Hermanii Conringii Dissertatio ad legem 1. Codicis Theodosiani de studiis liberalibus vrbis Romae et Constantinopolis

11쪽

2 DISSERTATIO AD L. I. CODIC. THEOD.

stum seculo promulgata est, cx Codice Theodosiano repetitam, boni publici gratia sit inexplicaturus. Nec vero illam in Codicem Iustinianeum Tribonianus cum auectis transtulerunt, quod forte mecum miremini. Imo nihil quod isthuc faciat in omni illo nostro sacro Iuris Codice reperire est, quamvis & Tribonianus vir fuerit studiis liberalibus apprime addi etiis, & illius in conficiendo Codice illhoc adjutores, partim ex Constantinopolitana partim ex Beryti ensi, Romani juris celeberrimis tum scholis, prodierint. Ea tamen est res,

qua de agit lex isthaec, ceu ipsi mecum paulo post scio judicabitis) ut prudens legislator

neutiquam contemnere aut negligenter curare eam, sive velit sive possit. Habetur autem illaLex, quod ante dixi, in illo Codi ce, qui a Caesare Theodosio seCundo, cujus auctoritate anno Dia. CD XXIIX est promulgatus, Theodosianus vulgo dicitur. Etsi hodie is amplius haud integer totus sed tantum potiore parte, idque demum cura Ioannis Tiiij de Iacobi jacijinummorum sane virorum, reperiatur: pro

12쪽

Pio labris quinque prioribus superstite Epito me duntaxat illa , quam Alarici, Gotho-1xim Regis, Galliae Aquitanicie de Hispaniaetiam imperantis, jussu publicavit quondam vir Spectabilis Apianus, frustra in his quoque germanis inveniendis summam industriam com ptares annos adhibente Iacobo Gothos redo, Ic torum elegantissimorum nostiae aetatis nuper principe. Et quidem habetur Lex loco primo in Titulo desuditis liberalibus Urbis Romae uti iopoleos, qui est nonus libri decimi quarti: adeoque peti potest non ex Antanea illa epito me, sed ipso Theodosiano codice, postquam ultimos octo libros Codicis istius pu- licavit ante hosce centum amplius annos Ioannes Titius, Meldensem post Episcopatula

virtute sua de praeclaris in patriam dc omnem rem literariam meritis , consequutuS.

Ut γωφη porro pra: sese fert scripta

est lex illa ab Imperatoribus, Valentiniano Valente de Gratiano Augustis. Ab uno tamen Valentiniano id nominis primo merito

illam dixe is p osechaanue quum ad illum uni- A a cc spe

13쪽

ce spectarint ea tempestate res Urbis Romae adeoque & hae cie quibus haec lex agit. Huic uni ctiam proxime Urbis omnia paruerint. Nec vero est quare quem turbent Icliqua bina Caesarum nominas utpote quum, ex instituto il- Iius reipubl. , omnes leges quae a Coctarum singulas promulgabantur, Omnium tamen nomina prae sese serrent in signum communisImperij. Sed & reapse summa Imperij erat pcnes unumValentinianum, tametsi is raro exemplo in consortium titulorum fratremValentem &silium Gratianum assumpsisset. Raro inquam exemplo. Bene enim Ammianus Marcellinus LXXVa I cap. de Gratiano Augusto declarato cum disseruisset: In hoc negotio inquit Valent nianus morem insitutum antiquitum supergressus, non Caesares sed . urusos ger anum nuncupavit Ilium. Benetote alis Nec enim quisquam an i hac a sci est sibi pari potesate collegam praeter Principem A garcum, qui Verum adoptivum fratrem absis diminutione aliqua vi satis Imp

ratori ocium crea it. At verOGratianus ne ado-locrat tum quide, lcntem ut Ammianus

14쪽

DE STUD. LIBERAL. V.R. ET CONSTAENT. s

em I oqui t ur L xxvr c. 3. participem m kti; A=npos statis , in modum apparitoris ina a habuit Valentinianus. Possit fortet Izri Constitutio haec ideo si non uno dile ariar C profecta, quoniam non singulari nu- , ,er O, sed plurali verba Constitutionis sunt concepta. At vero hoc ctiam indicium non adeo est certum. Etsi enim primi Caesares , si socio Imperij inierent,sic fatis diu singulari numero edicta sua promulgaverint: quomodo Antoninus L L C de juris N facti ignor. dixit Permitto tibi defensiouibus uti: Attamen Constantinus Magnus de se uno locutus jam ni

merum

plura ebem usurpaverat, ut passim in Codice observare est,& dudum notavit Guidus Panci rollus Iuris ille Romani longe peritissi

tamen etiam ideo pluralem numerum in hac Constitutione adhibitum, quoniam non unius Augusti nomine illa est edita. Imo fortasse propter societatem illam Imperij, quae quam maxime orsa est cum Diocletiano & Maximiano, coepit primum in Divalibus Constitutioni-A 3 s

15쪽

bus pluralis numerus usui Pari,exemplum illud sequentibus ijs etiam qui iblitarij imperabant. Mista porro Constitutio illa Divalis lo quor ex more illius aevi) aut directa est, ut ha bet inscriptio , ad Olybrium Praefectum

Vrbis, virum ea aetate inter primos longe celeberrimum: ad quem e uidem Valentiniani Caesaris leges aliae complures, non in Theodosiano duntaxat, sed etiam Iustinianeo Codice hodieque superant. Quantum ex Ammiano Marcellino striptore dc curiosi, discimus, successit ille in Vibis Praefectura Procte tam, & succes rem nactus est Ampelium de post Claudium. Hoc scilicet ordine, Valentiniano Imperante, jam tum ad Olybrium usque gesserant munus illud amplissimum, ceu colligimus ex illius Ammiani varijs narrationibus, quae t CK dcί . habentur: Apronianus a Iuliano constitutus, Symmachus, Lampridius, Vivcntius, Praetextatus. Quod notasse non caret fructu, ad recte digerenda Constitutionum Augustalium tempora. Caeterum ol

brius is est, quo Praefecto Urbi & diutius aegro

tante

16쪽

sp D. LIBERA . V. R. ET COMτANT. fle, laximinum annonae Vrbicae curatorem'

naniter sevijsse in sontes, prolixe conque-r Marcellinus l. xxrix, Olybrium ipsum hi- verbis denique cap ly posteritati depila- s. Ohbrij praefoc ura tranquilli nimis D-

Ω omniquam ab humanitatis tu drjo fus, ritus crat anxius, ne quod usquam factum a permn inlcniretur aut dictum 'calumnia : acerrimus insectator , sol lucra , unde po-t circumcidens justorum' distinctor oe arbi- emis in subjoctis a modum temporatus. Sed bilabat haec omnia mitium parum quidem H rei communi , sed in alto judice =nrculosum l cito Aorem zitam pono o iuvem, et i 1 ut in X V, pCr argumenta scenica amor perege nrc votitos nec inosos. Ab hoc plane; est Olubrius ille Praefectus, quo curante argareta inter ijt, si credimus Veteri Mar-logio, cui in omni illa Margare ae hia non ausus est sidere ipsemet Baronius,

apparet ex ijs quae ille dis erit ad Martyro-j Romani diem Iulii vicesimum. uo anno scripta sit Constitutio, indicat

17쪽

ipsa; subseriptum habens Consulatum Valen- tiniani & Valentis AUGG. tertium : alterius nimirum Romae alterius Constantinopoli, quomodo diviserat Consulatum Constantinus Magnus Erat autemImpei ij illorum annus iste septimus, a nato Christo juxta aeram Dionysianam 4'ost trecentesimum septuagesimus: si sane non fallunt Fasti Consulares. Ne mensem quidem aut diem latae Constitutionis eadem subscriptio paxitur nos ignorare. Discimus vero inde extam causam, quare ad Olybrium,qui sextus fuit Urbi Praefectus imperante Valentiniano , non autem ad Ampelium ejus succes

sorem fix arata: cum tamen Pi aescetura V his fure non nisi annua fuerit. Quo nimirum mense lata est illa constitutio, nondum septimus Imperij & Praesemirae annus coeperat,

sed fluebat adhuc sextus. Dicemus etiam po- stea, qui fuerit factum, ut Olybrio praecipue Praefecto Valentinianus fuerit intentus viiijs

Romanae Vrbis emendandis. Non ad omnes porro liberalium artium scholas , sed ad solam Romanam pertiners

hanc

18쪽

ao C ICgem, adeoq; non nisi το tam ν aliquam es E cori stit titionem, vel ipsius Tituli,cui inserta in satis indicat. Multo maxime vero 1 Ii ciet ex ipsius Constitutionis verbis. Num Tori stantinopoli ad exemplum Vrbis Romae idem obtinere debuerit, non satis compertum habeo. Ut nec illud satis est notum,num dc illa Vrbs suum habuerit Magistrum census de Censuales,quorum in hacConstitutione fit mentio: quoniam deserit nos hac in re praeclarum illud Veteris aevi monumentum, quod Notitiam Utriusquelmperij appellamus, non describens ea quae ad Praese sturam illius Novae Romae pertinuerint, forte quod solium libri per aevi injuriam perierit. Per tamen est veroiimile, utro- bivis parem fuisse rationem, quae fuit ex Augustorum instituto utriusque Urbis quasi e mulatio. Praesectus sane Urbi Constantinopolitanae non minore fuit atque Romanae dignitate pariter &potestate: quam rem praecla re persequitur Guidus PancirOllus i. i. cap. 2, Commentarior. ad Notitiam illam ante laudaiam. Sed haec in parvo sunt discrimine. . ,

19쪽

Recitabimus potius ipsam Constitutionem integre, prout edidit Romani Iuris peritorum princeps ille Iacobus Cujacius: cum iit&hoc

quod modo diximus eo rectius pateat, tum quo majore cum usu vestro Constitutionis illius interpretatio a nobis queat institui. Verba haec sunt. Epp. Valentinianus, Valens, ta Gratiamuis A ad Olybrium P. . Auicunque ad Urbem discendi cupiditate eteni- sint ,primitus ad Magistrum censim Protincialium Ddicum, ἀ quibum copia e Li danda eteniundi, ejus

modi literas proferant, ut oppida hominum, n tales, ess merita expressa teneantur. Deinde ut iuprimostatim pro teantur introitu, quibus poti iamnum diis o ram namare proponant. Tertio uth pitia eorumsollicite Ceni uabum norit os cium, quo ei rei impertiant curam, quam se ad eruerit t cxpetisse . Idem immineant Censuales, ulsinguli eorum tales se in conetentibu spraebeant, quales esse debent qui turpem inhone mi famam, o consociationes, quais proximais putamus osse crimini

20쪽

erus adeant, aut a petant vulgo intempesiva con-

mimis , situ letiam tribuimus potestatem, us s. ui, de his non ita in Urbese gesserit , quemadmodum bberalium rerum dignita spineat,publice eter fer ibim adfecti satim h navigi uperpositus ab ciatur Urbe, domum D redeat. Hi sane, qui edulo operamprofesionibus navant, usque ad vicesimum aetatis sua annum Romae liceat commorari. Pori id mero tempus, qui neglexerit ponte remea re follicitudine Praese iura etiam impuriim ad pistriam remoriatur. Verum ne haec perfunctoris fortasse curentur ,praece a Sinceritas tua Seium Consuale commoneat, ut persingulos menses, qui det i unde veniant, quive sint, pro ratione temporisa Africam, mel ad caeter asprovincias remittendi. bremibuου comprehendat. His duntaxat exceptis,qui corporatorum funt oneribu adjuncti. Amiles au-tem bremes etiam ad crinia Mansuetudinis nos, a. anni v ulis dirigantur: qMo ineritis sngulorum

itutionibu compertis, utrum quandos nobis

sui necessarii judicemus. Dat. I 0. IdMart. Triv. iValentiniano ta Valente III AA OO S. Hactenus Constitutio illa Divalis, Ut ejus B Σ autem: