장음표시 사용
331쪽
Haec sol aeterno convestit lumine lustrans, Annua conficiens' vertentia tempora curSUS.
Hic quantus terris convexus pellitur orbis, Tantumdem ille patens supra mortalibus exit '. Sex omni semper cedunt labentia nocte; Tot caelum rursus' fugientia signa revisunt. Hoc spatium tranans caecis nox conficit umbris,
Quod' supra terras prima de nocte relictum est Signifero ex orbe, et signorum ex ordine sultum.
Quod si solis aves certos cognOSCere Curius, Ortus signorum nocturno tempore vises:
Nam semper signum exoriens ita trahit unum. Sin autem ossiciens signis mons obstruet altus, Aut adiment lucem caeca caligine nubes; Certas ipse notas caeli de tegmine sumenS,
Ortus atque obitus omnes cognoscere possis 4 . Quae simul exsistanc cernes; quae tempore eodem Praecipitent obitum nocturno tempore, nOSceS. Iam simur' ut supra se toto lumine Cancer
Extulit, extemplo cedit delapsa Corona, Et loca convisit cauda tenus infera Piscis. Dimidiam retinens ' stellis distincta Corona Partem etiam supra, atque ait de parte repulsa est: Quam tamen' insequitur Piscis, nec totus ad umbrasa . Annua conficiens, te. Edit B l. habetjugrentin Perperam. ED. Ald in vertentia tempora cursus is M. 3o. Quod, etc. Ita reatituit Grotina. Vertentia tempora curauis Geotitis Vulgo Quod . . relictum est Signi- Proposuit vertentia tempora cur fer Ald Signifero ex orbe et signo ausu, sive quam nos dedimus lectio mi ordine fultumis Wannan. m. Aratus Παvτ' Bιαυτο α eou. W. i. omnes e. possis Legendum for-28. Vulg. edit. At malunt aestae lassis, Omnει quo noscere Possis , .as. The cinium rursus, etc. ex emen. a. Grotius ori. Nam simul ut datione Geotii Vulgo iussus, quod super se totum M. alii mutarunt in jussu medelam asse 33 Reetius sortes, retinerirentes nullam. Tuminus emendabat 34. Quam tamen Al dant, o Qunm Tot caelum iuxta, W. - Rulgentia tamen . D.
332쪽
Τractus, sed super contectus corpore cedit. Atque humeros usque a genibus, clarumque'si recondit Anguitenens validis magnum a cervicibus anmem. Iam vero Arctophylax non aequa parte Secatur:
Nam brevior clara caeli de parte videtur; Amplior infernas depulsus possidet umbras. Quatuor hic obiens secum deducere signa Signifero solet ex orbi tum serius ille,
Quum super sese satiavit luce, recedit, Post mediam labens claro cum corpore noctem. Haec obscura tenens convestit sidera tellus A parte ex alia claris cum lucibus errat Orion humeris et lato pectore fulgens, Et dextra retinetis non cassum luminis enSem.
Sed quum de terris vis est patefacta Leonis, Omnia, quae Cancer praeclaro detulit ortu, Cedunt obscurata simul vis magna quilai 'qΡellitur, ac flexo considens' corpore Nixus Jam supero serme depulsus lumine cedit: Sed laevum genus atque illustrem linquit in altum
Plantam. um contra exoritur clarum caput Hydrae,
Et Lepus et Procyon, qui sese fervidus insert Ante Canem; inde Canis vestigia prima videntur Non pauca e caelo depellens signa repente Exoritur candens illustri lumine Virgo.
35. Clarumque Vett edd. Can-erumque Dubia lectio, ut hic saepius. 36. Simul is magna Aquilai. Restituit Turnebus, Advers. II, 17, et approbavit ejus emendationem rotius. Inepte vulgo legebatur simul vis major Aquarii. Apud Aratum est Αιετος Reposuerunt propterea alii, utiorellius, ovis major Aeti . . Est autem non probabile, Ciceronem voce graeca h. l. usum esse deinde sonat Vox graee α τος, non εnτω denique
intelligi nequit, quid sit vis mases
Aquilae Itaque haud cunctanter ust
hi emetidationem in textum re p.
3 . Flex e. e. maeus. Reseripsit Turnebus considens. Alii male eoo dens. . 38. Mustri rumine Uirgo ex emes dationemrotii Vulgo is illustria tu mina Virgo M. ERNSP.
333쪽
Cedit clara Fides Cyllenia mergitur unda Delphinus, simul obtegitur depulsa Sagitta,
Atque Avis ad summam caudam, primasque recedit Pinnas, et magnus pabiter delabitur Amnis. Hic Equus a capite et longa cervice latescit. Longius exoritur jam claro corpore SerpenS, Crateraque tenus luce mortalibus Hydra
Inde' pedes Canis ostendit jam posteriores, Et post ipse trahit claro cum lumine puppim: Insequitur labens per caeli limina Navis, Et jamjam ' toto processit corpore Virgo:
Haec medium ostendit radiato stipite malum. At quum procedunt obscuro corpore Chelae, Exsistit pariter A larga cum luce Bootes,Cujus in adversum ' est Arcturus corpore fixus;
Totaque jam supra fulgens prolabitur Argo
Hydraque quod late caelo dispersa tenetur, Nondum ima patet '; nam caudam contegit umbra. Jam dextrum genus Α, et decoratam lumine suram Erigit ille vacans 4 vulgato nomine Nixus,
39. Haec particula hic exple plar retinet lectionem adversum ..tiva est, et ad transitionem aeripis, ut Graece est θεεολημειος PATR.
de quibusdam monuit Grotiuε. Neque 43. Sic felicissime viminus pro
enim intellexit Cicero posteriores Pe vvigatis olim mendis, in Nondum totades Canis post Hydram surgere, quum latet; non . Arati maino contraria sit senten 44. Dextrum genus, et a coratam tia. ED. etc. Alias, a dextrum genu . Sed εο ει -- m, etc. Alii hune ver genus pro genu versus ipsius ratio ex- sum priori anteponente lemni in in torsit. ATR. quo ram tota, ete. is quam lectionem s. Vaeans, ete. Reposui pro Qvaveram pronuntiat Grotius ih quo in gains. Nixui prosecto appellat Cimen ei non amentior Convenit aliam oleo idolum illud, de quo dixerat oedo versuum noster cum rato. m. superius Aratus: μωλο τὸ με ούm: I. Eoistis pariter. i. e. oritur. ἐπίτατα ἀμφαδο ειπει, Et de quo sic supra s. 598 Quae simul exsi Cieero ipse Engonasim vocitant, stant oema in Wκ Nan. genibus quia nixa feraturi, Quod igi-42. In Mersum est. Heiar. Ste tur nomen certum non habeat, dicit phanus tui . adverso, Aliud exem nunc vacans vulgato nomine: quod
334쪽
am . . CICERONIS Qui Fidis Arcadiae semper confinia tangit:
Quem nocte exstinctum, atque exortum vidimus una Persaepe, ut parvum tranans geminaverit orbem.
Hic genus et suram cum Chelis erigit alte; Ipse autem rareeps obscura nocte tenetur, Dum Nepa et Arcitenens invisant lumina caeli: Nam secum medium pande Nepa; tollere vero In caelum totum exoriens conabitur Arcus. Hic tribus elatum cum signis corpore toto Lucet; at exoritur media de parte Corona, Caudaque Centauri extremo candore refulget. Hic se jam totum caecas Equus abdit in umbras, Quem rutila sulgens pluma praetervolat Ales. Occidit Andromedae clarum caput, et sera Pistrix Labitur, horribiles epulas funesta requirens. Hanc contra Cepheus non cessat tendere palmas. Illa usque ad spinam mergens se caerula condit:
At Cepheus caput atque humeros, palmasque reclinat.
Quum vero vis est vehemens exorta Nepai, Late fusa volat 46. haec per terras fama Vagatur. Ut quondam orion manibus violasse Dianam Dicitur, excelsis errans in collibus amens,
Quos tenet aegaeo defixa in gurgite Chius Bacchica I, quam viridi convestit tegmine vitis.
autem genibus nitatur Nixum hie et ubique vocatur. PATR. 46. Late fusa volat, etc. D id rantur posterius huius versus hemistichium et sequentes quatuor versuain plerisque eodd. Sunt autem indiea etiam Grotio, vere Cieeroniani, ex Arato expressi, et ad aensum neo sarii Versus supra exscriPtus, quemadmodum nunc legitur, ne cum ante-e edenti Obseret, nec Arateis respon det. Quare Geotius emendarit: lates a volam per terra labitur unda ν; et in sequenti versu pro in ut quondam Oriota legere jubet: si quondam Orion, B linc, quum ipsius cie eonis verba restituere non posset, vulgatam lectionem retinuit; nos Pistgraeum sequimur. ED. 4 . his Meehisa olim istina tur in Chius minis quam viridi . Correxerat rotiua in Bractis
335쪽
Ille seras vecors amenti corde necabat, nopionis avens epulas ornare nitentes 4'. At vero pedibus subito perculsa Dianae Insula discessit, disjectaque saxa revellens Perculit, et caecas lustravit luce lacunas; quibus ingenti exsistit cum corpore prae e Scorpius insestus praeportatis flebile acumen. Hic valido cupide venantem perculit ictu, Μortiferum in venas figens per vulnera virus me gravi moriens constravit corpore terram. Quare quum magnis sese Nepa lucibus effert, Orion fugiens commendat corpora terris. Τum vero fugit Andromeda et Neptunia Pistrix Τota latet cedit converso corpore Cepheus, Extremas meqio contingens corpore terraS. Hic caput, et superas potis est demergere partes; Insera lumborum numquam convestiet umbra Nam retinent Arcti lustrantes lumine suras. Labitur illa simul gnatam lacrymosa requirens Cassiopea, neque ex caelo depulsa decore
Fertur nam Verso contingens vertice primum Τerras, post humeris eversa sede, resertur.
Hanc illi tribuunt poenam Nereides almae; cum quibus ut perhibent ausa est contendere sorma. Haec obit inclinata in pars exorta Coronae est Altera, cum caudaque omnis jam panditur Hydra. At caput, et totum sese Centaurus opacis Eripit e tenebris, linquens Vestigia parva
fidiis Milo Brachia cui viridi , , ita recte seripsit Geotius Vulgo: - epulas utiminia de vitibus, aut ipsis luco coenare nitentes n. WERNso. rum ramis essent intelligenda. Felicia 49. Post humeris, etc. Alii, o postatae oorrexit Pingr. Chius Bacchica humeros is minus bene. - Sede Cas- quam, etc. ED. si ea enim sedens in Astrothesia pim 8. Durus Ornare nitentes. Ita gitur Vid. Pinge. t. II, p. 89 ED.
336쪽
Antepedum contecta β' simul tuu lumina pandit: Ipse feram dextra retinet. Prolabitur inde Anguitenens capite et manibus proseri simul anguis
Iam caput, et summum flexo de corpore lumen. Hic ille exoritur converso corpore Nixus, Alvum, crura, humeros, simul et praecordia lustrans β', Et dextra radios laeto cum lumino jactans. Inde Sagittipotens superas convisere luces
Instat, et emergit si Nixi caput, et simul esseri Sese clara Fides, et prodit pectore Cepheus. Fervidus ille Canis toto cum corpore cedit, Abditur Orion obit et Lepus β' abditus umbra, Inseriora cadunt Aurigae lumina lapsu. Inde obiens Capricornus ab alto lumine pellit Aurigam instantemque Capram, parvos simul Haedos, Et magnam antiquo depellit nomine Navem' .so Antepedum contecta Ciceroma Antepedes sunt Arato προτεροποδες. sic Προκυ a Ciceroni dicebatur Ante- canis. In sequentibus is quum lumina panditis, Grotius mavult tum, quod habet Inge Alli, in cum lumine pandit , perperam. WRRNSD. si Praecordia lustrans Alii dant,
sa Emergit, etc. Nii: α Institit et mergit Nisi caput. W. - Sed hoc
falsum est et contra mentem rati. Grotium sequimur Turnebris dedit: is Instat et emergit, melius quidem ob sequentia 4ssere, Prodit, etc. His variantibus addi potest ea versus utriusque lectio, quam a nonnullis admissam testatur Patriolus: Inde sagi tipotens supera quum visere inees Institit M. Hanc lectionem Pingr. probat. ED.
53. Obit et Lmus. Μale at se obiit
nem horum versuum restituit Grosau. . Nam Perseus, inquit, et puppis AP gus ex Arati mente sagittario oriente occidunt Aratos omnia quae ad Aurigam pertinent suo more conjungens dixit, τα εατα eius sub Sagittario oecidere, sed non manum dextram et Capram et Haedos, quae Caprimmo demum oriente occidunt. Cicero contra ea distinguenda Putavit, trimesub Sagittario, ab iis, quae sub Capricorno occidant, censuit separanda. Idem et Cicero, et alii interpretes see runt in sua translatione, praesertim in tertia hac Phaenomenorum parte, quuπερ muαvατολῶ καὶ Ουvλη A metat, quod videre ex diligenti Oollatione perfacile est sed eritis quid isdentiores d- Ciceronem in Aradium ordinem redigunt, non ebnsiderarunt, se et contra Arati, et eontra Ciceronis mentem vadere, dum Perseum et pur
337쪽
Obruitur Procyon emergunt alite lapsu terris Volucres ββ exsistit clara Sagitta; Crus, dextrumque pedem linquetis obit insera Perseus
In loca tum cedens a puppi linquitur Argo
pim Navis iis adnumerant, quae Capricorno oriente occidunt s. . 5s E erris Volucres. Alias . Et volucris terris is sed ne sic quidem Ioeus est Prorsus emaculatus. Atque hactenus quidem de ortu ex ignorum a Cancro ad Capricornum. Reliqua desunt, quae aut profecto intelligi possunt ex oppositorum ahione, aut vero etiam ex graeco peti, quae Matus quadraginta sere versibus persequitur usque ad initium Prognosticorum, de quibus nos alio loe agemus. Ita in his Ciceronis Arateis, quod quidem videtur, damni pauxillum est factnm. Nam quod signorum descriptionem attinet, ea australia quidem exstant omnia integra, B realia antem partim exstant quoque ipsa integra partim ex tith de Natura Deorum secundo peti possunt in quem locum, totum eius partis aue- cum Cicero ipse contulit. Quod a tem orbIn deseriptionem attinet, ea nisi quod sere eomapis est, integra est. Ceterum quod restabat de ortu signorum et occasu, id quidem etiam
integrum , quod quidem Zodiaci dimidium attinet retinemus beliqua, ut dixi, supputatione ad rationem oppositorum instituta, deprehendi pos
Ut quum luna means Hyperionis ossicit orbi,
stiripiuntur radii caeca caligine tecti. . . Priscianus X, p. 882. Est autem tenui ' quae candet lumine maine.
r. Ut quum luna means. Ex Pri-aeiano, lib. x, qui hunc docum ad dem strandum passivum verbi sern-mo, recitat Nisi quod alicubi pro, o eis orbi, legitur effugit orbem, Perperam, ut videtur sed mirum est quosdam exstitisse, qui Ut quum finem secerint unius hexametri luna means, principium alterius legibus hexametri prorsus reclamantibus Exprimitur autem his graecum illud πιιο αμ.αλδλοvται. τε σκιάησι κατ' ου, λα- με, αιης τε κα χελιοι σελ νη. Eos autem et superiores duos versus Avi nus eonvertit sic: sed quum radiis marcentibus ardo Languet, et in tenui tenduntur acumine frustra reo hei crines, nimbos aget atra procella. Talis et obducti cernetur forma diei, Qualem fraternos subtexens luna iugales Meem hebetat, subit haec superi sacra lumina solis Inferior, mediaeque inter stans lampadis orbe Areet flammigerae radium facisis. ATR. a. Est autem tentii. Et hoc ex Prisciano, lib. X VI, in fine, et lib. XVIII.
338쪽
Atque etiam ventos praemonstrat saepe futuros Inflatum mare, quum subito penitusque tumescit, Saxaque cana salis niveo spumata liquore, Τristificas certant Neptuno reddere voces; Aut densus stridor quum celso e vertice montis ortus, adaugescit scopulorum sepe repulsus .
Cana fulix itidem fugiens e gurgite ponti,
Nuntiat horribiles clamans instare procellas,
Haud modicos tremulo fundens e gutture cantus....
.um olim autem legeretur, in quae ORndent Iumine Phalnae in Iego quae eam det lumine Phatne in Phatne enim praesepe Latinis significat. De quo, quod quidem hune Ioeum attinet, Aratua ita Σκέπτεο καὶ α xiv x με τ' ὀλε εοικυια άχλυι, οὐροω iam καρκivo, ἀπηλαῖζει Rem ipsam quod attinet. Plinius, lib. XVIII, cap. ult aio habet:
sunt in signo Cancri duae stellae parvae Messi appellatae, exiguum inter Illas obtinente nubecula, quam Praesepia appellant. Haec quum caelo sereno apparere desierit, atrox hiems sequia
3. Atque etiam ventos. Ex lib. Ida Divinatione. Quo quidem in loco Q. frater, quum genera divinandi, in illud quod artis, et in id quod naturae est, divisisset, eorumne omnium eventa magis quam causas quaeri opo tere dixisset, medicorumque observationes ad id eomprobandum attulisset; Age ea, inquit, quae quamquam exadio genere sunt, tamen divinationi sunt similiora videamus. At e etiam venistos, etc. . et addit Atque his, inquit, rerum praesensionibus Prognostiea tua reserta sunt α. Haec ibi. Arat. in graeeo sic amo τοι Μεμοto και οἰδαειουσα θαλασσα Γννεσθον, καὶ μα
am sententiam etiam Virg. Geom. I ita est aemulatus: Continuo ventis surgentibus, aut reta ponti Inripiunt agitata tumescere, et aridua altis o tibus audiri fragor, aut resonantia lange Litora misceri,' nemorum increbescere murmuris Et Plinius, lib.
illo VIII, eap. ulum. Nam si in tranquillo portu a cura sistit, et
murmuraverit intra ae ventum p
dicit. Si identidem, et hiemem et imbrem Litoris ripaeque si resonabunt tranquilla, asperam tempestatem. Item maris ipsius tranquillus soniis spumaeve dispersae, aut aquae bullantes. Pulmones marini in pelago, plurium dierum hiemem portendunt Saepe et silentio intumescit, flatuque altius sinlito iam intra se esse ventos latetur. Equidem et montium sonitus, nemo rumque mugitus Praedicunt. PATE. 4. Sepe reputius. Omnes fere saeperePulsum. I. V. . ex plerisque Mveterem I tionem restituit, ita ut ad Lucretii formamis saxea septa n IV, or et Ovidii nondum portarum κ- Pe meptum', Trist. IV, I, 8r, respondeat.
s. Canastiliae Μviti habent, fulix. I. V. L.
339쪽
PROGNOMICA. 3or Vos quoque signa videtis, aquai dulcis alumnae,
Quum clamore paratis inanes sundere voces, surdoque sono sontes et stagna cietis. . . . .
Saepe etiam pertriste canit de pectore carmen, Et matutinis acredula vocibus instat, Vocibus instat, et assiduas acit ore querelas, Quum primum gelidos rores aurora remittit.
Fuscaque nonnumquam cursans peruitora cornix,
Demersit caput, et fluctum cervice recepit; mssipedesque boves', spectantes lumina caeli,
Naribus humiserum duxere ex aere SuCcum . . . . .
Iam vero semper viridis' semperque gravata Lentiscus, triplici solita grandescere foetu, Ter seuges fundens, tria tempora monstrat arandi. Cicero, de Disinat. I, 7-9.6 Uos quoquo signa. Plinius loco
illo eodem: Ranae quoque ultra solitum vocales tempestatis, ait, signa sunt. Virgilius : Et veterem in limo ranae cecinere querelam m. Ad hunc
autem Iocum respexit procul dubio ipse Cicero quum ita scribit Attico, Ep. lib. XV: AEquidem etiam pluvias
metuo, si prognostica nostra vera anni:
ranae enim'ητορεύουσι, α Arati graecos versus jam habuimus, latinos Ciceronis recitat Q. frater, libro, ut diximus, primo de Divinatione Versibus autem ipsis recitatis ita addit: Quis 'st, inquit, qui ranunculos hoc videre uspicari possit sed inest nimirum
et ranunculis quaedam natura signifi- stans aliqnia, etc. Sic nos enim legendum esse existimamus praeter et Vulgarium, et vetem librorum lecti nem, et Victorii hominis eruditi castigationem. AT . . ompedesque o s. Aratus:
captavit naribus aurea, Boves, inquit etiam Plinius loo citato, caelum olo iactantes, seque lambente eontra pilum, eamdem significationem habent. 8. Iam ero semper viridis De hoc
loco, quem ex libro de Divinatione priore, quemadmodum et proximum superiorem, et reliquos, protulimus, ita Plinius, lib. VIII, cap. 25. Eatet alia, inquit, manifestior ratio mirabiliore naturae providentia, in naCiceronis sententiam ipsius yerbia si
gnificabimus. Iam ero aemper, etc.
Ex libro antem Plinii correxi in Cicerone id, quod ratio etiam ipsa
pedum et numerorum requirere videbatur. Nam quum in Cicerone legeretur, Lentuom triplici solita grandescere foetuo, reposui ex Plinio, solua
340쪽
Caprigeni pecoris custos de gurgite Vasin. . . Priscianus VI, P. 677- ... Quem neque tempestas perimet, neque longa vetustas Interimet, tinguens praeclara insignia caeli. Id. X, p. 882.
s. caprigeni scoris ustos de cat. Praeterea autem quod dicit, de gurgite vasto Ex Prisciano, lib. VI, mi gite vasto πι, hoc post Ciceronem in ipsum initium. Exprimit autem quidem, ita extulit Avienus Festus: Illud Arati : χαίρει που ιπολος Contemplator item, si longe plurima ἀΜηρ Ἀμα. ρΜιθεσσι ciet v κατα ponto Agmina sestinant volueram, sin μέτρο tiam, Aut quod item mox lidamque requentes Succedunt teribi sequitur: ἰρ,ασι μὲ γζειρι-οας eam sterilis i saeviet aestus Αc sitient ἐτεκμήραο 'ομῆες 'vola. ὀ ὀπ- agri. Et deinde : Sed si tum modi- ποτε λαλλο επt όμ. quo τροχoωσiv. Sed cae producunt agmina ab undis, Me prius potius. Id enim plane Caprarii trepido passim versant convexa vol meminit, quem hic Cicero periphrasti tu, Laetitia est duris pastoribus, inore eas euatodem pecoris caprigeni vo pareos Praesumunt imbres is rim.
Μ. . CICERO EX ΗΟΜΕB ODYSSΕΑ. Τales sunt hominum mentes, quali pater ipse
Iupiter auctiferas lustravit lumine terras. Augustinus , de Cis Dei V, 8.
i. Tales sunt. Sic Homerus, Odyss. tu Ciceronem hos versus in latinum xxHI, 135 ποῖος γαρ voto εστι ἐπι- sermonem vertisse in eademicis, χθοvιω--θρωπωv, ιο ἐπ' ημα α - quum quid de animo sentiret Aristo- σι στατηρ vho, τε θεώ, τε Arbitran teles retulit. ED.
genuit claris delapsus ab astris riserius aurorae , solis noctisque satelles. Nonius I, 33ο.
1. Priae ius aurora , soli noctisque iugem. ait. Itaque veteres editores e sarritis. Videin poeta hoc in loco raverunt, quum legendum esse eo agere de Celeis parente lucisero tenderent, Alcyonem genintrietere Ovidiva autem Metam lib. XI, Vers centioribus quidam non debuisset idem 455yAlcyonis maritum, sidereum com peccatum admittere ED.