장음표시 사용
231쪽
et I 4 Institutionum Medicina, quae Similarium partium propriae sint, Mala struetur quae organicarum est Peculiaris; & Solutae unitatis , quae ambobus communis est s eam inibo viam, Ut singu- llorum generum morborum curandorum rationem methodumque tradam, prius tamen ea praemittam , quae his omnibus di communia, &peroportuna videntur.
Verum quia inutile pene esset uniuersalia
ea nouille, reperisseque uniuersalem illam
methodum Omnium curandorum morbo-.rum, nisi particularia instrumenta , quibus illa opus nabent, innotescerent, fit , ut de tribus Medicin Instrumentis,Pharmacia, Chirurgia, ac Diaeta agendum sit. Itaque hic liber, ut sirperiores duo, in duas sectiones partitus erit, in Prima ratio ac methodus curandorum mprborum omnium ltradetur,in altera instrumenta omnia,quihus ea methodus absoluitur , explicabum
tur. Et prima quidem Sectio partita erit in
A. cap. in primo de uniueruli methodo crurandorum morborum, deque indicationiabus, &omni eo, quod ad indicationem spectat, agetur: in altero,de methodo C randorum Intemperiei morborum. Hoc cap. tripartitum est: in primo mebro Uutur de curanda intemperie sine materia ἱin altero de curanda intemperie cum materia , in tertio de curanda intemperie occulta ac maligna. In 3. cap. de morbis in mala compontione curandis , qui cum in
232쪽
Zibis Tertim. t quatuor consistant in figura, numero,m a gnitudine & situ, hoc cap. diuisum erit inquatuor membra , in primo agitur de curanda mala figura, in secundo de numero, in tertio de magnitudine, in quarto de situ conuenienter restituendis. In 4. cap. desolutae unitatis curandae ratione, in quinto de curandis Symplomatibus... Secunda vero Sectio commathendit triaMedicinae Instrumenta,in maproinde cap.distincta. In primo agitur de Pharmacia hoc diuisum est in triamembra: primu membrum. Compraehendit Alterantia, alterum Euacuantia, tertium tradit rectum usum tum alteratium, tum evacuantium. Secundum cap. complectitur Chirmoams tertiu Diaetam, & ita absoluta emitherapeutice.
m MVrandorum morborum triplex rixa, Empiricorum fuit propri a. Altera, quae a duabus illis communitatibus, Laxodi Stricto, sumeta indicatione, a Meth - .dicis excultae fuit A Tertia , quae ratione
233쪽
,4 ε Institutionum Mediolae experimentoque usa, Rationales habuiti auctores ac vindices . Et sane faciendae Medicinae una haec vhima ratio est , Vna
via, quam qui recte inijt, is vere Asclepia.
deus , & a summo illo artis Oraculo vere oriundus. 'ofecto experientia sine ratione periculosa est & infida; ratio sine experientia audax Sinconstans: ut propterea dixerit Hippocrates lib. de Vet. Med. Sin rations in Medisina mei non datur, sedansissem dum est ijs qud sunt,si quis optimum habitume' minime linquenum sibi comparare velit. Vtraque igitur, experientia, ac ratione,
tanquam duobus oculis uti debet mediacus , qui in explorandis curandisque moria his oculatus ac veia Irracaeus esse habetiq; cupi . ItaqhEmethodo ac ratione in uniuersalibus , experientia in Iarticularibus instriictus esse debet medicus . Illam ergo hic tradomus, hac uniuscuiusque indutriae adipisce a relicta. Merhodiνs igitur ess --rio, qua per indiearaonet nuxilia morbis oporamna reperiuntur .ino Hilam enim partic IOres morborum curationes agyrediamur,
necesse est, unitaersaliae quaedami uisse theoremata, per quae ad partic 'iad
scendamus . Prius, quam pleuritidem curemus, necesse est, uniuersalem quandam
nouisse rationem, per quam omin omnibus inflammationibus communia , noscamus, Ut evacuam&d arinare sinam materiam, reuellere Se intercipere taen tran,
234쪽
fluxuram prohibere &c. Via igitur , moindus, ac ratio,quae docet uniuersalem hanc curandi normam, Methodus dicitur. V rum ratio haec atque via Indicationibus
initur, neq; potest quis'; assequi, quod in quovis morbi genere praestandum sit, nisi
id per indicationes cognoscat . Neq; euim reuellandum in inflammatione sciet, nisi privsper indicationem nouerit, materiam in inflammatam partem fluetem, ne fluat, prohibendam esse. Indicatio igitur nitiata erit, quam ossensio remedi, & methodus nil aliud, quam habitus quidam intellectus, arS, Via, ratio, inrae ex pluribus oste inoni ahus indicationibus ve constate ut in Pr posito de inflammatione exemplo liquido constat. nam tres in ea praecipue indic tiones, fluxam euacuare, fluentem reuerulere , &fluxuram prohibere: haec vero ra. tio , ars, habitus ve intellectus, quo haec tria compraehenduntur,methodus dicitur. Iam vero exactius definitur etiam a Galeno, ut indicatio sit Comprehensio iuuantissimul cum eo rehensione norantis: neces enim est, ut non solum Per indicationem
comPrehendamus, quae iuuant, auxilia nimirum &remedia. sed etiam naturam eorum qua Mocent, hoc est, morborum: ideo in inflammatione natura eius morbi cognoscamus,necesse est,& remediorum.
Sed adhuc exactius ab exactissimo meducoru Capitiaccio. Indicatis es comprehensio δε Κ iuuat
235쪽
Duanussimul eum comprehense me indicantas, ciem experientiam is anais, um grana sanitatis deperdita reparanda. Additum eu , tra experientiam is analogismum It etiam
a Gai. additum II. ad Tnrasyb. non quia experientia nihil iaciat admostorumc rationem , sedquia indicatio habetur ab intellectu comprehendenteud,quoia Yst morbo abigendo; experientia almia
os enim avertentia obseruatio Iam compune .sio eius , quod sapa eodem modo factum es et i dicatio vero intellectu fit perpendenre morbi naturam causasque. Analogum vero & ipse excluditur,quod parum incluad curationem morborum , eum a limus remedia petat. es num analogismus com νη-anseo isuantas ρευmilitudinem mimor. borum, aut paruum, aut naedicamento.
rum: quiaenim in simili re pruniit bello nica, ideo etiam in hac profutura medico rum plurimi profitebantiir: quod esse lausum ad Thraim. probat Gal. & in lib. na rhodi. Additum gratia sanitatis deperira, quia hic de medendi methodo agimus , non de methodo praeseruandi, vel com
Iam vero indicationum speciesim auo serentiae pluri 1sunt: ea maxime Vnrue salis est, quae a rebus praeter naturam , agebus secundum naturam sumitur: illaquo inlatio, haec Conseruatio dicitur. Asiae Vero
indicauonu species vulgo inculcatae sinu
236쪽
indicaxione , fluae a rebus praerer natina sumitur, tria spectantur, ipsa indicatio, indicans ,& indicatum. Indicario vel gene.
rica est, vel specifica sue particularis: illa
est, quae gen*ri communia indicat, ut ita fibri restigerare, quod certa omnibus se bribus commune est. Sρecifiga vero seu Particularis ea est,quae huic debetur febri, ut in aerii O bilem euacuare. Quod veroficit ad Indicans , hoc duplex est loquiamur semper de indicatione ac indicante ad medendi methodum spectante ) alte-gum morbificum, alterum vitale: illud est, quod a morbo sumitur; hoc quod a viri ie s tertium, quod addunt a causa morbi desumptum, ad methodum nuncurandi, sed praeseruandi eertineti lassicans morbuscumest, quod in corpore praeter n t ram existens sui ablationem indicat. Sunt
di alia minus principalia indicantia quae non per se, sed cum principali indicante
xoniuncta maxime faciunt ad morborum curationem: huiusmodi sunt aetas, te ramentum, corporis habitus, peculiaris cuiusque natura, consueuido, anni te Pu6, regio , pars morbo affectas morbi temporao si quae sunt talia. Hinc nastu lux vulgo dicta Coindicantia, Contrai dicantia,Permittentia,Consentientia si
que ad iudicatione pertinentia, de quibus
237쪽
Ho In nrufio m MMema omnium optime Capiuaccius in suo thodo disserit, a quo omnes, qui de ea re hene scripserunt, se sumptisse plurima profitentur. Est autem Coindicans, quod una cum principali indicante indicat; ut anni tempus aestiuum in purganda bile in tertiana, Principale indicans est febris te tiana , coindicans aestas. Contraindicans est, quod praecipuo indicanti repugnat, euertitque ac prohibet, quod ab eo indi Catum est ; ut vires infirmae in mitte cisangnine in febri putrida. Permittens est id, quod ea, quae ab alio indicata sunt, renuit quidem, sed tamen approbare cogntur, utpote potiori indicanti obedirec actum, ut vires validae in phlebotomiata: inam haec ex se prohibent euacuationem, lquia ab ea labefactantur ae deiieiuntur a Permittunt tame quia cogutur ab indic Dete, quod omnino postulat sangumis mesonem. Consentiens ne transuersum quiadem unguem ab indicante principale r cedit, eaque omnino comprobat, quae ab eo postulata sunt: ut biliosum temper
mentum in euacuanda bile febris tertian De vitali vero indicante nihil dicam test enim id, quod vitam viresque tuendas
suadet. Μedicus duobus oculis aegru 'ectare debet, dextero quidem in eius virtutem, vires ae vitam ; sinistro vero in morbum intentus. Haec de Indicante;
Indicatum vero est ipsum remedium ,
238쪽
Indicanti ex diametro oppositum , ideoq; spectatum, ut illud oppugnet. In hoc duo maxime attenduntur, ipsa auxilii natura , di recta eius administratio et illud midagendum dicitur a medicis, hoc usus, illud uniuersale est, & particulare: utrumque est contrarium, illud in genere , hoc ta mecie: ut febri frigidum remedium; ut talixebri tale frigidum, V.g. Vt duo. Vsus vero in tribus maxime consistit,in Ubi, Luando, momoia r Captuaccius Euantum addit, Sennertus demit seuomovi: Vtem; parum
ad rem: ille quia Gantum praescribitur a gradu indicantis, comprehenditurque in xuid agendum, ut dictum est, ipseque νCaetuaccius profitetur: v. g. in hac febri refrigerandum esse, ut duo pertinet ad imdicatum secundum suam essentiam, ad indicatum specificum, sicuti esse restigerandum ad indicatum gcnericum &vniue salem. Neque Sennertus omnino ad rem, quia momodo summopere conducit adreactam remedii administrationem,& usum,
ut inserius liquido constabit. Iam vero quod iacit ad Vbi . hoc est , quo in loco
agendum, affectus locus ostendit, ut via dere est in pleuritide, angida &c. Euando vero indicatur a prassentia morbi . tunc enim agendum, cum morbus es praesens. Indicatur etiam ab alijs compluribus: neque enim quouis tempore prssens faeno bra, agendum sed tunc um talas ae tales
239쪽
, et Insistunonum Medistia praesto sunt conditiones: ut in kb. ardente aquae potus non omnino , cum p sens est sebris ardor, usurpandus, sed cum coetistini humores, cum alas Viget, astra CEt raque consentiunt, quae consentientia ac permittentia dicuntur. & hoc est, quod tantopere commendatur ab Hippocrate extatque lib. de V. M. Medietna breuem Miabet occasionem, quam qui scit arripere , scis mederi, nempe qui scit arripere tempus oportunum administrandi remedii. Ru
amia demum, idest modus remedi; adnubendi varius este'nam quodvis medic mentum plurimis adhiberi potest modis, klidum, siue, ut loquuntur, In substantia, iussisum, extractum, decoctum, soris a 'hibitum, intus assummum, & sexcetis alio modis, qui neque aci quantitarem, nequoad rempus, neque ad locum commode rea serri possunt: Haec breuitendicta sint clinis Indicationibus,1ndieantibus, & Indicatis, atq; adeo dein, qui generice de Methodo
curativa praecognoscere necesse erat δ
De Morbis simiIarium Partium Qui in Intemperie Conm siunt, Curandis ' f
vem a principio nostrarum instat in sonu constituimus, ordinem reliu
240쪽
gI Se tuemur. Iuxta paries nostri corporis primum Institutionum Iibrum conscripsi mus: iuxta morbos hs partibusa idenins alterum librum concinnavimus: tertium aequum est , ut iuxta eamdem diuisionem absoIuamus . Ergo cum , triplicies esse smorborum genera, costitutum a nobis sit, In intemperie, In malacompositione, dc In soluta unitate; necessario sequitur, Ut medendi methodum iuxta eamdem partitionem Peragamus : initium sumentes Eta smorbis in intemperie, qui similarium partium Propiij sunt
De Curanda Intemperie Sine Materi
Memb. I. Cum ea eonifans ac perpetua mediacorum lex sit , ut commeria contrariis. curentur, fit ut contraria intemperies adistera contraria emendetur. Calida igiturifripidam indicat expostulatque, s Q da calidam , humida siccam, sicca humidam. Hoc autem ut in simplicibus intemperiebus, sic etiam in compostis perpermi metiergo calida humida frigidam siccanti desiderat; & econtrario frigida seca eat adam humidam; calida sicca frigidam hu-imidam,frigida humida calidam siccam ui