장음표시 사용
181쪽
816 D i s P v T A T I o Ixporis conciliare, pro sua bruta audacia asserere non veretur in tract. de morb. substant. quaestio. .quod nullum aget as agat supra proprias vires ; unde ca-Ior clementaris vivificare , chylificare& sanguifica
CXLVIII. Hic igitur quaerendum, an vita sit ab
aliqua re alia , praeterquam a calore, sive ea sit esementaris sive sapraelementaris conditionis, atque adeo omnis mors non definiatur exstinctione Calidi innati. Primo videmus ex verbis. Ganymedistractat.de Calid .innat. fol.6I. etiam hominem posse
mori sive adsit sive absit Calidum innatum , unde ipsi talis oritur distin o, quod in morte naturali Calidum innatum inguatur, in violenta vero
non . Rem confir iniquaesi. 6. in tractat. de morb.
substant.boc exens plo,quod juvenis e vulnere statim vel paulo post moriens,salvo Calid innat.moriatur, quia & fieri posse non unis in locis testatur. . Cum itaque vita consistit in hoc Calido innato, uti habet sol. 8. in tractat. de Calid .innat. quatenus
stivum est, non vero, uti sentit, a calore Elementarisit & salvum illud maneat inmurte violenta, quaeritur in qua re consistat illa vita, quae perit violenter, unde mors violenta salvo Calido innato Q Si nullus illis datur calor, in quo vita consistit, quam spiritus. primigenius, unusque sit tantdm calor vel calidum,
quod ipsi spiritus est , cujus beneficio & quo salvo
constet, & nihilomi nus hoc salvo inseratur mors,necessum est,mortem non recte definiri per exstinctionem caloris nati vir quam tamen definitionem illi amplectuntur & urgent in tiactat. de Calid. innat. fol. 8. & salvo Calore innato hominem posse mori:&vi-
182쪽
DE PAR A nox I S SE OTAE SEN. 8a di vitam in aliqua alia re constitere quam calore &calido, cum tamen dixerit in tract at. de Calid. innat. fol. 6 9. vitam formaliter ab anima esse, verum hoc Calidum innatum materialiter & instrumentaliter vitam dare; & ibidSol. 8.in Calido innato vitam ipsam consistere., CXLIX. Est autem in calido vita ut proximo &immediato animet subjecto,quatenus est pars corpo- dicente D. Sennerto in instit lib. I. c. s. animae subjicitur, quo corrupto animam cum vita emigrare ut necesse. Anima vero non animat, neque
aliud quid habet pro subjecto proprio,quam corpus ejusque partes proprie dictas. Quocirca vita perire non potest nisi spiritus ille innatus vel Calidum innatum, in quo vita primo consistat, assiciatur. Nam spiritus influens non pertinet ad essentiam partis,t Re D.Senna ib.2.initit.p. I. c. . fol. IVita itaque nostra cqnsistit in Calido innato, ut ait Ganymedes tractat. de Calid. innat. sol. 78. &D.Sennertus ait, non in influente sed insito, & conia servatur actione calidi in humidum. Α it vero in humidum illud,uti affrmat etiam Ganymedes dicto tractatu, depascendo illud, hoc est in substantiam sitam vertendo. Vbi duo notanda: primum est,quod spiritus ille sine calore elementari non constituat Calid .innat. juxta D. Senn.nec sine illo agere possit. Spiros enim ut substantia, non agit niti per suum
quem obtinet calorem, ut ex D. Senn.sententia demonstravimus. Secundum,quod non tantum conservetur ex pabulo humidi conversiin spiritum, sed&aeratione seu aere attracto, cujus usu continuatone ςxisuo quidem tempore flammula illa vitalis.
183쪽
828 DIs PUTATIO ex spiritu suavi calore igniculato constans, citra ex stinctionis periculium carere potest. minimo calorem innatum singulis partibus, quia per se imbecillior est , nec solus ad omne actiones sufficit, influens spiritus excitat, auget, instaurat eique quasi actum & persectionem trinuat, qui ex tenuiore fanguine & aere ope respiratibnis attracto genitus es , docente D. Sennerto. Qimcirca Calidum illud innatum elementaris est conditionis elemcntariq; pabulo conservatur.
C L. Et sic vita consistit in tali calore, qui non sit
quintessentialis naturae vel superelementaris condi ionis : Et ut vita non consistit in calido quintessentiali , ita neque in occultis quesitatibus, quia illae nec ex elementis secundum D. Sennertum ejusque defensorem, natae & productae, nec elementaris naturae sunt. Quod de ipse sebornatus fatetur in tract. de morb. stinant. quaest.6. ubi ait, Calidum innatum non esse occultam qualitatem , sed σθια, nec omne istud, od elementorum conditionem excedat, confestim esse Occultam quat ictem. Cum itaque vita nostra non consistat iis occultis qualitatibus, sed in Calido innato, quod non est occulta qualitas, asserente Subornato , nec in quintessentiali aliquo corpore vel qualitate, sed in spiritu ex elementis genito & calore Elementari suaviter igniculato, cum quo Cal ris innati essentiam perficit & constituit, ovinis sequitur, eo , in cujus integritate vita consisti 'salvo vitam non posse perire , nec mortem sine ejus exstinctione & corruptione oriri , & omnem mortem sive naturalem sive violentam esse exstinctionem caloris nativi ; & ut mors oriatur necessum
184쪽
DΕ ΡΑRADoxis Sac Tut Sy N. 829cessum esse exstingui calorem nativum, sive id fiat
violenter, sive naturaliter per saturalem consumptionem humidi , cujus defectu ipse demum gracilescat & intereat ; adeo ut nihil magis sit monstrosum, absonum& aphilosephon, quam dicere .
Fortem salvo Calore innato oboriri. 1 C LI. Cum vero ex ejus ipsiusmet assertione certum sit , mortem oriri per exstinctionem caloris nativi, quaeritur, Quis sit ille calor, qui in morte violenta pereat, cujus exstinetione mors definitur , remanente nihilominus Calido innato salvor
vel quaeritur, Quid illud sit, quod pereat salvo Caialido innato, cu)uωnteritu mors oboriatur. - Necessum vero est in eo vitam constitisse , cujus in-.teritu mors oboriatur. Et sic duplex necessario esset vita, alia in hac re, cujuβ interitu mors 'iolenter oritur, & alia qua in Calido innato post mortem violentam alioquin superstite consistat Zma- 'turaliter pereat. Verum autem in Calido innato non consistere vitam,aut Calidum innatum in moria te violenta salvum manere meram calumniam &mendacium,& quod cadaver fiat privatione vitae si . ve adst sive absit Calidum innatum falsum esse, ex ira dubium est.'C LII. Verum haec distinctio inter mortem violentam & naturalem , ubi Calidum innatum , in quo vita residet, salvum manet in morte vio lenta uti nugantur licet vita pereat , tantae est shbtilitatis, quod eam nec Galenus nec Aristote-lcs 3c multo minus eorum discipulus D. Freita-gius intelligat, cujus ignorantiam vehementer exprobrat Freitagio in tractat. de Calido innato,
185쪽
83o Drs P v TATI O IX. Gl.Cor Zenodoti quam admiranda subtilitast Qitia enim spiritus seu Calidum innatum illis est super- clementaris naturae & quinta essentia vel quintum corpus, illud salvum ac incolume posse manere violenter perdito illo, in quo vita consistebat, neque perire nisi naturaliter deficiente humido ab ipso consumpto, statuunt. Sed redit eadem absurditas, videlicet vitam posse perire salvo calido, in quo & in cujus integritate vita consistit , &une cujus corruptione & exstinctione mors oriri
CLIV. Sed missis phantastarum nugis me Ca - ὼdo inmito vitam vel in alia re qum in hoc inso non . influenis con ere, ct Casidum innatum quatenm tale aut ex ere Ime vita absurdorum absurdissimum est,
Sive enim calor , cujus exstinctione mors dc potitione vita definitur ae violenter pereat, vel illud,inq. vita , per violentam mortem abolita, consistit, intereat, sive Calidum innatum naturaliter interis .eat, utrobique spiritum & ejus calorem junctim simulque perire necesse est. Mn enim in morte vio-.knia ortim ille innatm vel sim vel eum suo eatore lsuperstra esse potest; quippe quod assiduo vitalis spi -.ritus influxu augeatur, restauretur,inque actum de- . ducatur & perfectionem capiat docente D. Sen- 'nerto, quo ipse si destituatur ipsum continuo prrire necesse est, quodque ne exiguo tempore sine sutinteritu a communis acris, qui respiratione ducitur P rusi & sistentatione intercludi possit, quem sanὰ
in cadavere ducere nec ab eo refici possit. Generatur enim spiritus vitalis influens ex tenuiore sanguinis portione, & vapore de aere per respiratio- lnem l
186쪽
Dm PARADox Is SECTAE SEN. 832nem attracto in corde, quod vim vivificam pulsificae Junctam habens in flammeam quasi subita tiam quod traxit, copvertit,& in spiritum vitalem mutad, qui continuo influxu atque irradiatione . insitum fovet & sustentat, dicente D. Sennert': dccum tunc continuo deficere spiritum insitum, cum destituatur pabulo , ejusque defectu eum perire necesse sit, quando videlicet humido naturaliter depasio non habeat unde sustentetur, multo magis per mortem violentam ipsum interire oportet, cum in cadavere nec spirituum vitalium, unde jugiter & continuo restauratur & perficitur innatus, Dat generati5visque cordis vivifica pulsificae juncta spiritus influentes generans sit abolita,nec eris, unde & illi generentur, attractio sat, nec sitamplius caloris & spiritus in humidum actio , quia quamdiu illa viget vita non desinet, dc vita desinente illa vigere nequit. Et demum cum Calia innatus tam quo ad qualitatem quam substantiam sit 'ex elementis, dc exstincta vita quodcunque in demortuo corpore es elementare, ad sua redeat principia , uti Fernelius lib. quarto Physiolog. optime docet, s ritum illum, uti est corpus Calidi innati, quod vitam toti tribuit, oec superesse nec remanere vel ut. quinta es.ntia separari potest. De qua re postea latius. Sed & se ipsum rhiutat Ganymedes,
cum ait, elementaribus qualitatibus collabentibus fieri talem anomaliam, ut Calidum innatum dispergatur: Atqui calor, qui calefacit corpus vivens di illis est eIementaris , tam perit in morte vio-
187쪽
C LIV. Ex his jam patet monstrosa absurditas
novarum regularum novae Novatorum feetae, vide
licet quod mors oboriri potest salvo calore nativor. animal posse mori salvo calore nativo,in quo hactenus creditum consistere vitam, & cujus exstinctione mors definita est. Venenum salvo calore nativo &apertis qualitatibus,e quorum censit ille innatus est, hominem interimere, quasi vita animalis in alia rest quam in Calido innato, ut eo integroru intacto animal perire necesse sit ex veneno. At si vita, quae, in morte violenta petit, non consistit ita Calido innato , & nihilominus verum manet, quod mors si exstinctio caloris nativi , necessui3i est, calorem qui exstinguitur , esse elementarem , quia alius specie differens non datur. Talem vero esse ex hoc apparet, quod hujus caloris exstinctione statim in corpore mortuo invalescat frigus, in quo ille per vitam dominabatur, cujus, ne in toto reg naret&superaret, vim reprimebat & continebat , quae demum per mortem exstincto calore in totum grassatur. Siquidem quamdiu vivunt animalia prehendantur esse calida , quod senectus & mors afrigido , quod omnes animae functiones a fri*:do opprimantur, a calidoiuventur. Sed & ex hoc apparet , elementarem hunc esse calorem , quod per
D igus contrarium exstinguatur; tam in toto quam in parte. Et demum,hunc elementarem calorem, quatenus est animae instrumentum & caloris
emphyti officio fungitur , majora praestare pos se , quam cum ab ignea forma dirigitur , liquido patet, ex hoc, suod ille calor , quem & ele- Φ. mentarem esse proprio D. Sennerti testimonio &.
188쪽
DR PARADOXIS SECTAE Sm N. 833 sententia supra demonstravimus, Vitae Vitaliumque actionum a tor . ut est animae minister, sit in animantibus.
CLV. Sed ut rem dilucidius proponamus,lenen dum , vitam directione animae ut causae primariae pendere ex actione caloris nativi in humidum, unde&ipsis novatoribus in calido & humido consistere dicitur. Calidum illud vel est selum corpus sine qualitate calorisi vel corpus seu spiritus, in quo asserente D. Sennerto qualitas illa seu caliditas haeret. Spiritus enim sine calore nec operatur, nec effcax eu , dc opera caloris omnes suas actiones; teste P. Sennerto
lib.de Galen.cum Chymic. cons& dissi perficit. ca lor vero ille cum spiritu, cui insidet, quemque seaviter quasi igniculat, cuiviituit flam*ulam illam, quam proprie Calidum innatum nominamus; quae conservatur ventilatione & aeratione , pabuloque aeris attracti sic dicebat Hippocrates, calidum nutriri frigido &jugi conversione humidi, cui insidet, a quo ceu flamma qleo elychnii nutritur. Cglor itaq; iste innatus animet iiivirumςnxum est. proximu,quod& vult D.Sennertus proprium esse animae subjectu,
quo pereunte animam pςrire vel abire necesse sit. CLVI. Proinde haec quptum, anima,calor, spiri tus innatus & humidum, adeo arcte cohaerent, ut uno horum pereunte nullam cyterorum excepta anima rationali supellites esse possit. Nec enim anima sine calore istinati, uti pxoximo instruinento dc necessaria qualitate,pso dispositionesuriecti,in quo est , adesse, ne calor sine spiritu , cum quo constituit ' flammulam ivitatem humido nutripndam, esse,nec spiritus operari &se conseryare sine calore,' G sis nec
189쪽
83 I s P V T A T x o IX. nec calor spiritusque sine humido quo nutriuntur, perdurare potest, humidumque illud ex elementis coiistans, calore & spiritu, quo conservabatur, cui undiquaque mistum erat, pereunte, unde ipsissima ors, dimuere &infra principia soIvi necessum est, uti ex Femelio demonstratur. Quia vero Calidi innati essentia ex caliditate & sibjecto seu spiritu potissimum consistit , teste D. Sennerto cundejuxta eundem, humidum, quo nutritur, non est pars proprie dicta nutriti quaeritur,cujus desectu primo ob-Oriatur mors,qui definitur exstinctione caloris. Ca- larem, cujus exstinctione mors definitur, esse qualitatem testatur Fernelius lib. .physiol.c.a. &-cujus sententiam & verba Ganymedes amplectitur &contra me citat recitatque in tractat. de Calid. in
CLVII. Hunc calorem, quia tale est proximum animae instrumentum, ut sine illo nec spiritum usurpare ad vitam vitalesque actiones, nec in corpore ut
subjecto esse, & sine quo spiritus nec subsistere aut conservari possit, assici, si vita interire aut perire debeat, necessum est.Hoc pereunte spiritum remanere
posse, & contra spiritii intereunte, illum manere incolumem absurdum est. Et quia calor illud est, quo spiritus substantia continua nutritione ex humido seu actione in humidum reficienda conservetur, & 'anima sine ejus ministerio &opera nec spiritum nec ullius organi actiones perficere possit, eo deficiente anima vivificare amplius nequit, ejusque calὀris ex
iunctione mors proprie oboritur, caeteris omnibus organis animae per interitum hujus ad omnes actiones imo ad praesentiam ejus in toto cotiservandam inuti-
190쪽
DE PARADox Is SEcTIE SE N. 83sinutilibus. Quando itaque mortem definiunt cum Aristotele Philosophi per exstinctionem caloris nativi, intelligunt primo nanc qualitatem spiritui insidentem, non spiritum, cui insidet, licet ille nec sal vus esse possit pereurue spiritu, & ipso pereunte spiaritus superstes esse nequeat.Vnde magis elucet vanitas regulae novatorum,qua dicunt, mortem violentam oboriri salvo Calido innato. sve enim calidum pure ut Mim confideretur 9 ut corpuW,veluti dicunt, e ut eorpus cum sua eatissitate, a qua nomen habet, certumes, ne tuum vitale me calore, nec calorem μυι--
tu, uaten- Calidi innati essentiam constituit,asibi ita uia, siJupersepose.. CLVIII. Hunc calorem, uti qualitas est & vitam
operatur,ut mors oboriatur, perire necesse est; ejusertim exstinctione mors definitur. Quia vero omnes modi, quibus calor hic perire & interitu sito mo tem causari dicitur, de ejus, uti qualitas est, exstin- ctione agunt,eumque ut qualitas est interire faciunt, sequitur potissimam vitae mortisque in eo rationem consistere. Exstinguitur vero ille calor vel naturaliter vel violenter: unde mors naturalis vel violenta. Naturaliter perit calor , cum ipsemet humidum,
quod in spirituosam, cui insidet, substantiam convertit, sensim depascitur, nec aequalis, cujus ab initio fuit bonitatis, restitui potest, unde languidior sit calor, & subsequitur siccitas per gradus, quae in animantibus senectus, in plantis αναυας seu ariditas nominatur authoribus Aristotele& Galeno. Humido vero adeo consumpto, ut calori pabulum prorsus deficiat, ipsummet exstingui necessum est, qui interitys tamς-vocatur: α sic Ggg r. mors