장음표시 사용
131쪽
debitor solutionem creditori facere teneatur, ut supra est e pressum , praeallegato capitulo in reliquis firmitatem obti
Ne Oserendastutisne cressit Orisuo. Caput. XXI.
ITEM statutum est, quod quaecunque persona de ciuitate MontisRegalis& posse, quae sit obligata alicui alteri personae de ciuitate praedicta & posse, aut iurisdictione, aliqua ratione, uel causa, possit in praesentia domini Iusdicentis, venire & offerre suo creditori, solutionem, sue se paratum offerre velle solutionem in pecunia , vel rebus, illud quod sibi debet, iuxta formam capitulorum, & facta dicta oblatione, uel numerata pecunia, iuxta formam capitulorum, in praesentia D. Iuia dicentis, S posita penes idoneum mercatorem, qui eam det creditori , vel a fieri aestimatione de rebus ipsius debitoris. N praesti tot iuramentis . He manifestando omnia bona sua in casu, quo omnia bona debeat consignare iuxta formain capitulorum dictae ciuitatis aestimationem facere fieri possit per aestimatores communis Z, adita pOMel Si Oiae praedictarum rerum= vel si steterit per credim in , quo minus earn possessionem recipiat, vel acceptet, ipse
ipso iure, ab ipso debito , quod obtulit in pecbus, ut superius est expressum , ct praedicta solei ab ipso debitore. D. Iusdicens teneatur personali 'ς Jἰς ς dictum creditorem , donec fecerit praedicto debiΥΠ Τ ΤΠ V mentum pacis, ct finis, & reddiderit instrumentum iςV ςψηdemnaraonem dicti debiti, eo saluo, quod si credito
uoluerit instrumentum, seu condemnationem, pro dei rerum quae darentur in solutum hoc facere possit: sed' appareat, ct praecipiatur publicum instrumentum. De restitutione mutui. Caput XX lI ITE M statuerunt & capitulauerunt, quod si aliqua pdepraesenti ciuitate di posse, manualiter mutua uerit de dicta ciuitate & posse pecuniam , quod talis perso mutuatum suerit, vel haeredes sui non possint eius Creconsgnare aliqua bona, nec bestias, sed teneantur solurestituere in pecunia numerata tantum , & hoc inici liqubd non po sit aliquis contractus fictus, vel simulatu . mitti, in quibus talibus celebratis costractibus p senti 'r' tuli dispositio, locum non habeat. itor si liberatus
nia, uel in remate seruata retinere
132쪽
Ne terminis dandis in condemnationibus. Caput. XX III: ITEM statutum est, quod D. Iusdicens teneatur, & debeat, in condemnationibus, de soluendo debito, dare terminum soluendi ei, qui suetit condemnatus, quantacunque sit quantitas, usque ad viginti unum diem, si quantitas erit de solidis viginti supra, si vero fuerit de solidis viginti infra, usque in solidos decem, detur terminus quindecim dierum, ' a solidis
decem infra detur terminus octo dierum, exceptis debitis manualium , qui peterent mercedes suas, in quibus terminus, &solutio , fiat in arbitrio D Iusdicentis, ct si condemnatus non soluerit infra praedictum terminum . amittat baianum, ii debilum fuerit de solidis decem insta, solidum unum, ci de solidis decem usque in uiginti solidos, soluat baianum solidos tres,&a solidis viginti supra usque in solidis centum, soluat baianum solidos quinque, & a solidis centum usque in libras uiginti quinque, luat baianum solidos decem, re a libris uiginti quinque supra quantacunque si quantitas, soluat baianum solidos
uiginti: & n non soluerit termino praedicto, D. Iusdicens faciat debitorem detineri, donec satisfecerit creditori, seu credit xibus , iuxta sormam capitulorum. De Aebuore detinendo. Caput XXIIII.
lTEM statutum est,qubd si aliqua persona de MonteRegali. uel aliunde erit debitor alicuius de MonteRegali, uel districtu, ct de dicto debito appareret instrumentum uel condemnatio, seu per confessionem creditoris. uel per testes. D. Uicarius seu Iudex ad instantiam creditoris, possit S. d beat detinere. ct detineri facere dictum debitorem, donec soluerit creditori, iuxta formam aliorum capitulorum praesentis ciuitatis. & s sorte dictus detentus opponeret, uel opponere
uoluerit aliquam exceptionum contentarum,in capitulo dein frumentis publicis executioni mandandis, contra instrumentum,condemnarionem, uel scripturam publicam, productum,
oel productam, ad instantiam dicti creditoris, aut contra testes. tunc seruetur forma dicti capituli, de instrumentis publicis executioni mandandis, & teneatur dare idoneas securitates de parendo iuri,&iudicatum soluendo.Et si aliquis esset inausta detentus, ille qui secisset eum iniuste detineri, restituat in continenti expensas, ct creditor smiliter teneatur dare ido- neas securitates, de parendo iuri & restituendis expensis, ct fim P deiussores
133쪽
deiussores dati per sermam praesentis capituli, non possint se iuuare beneficio capituli loquentis,qubd principalis prius conueniatur qu4m fideiussor, etiasi non renuncia uerint beneficio de principali, sed possint cum essectu conueniri & exigi ante suam principalis aliquo capitulo uel iure non obstante , &pecialiter dicto capitulo qubd principalis prius conueniatur. Et aliquis non possit detineri, non obstantibus supra dictis, donec condemnatio esset ad terminum, secundum formam capitulorum MontisRegalis, nisi persona esset extranea, uel sugitiva, quae possit detineri,quamuis condemnatio non esset ad terminum, tam die feriato , quam inferiato, donec dederit fidei uitarem desoluendo in termino condemnationis. Et intelligatur persona fugitiva, ct suspecta, quam iurauerit creditoreste fugasuam , uel suspectam. Et si aliquis de dicta ciuitate&posse, se obligauerat ad tenendum ostagium, uel qubd possit
in carcerari ad uoluntatem S requisitionem creditoris, dicta obligatio non ualeat, nec teneat quantum ad tenendum ostagium, uel posse in carcerari, etiam si iuratum esset in instrumento obligationis. Et si aliquis fecerit aliquem detineri, teneaturci debeat detentum pasci, si decenter egeret, dando sibi pro quolibet die, denarios decem octo pro alimentis, & si cessauerit per tres dies dare dictos denarios decemocto, qudd tunc detentus a carceribus relaxetur,nec ob eam causam qua fuerit in- carceratus, possit postea incarcerari. De Poena non venientium coram lusicente Caput. XXV.
I TAM statu tum est, qu bd qui non uenerit coram dominoi Iusdicente quotienseunque fuerit citatus, uel requisitus per nuncium communis,soluat baianum solidum unum: & idem soluat ille ad cuius instantiam citaretur, si non comparuerit intermino. Et quicunque fuerit citatus, uel requisitus ter ad instantiam alicuius, qudd ueniat coram Ius dicente, ct non uenerit , & inde fuerit scriptus ter in banno, qubd D. Iusdicens teneatur postea facere eum proclamare in bano solidorii decem,s inde tuerit requisitus, per illum ad cuius in statiam citabatur. Et dominus Iusdicens teneatur facere dare de bonis dicti citatino uenientis, creditori, usque ad qualitatem debiti, si debitum fuerit liquidum per instrumenta, uel testes. Et si denunciatum fuerit Ius dicenti, qubd debitor siue persona requisita suerit in terra, teneatur facere capi dictam personam, & detineri donec
134쪽
dictum bannum soluerit, ct creditori, siue creditoribus satisfecerit de eo quod debebit, nisi iustam fecerit defensionem,&praedicta teneatur facere dictus Iusdicens, sine aliqua condemnatione. saluo quod ιlli de infrascriptis uillis, S uillariis Montis Regalis, uidelicet, Bastitae, Carruci, Rechaeba udoriam, Moro-tii,sancti Blasii, Villaenoua ,Rocha sortis,M5tisalti, Reburenti, Turris, ct Freboetiae, non possint poni, seu scribi in bano ad instantiam alicuius persona ante tertiam, nisi ante tertiam, pers naliter Nperirentur per decanos an ciuitate MotisRegalis, S si dicta talis persona,qua posita fuerit in banno se concorda uerit cum creditore, seu cu eo qui fecerit eum cridari in banno infra tertiam diem post cridam praedicta, quod non incurrat poenam praedictam, I de dicta cocordia credatur sacramento, ad cuius instantiam cridatum fuerit in banno.Quod γ sonis ruralitus ad D. iudicem non trapeaiatur ii ianditus. Capra XXVI
IT EM, quia personae rurales ct illiteratae, ct multae alia: ha
bentes in iudicio, re ad banchum ciuilium experiri, coram domino Ius dicente, quando sedet pro tribunali,propter assi- sentes procurratores, non possunt additum habere ad perso iam D. Iusdicentis, dum sedet pro tribunali, statuerunt quia nulla persona, exercens procuratoris officiu in curia ipsa pos se stare uersus partem, ubi stat D. Iudex pro tribunali, uidelicet a parte dextra. ubi aperitur barra banchi ciuiliti, sed ipse locusaexpeditus remaneat pro aliis personis ibidem acturis, 2 hoe sub poena solidorta decem pro quolibet contrafaciente,& qu libet vice,& quaelibet persona possit accusare,& habeat tertiam partem baiani aliis duabus partibus remanentibus curiae. De arebus somnibus in honorem Dei, m Hirs feris in rudia
I G N UM est principaliter propter Deum, ct hominum
.gratia est inductum, quod strepitus Iudiciorum, certis diebus di temporibus conquiescant. Et ideo statu tum esιqubd D. Uicarius & etiam Iudex, ouitatis MontisReg. : o . teneantur, uel debeant sedere pro tribunali, uel ius reddere in causis a casibus ciuilibus, diebus di temporibus insta sci inpiis, sed sint dies infrascripti seriati, ct seriarum tempora, m-tellisantur. θ pro seriis obseruemur in foro iudiciali ct curia
135쪽
solemnes, dies infra scripti ut supra, dies sancti Thornae Apostoli ante festum Natiuitatis Domini, ct omnes dies sequen--tes, usque ad festum Epiphaniae, siue apparitionis inclusue. Item da es dominica olivarum , ct omnes dies sequenteS . uia que ad octauam Paschae inclusue Item dies dominica Pentecostes, cum duobus diebus proximb sequentibus inclusue. Item dies festi corporis ct sanguinis Domini. Item omnes dies Dominicae totius Anni. Item omnes dies festiuitatum Beatae Mariae Uirginis Dei genitricis. Item omnes dies festiuit tum duodecim Apostolorum. Item festiuitatum quatuor Euangelistarum. Item dies festi sancti Donati , sancti Nicolai, sancti Augustini sancti Francisci , sancti Dominici , sancti Martini, sanctae Agnetis, sanctae Camerinae , sanctae Luciae, sanctae Nargaritae, sanctae Crucis, sancti Georgii, sancti Antonii, sancti Antonini , sancti Ludovici. Item dies festi omnium sanctorum,& dies Mortuoru . Item dies couersionis sancti Pauli.Item dies carnis priuii propter nabu cardos. Item in honoiam hominum & publicae utilitatis , sint di incipiantiariae messium in die sancti Ioannis Baptistae, de mense Iunii, di durent usque ad se-stum sancti Laurentii, demense Augusti inclusive . Item feriae Vindemiarum, seminum, sint & incipiant in die festi sancti Michaelis circa finem Septembris, ct durent usque ad diem sancti Lucae, de mense Octobris inclusue. Iteni seriae nundinarum snt S incipiant in dieiasti sanctae Mariae, de mense Septembris, ct durent alla die, & duobus diebus ante, R duobus sequent bus inclusue, uel ali ter, prout consilia ordinabunt o sint etiam feriae illis diebus, quibus Reipublicae causa fuerant andate exercitus uel caualcatae. Et omnibus diebus in quibus Iudex ordinarius, uel appellationum , steterit ad audiendum allegationes, Romnibus aliis diebus sint feriae . quos consilia ciuitatis praedictae, aliquibus emergentibus causis; pro tempore Erdinauerint seriales, possint tamen praefati domini officialesi, quibuscunque diebus feriatis, causas ct casus criminalium, S rumorum & rixarum tractare, & in causis ' casibus criminalibus
maleficiorum procedere. & omnia a singula contra malefactores, &delinquentes in maleficiis criminalibus, uel delictis
TEM Hauimentaeueuiant praesenti communitatisatue
136쪽
runt, &ordinauerunt, quod nundinae quae sunt in praesenti ciuitate, in tempore beatae Maria virginis, demense Septembris, & omnium Sanctorum de mense Nouembris, sint franchae ct liberae, uidelicet a prima die Septembris, usque ad quintum deci nisi diem eiusdem menss inclusue S a festo facti Lucae demense Octobris, usque ad sestum sancti Martini inclusiue, ita quod omnes conducere uolentes pannum & merces, sue mer-zarias, illas conducere possint sine solutione alicuius gabellae, ct exinde reducere quo uoluerint sine solutione praedicta, &praesens capitulit proclametur per quindecim dies antequam dictae nundinae eueniant, ut ad notitiam quorumcunque deue ni re possit,&tunc temporis fiat feriae, ct cesset strepitus iudicialis, ita quod dominus Uicarius, uel Iudex non ascendant banchum, et si fierent aliqui actus iudiciales,sint ipso iure nulli. Te Saximentas. Caput XXIX. ITEM statutum est, quod D. Vicarius, uel Iudex, uel miles, teneatur & debeat ad instantiam cuiuslibet personae de dicta ciuitate, uel ibi habitantis, hoc requirentis facere, uel seri facere, quocunque tempore etiam feriato quodcunque 1aximentu, seu praeceptum de saxi endo uel sequestrando quascunque res, ct quaecunque bona cuiuslibet personae terrigenae uel forensis, quae diceretur debitrix illius personae, quae peteret fieri saxi mentum apud illam personam uel personas, quam uel quas elegerit dictus officialis , teneatur insuper illa persona pones quam factum fuerit dictum saxi mentum, rem saxi tam tenere,custodire S saluare, ad uoluntatem, S secundum praeceptum D. Uicarii uel Iudicis. Et si contrafecerit in rumpendo uel restituendo dictum faximentum penes eum factum , soluat
baianum pro qualibet uice solidos sexaginta, & restituat damnum illi qui fecisset fieri dictum saxi mentum. Et si illa persona penes quam factum fuerit dictum saxi mentum, negaret habere penes se rem saxi tam , uel dixerit esse suam , D. Vicarius, siue Iudex teneatur & debeat facere illam personam, penes quam dictum saxi mentum factum fuerit, iurare de ueritate dicenda, si inde fuerit requis tus, ct teneatur restituere, si mentita fuerit, uel maleficium in hoc fecerit, omne damnum quod habuisset ille qui fieri secisset dictum saxi mentum , cum suo iuramento sine aliqua probatione: quod saxi mentu, seu praeceptum teneatur ille qui eum fieri secerit, scribi facere in libro actorum
137쪽
per notarium curiae dictae ciuitatis, infra tres dies, computata die qua factum suerit dictum saxi mentum uel praeceptum, alioqui non ualeat dictum saximentum, & notarii curiae saximenta& talia praecepta teneantur scribere S recipere qualibet die etiam feriata, quibus tribus diebus elapsis, uel infra, teneatur dicta persona, ad cuius instantiam tale saxi mentum factum es set, infra alios duos dies ex tunc continud numerandos, etiamsi fuerint feriati, re non ultra, nec aliter ualeat saxi mentum, facere admoneri personam, contra quam fieri postulauerit dictum saxi mentum , s inueniri poterit in ciuitate MontisRegalis, personaliter, uel ad domum eius solitae habitationis, uel uoce prirconia in platea publica dictae ciuitatis, si fuerit extraneus, uel non habuerit habitationem in dicta ciuitate, quod ueniat ad defendendum dictum saximentum , siue ad contradicendum, si quid contradicere vult, quo minus tale faximentum fiat infra quatuor dies a die dictae admonitionis proxime secuturos, ct scribatur talis admonitio in actis curiae, & citationis, uel cridae relatio. Et siquidem persona praedicta admonita comparuerit, ct fideiussorem idoneum praestiterit, de iudicio sisti & iudicatum soluendo, & proinde rem laxitam expediri petierit, tunc res saxita praestita dicta fideiussione idonea, eidem illico' incontinenti expediatur, S praestare uolens dicta
fideiussionem , teneatur eam praestare,praesente parte aduersa, uel ea absente, legitimd tamen citata per de canum personaliter, uel ad domum, S hoc sufficiat ut saxi mentum expediatur debitori, licet creditor non uenerit quando citatus fuerit ad videndum praestare fideiussionem praedictam. Qua fideiussione
praestita, & dicto saxi mento expedito. agat creditor si uoluerit contra debitorem, seu fideiussorem eius, ad debitum principale secundum formam statutorum dictae ciuitatis, ct eo condemnato, uel conuicto, teneatur principalis debitor, uel fideiussor eius in pecunia numerata, dictum debitum soluere, uel rem faxitam tradere creditori, pro mensura debiti declarati. Si verti persona admonita ut supra, infra terminum quatuor dierum, non uenerit per se, uel legitimum responsalem, ueIuenerit, & fideiussorem idoneum non praestiterit, tunc teneatur pars quae dictum saxi mentum fieri fecerit, infra quindecim dies, ab ultima die dictorum quatuor dierum contanuc numerandos, etiam si essent feriae , ut supra, producere, ostendere,
138쪽
ct probare, ct probatum habuisse, quicquid uoluerit super dictum saxi mentum siue debitum, propter quod factum fueriti Et si quidem intentio actoris legitime probata fuerit, uel dictu debitum infra quindecim dies predictos sufficienter liquidum
Iudici apparebit, tunc dictum saxi mentum, siue res faxita una uel plures expediantur de mandato lusdicentis, ct tradantur ipsi creditori pro mensura debiti declarati, siue probati, S exirensarum factarii occasone dicti saxi menti taxandarum per D. usdicentem, praestito prius per dictum creditorem corporali iuramento. Et fiat dicti saxi menti expeditio, siue in solutum datio, secundum aestimationem flendam per aestimatoreS communis, si uero actor non probauerit infra terminum supra dictum , tunc D Iusdicens faciat expediri dictum saxi mentum siue rem aut res laxitas reo, siue illi personae, contra quam factuerat dictum saxi mentum , ct ultra Aciat restitui ct persolui expensas dicto reo per eum factas, occasione defendendi dictum faximentum, & etiam damna & interesse quae supportast et reus occasione impedimenti, sibi per dictum petitorem dati: quae quidem expensae, damna , ct interesse taxentur per dominum Iusdicentem, praestito prius a parte cui deberetur corporali iuramento ut supra, ct res saxitae non possint postea sequestrari Ier eundem, seu ad eius instantiam, pro dicto debito non pro-ato, uel etiam sno fuerint obseruatae solemnitates ante dictae.
De mercatis attendendis conuentionibus,m contractibus
obseruandis. Caput XXX. ITEM statutum est, qu bd dominus Vicarius, uel Iudex ciuitatis Monti SReg. teneantur, ct debeant facere attendi, &obseruari omnia mercata, siue contractus, qui & quae fient indicta ciuitate, uel districtu , si denarius Dei, uel arrae datae fuerint, uel si palmatu fuerit, uel si mercatum, seu contractus celebratus fuerat, interueniente consensu utriusq. partis, ut de iure interuenire deberet, ' contrahentes teneantur obseruare contractus S mercata, quae & quas facerent, seu contraherent, lubpoena solidorum trium,si mercatum uel contractus fuerit a solidis uiginti infra, ct si de solidis uiginti supra, sub poena solidoriam decem, semper tamen manente firmo mercato, uel contractu , siue poena fuerit soluta, siue non, o dominus Uicarius, uel Iudex teneantur facere attendi mercata, et contractus quae celebrata fuerint a personis, quae de iure contrahere possint,
139쪽
uel per capitula dictae ciuitatis, & super illis rebus, uel de illis, de quibus contrahi possit de iure, uel secundum capitula praedicta. Et quando dominus Uicarius,sive Iudex fuerint requisiti
quod faciant attendi mercata,sive contractus, de quibus in praetenti capitulo sit mentio, teneantur praecipere,& poenam i mponere illi qui fecisset dictum mercatum, seu contractum, seu recisse diceretur, quod observet mercatum,seu cotractum praedictum sub poena praedicta dando terminum quatuor dierum illi personae, quae debuerit dictum mercatum, uel contractum adimplere, quas poenas contrafaciens soluere teneatur, & quando liquerit de mercato, seu contractu praedicto,&possint super
praedictis probationes recipi, etiam sine oblatione libelli,& litis
Quod aliquis non emat inΗrumenta, velfit Procurator contra ciuem coniuReg. nisi ut infra, de tali iure reddendo extraneo in monteXU. quale redditur civi extra montemXegalem. Caput X XXI. ITEM statutum est,qubd aliquis de ciuitate MontisRegalis S de eius districtu, uel ibi habitans non possit, uel debeat emere aliqua instrumenta, siue iura alicuius extranei quino sit de dicta ciuitate, uel eius districtu contra aliquem ciuem dictae ciuitatis: & si contra factum fuerit dicta instrumenta, &acquisitio iurium sint casia, & nullius valoris:&D. Vicarius, uel alius Iusdicens inde non faciant rationem, & nullus de dicta ciuitate, uel iurisdictione, nec ibi habitans ad focum, & catenam possit esse procurator alicuius personae extraneae contra
aliquem ciuem dictae ciuitatis, uel iurisdictionis, nec iura cessa ex aliqua causa exigi possint aliquo modo pro extraneo per aliquem hominem dictae ciuitatis, uel districtus, nisi aliquis de dicta ciuitate qui haberet iura cessa intercessisset, seu intercederet pro aliqua persona de dicta ciuitate, uel districtu uersus illum extraneum, a quo haberet iura cesta, & soluisset pro eo; uel nisi esset impeditus pro aliquod edicta ciuitate occasione alicuius debiti, de quo debito ibi possit acquirere iura a creditore extraneo,& possit agere cum effectu, S ualeat iurium cessio. Possit tamen non obstante praesenti capitulo quaelibet persona, quae babet reditus, uel aliquas possessiones, uel decimas, seu debita annualia,uel fictus in dicta ciuitate uel posse, costi-xuere homines de dicta ciuitate uel posse,unu,uel plures procu
140쪽
ratores, ct inde iura cedere, uel uendere quantum ad praedicta superius expressa petenda possint, etiam non obstante praesenti
capitulo illi de familia domini Principis, ct de familia domini
Episcopi constituere procuratores de dacta ciuitate, uel posse simplices uel in rem suam : Et si aliqua persona de ciuitate praedicta susceperit procurationem alicuius personae extraneae, contra formam praesentis capituli, seu iura acquisuerit de iure, uel de facto, R ipsis iuribus uel procuratione uteretur, incurrat poenam solidorum sexaginta Asten. postquam ei de nunciatum esset per aduersam parrem, quod ipsis iurabus, uel procurati .nibus non utatur, dPaliquis officialis, curiae ciuitatis praedictae nonpossit durante eius officio esse procurator ad lites alicuius
persona extraneae, nec admittatur eius procura, Nec aliquis of
ficialis extraneus, uel aliquis de eius familia possit esse procurator in dicta ciuitate. Et pro limitatione praes ntis capituli, etiam statutum est,non obstantibus supradictis subd in causis ' in casibus. ciuilibus omnibus fiat, ct reddatur taleius perlusdicen aem in dicta ciuitate Montis gestis, curl bet personae extraneaeari omnibus N per omnia quale fietaec redderetur i, omisi de dicta ciuitate in terra dictae personaee traneae, percapitul δ tetraedicti erre ei,& dicta persona extranea litigans in foro 3jctae ciuitatis probare debeat de modorusreddendi extranei sun temma sua, ct fidem facere de suis capitulis, si q uae allegauerit , di hoc per li teras Domini, uel Potestatis, vel Rectoris terr odicti extranei .sgillatas de dicto Rectoris sigillo, per ostensionem di cti'statuti oculata fide fidendam licimini de dicta ciuitate, s
Qua principatus ἰόuor Ius conueniatur quam Inius oris' δε, duobus vel pluribus desitori soleatis in uno in Dumenta. Caput XXXII. .l TEM statutum est,quod s plures debitores se obligaueritu
in uno instrumerrto,ec quilibet insolidum,non obstare quod quilibet se obligauerat insolidum. Nihilominus non possit conueniri unusquisque, nisi pro rata seu parte cubiti, uel crinditi quae peruenerir ad eum re uerat Si hoc intelligatu rcum: mnes snt soluendo partem suam,sue sui debiti,& aliterauim Si uero alioua persona de dicta ciuitateviet posse.uel ibi hau tansete pro aliquo obligaueritis aliquo instrumento fideiussorio nomine, uel aliter,non obstante dicta 'bligatione fideiussor. θquicunque