam potentiam , bonitatem , caeterasque ipsius prae uantiae partes suspiceret. II. Vidit , quam dignum , ct necessarium emet, ut idem perfecte coleretur, ct sancte Dignum, quia eum Pater universorum, &Dominus sit, omniaque, ut suum ipsius nomen collaudςnt, & ad suam referamur gloriam , secerit, congruum , ct aequum est, ut servus Dominum suum observans, ei serviat, & obsequio pareat. Necessarium , quia , cum ipse Deus, rationale animal spiritu , & corpore compositum, hae eonditione condiderit, ut , si voluntarie usque ad mortem fidelem sibi praestiterit servitutem , ad vitam perveniat sempiternam, aliter felicitatem illam omni bonorum aggregatione cumulatam consequi nequeati per paucos autem hoc adimplere , sicque perpaueos salvari, quod fere omnes quae rant, quae sua sunt, non quae Dei.
se , incertam horam, punctumque, quo id momentaneum promerendi tempus finiatur; in inferno vero nullam esse redemptionem, sed unumquemque in sutura vita immutabili , ct inevitabili sententia praemia poenas ve, Prout in hoc suo vivendi genere sit meritus , justa consequi retributione.
diversimode ; multifariamque praedicare , Reloqui de virtutibus , quibus Deus fideli servitute colatur; Rationalis autem creaturae capacitatem modicam , intellectum hebetem, memoriam debilem, ut nequeat vel multa percipere , vel percepta fideliter eontinere, Re idcirco, licet multi studeant semper addiscere , quam paucissimos tamen integritatis perfectio nem attingere, Deo , ut dianum di necessarium esset deservire, sed fero omnes curis anxios , mentis agitationibus fluctuantes, extremo sem per in periculo degere.
eo ram Domino exurgens, ardenti desiderio , ac vehementi affectu, ab ipsius Maiestate es flagitavit , ut laeeincte, & brevibus verbis praecepta aliqua tradere vellet , quibus vita nostra fanste institui, ae perfici posset, quae que vi sententiarum, praedicationiam verit tem , ct universas complecterentur scripturas, quorum observatione, & ipse debita servitute LMneν Biblior b. T in . U. eoleretur, & ex hac brevi, mortali, ac misera vita, ad eam, ad quam creaverat, feli
VI. Deus itaque, qui, & saucta desideria
inspirat, re eadem suscepta irrita non esse permittit , statim huic animae in mentis excessu constitutae astuit, haec dieens: Dilecta mea , placent mirum in modum hujuscemodi desideria tua, ct adeo placent, ut eis longe magis cupiam ipse satisfacere , quam ipsa sibi cupiant satisfieri; Ingens namque meum optatiam est, ea in vobis c Wolentibus vobis beneficia conferre, quae saluti vestrae utilia, commoda, &necessaria sint, atque ideo tuum adimpleredes dorium, & te voti eompotem essicere paratissimus sum. Ull. Quare attende, S diligenter observa, c rem quae tibi, ipse inestabilis, & numquam fallens aim. ἴ-- veritas , dicturus sum, quoniam tua annuens optioni breviter proponam , quid sit, quod summam persectionem , omnesque contineat virtutes ; ac simul seripturarum volumina, ct multiplices complectatur praedicationes , ut si tuam tibi faciem speculata sueris, &te ad illud composueris, ac servandum formaveris, quidquid patet, di latet in divinis sermonibus, adiminpletura sis, S sempiterna laetitia, di perpetua pace fruitura. VIII. Scias igitur, servorum meorum salutem, Presimo persectionemque hoc uno constare, ut meam :' :z, . solius faciant voluntatem, atque eam summo 'Usemper studio adimplere nitantur, ut mihi uni obsequi, me unum observare, me unum attendere , omnibus vitae suae contendant momentis ς Quantoque diligentius in id ineumobant , tanto persectioni propius accedere , quo niam mihi, qui sum summa persectio, magis pressiusque adhaerent , copulantur, & iunguntur. IX. Ut autem planius hanc c licet inestabi- hlem breviter tamen traditam veritatem in- 1ι--telligas , respice in saciem Christi mei , in comi quo mihi bene eomplacui. Ipse namque exi. I tu nanitus , servili forma assiimpta, factusque in similitudine carnis peccati est , ut vos caeca caligine obrutos, ct via veritatis aversos, suae lucis splendore illuminans , ad rectum iter, ct verbo converteret, & exemplo obelliens fuit usque ad mortem , se sua perseveranti obedientia uos edocens, salutem vestram ex faciendae solius voluntatis meae stabiti instituto
X. Nam si quis diligenti studio, & eon.
sideratione , ipsius tum vitam , tum doctrinam meditari velit, perspiciet procul dubio ,
323쪽
322 Bibliothecae Manualis Concionatoriae,
mortalium integritatem, perfectionemque in nulla re alia constare, quam in jugi, verpe tua, ae fideli meae voluntatis observatione , quod idem Dux vester toties attestando repe tit . Ait enim r Ntin omnis, qui dieit mibi , Domine , Domine intrabit in Regnum eael rem , sed omnia, qui fecerit voluntatem P
M uo. XI. Et attende , quod non frustra repetit FWii , Domine, Domine, quoniam, cum omnis transitoria conditio ad duo universalia genera reducatur, Religiosum scilicet, & saeculare ;significare vult, neminem, cuiuscumque conditionis sit, aeternae vitae gloriam consecuturum, licet omnem mihi extrinsecus honorem exhibeat, nisi meam fecerit voluntatem . Item alio loco: Non veni facere voluntaIem meam,
sed ejus, qui misit me, Patris. Et iterum et
Meio et tis est, ut faciam usuntatem ejux , qui mist mei Item : Non mea voluntas, sed
tua fiat. Et stetit mandatum dedit mibi Parer , se facio. XII. Si vis ergo, Salvatoris tui exemplum
imitari, meam facere voluntatem , quam constat esse bonum tuum necesse est, ut tuam omnibus in rebus contemnas facere voluntatem, illamque abneges , 3c extinguas: quoniam quanto magis morieris in te, tanto magis vives in me
di quo purgatius ejicies quod tuum est . eo abundantius ipse reponam quod meum est. XIII. Postquam illa anima hae veritatis saluberrima documenta percepit , tota laeta. hunda; dixit: Pater, A Deus meus, placent summopere, & plus quam explicare queam , quae servulae tuae narrare dignatus es, Squam magnas possum, benignae Maiestati tuae gratias ago et quoniam quanta mea rudi intelligentia consequi possum , non aliter est, quam mihi per Salvatorix exemplum praeclare, ac lucide demonstrasti; cum enim tu summum , ct omne bonum sis, non volens iniquitatem , sed iustitiam tantum, S honestatem . quidquid faciendum est, perago, sic tuam voluntatem adimpleo, si meam propter te abnego, quam tu minime violare vis ; quoniam mihi idcirco liberam tradidisti, ut ego sponte eam tibi subigendo, dc tuam solius facere semper intendendo, gratior tibi fiam , & maiora apud
Do 3ν XIV. Volo igitur , ac vehem nter de fide. ω- δε ro id adimplere , quod praecipis: sed non plane scio , quibus rebus tua contineatur voluntas , quove tibi fideli obsequio mancipari
queam I sa arrogans non sum , & mea temeritas non abutitur tua. lenitate , supplex obsecro, ut iuxta petitionem meam, id quoque me paucis doceas.
XU. At Dominus di si paucis, Ac collectim
seire desideras meam voluntatem , ut eam integre valeas adimplere, haec mea voluntas
est , ut summe , di semper ames me, sicut praecepto mandavi vobis, ut toto corde tota anima , & omnibus viribus vestris diligatis me , hujusque praecepti observatione tua per fectio continetur: quoniam finis praecepti est charitas, de plenitudo legis est dilectio . XVI. Anima ad hae : Teneo voluntatem tuam , ct persectionem meam , in summo tui amore collocatam esse , ipsaque te ut par est, summo amore, ac vehementissima dilectione piosequi vellem ; sed quonam pacto
id emeere possim , aut debeam , satis mihi
compertum non est. Quocirca orans expeto , ut me hac quoque in parte brevibus instruas.
quae dicam tota mentis attentione invigila. Si me persecte amare vis, te tria haee facere necesse est . Primo, ut voluntatem tuam ab omni amore , affectuque terreno & earnali prorsus amoveas, segreges, mundi fices, ita ut in illa vita nihil transitorium, nihil caducum, nihil temporale ames, nisi propivr me, nec
quod magis, & maximum est ames me Pro
pter te, sed ames me propter me, te propter me , Ne proximum Propter me . XVIII. Quoniam divinus amor terreni affectus aut alterius cuiusvis amoris consortium pati non potest . Unde quantum eum terre
narum rerum contagione inseceris, tantum ,
ct in mei amore peccabis , di de tua persectione de pertius . Mentem quippe, ut munda , ct sancta sit , Omnia quae corpus sentit fastidire nee esse est . Emee igitur, ne quisquam ex his , quae a bonitate mea vestros in usus profecta si int, te a me amando impediat, sed omnia adjuvent, accendant, inflaminment uoniam vobis illa creando concessi, ut bonitatis meae largitatem latius ex ipsis dignoscentes, me abundantiore amore pros
XIX. Perstes igitur appetitu, lumbisque me cinctis, ac vigilanti custodia te semper observans, terrenis concupiscentiis, quas undecumque tibi mortalis vitae miseria, & corrupta lag gerit natura, alacriter resiste , ut cum Propheta meo dicere possis: qui perfecit pedes meos, id est, a flectus, qui anima pedes sunt, tamquam cervorum , ad fugiendum canes, id est,
laqueos concupiscentiae terrenarum rerum, sia. per excelsa statuet me , id est, in contem platione .
xx. Cum hoe primum impleveriss ad se i. D. cundum , quod etiam altioris perfectionis est ,-
pervenire poteris , ut omnes cogitationes ,
actus, ct opera tua dirigas ad meum solumis modo honorem, di gloriam , emperque solius meae laudis studiosissiniam des operam , precibus, verbis, A exemplis , & quomodo ponsis, ut non tu tantum sie, sed alii omnes tecum pariter, ct eodem modo ast .cti sint, utinque universi me unum norint, ament, colant Ihocque mihi magis placet , quam Primum , quoniam magis implet voluntatem meam .
XXI. Tertium , quod reliquum est , si a se
secuta fueris , tibi nihil deesse , tuque cono sum malam integritatem consecutam , scito . Illud autem hoc est , ut summo desiderio quaeras , nitaris studeas ad hane pervenire mentis dispositionem , ut mihi ita coniuncta
sis, tuaque meae quae persectissima est ita
smilis sit conformisque voluntas , ut nolis e--- non solum malum , sed, ct bonum, quod ipse επι ι
324쪽
Thulus CXXIII. Resignatio in Divina voluntate. 323
spiritualibus, sive temporalibus in rebus, mi- nee etiam me ipsam amabo propter me , sed me frangatur pax tua , turbeturve quies quidquid amabo, secundum te, & propter te mentis tuae, sed inconcussa fide semper te- amabo . Dixisti , ut summo semper studioneas , me Deum tuum Omnipotentem magis tuam scilius laudem , honorem , ct gloriam amare te , quam tu te ipsam , meque tui velim perquirere, simulque operam dare, ut diligentissimam habere curam, di multo dili- alii quoque videatitur facerer th ut, quaecum. gentiorem quam tu . Quanto magis sic te que adversa niihi in hae misera adveniantn ihi commiseris, dederisque, tanto magis te vita, ea, composita mente, S aequo animo , adiuvans, tibi semper adero, & tu ipsa cla- ae larianti tolerare eontendam. rius cognosces , ac uberius senties circa te xxv l. Nunc quoniam haee per propriae vo- dulcissimam charitatem meam. luntatis abnegationem emclenda sunt, doee, XXII. Ad hanc autem perfectionem perum quaeso, quonam pacto ad hanc pervenire abne- - μυ- niri non pote st , nisi per stabilem , constan- pationem , ae tantam virtutem comparare,' tem , di omnimodam sui ipsius abnegationem : & assequi queam t ut enim per tuae doctrinae quam qui pr aestare negligit, simul hanc ex- lumen video, tantum in te vivo, quantum in cellenti minam persectionem negligit: qui ve- me morior. ra libens prastat, simul in tu gerrimam volui - XXVII. Deus autem, qui sancta numquam talem meam integerrime exequitur, mihique frustratur desideria, sic intulit . Perfecta tui summe placet, th me secum habet: quoniam ' abnegatione tuum omne bonum constare, eer mihi gratius, re iucundius nihil est, quam um est , quoniam te tantum mea gratia re per gratiam vobiscum agere, ct in vobis ha- pleo, quantum te tua voluntate evacuas: ih
hilare , meaeque sunt deliciae cum filiis ho- persectionem tuam emeit participatio divinae minum esse, di ut volentes ipsi nolo enim bonitatis meae per gratiam , sine qua hum liberi Ius arbitrii violare me in me per na creatura quantum ad virtutem th digni- - gratiam transformentur, ut sint unum mecum talem suam nihil est . Ad hane igitur si ratam, participatione perfectionis meae , praecipueque pervenire vi , , tibi est in summa humilitate ε'
paeis, ae tranquillitatis meae. perstandum, & ex vera, atque intima mise-XXIII. Ut autem planius intelligat; quam riae, & inopiae tuae cognitione id unum iugiis ardenti desiderio cupram vobiscum esse , ut- ter, vehementerque affectandum , ut mihi s que magis accendaris ad subigendam mihi , ii pareat ; meamque solius voluntatem obse copulandamque meae voluntatem tuam, vide, ves . Quo autem id praestare queas , nec eme& alta mente considera, voluisse me, ut Uni- est, ut per mentis conceptum, δe animi exigenitus meus incarnaretur, utque mea Divi. stimationem tibi habitaculum ei reum undique nitas , Maiestatis dignitate seposita , vestrae eoneameratum ex lolius meae voluntatis main eopularetur humanitati, ut tanto amoris , ex teria construas teque eo eoncludas, semper charitatis exemplo, tanta inneffabilis dilectio- inhabites, ut quocumque prospicias, nunquamnis demonsi ratione, vos ad pariter conjungen- aspicias, sed tuos mentis, δt corporis sensusdam meae vestram voluntatem , unique mihi mea semper circumstet voluntas, nee quid-jugiter adhaerendum provocarem, allicerem , quam aliud loquaris, cogites, aut emeia , nisi T , V traherem . Voluisse praeterea, ut ille ipse di- quod mihi placet, de meae eme voluntatis ere.. Mis . lectus Filius meus tam horrendam , imma- stas, sicque te, quidquid agendum erit, Sanct. nem, crudelem erucis mortem subiret, ut suis Spiritus doeebit. tormentis uestrum peccatum tolleret . Pee. XXVIII. Alia etiam via ad propis voluti catum, inquam , quod inter me, de vos se- tatis abnegationem perveniri potest, si adsunt, parationem secerat, ct me m a vobis faciem qui te se eundum me instruant, regantque , ita averterat, ut nullo vos pacto possem re- his propriam subjiciendo voluntatem, te to. spicere. tam, ac tua omnia his committendo, his pa-XXIV. Parasse insuper mensam maximi, S rendo &eorum semper consilio sequendo, qu parum agniti Sacramenti Corporis ipsius, & niam qui fideles, prudentes servos meos au- Sanguinis, ut in cibum sumentes transforma. dit, me audit. remini, mutareminique in me, ae sicut panis XXIX. Sed ad haec volo, ut certa fide, al- A vinum, quibus vescimini , in substantiam ta mente, ae frequenti conlideratione medite trauseunt corporalem , ita δe vos mandu- ris , me Deum tuum gloriosissimum , qui te ad n . ereantes ipsum , qui metum unum est , sub beatitudinem perfruendam creavi , aetemum panis, re vini specie, in substantiam spiritua. esse, summum , omnipotentem, vobisque Ο-lem & in me ipsum , eonvertamini . Et hoc mnia , quae mihi placita sunt, sacere et nee es. illud est, quod Augustino servo meo his veris se, qui vel tantillum meae possit residere v his dixi. Cibus sum grandium, cresce, ct man. luntati; nec quidquam sine eadem voluntate ducabis , nee tu me mutabis in te , sed tu mea vobis aecidere , nihil prorsus, nisi me mutaberis in me . permittente , provenire, ut per Prophetam XXV. Cum audisset anima illa , quaenam vobis enune lavi , non esse malum in civita- esset Dei voluntas, ct quemadmodum in eam te , quod non ipse secerim, id est permiis. implendam necessaria etiam erat perfecta chais rim . ritas , perfectamque charitatem propriae vo- XXX. Mediteris pariter, Deum tuum suminluntatis abnegatione eonflare , dixit r Signifi- mae esse sapientiae , perfectissimae cognitionis , casti mihi, Domine Deus meus, voluntatem & intelligentiae, omnia certa ratione viden tuam; significasti, Domine, quod, si perfecte tis, ct aeutissime penetrantis, ut ad caelum Fama vero te, nihil terrenum, aut mortale , terram, mundum totum, di universa guber x a nam c
325쪽
4 1 Bibi othecae Manualis Concionatoriae.
nanda , nulla possim ratione falli, nullo errore turbari . Quod si non ita esset, nec Deus essem, nec sapientissimus. Et ut tantillum per.eipias uim huius summae sapientiae meae , scias, de malo culpae, & poenae, me longe malus
bonum , quam sit malum , elicere . XXXI. Tertio velim consideres, me cumdem Deum tuum non minus summe honum esse , di summo amore benevolenti ue voseomplecti , ct hae de causa non posse , nisi quae bona sunt, utilia, ct salubria, tibi, &aliis velle , non posse a me aliquid malum provenire; nihil odisse, di hominem, ut mea bonitate creavi, ita per me semper inaestima. bili dilectione prosequi .mm,. XXXII. His vero per firmam fidem mente, ae meditatione collectis, cognosces, tribula.. tiones, tentationes , dissicultates, dolores, in firmitates, & adve ita omnia ob nullam aliam causam , me gubernante provenire , nisi utilitatis, fle salutis vestrae gratia, ut per ea, qua videntur vobis mala, pravitate corrigamini iti ad virtutem, qua itur ad verum, summum bonum vobis incognitum , perducamini. E gnosces praeterea , hoc fidei lumine illustrata , me Deum tuum magis scire , posse, de velle bonum tuum , quam tu, teque id nee posse , nee scire, nee velle absque gratia mea . Id igitur eum ita sit, danda tibi summo studio opera est, ut voluntatem tuam Divinae voluntati meae prorsus subiicias, quoniam sie placida semper mente quiesces , δe me semper tecum habebis c factus est enim in pace locus meus)nee erit tibi scandalum peccati, hoc est, offendiculum aliquod ad peccatum , nec per impatientiam , nec aliquo quovis modo. r. XXXIII. Nam pax multa dilitentibus no- ε' to, men meum, & non est illis scandalum . Tantum enim amant legem meam, id est, meam voluntatem, treaque lex est, qua cuncta reis uritur , tantumque mihi per ipsam eopulati sunt , di in ipsius delectantur observatione . ut evenit, quidquid velit, & undecumque velit, cujuscumque generis, Si aestimationis sit, nulla re, praeterquam culpa qua fiat mihi iniuria perturbare queant. .:, XXXIV. Prospiciunt namque claro, di pur-m. εο o palissimo mentis oculo, a me summo timversi pubernatore, mirifica sapientia, charitate. RG ordine cuncta administrante , non nisi horia in ς posse provenire , meque libi, ac rebus suis melius , utiliusque prospicere, quam ipsi met per se sciant, possint, ac velint, sicque omnibus in rebuς, quae eveniant, quasque sustineant, ut suum me auctorem , 8: non proximum , firmo considerantes proposito . quadam invicta , ct inexpugnabili patientia ita roboramur, ut non solum aequo animo, sed libenti, ac paudenti sustineant, degustantes in omnibus sive intrinsecus , sive extrinsezlus accidunt, meae in eirabilis dulcedinem charitatis: quod est , sentire de me in bonitate a In omnibus inquam tribulationibus , dissici 1ltatibusque alia tendere , credere, ct laeto animo, erat que meditari, me disponere omnia suaviter , 3: ex prosundo meae dilectionis fonte cuncta pro
XXxv. Atque hu;us ultima considerationis, compositionisque sanctissimae maximum bonum μν nil aliud eorrumpit, impedit, de perdit, quam
propria voluntas vestra, & amor vestri, diuae 'si tolleretur 3t infernus a vobis; tum ille , qui maledictis aeterno mentis, de corpus to mento paratus est; tum ille, quem in mortali vita multiplici agi latione animi, ac vario curarum aestu , imo lustineris errore . Igitur si vivere cupis . & in hoc habenti seculo per gratiam , in stabili, sempiternoque per gloriam, fac moriaris, temetipsum abnegaris, propriam voluntatem deponeris. Beati enim mortui, qui in Domino moriuntur, fle beati pauperes spiritu, quoniam tales me vident
in peregrinatione per mutuum amorem , vi
suri deinde in patria per gloriam, de hono
PARS I. I. I. QUOAD ESSENTIAM.
EST Communitas ex pluribus hominibu
aggregata , di sub certis legibus ad bo
num commune ordinatis vivens. Paulo
fusus eam deseribit Aristoteleg lib. i. Rhet. di)m dixit t esse Institutionem civitatis circa Magistratus, honoresque publicos quemadmo. dum debeant impartiri, 3c in quos potestas , aut horitasque summa debeat conserri, de quisit finis eu)usque Societatis.
quae ab uno tantum Gubernatore regitur : Seχν.socratteam, quae a pluribus optimatibus administraturr 8e Democraticam , quae a populo pubernatur .
prates Rempublicam eonstituentes, dividi potest in Imperatores, Reges, Duces, Principes, Marchiones , Comites, Barones, Nobiles , Doctores, Plebeos, de quorum notitia , ct discrimine, quoniam non parum ad Reipu blicae constitutionem cognoscendam , eruditi nemque comparandam conducere videtur, infra ex instituto disserendum erit.
teria integri, eruditissimique libri passim sunt conscripti, quia tamen non omnibus sunt noti , vel certe ob fusiorem tractandi modum non tacite leguntur, visum est, non ingratum Le ctori futurum . si breve de hae materia compendium ei offerretur, quod quidem duas praecipue partes complectetur, scilicet quomodo orta sit Respublica ubi specialiter de Republica Germanorum , iltpote cuius notitia merito prae aliis desiderari potest , tractabitur ,3c quomodo conservari debeat. Id unum tamen prius Leel Orcm in itum velim , cum circa Originem r
326쪽
Titulus CXXIV. Respublica. 32 s
pinem, S successionem Imperatorum , Regum , Ducum , ct similium c de quibus etiam fiet
mentio) variae snt opiniones Scriptorum, me
in eorum relatione eommuniorem sententiam secuturum , neque tantopere de Reeessione ,
c quae fu si orem tractatum requireret quam de origine eorum indieanda solicitum suturum , de quae susticere videntur posse Lectori rudem huius materiae notitiam habere cupienti.
l. II. DE ORTU, ET PROGRESSU REI PUBLICH .
OUaeritur i. Quomodo genus humanum per octo Personas post Diluvium tam cito propagatum si N. Cum Simone Maiolo , id factum esse singulari Dei favore, de naturae necdum languescentis benignitate ; horum enim beneficio semper fere uno partu gemini, aut plures etiam edebantur infantes, & nullus interea moriebatur , unde brevissimo tempore adeo adau.ctus est hominum numerus, ut Noemi suasu in diversas regiones abierint coloniasque diversas deduxerint.
Rc. Filios Adami , & Evae, di post diluvium
Noemi, coepisse ab initio generatos a se filios seorsim procurare , 3e sic multitudinem hominum in familias divisam esse , quarum numero continebantur silii, & Filiae, servi , S ancillae, clientes, Si similes. Tum cotisse in unum locum plures familias, & per conjunctas
domos vicinales vicos secisse , exinde pagos ac tandem omnino civitates , postquam scilicet muris pagos circumdederunt , di portis clauserunt. Quia vero numerus ei vium nimis multiplieabatur, inde colonias in alia loea abduxerunt, ita tamen, ut semper eam civiistatem , ex qua abducti erant , pro matriee agnoscerent, di sua illi tributa, aliaque subsidia osterrent. Uerum quia experientia advertebant , tantam multitudinem consistere inc lumem non posse , ni si ab uno capite regeretur , hinc superiorem, a quo regerentur, quem inque a regendo Regem vocabant, elegerunt . Tandem vero, quia variae matrices erant, atque adeo varii etiam Reges, seu superiores , ideo facto Medere regna haec diversa unum communem sibi superiorem constitue iunt, penes quem summum Imperium esset, quemque
originem suam sumpserint. N. Hoc modo t Cum Armenia hominibuet oppleta esset, anno Io I. post Diluvium , Noemum terrarum orbem in tres partes divisisse, ct euilibet filio unam assignasse: Japheto Europam, δ: Asiam Aquilon rem , usque ad Palaestinam ; Chamo Africam meridionalem ;Semo , Iudaeam , Persiam , Armeniam , Syriam, S alios tam occidentales, quam Orientales populos usque ad Oceanum Indi eum. Et ab his postea varios populos originem suam sumpsisse ; di a Japheto quidem, & filiis ejus ortos fuisse Cimbros, Gallos, Germano , Sarmatas , Scythas , Medos, Graeco , Italos, Hispanos, Thrae ex, ct Mosco , qui omnes p Lobner B bliotb. Tom. V. puli in Septentrione, & oee idente habitabant ta Chamo vero esse derivatos mihiopes, Arabes, IEpyptios, Libios, Numidas, Mauros, Palaestinos, & Cananaeos in Meridionale pla- ea : Et denique a Semo Assyrios, Chaldaeos, Hebraeos Syros, Persas , & Armenos ortos
IV. Quaeritur 4. Unde Germani suam originem , ct nomen sertiti sint.
N. I. Eos a Togorma sumere ortum , qui
fuit filius Gomeri primogeniti Iaphel; licet
autem statim a principio fuerit peculiaris gens, tamen eorum nomen diu Romanis, & Graeis ignotum fuit , quousque tandem bello cum Caesare suscepto eorum sama , nomenque in claruit . Claudius tamen vult Aschemacem
Noachi Pronepotem cum filiis obsedisse Celti. eam , ita est, Illyrium , Germaniam, Galliam Hispaniam , ct Britani eam Insulam , idque probat ex eadem lingua, nominibus hominum , ct oppidorum.
N. a. Et mologiam nominis variam a variis asterri; nam aliqui ab eorum auctore Togorma per aphaeresin permanos nominatos volunt; alii a nomine Nanus, quo idem Togorma appellabatur, derivationem sumpsisse ;alii Germanicis vocibus: Garmanu t derivarit. quasi dicere vellent, Germanos esse viros Ο.mni parte consummatos ; alii denique a chainritatis, S amicitiae vinculo , quo Germani inter se connectabantur, Germanos, idest , sta- tres , quasi uterinos appellatos volunt, nam compertum est, olim Germanos semper sibi constitisse, di gentem hane ex se propagatam sui Dis, neque unquam cateris nationibus se commiscuisse. V. Quaeritur di. Unde Germanorum libertas initium sumpserit. H. Ex Chroni ea M. Iordanis, se eam exortam esse. Post Trojae destructionem aeneas, SPriamus Magni Priami Nepos in Italiam pervenerunt : ubi Mneas quidem mansit, Priamus
vero in Galliam transiens, Gallosque expellens Troram minorem aedificavit, subinde per Dioecesin Coloniensem de mulieribus Teutonicis, eo quod essent corpulentae, & habiles ad Prolem fortiorem propagandam , acceperunt uxores ἔ filiosque procrearunt, quos una cum parentibus exeret tus IEneae in Italia residens Hermanos vocavit, tamquam ex eodem Tr janorum gemini, ex quo ipsi orti urant, prognatos. Tandem cum Germani multiplicati essent, in Thuringiam miserunt partem exer- eitus, ct ibidem Regnum instituentes diu Reges crinitos habuerunt; unde sue cessu temporis tota Teutonica tamquam a digniori, Geramania vocata est ἱ quos tamen omnes post
aliquot annos Iulius Romanis subitigavit, Sadiunxit . Cum autem populo Romano Alani se opponerent , di senatus edicto libertatem promitteret iis , qui Alanos sub ugaturi essent , Germani eos aegressi feliciter vice runt , sicque libertatem promissam obtinue.
VI. maeritur 6. Unde tanta sortitudo Germanorum exorta sit; nam olim adeo ea aesti
mabatur , ut vel ipsi Romani viro pacem a Germanis redemerint , quin di Antoniux
327쪽
Imperator auxilia Germanorum emerit, unde meriici aliqui inserunt, quod, sicut ad Aquilae adventum certae aves silent , ct fugiunt , ita Aquila Germanorum, di Romanorum alagprotendente, harbara nationes aufugerent , si Germani Principes concordes essent , certe constans fama est, Turcam nullos perinde ,
atque Germanos, timere . 'ν. Eam quadrupli ei potissimum ex eausa
Germanis concestam esse. I. Propter raram concordiam, quae olim inter Germanoet repe.riebatur, ut supradictum. a. Propter asperum
vivendi modum ; neque enim olim tam deli cate , ut jam, nutriebantur, sed maximo instigore nudi incedebant, solis pellibus parum te Ai, quando puberes facti sunt. Pro cibo auistem potissimum lae, easeum, A carnem seri.
nam adhibebant. 3. Propter continentiam caris Bisa nam teste Caesare l. 6. intra annum vipe.
imum foeminae notitiam habuisse, in turpiss- is habehant rebus. 4. Propter constantem exercitationem, de qua seneca lib. I. de Ira cap. II. sic loquitur e Get manis quid animosus: quid ad incursum acrius ρ quid armorum
cupidius, quibus innascuntur, ira nutriunturisque, quorum uniea illis eura est, alia negligentibus ' Quid induratius ad omnem patientiam i ut quibus magna ex parte non teguis merita corporum provisa sunt , non suffugia adversus perpetuum caeli rigorem ἀ
iam vinolenti sue lint, & quae sit causa huiux
N. I. Omnino etiam suisse vinolentos: sie enim Tacitus de illis 1oquituri Convictibus non alia stens effusius indulget, diem , noctem.
que conli are potando nulli probrum. M. a.
causam huius vinolentia esse, tum ipsam solimaturam, eum enim maius in hoe frigus sit, plus comedere appetunt , R eonsequenter et
iam plus sitiunt unde etiam ipsi Itali , &Hispani fatemur, se plus comedere. N hibere posse, si in nostra x Regiones ueniunt tum
ipsa venandi assiduitas, a qua redeuntes vehementer sitire neeesse erat ρ Unde suauitate, &consuetudine potus attracti, saepe etiam non stientes hibebam , fieque accenso hepate magis, ac magis se in per ad potum assiciebantur. R. 3. Non adeo proprium ess e Germanis hoc vitium , ut non aeque aut magis aprid alias gentes vigea et Nam Cluverius i. r. German. antiq. c. I p. testatur etiam apud Tritannos , lonos, Ungaios , Pleardos, Normann I die. idem ebrietatis vitium frequentari. De R
manorum vero ebrietate Plin. l. 34. C. aa. tam
nefanda refert, ut nemo facile credat, ab alia ente ea usurpata fu i sse . Adde, quod, licetoe vitio Germani laborent, tamen, ut idem Cluverius testatur , ita illud aliit dotibus
compensant, ut nec religione, nec virtute cuiquam alteri penti cedant r neque facile pravissimis illis vitiis , quibus aliae pentes vexantur sint s jecti. Unde merito Germanus ille Italis, & Gallis ipsum alloquentibus. Germuni etinctos possunt perferre ιa res, o tirι nam possent tam sene farre sim irespondit: in nos dialee meram , se Vos Ventia improsa
L x posta es Veneri Ititia , nu Ia mero. VIII. Quaeritur 8. Cur Germani potissimum ab Imperatoribus, aliisque Hιncipibus , pro satellitibus assumantur Pro responsione nota, satellitiorum origiis
nem ab Assaemorum pente provenire, horum enim Rex terrae promissionis vicinus , licet exiguum regnum , utpote non plures quam 3. civitates continens, possideret, tamen a Repihu non vieinis modo , sed totius orbis . timebatur , quia habebat subditos tam sedulo mandatis ejus obtemperantes , ut pro exequen
dis illis sponte morti cujuscumque generis se offerrent; Unde vicini Reges, si quem inimicum Occisum cupiebant, Regem Assacin rum rogabant, ut aliquos ex suis ad eum sinem fit, mitteret, qui non quiescebant, donec mandatum Regis persecissent . Horum ergo
metu inolevit reos, ct consuetudo Gallorum , satellit idus , ct militibus stipatos incedere , quia deprehensi erant eiusmodi homines a
Turea submissi, ut Reeem necarent. Dura vitque id Regnum Stear Orum, usque ad Alangonem Chamum, seu Tartarorum Imperat
rem , qui invasit hos Astacinos, S plerosque
interemit, excepto Rege ipsa eum paucis . qui in eastro Tygado viginti septem annis obsidionem ferentes, tandem ob vestiment
rum desectum , ct ipsi se dedere eoacti sunt , ct vel necati, vel relegati sunt. Hoe notato Resp. Eos jam ab ipso usque Augusto Imperatore pro eustodia corporum a Prancibus ad
hiberi propter fidelitatem, qua prae omnibus reliquis nationibus pollent , de qua testim nium Principes Frisiorum Romae in ipso theatro tulerunt, dicentes , nullos mort xlium ar
mis, aut fide ante Germanos esse. Neque si ne recte sentiunt , qui dieunt, ob simplieitatem eos pro custodia electos a cum historiei passim solius fidei meminerint . S ipsa experientia constet , Germanos magna sapientia praeditos, utpote apud quos, vel maxime ranis generis scientiae, artesque vigent; unde non nisi injuria simplices appellantur , nisi sorte per simplicem intelligere velimus sapientiam, doli, iraudisque expertem. IX. Quaeritur s. Quomodo Imperium Romanum ad Germanos devolutum sit Pro responsione nota I. Tres esse specie Rerum publicatum, ut ab initio dictum, videlicet Aristoerat iam , ubi optimates regunt; Democratiam , ubi populus repit , Monarchiam, ubi unus tantum regit. Nota a. M innare hiam quandoque fractius sumi, ct se a haliquibus definiri, Monarchia est maximum sui temporis Impetium a quod si non omnes
regiones, & gentes, maximam tamen orbi terrarum partem complectatur, ue tantam insuper habeat potestatem, ut caeteros Reges compescere polleat, ct Tyrannos punire. Nota. Quatuor olim tales Monarehias fu i ne per
aluam auream a Nabuchodonosore visam ,& a Daniele explicatam , senificatas e Prima erat Iraestantissima Babilonica per ea putaureum Iagnis eata . Secunda Medo. Persea per
328쪽
per pectus argenteum indicata , quia minus
praestans erat priori . Tertia erat Macedonum, per ventrem aeneum significata , quia erat bellicosa valde. Quarta autem sortissima Roma.norum per ferreas tibias indicata ; decem uero digiti significant decem regna, quae olim Romana Monarchia continebat , videlicet Germaniam , Italiam , Galliam, Hispaniam, Angliam , Sarmatiam, Pannoniam , AEgyptum , Aliam , & Graeciam . His notatis . . Romanorum imperium . Postquam fuerat dilatatum, denique ob distractas uires paulatim esse debilitatum, S sic omnia fere Regna ab eo avulsa , ut nihil ne illo , nisi Germania remanserit, quae , macimis bellis cum populo Romano gestis , tandem a Carolo Magno, qui inter Germanos primus imperavit , in uri imeonnata corpus ad hune modum coaluit Prinis ceps omnium terrarum, di Regina populi Romani, Dominaque omnium gentium , dc sedes , ae domicilium Cesarum facta , ae deinceps Septemvirali auctoritate eonfirmata ab Otho. ne I l. Caelare, ae denique multis officiorum gradibus ab Henrico Aucupe, caeteritque Imperatoribus Germanicis comunita , magnaque cum dignitate tandem a Carolo IV. praelare fundata est.
I. III. DE AUSTRI ACORUM AD IMPER. ELECTIONE , α PRIVILEGIIS.
I. Uaeritur I. Quomodo Imperi rem Roma. num ad Austriacos pervenerit od eum Imperium post varios imis
gratores praecedentes 28. annis vaeasset , dilectores inter se convenire non possent , india susseagia congesserint in Ludovi eum Seis verum Bavariae Ducem , ut solus ipse eligendi 1us haberet; Is Rodulphum Haspurgin m
nominauit, qui pro in ad Imperium electus est , prout illi prius a S. Moniali praedictum fuit. IL Quaeritur a. Quaenam sint singulares dotes , ac praerogativae familiae Austriaeae. M. Sequentes ab aliquibus, maxime a Joanisve Limnaeo recensite . I. est , quod mastuli fere omnes, re loeminae etiam plurimae mento nascantur oblongiore , quod Aristoteles, fit a.
iii de Physiognomia scribentes, volunt vile si is unum animi pii placidi , constantis, & miniis
me per urbati. a. est, quod in ea nullus unis
quam Tyrannus extiterit . 3. est, quod quingentis annis omnibus in orbe Christiano Regnis Reges , vel Reginas dederit , excepta Anglia & Scotta. 4. est, quod intra treceritos annot duodeeim Imperatores orbi subministra. rit, di quidem sine adoptionis fulcro , quod in nullo Principum antiquorum stemmate legiis tur . s. est, quod in nulla stirpe saeile tot sublimia capita reperiantur; nam ex hoe Jo. Cuspinianus quinquagἱnta septem masculos eol. egit, qui omnes fuerunt, vel Comites , vel Principes, vel Archi duces, vel Duces , vel Reges, vel Imperatores. 6. est, quod in hae
Familia mulier fuerit reperta, stitieet Elisabeth a Casi miri l)oloniae Regit, quae simul fuerat Imperatoris, ac Regis filia, ct Neptis , Regis Soror, Regis Uxor, Regum quatuor Mater, & Regis Arias nata enim est ex Alberto V. Imper. , Bohemiae, & Ungariae R ge , Avum maternum habuit Sigismundum Imper. Bohemiae , ct Ungariae Regem ; Filios protulit Ioannem Albertum , Uladisi aum , A. texandrum , & Sigismundum Ungariae, Bohemiaeque Reges, ct Frideri cum V. qui ad Cardinatatum Regiae dignitati parem electus est, Aoia denique Ludovici Bohemiae , ct Unga riae Regis fuit. Quae lane res quam admira inda sit, vel ex eo satis patet, quod iam olim Plinius, ud stupendum foeminae felicitatis, at-lae nobilitatis miraculum putaverit e ste, quod impedo Lacede monia Regis Filia, Regis V. xor, re Regis mater fuerit. 7. est, quod vix ab ulla familia tot, tamque egregia facinora patrata leg ntur, uti passim ex historiis patet . 8. est, quos brevissimo tempore plurima ab ea Provinciae obtenta sint et p. est, quod nulla facile familia tot privilegia acceperit ab Imperatoribus, inter quae etiam est, ut Re gum neminem , Cesare excepto , Maiestatis afficiant titulo ς Item quod D ices Austriae alnulla teneamur servitia, nisi ad ra. virm armatos per mensem unum , propriis expensi, sub amittemios, in signum , quod Princeps Imperii agnoscitur . At curias Regum non tenentur
comparere; facta eius, atque statuta non sub iacent Imperii commutationi, vel correctio ni . potest dianare terras suas, cui voluerit ἔ a sententias eorum non datur provocatio Sc. Ob quae privilegia , ct potestatis plenitudinem non immerito quidam illos Ligurini versus Familia Austriae ae accomodavit Ο υere famosa domna , erat totus ab ortu Solis ad oceiduas mundus substirnitur auras . suam, quι umit, amat; qui non rimere sverentur ;
I Uaeritur a. Quibus gradibus velut e lumnis status Imperii moderni fundatur ; ct quare talis distinctio graduum facta est
m. r. Fundari in sequentibus. x. In p. Electoribus , quorum primus Moguntinus est Canis cellarius Germaniae; Trevirensis est Caneel. larius Galliae ; Coloniensis C neellarius Italia; Rex Bohemiae Pine ema, Dux Basariae Arinchida piser ; Brandam burgensis Camerari ut , Saxo Archimareschallus ἰ Comes Palatini Rheni Arehilhetaurarius ς Dux Brunsvicensis fu- premus vexillifer Imperii. a. In quatuor Ducibus , videt. Sueciae , Brunsvicensi , Lotharin-giae, A Bavariae. 3. In quatuor Vicariis, qui sunt Dux Brabantiae ; Dux veteris Saxoniae ἰDux Austrasiae ; Dux Silesiae . 4. In quatuor Mare hionibus praeminentioribus, seu Comitibus limitaneis , qui sunt Brandem burgensis ,
Moravi ensis, Mi mensis, Badensis. s. in Ill stribus Comitibus Provincialibus, seu Lando praviis, qui sunt Thuringiae, Hamae , Alsatia Lieehien mensis . 6. In generosis C mitibus, Castrensibus, sive Burgraviis , qui
329쪽
318 Bibliothecae Manualis Concionatoria,
sunt Norimbergensis , Magdeburgensis, Strom. M. Eas ex sequenti definitione Imperatoris bergensis , Reinckenss. 7. In Comitibus Ma- facile colligi posset Imperator est persona habi-gnifieis, seu liberis, qui sunt Schwarren bur. lis ad capessenda Imperii regimina ex illustrigensis, Clivensis, Ciliensis, Sabaudus . 8. In familia Germanica orta ab Electoribus seeunis nobili dimis Baronib., qui sunt Limburgensis, dum leges Imperii fucidamentales electa , at westerburgensis, Aldewaldensis, Tu mensis. o. Reipubl. Rom. Germanicae tanquam Caput, In strenuis militibus , qui sunt de Andro in & Administrator legitime prae tit . Ex qua Allatia , in Straudie de si ei Inubaeb , & de definitione colligitur, requiri ad Imperato- Ferrebeta in Ba varia. io. In insignibus Civi- rem, ut sit persona habilis quadruplici habitatibus, quae sunt Augusta, Moguntia, Aqui G litate, scilicet naturali, seu sexus, ut stili.
granum; Lubeca. II. In magnificis villis , cet sit sexus virilis, ut habeat augiis um coris quae sunt Bamberga, Sch et stadia, Hageno via, pus, &aetatem, quae est octodecim saltem an is Ulma. Ia. In famosis Rusti eis, qui sunt Co. norum , nobilitate generis, S prosapiae, quae lonia, Ratisbona , Salisburgum , Constantia . debet esse ex Illustri familia haec enim au-N. I. Hos fradus praecise ad Majestatem quan- thoritatem , & benevolentiam conciliat , atuam Imperii, di cujuslibet dignitatis, aut Sta- quidem Germaniae, i. e. ex Germano Patretus eminentiam institutos uideri , praeter hanc natus; decet enim indigenam, & Patriae a. nihil prorsus, saltem de facto , habent em mantem eligi, quia exotica aromata, & peri- lumenti , neque etiam ossicii quidquan in so- culosa condimenta quaerenda non sunt, quan- lemnibus Comitiis , aut inaugurationibus o- do domestici dc Patrii suppetunt ei bi , ne stobeundum habent, ut Klectores, S alii. inachus a primo lacte nutritus morbum ex his
II. uaeritur a. Quot sint Circuli Imperii contrahat: habilitatem professionis, ut sit Chri- Germanici, ct quod eorum ossicium stianus, ct Laicus, di ne aliis sit coniunctus
. I. Decem modo numerari circulos a Ma- sacramento electionem in ellectu excludente rRimiliano, anno Ist 1. divisos. Et sunt ι. In- habilitate virtutum maxime justitiae, miseri-ferioris Saxoniae . 2. Superioris Saxoniae . 3. cordiae, de veritatis.
Austriae. 4. Sueviae. s. Rheni Superioris . o. VI. Quaeritur 6. Quid circa electionem Im-
Rheni Inserioris. 7. Biirgundiae qui tamen peratoris observandum . non amplius spectat ad Imperium . 8. Uestis M. Sequentia notanda esse I. Per eam, RPhaliae . s. Franconiae . Io. Bavariae . non per successionem Imperatores eligendos es-IlI. aeritur 3. Cur Imperator Romanus se , & sere etiam sic magis expedire, quia sic seri globum cruce insignitiim in manu, &eo- magis conservatur libertas populi, quae perrona triplici tribus vicibus eoronatur. successionem plurimum imminuitur. 1. Impe N. Eum globum cruce insignitum in manu rium hactenus Austri ac Is plerumque ab Elein serre , ut ostendat , se esse legitimum Impera. floribus collatum esse , tum quia ipsorum regnatorem orbis a Deo constitutum , quique vir. sunt veluti murus salutis communix oppositus tute S. Crucis , ιeii robore per crucem , S: immanitati Turcarum ἰ tum quia requiritur merita Christi impetrato, hostes suos sit vi- naagna potentia, & sumptus maximi, qui a cturus . Triplici vero Corona coronatur , ut pust hos maxime reperiuntur; tum quia iacΕ- signifizetur, cum in tribus orbis partibus, Ais lectores gratias reddere volebant pro Antecessa scilicet, Africa , 5c Europa , potestatem forum meritis. 3. Ad Electionem sequentia exercere. Licet autem Imperator dieatur, ha- requiri. Ut certo tempore Francosurtona F lebere coronam ferream , argenteam , ct auream, ctores ConUeniant, non plures, quam Zoo. e
non tamen proprie est ferrea, sed terreum tinis qui res, δc ex his quinquaginta armatos ha- tum ei reulum habet . beant a ut Francoturienses securitatem , &IV. Quaeritur ε. Cur Imperatores duplieem tutelam per iuramentum praestent . ut nullum Aquilam in suis Insignibus gestent hi alium in civitatem pr e ter Electores admit Rc. Rationem hi ilus a Suetonio his verbis tant; ut Mira ante electionem celebretur ;reddi: Germani Quintilium Varum eum Re. ut peracta Mima P a steat Electores iuramen pionibus Romanis tribus apud Bructeros qui tum de d. gno clitendo; ut intra conclave re sunt Frisius contermini γ delevere . Ob quam cedente, Regem Romanorum eligant intra causam eonsternatur Augustus barbam conti. triginta dies . alioqui nihil aliud pro victu , riuos aliquot menses nutrivit . Nihil fuit i l. quam paniam , ct aquam ha ituri; ut electiola caede cruentius . Tres enim Regiones ob. reseratur in litteras , 8e Sigillis Electorum truncatae , signa , Sc aquilae duae a Germanis confirme .ur s tum Moguntinus renunci et Im in captae , quas adhuc hodie possident . Non peratorem , ut ei committatur Imperium cero enim biceps est aquila , ut imperitum vulgus iis tamen conditionibus; ut liniversis Ele credit, sed duae limul, quarum altera alte- ribias ille sua Privilegia, ct jura 3cc. confiseram abscondit . Tertiam Signifer Repionis mei. tertiae abstulit, paludeque demersit, ne in m VII. Quaeritur 7. Quid circa coronationem rius hostium veniret, alioqui tres aquilas ha- Imperatoris observandum berent in insignibus Imperii . Alii tamen a m. Sequentia : I. Eam ut Aureae Bullae Α- Romanis haec insignia mutuata volunt, qui qui iurani fieri debere. a. Ad ementialia hujus Aquilam tamquam Reginam , Be Jovis ali- coronationis pertinere unctionem , de insignium tem, qui Romani generis Author perhibeba. puta coronae, gladii, sceptri, pomi aurei , Iur, eleperunt. cui crux superi posita, amictus, qui Norim-V. Quaeritur s. ira conditiones requirantur bergae asservatur traditionem; juramenti prae-
ad Imperatore m stationem duplicem, quo scilicet promittat, a fio
330쪽
δ fidem Catholieam operibus justis servare , Regnum secundum iuuitiam administrare, viduarum , ct miserorum pius Iudex , R di sensor esse, & Romano aliisque Pontificibus debitum honorem exhibere . 3. In Lumbardia iterum olim coronari debui me Modenae Imperatorem , ut ostendatur, illum etiam Imperatorem Lombardiae eme , cujus coronationis a.
liqui Henricum I. alii Henricum vis. Αu. thorem faciunt 4. Romae in Ecclesia S. Petrit si fieri remi eo ronandum iterum eme ab ipso Pontifice , quae coronatio illi tribuit nomen Imperatoris nam antea tantum electus, vel Rex Romanorum , voeabatur & quidem Augusti, Administrationem Imperii, & dominium orbis ; quem in finem status Imperii eum comitari, aut necessariis rebus ad Romanam profectionem instruere debebant . s. Coronatio. nem hane plerumque sequi faustas acclamationes , Iactus missilium , equitum coronationem , convivium, & reliquum apparatum. VI l . Quaeritur 3. Quale discrimen est inter Imperatorem , Caesarem , ct Augustum Pro responsione nota, nomen Imperatoris lim tantum belli Ducibus datum eme qui non tantum ductum , sed etiam ausp:cia habebant; quorum praecipua signa erant in exercitu Clas. si eum, & Praetorium , id est , tabernaculum Praetoris a unde ab hoc Praetorio milites, qui semper circa Imperatorem erant, Praetoriani dicebantur . Quandoque vero ille tantum Imperator vocabatur , qui hostibus magno praelio susis, eo nomine militum acclamatiois ne assiciebatur. Postea tamen Iulius Caelar cit hoc discrimen, ut, qui ex victoria Impe rator ereatu esset, Imperatoris titulum ante suum nomen feriberet, coeteri post . Caesaris nomen varie dedaeunt . R. A. alii enim a Crsaris scuto dictum quia scutum Syro hosti eripuerat; alii autem a Cesarie , cum qua primus ex familia natuet fuerit, alii ab oculis; alii a caeso elephanto, qui lingua Maurorum Caesar appellabatur; alia Ne fere probabit lux a caeso matris uter , quando nascebatur; aut, malia volunt, ab liostibus caesis no men datum, nam praeter victorias civiles u de ei es centum, di nonaginta duo millia hominum ab eo praeliis occisa eme, testatur Plinius. Hoc notato. M. I. Imperatoris titulum fere ab Imperando datum Caesaribus, eo quod Imperium ille altissimum habeat, atque adeo per antonomasiam Imperator vocari mereatur.
Resp. a. Illos olim dictos fuisse Caelares, &Augustos, ct interdum etiam ab exercitu e- Iector in imperatores; & Caesares quidem vocati sunt a Iulio Caesare primo Imperii occu- Patore , quali adoptati in eam familiam, quae imperare consuesset . Augusti vero ab Octa. viano Augusto , qui consensu populi tactus est Imperator, unde etiam maius , amplius , sanctiusque nomen a Senatu accepit ; Augustus enim locus olim sanctus est dictu ab avium gestu , vel gustu, vel, ut alii volunt , ab actu ; unde Octavianus novo vocabulo Auia
gustus dictus est, quod quasi divinitus ad hune honorem evectus iit ; omnis itaque Augustus Caesar erat, sed non vicissim, quia Caesar ille tantum erat, qui vel ex favore , & amicitia Augusti, vel rebus optime gestis ab Augusto, vel exercitu obtinuit, ut in Caesaris familiam & in consortem Imperii emet ascitus, Imperii futurus successor, & tum demum per mortem Augusti, vel consensum populi in Imperatorem eligendas . Habebat se itaque Caesar olim ad Augustum perinde sere, ae hodie Rex Romanorum se ad ipsum Imperatore in habet a
I. V. DE REGIBUS. aeritur, unde Regum Ethymologia , &
origo desumenda sit, At qui snt Reges
celebriores Europae I. Reges dici a regendo, seu, ut alia volunt, a recte agendo, ipsorum enim proprium est, iustitiam administrare . M. a. Reges probabiliter sumpsime initium ante dii vium quidem a Cain, ut testatur Genebra dus, qui post occisum fratrem Abelem incepit civitatem erigere, de Regni speciem constituere ; post diluvium vero primus Rex Bainbrion. Nimrod fuit. M. 3. Modo praecipuos Europae Reges Germaniae , Hispaniae , Galliae, Angliae Scotiae , ct Hyberniae , Poloniae , Ungariae, Dalmatiae, Sueciae, Bohemiae, Daniae, Nor.egiae , de quibus singulis Auctores fuse discurrentes videri potant.
I. Uaritur r. Quae sint Privilegia Electo.
rum communia p . Singulares eis titulos concedi, vocantur enim columnae, & latera Imperii , palmites Imperiales, lucerna in unitate, columnae , quae sacrum aedificium circumspectae prudentiae pietate sustentem , membra corporis Sc. Obese Mettor nnd Riat,geber der Teutoben Narisu. a. Regibus aequiparara , unde Regibus et Eur. Geb; scribunt. 3. In celebratione curiae eos
eundo, vel sedendo omnibus aliis Prineipibus euiuscumque status praeferri ; imo etiam extra talia concisia unde in Concilio Tradentino post Legatos Pontificia primum locum obtiis
nuerunt . 4. Eos possie auris inas di aliorum metallorum scrutari, se retinere, monetam cudere non licere eorum subditos ad extraneum tribunal vocari, nec ab eorum sententiis dari provocationem .
II. Quaeritur a. quae speetalia privilegia ipsis
conueniant δα. Eeclesiasticos titulo Archicancellariorum gaudere, Nepotum nomine ab Imperatore salutata , ius habere votum dandi ante confirmationem a Pontifice, si delinquant gravius, non pome ordinaria Banni poena , ut saecula. res, assici . In specie vero Moguntinum inter Electores primum eme , iuxta uulgare illos Versiculos . Treυirir aetate , sed rerum moprietate Gaudet Agripina , Iea Madire Mogunita pri
Esse Archie aneellarium Germaniae unde apud ipsum est Archivum Imperii publicum item eme Decanium Electoralis Collegiis umce ad ipsum spectat Electores convocare aiasiis