Grundzüge der Philosophie des Nicolaus Cusanus mit besonderer Berücksichtigung der Lehre vom Erkennen

발행: 1880년

분량: 167페이지

출처: archive.org

분류: 철학

131쪽

die inbildungskrast vis imaginativa seu phantaStica, ratio ignobilis, quasi intelloctus sonsualis), clem Sinne Zuge andi ist.' Dies uter Teii , rasis de Elemente de Seele

132쪽

y glob. II 64 nisi mens nostra indigeret adiutorio imaginationis, ut ad veritatem quae imaginationem excedit, quam solum quaerit perveniat quasi saltator fossae adiutorio aculi, non esset in nobis imaginatio menti coniuncta. 165 dum intendo sentire, admoveo sensum dum intendo videro tuae sensi, admoveo imaginationem seu

memoriam.

Omnium cognoscibilium.

133쪽

comp. 5 singularitatis nullum est dabile signum.' coiij II 14 omnis sensatio Obviatione exoritur te. d. III .comp. 4 color res corporalis colorata splendorem per visum nostrum perceptibilem de se mittit splendor per rectam lineam proiicitur sonus orbiculariter se diffundit.' id. III 8 spiritus arteriorum seu corporalis licet subtilis, cuius vehiculum sanguis. in mens spiritui immersa meus vehitur in spiritu spiritus sicut cera

configuratur, OnsormRtur.

' eomp. II in vidente duplex est forma, uua usormans, quae Est similitudo obiecti superficialis et extrivseca , alia est sormans, suae est similitudo intelligentiae centralis et utrinseca sentire igitur animam sensitivain et speciem obiecti re luirit.' comp. 4 res cum non uti in se ου multiplicabilis sit, per siti notitiam alterius intrare nequeat per sua designationes intrat; signa sensibilia ab oblocto ad Θnsum erupti iunt. a res, ut cadit in

134쪽

notitiam, in signis deprehenditur si per se incognoscibile per accidens puta per signum quantitatis innotescit. 7: aer ut aer nullo sensu attingitur sed per accidens venit in notitiam sensitivam. 13 ster nullo sensu attingitur nisi qualisi catus 7 puta coloratus sonans, calidus aut frigidus aut aliter sensum immutans . Da Bil imisugo iri vo do Elgens 'han des orpera unier- schieden comΡ. 3 anima splendorem splendoris sentit; 0 das Farbenbit in visu os colorati similitudo; 4 signa sonsibilia alistracticii a sunt quam materialia sensibilia.' comΡ. 2. ven. . inuster. 197M comp. 4 visus altituantulum coloratus est, sed imaginatio coloris

penitus colore aret.

comp. 4 sensus visus ad erceptionem splendoris naturaliter adaptatus, sensus auditus ad sensationem soni reatus est id ΙΙΙ spiritus in nervo optico non est obviabilis configurabilis por pocles sonitrum.' comp. 13 7 sine ipso aere nihil audibile fieri potest.

y comp. 1 visus sensibilis lucem cortissimo esse videt oi non cognoscit; Olores uti signa lucis quaer. 199. color in lumin est ut in prinoipio suo, quoniaIn non est color nisi terminus lucis in diaphano ut in irido

experimur.

135쪽

Verstandes, cler, lurch die verworren Sensatio in Staunenverserat admiratione excitatur dormitans ratio), Si unter

comp. 2 signa aut naturaliter res designant aut ex instituto.' quaor. 198 h non discernit spiritus visionis seu visivus , qui in oculo est, sed in ipso spiritus altior operatur discretionem et nomen imponit coloribus. d. III 5 visio sine discretum in infantibus comp. 3: anima se convertens ad obiectum unde splendor venit, medio illius splendoris, quem in superficie corporis sui diaΡhani sentit, obiectum

cognoscit.

' comp. 5 non potest signum perfectum esse, nisi de confuso et generico ad speciale specificum perveniat. Wobo si das eschust ines sensus communis versi lit. quaser. 197 dat 2 vis discretiva universalis. d. III 7 alius spiritus ad omnes sensibiles species configurabilis. Die Gegenwart des enhver- mi gens in de Sinnompfinduncis abermalcein ecli neuge illichor iudanho. Ε hagoichno de Bruch mit de das gango it telalter Oherrschonden Uoborgeumng. elche sic in de stereotypen Ormel aussprichi singularo sentitur, universale intelligitur. cori. II 16 quaer. 198h. vis 23. glob. II 166 . Omp. 13. Dasunbemussie orbandenset de Sinnesbilde schein Nicolaus ais Nirhune de helehendon rast de Seel auguselin Comp. 3 anima, quus ostvivificans ipsum cortius), et cuius est sentire, enitus omni corpore et specie simplicior et abstractior non cognoscit nisi attendat; os igitur virtutis sempor vivificativae et cognitivae, qua utitur quando movetur ut attendat est igitur in ipsa anima sensitiva ultra virtutem vivificativam quaedam potentia cognitiva, tuas imago sit iniselligentiae quas in nobis

ipsi intelligentiae iungitur.' comp. 3 sentire quoddam pati est.

136쪽

j cciiij II 16: non nisi quando fortitudo lucis visivi spiritus intras ah sorbet lumen visibilium, transit visibilo in visum. ber. 38 passio impressionis specierum fit actio in sonsu. 27 sievidos, quomodo assio transmutatur in actionem, sicut discipulus patitur informationem ut fiat insormator, et subiectum post passionem calofactionis mutatur in ignem caleficientem, et sensu patitur impressionem speciei obiecti ut fiat actu sentiens. vis 22 conj. II II. poss. 74h sensus habet discretionem a superiori virtute. ori es 10 sensus sentit et non discernit, omnis discretio a ration est ratio ipsa est, quae in sensu ensibile discernit. id. III 6.

Ori II 1 sensus negat genericam multorum sensibilium unitatem

rationalem.

137쪽

fit. 68b sensibilia incitamenta. fid. I. d. III 4 compl. th. Il: ducitur intellectus de potentia ad qualemcunque actum mediante admiratione corpus datum menti ei necessarium , ut excitetur sensibili um admiratione mens ad persectionem sino corpore pervenire nequit.

φὶ d. II 2 nihil in ratione, quod prius non suerit in sensu;

motus rationis est circa res, quae sub ensum cadunt. hor. prol. 124 .exo. VIII 153 necesse est ex quadam experientia informari intellectum, ut sit aptus ad inquirendum homo non potest futura praevidere, nisi ex scientia praeteritorum.

' ign. III 4 sensus non attingit nisi particularia. vis. 8.' comp. 4 connotatio materialis.' quaer. 19s . ' ign. II 4 contrahitur sonsatio ad varios gradus conj I 15: simplicior et persectior sensus superioris mundi ordinis quam intelligentia

subsequentis.

' comp. 6 species sua natura convenientes ad bene esse necessarias hauriunt. 2 nobiliori animali maior cognitio necessaria.

138쪽

von. 1 animal omne habet cognatam intelligentiam corum, quae ad conservationem suam in se aut sua prole sunt necessaria.' comp. 2 ut operiat conveniontem cibum.' id. III brutorum consimiles licet confusiore assimilatione . comΡ. 3 nos homines claro ra ceteris animalibus sentimus. 6 hahpis homo ad brutum, ut doctus homo ad indoctum.

ε glob. I 56h. II 165 vis sensitiva in homino non est brutatis animae sed rationalis vis 22. bor. 18 cognitio sensitiva similitudo intellectus.' id. III 8 secundum hysicos.

y ber. 37 si animata non essent, nec sensu osson nec sensibilia.' comp. II intellectus tacit omnia aut per se aut per naturam, ideo ol iis naturae est opus intelligentiae hinc quando obiectum per suam

139쪽

similitudinem informat hoc naturalitur si scit per intelligentiam medio naturae quando vero intelligentia format, hoc facit per propriam suam similitudinem per animam sensitivam similitudo obiecti est instrumentum similitudinis intelligentiae similitudo igitur intelligentiae mediante similitudine obiecti sentit seu cognoscit. d. II 8 nihil sentitur nisi per obstaculum, unde, ut aliqua re obstante spiritus ille, qui

sention di instrumentum est, tardetur et anima quasi tardata rem illam, quae obsisti, consus per senηus ipso comprehendat.' comp. 10 eius aequalitatis unae, quae est iunnium rerum ess ndi et cognoscendi forma singularem apparitionem quam rem singularem appellamus, in eius splendore humana mens naturaliter in seipsa intuetur

tanquam prima in viva et intelligens eius apparitio.' compl. h. 2 abstractus menti sen8us.

140쪽

' comp. 4: nihil est in phantasia, quod non prius merit in ensu. I id. I 7 mons o consormat rebus in ratione olim discretionestatus a statu absentibus sensibilibus consus seu absque discretione grosso ut indiscreto modo . conj. II 6. Dennoch d. III 8 terminum ponere imaginationis est.

y id. III 8 astilior et tonuior spiritus in cellula phantastica in prima pari capitis glob. Ι 155 .

comp. 5 omne quod sensu aut imagination attingitur, sine signis quantitatis non attingitur signa igitur qualitatis, quae ad sensum Perveniunt, in signis quantitatis esse noqueunt signa vero quantitatis non requirunt signa qualitatis, ideo sine ipsis esse possunt. 10: aequalitas visui obiicitur, quae in specie indoris idotur; propinquius tamen in imaginatione, quia non in specie qualitatis sed quantitatis aequalitas imaginabilis est.

SEARCH

MENU NAVIGATION