Guarini Veronensis ... Regulae grammatices pristinae lectioni restitutae

41쪽

ωatu, eum tam relative, infinite, quam interopative: relat Iurinisq/- Vt nummos habeo , quo tibi sunt ir infinite. Sic quo

ιm , aut nummos habes: interrogatiue , pluri in rud. Quor mariam sim sunt sciliceti totidem,quόt tu,& ego sumus. Quotusve quum . quota quotum, est relatiuum siὀnificans ordinenias stilis; f cui respondent nomina ordinalia, ut primus,secun

pisara est. Os,tertius,quartus, & similia, ut Quotus est Caelati . inter sedentes Primus Quota hora ve*sti Z Quarta. signIficat etiam numerus hoc modo e ut scit quota .. da Lybico littore p uppis erat, & pars quota terra- -Heurus rum. Sic pars quota Lernae serpens erit unus echisae'vn'anno. nae 3 In quibus quota, pro quanta, vel minima ex-Bim di diis poni potest. Loco omnium relativorum accidentis

arim diere uti possumus adverbio similitudinis, visum albus, suadri di ae magnus vi, Vel sicut tu . Quot uplex o uoluptus quattro. quotennis, quotennus,& alia quae nonnulli addiderunt pr terimus, cum nusquam apud doctos legantur , non tollentes pro pterea, quin, dc nomina sunt species, aut sermas referentia et ut Simplex duplex. - , rriplex multiplex. Et quae pondus, ea mensuram sub Singulis sa ratione numeri significant : Simpjus,duplus, triplus, . Ba ad viso decuplus,centuplus.Et quae diuisiua aepellantur, ut ad υno, bi- singuli, bini, terni,quaterni,quini, seni, deni,viceni,

ni nema a centeni. Et quae annos reddunt: ut biennis, trien- . ea diis, nis, quinquennis', decennis quamquam anniculus,osic in is bimus, trimus, quatrimus melius quam Vniennis si biennis, triennis, & quatriennis dicatur. De Nominibus Verbalibus. Omen Verbale est illud, quod a verbo deriva- tur.Verbale nomen masculinu desinens in or

No' Omnia quomodo sermatur λ Ab ultimo sup. mutatu u,in or qua a ver- ut doctum doctu in or , fit doctor, & declinatur hicha depiman Doctor doetoris qui docet. Vcrbale nomon foemitur dimia ninum desinens in trix quomodo larmatur λ A Ver- .sut υerbata bali masculino mutato,tor in trix ut venator, tor in ,υel La- trix sit venatrix, & declinatur. Haec Venatrix venarini a la- tricis, quae venatur, V erbalia, quae in sor desinune ta

x uda . . ' non

42쪽

non faciunt ex se foemininu ; ut sponsor,& praetor, Eonsor, quod facit tonstrix diminutivum toltricula, di tonstrina, & ab expul1or expultrix Verbalia que casun regunt post se genitivum , Ut Persecutor ma- Iorum δω expulti ix vitioru Uerbalia In us, ut visus unde formatur ab ultimo supino additas, ut visum visu addita s fit virus . Verbalia io io, unde forma- aut λ Ab vitimo supino mutata v in q, ut visum visu, fit visio. Verbali quae veniunt a prima coniugatione exeunt matio, ut veto, rus Vetrium, Vet

impraest' praestas praesutum,praestario, licet dica- .,

tur sonatus, & crepius. Frico, fricas, frictum sic .etio. Sectio tamen crebrius reperitur, quam secatio. ,

Lauo, ἔκ poto , quia in otum: habent supinum so mant verbalia laxio, & potio, sic lotor, N potor. i. ἡ

Lotium tamen pro urina orina breui, ex quia inue- χniuntur etiam lauatum, & potatum, sit lauatio, & .potatio lauator potator. Iuuo, iuuas iacit lutum, unde tutor, &adiutor: a iuuati .m fit iuuator. Veri. halia in men unde formatur λ a secunda persona, ut

quae addita tum , formant alia verbalia , ut docu- /mentum, & monumentum. In bilis v rbalia, pas' suam habent spnificatio nem, & iunguntur dativo vi Neo dictv astabilis ulli. Aliquando etiam fine casu ponuntur, ut haec res est laudabilis, ex Nihil est. laudabilis virtute quae uiuo Ex mortuo est stabilis ire firma possessio ; sunt quaedam verbalia in ax , Vt In fetero-Ioquax , & mordax, & aIta multa . . estiis usus

. , De Heteroclitis . latina lo-

H Exeroesitum nomen est illud , quod diuersis quentiu di

modis declinatur, ut hoc vas, v*sis , haec va- incessit abis, 'astruis. Analogi Fit autem quatuor modis Unde versus., Et genus, .numerus , sic declinatio casus, Nomen Heteroclitum reddere sipe iselςt- . . Haec nomina in singulari numero iunt Sciacris max-B o icuum

43쪽

Idao in Lis . . sculini, in plurali vere neutri j vi hu sibilus me

qtii d Utis Sibulus, & Cetus, cum Tartara Dyndima Avernus o feripiο- supparus, Infernus cum Tenara Balthea iunge. -- νώ autho- Est locus, atque locus sic Moenelaus tirnarus addestitas ap- singula sunt Mares pluralia neutra vides,Η probavit. -SRPu iocos tamen atque locos siluraliter addis.. - Ηaec Cetrassia in sine utari sunt 1ceminini generis,m- plurali vero neutri . ut haec carbasus, haec earbasa. Hae gene- 'Carbasa, Ner horica M altilis, atque silpellex, Vatius tem -- armis,& topica siniti Arbutus intusa iunge, i plectitur , init Urania Bucolica atque Georgica pascua laeta, qua . --Haec nomina insngulari neiura sunt in plurali mia Anomala sculina, ut hoc Coelum, hi Coeli. sunt . vel Coelum cum porro filum , argos rastra capistrum defectiua , fit frenum mas est pluralis singula neutri, et et abun- siena tamen vidi sic rastra, di fila leguntur , dantia . er Haee nomina in singulari neutri generis sunt , in plurali foeminini, ut hoc epultim, hae epulae Est epulum, caep e cum balnea vespere neutra A Deliciumque simul plurali deliciaeque Singula declines pluralia foeminina dices, /' Haec nomina carent nominatiuis, & vocativis sin

Illa vicisque, necis , dapis, precis, & ditionis Et frugis, lateris haec nomina sunt si erectis

ex tamen inuenies tum vi lcere a verberis adde, Haec neutra sunt quae in plurali carent geniti uis,' ' dativis, & ablativis, ut I hura, ora inuenitur, tamqn oribus.' Osos, mel, mare, rus, thus, Vina, ac ordea farrai Quae tibi tres casusJantem pluralia seruant, Haec masculina sunt, quae tantum singulariter; .

declinantur. iFumus, cum fimo; ianguis cum puluere limus 'Aur, salpontus sol mundus, viscus, & aether .l l Malcula sunt, quorum raro plurale videbis - Haec

44쪽

Haec foemina sunt, quae non nisi singulariter dees,

Lux sitis, & tabes, mors, vita, fames quoque labes Gloria formam salus humus , &pax cum lue tetius, Et proles soboles raro pluralia cernes, Adde senectus monsque inuenta inuentus

Mortibus inueniens P - Haec neutra sunt,quae tantum singulariter declinaiti

anna solum, lethum, cenii pus, fasque, nefasque, Laeque suum, virus, ,er aruum sicque necesse, Iungis odor, seniumque fetum que is adde metalla Aurum, ac argentum serrum plumbumq; Vitrum Et stamnum tamen inuenies pluraliter aera . Nominam nesant, si substantiva ferantur, Cumq; gesa vulgus pelagus baculum,atq; macellum Haec masculina 1unt, quae lautum pluraliter deesti

Primates, procere'; sales cani, atque Penates. Sicque fori, manes lemures superique quirites. Μaiores, fasces inseri, singula raro. Ac etiam liberi Haec Deminina sunt , quae tantum pluraliter deci,

Induciae latebrae thermae, idus, atque Kalendas, Manubiae nonae feriae, cum nundinae nuSae. 'Excubiaeque facetiae odus , scalaeque, m Ineque, Exuuiae phalerae illae cebea primitiae iunges, Inficiae, insidie inferiae exequiaeque notabis Reliquiae exquillae, blanditiae, quisquitiaeque. Cum nuptiis delitiae, atque diuitiae, suppetiae . Inuenies latebram, feriamque. 'singula declines nunquam pluralia semper ;Haec neutra sunt,quae tantum pluraliter declinantur Moenia cum pondo praecordia millia, Sc exta. Illa cum castris magnalia seria Iempe. hi cum carchesis, mapalia iungimus arma, remque diuorum sponsalia,singula rvv. .'

45쪽

Norandum , quod hoc nomen vas in singulari numero est declinationis tertiae, in pluralisecundae, Vas vasis tertiae, vasorum vasa secundae , r. Vis in singulari habet tres casus, pluraliter omnes Vis vim usque dabit, totum Nurale tenebit - , . Haec duo omina in ablativo solum de via reperiuntur, scilicet sponte, & celte Τabi vero in geniti , & tabo in ablativo . sNomina interrogativa, ut quis distributiita, ut Omnes relativa, ut qui Infinita, ut quisnam Negatiua, Vt nullus carent vocativis. , Vnde verius. Qireruntque distribuunt, referunt negant quae .. Infinita quoue casus caruere Vocante.

Noming arborum sunt generis foemipiqi,ut haec P, rus, haec prunus. At qui masculinyiq-Olaaster. Dumus. Rubus Neutra sunt Robu 'ribi ξr, Baliari,

Dicitur tame Ηabenus Buxus seminini generis,&c Fructum nomina sunt generis neutri,ut hoc pirum,

Arboreum huctum dicemus neutra notare. Haec tamen sunt generis foeminini Haec nux, castanea, & iuglans, & glans, ficus,oliua, Auuellana mul , cum hacca iungimus uva.

FNter Quis,& uter hoc interest,quod quis de Go- I bus,& plaribus dicitur uter autem de duobuS ta tum, ut quis idest quai di due, & di pili di due, viet . quai di due ad quis respondetur per nomina de pluribus dicta scilicet omnis,quilibet,quicumquae iden: Nullus ge- ciascun di pili di due nullus nemo,idest niuno di pa

neraliter di due, aliquis,uruis,quidam,quisquam,idest alcunone omniata di piu di due,ad uter respodetur per nomina de duo-,mmo pro- bus dicta, ut uterque, uteruis lino, & I'altro di dueprie ad ho- Neuter nivno di due, alter puno di due alteruter, omineS tan- l'vno,o laltro.Predicta nomina genitivo iungunturrum reser- aut ablativo cum prepositione de , Vel e , Vel ex , ut rur. vestrum, vel ex vobis uter est sapiens sunt etiam ad- uerbia

46쪽

uerbia, quae dicuntur de pluribus, & quae de duobus tantum.De pluribus ut ubique ubi uis, ubilibetivbi-cuque niuii ,sibi,alicubi, usquam, nuspiam,& nusquam de duobus tantum utrobique, idest in clascunuogo di due. Alterubi idest in v n luogo di due. Qui coponitur, cum cumque,Vt quicumque. is geminatur, Vt quisquis, di semper ponitur in ςo casu in quo relatiuum, ut amo quicuque laborat ide1t omnem hominem,quhlaborq quisquis habet quicquid tenet latum modo quoquo; Quis defert a qui qlio niam qui dicitur interogatiue, de infinite tantum . Quis habet aliquas compositiones quas non habeς qui, & contra. Cum quis nam quaepiam, di sine qui ConiunSe putasq; Dam, vis, cumque, libet, qui, sine quis retinet. Quis habet quisnam quisque quispiam, ne quis putas. Quis retines quida quivis quicuque ,

di quilibet. De Ortographia.

Amitto,auello,abscodo,abscutit,abstineoque orthog. nec Abluit abducens abrumpit abherrat, abundo , re scrib. Cum fra gra tum pa mus, in hqc sub ob variamus scienti uo Non sic asporto non aufert, aufugioque, min.Ωuin, Ast operis, vel omitto iacet tenet abfuit usque R non mutabunt ob, & ab , obruo, & obrumpo CO fra grans te nis py,ra, sal,tans, ad sibi mutans D perit ex ape tit, stat in adsum, agnosco g seruat Consonabina fugant,adscendo,aspergo, nec adito fit l, aut r, ut applicat approbo scripta norato , D in c, & in ae, in I, permutat acquiro L si componas aut r con , & in sibi mutant. Μ vel b, vel p in m , connertere querunt. N g permutant ignoro cognita dicent. Vocalis iacit n cohibet coidatque coercer . Excipies comedo , comitor .

Ci sus in pa si tus cum dis c tera vult di,

47쪽

S mutabis in f consona bina fugatis Dijydico tamen inuenies coniunge disertus, Davus iunge bat linum maris e sibi inungit, Editus euello ehcit euerit ebibit atque Eleuat enabit emergit , & eripit inde: Ex alijs fugit f mutabitur f, ut inesseri,

Excubat exonerans exponens extrahit exit, Etruint exanguis excendit, Z expuit eΣpers,

Deus hic Ie mo re s tin i p de sibi quaerit,

CARMINA DIFFERENTIALIA.

DIcitur esse Nepos veluti nepa luxuriosus, Sic natum nati, di post natum dice nepotem Durietes carnis callus callis via stricta est , . Est montis collis caulem dic esse virentem. Caula erege claudit capitis sub pondere collum est, Esie colum dices quae foemina fila reducit, Mensoris radius radios dic esse rotatum, Τextoris Radius Radij; de sole nitescunt, . Bri liber hic todex, & durus in arbore cortex , Liber eri Baccus nulloque ligamine natuS, Factus de seruo liber libertus habetur. Libertinus erit liberto a patre creatus. Hic etiam Iibertus erit. Obsto eum consto doctrina supinat in atum, Caetera dant itum praesto formabit utrumque. Tundo cum cado pendo cardoque tendo. Principium geminant haec omnia praeteritorum Moribus,& verbis Lepor est Lepus hic quoq; sylvis Annis coniugio sexu virtute vir esto a Coniugis amnes veteres dixere Latini. Agnat.s Patris cognatos Matris habebant Patruus est patris, sed auunculus est genitricis, Iaec Amita est patris soror est matertera matris, Quot soror, & fratros generant dices amitinos A patruis vero Patrueles scito creatOS.

48쪽

At consobrinos geminae genuere sorores Ille is ortus est cuicumque soror mea nubit vIpse viri frater leuit eli mulier quoque fratris , Fratria glos uxor fratris somr , atque mariti. Hic cancer cri, crescit aquis , celesteque signum Carceris hoc carcer, morbum potes ipse vocare a Pro telis arcus, fornisque vocabitur arcus . Circulus est arcus, dicatur iridi arcus, Ductor asellorum sit agalo suumque subulcusci Mulio dux mulis: ovium opilio tibi pastor, iEpolus est capris dictus bubulque bubulcus is , Est cito curriculum, sit curriculo tibi tempus Est spat tum lax, vellum, paruum dicito currum.

. . . Ac etiam cursum . ,

Hospes suscipiens, hospes suspectus habetur,

Est quoque, qui nutrit , sic qui nutritur alum Qui venit, di vehitur , vector solet esse vocatus, Sex casui dices . fortunaque casus habetur . . Euentusque malus casum dic esse cadentis, o . sors noxM euentum, signat quoque sors capitale, Sors est tortuna, & fortes responsa deorum . si Grana molit mon, pro sacris mola falsa farina. Magna est res moles, moles tibi sit quoque pondunGlax metit, est ardet fax, ed Dux utraque mandit Fas neutri generis significat licitum clis

Dic Thaetis,haec Thartidis,sic mater habetur Achil- Oceani c.oniux Thartys, sic Thartyos addis Ales hirundo canit, nam hirundo mouetur arundo, Tigris gris fluuius, sic Tigris belluagris bis, Populus haec arbor pomuulque hic unio gentis , . Primum longato debes breuiare tecundum, Alter dat partes, alium notat, atque secundum, Lacteo Ia1ugo laeto, lac praeben nato, Clipressi conum , dic, atque in casside cristam, Cassis dis galea eii stant captae in casse ferint, Clauis claustra aperit, cohfigit vulnera clauus, Clauus constringit tabulas, naugmqin

49쪽

Penna volat , sed paetra punit, pinna est tibi rete, Pinna , & pinnaculum muri dic esse cacumeri.

Religio tibi dii metus, & veneratio diuum k - - a

Sunt fastidia taedia, sunt fastidia celsa, Est hominis tergum , sed habebitur bellua tergus , Primum dat tergi, sed tergoris esto secundo,

Interdum vacuas dicemus tergora palles, ' Si incipiunt auterior capitis pare dicitur esse, -- - Uccipiat partem capitis dic posteriorem . . 'Dico minitarium famula misteria sacra, - ,

Exemplar Iiber est, exemplum scribis ab illo , Quinq; annos lustrum dic atque cubile ferrarum, Circuitusque simul, purgatio sit quoque lustium sClarificat, pursat, circumspicit, omnia lustrat. Ignis ius coquitur, ius rectum, iusque potestas Est generis neutri, & iuris genitivus habebit,

Cor urunt curae, sed curam diciS amorem.

Pars capitis tempus, spatium dic esse dierum Commoditas, aer dicitur, & optio rerum. Haec sutori, acus, fit quartae femineumque, Hoc acus, atque aceris ternae purgautia grani, Lima terio serrum, sed limus sed tibi caenum , 'cobliquus limus, sed continet cista limen , Terminus est limes, dicatur semita limes. G. . . Iudicium dices examenterspicientis . G-Ast examen apum collectio lingua bilancis: Sit strabo, quem limis oculis spectare videmus a orbe carent orbi, natis, & partibus orbi, Lucis egens caecus frusta gestabit Ocellos, Vnum luscus, habet haberi, vellumine cernit, Lar domus esto tibi Deus, ipse domesticus est lar; .Lar secus, atque ignis, necnon penetralia sacra. - Scris stipis est num , stis stipes in arbore truncus Ilic stirps ea radix ; Haec stirps est clara propago. Prunus habet erunum, sed prunam flamma perurit, Pars anni di euior bruma est regit arua pruina . Cardinis in porta est cardos sed cardus agro.

Fundus ager, sed funda facit para inuma fundum.

50쪽

Talas taxillas ludus pars In pede talus, Palma manus albor palma, est victoria ealma. Pecten agit telas lanam simul atque capillos ιPubes in sirior, piscis, sic orbo cnoteae.

Est pecten citheae. Hesterra in sero dicatur: mane vocetur Lucifer, ac Venus est semper roctesque diesque i Immemor oblitus tibi laetus, & oblitus esto. Obliuiscor habent primum, oblino iunge secundu Et breuis arguus, se callidus,stque sonorus , o Et lentus pigrum flexibile, Noria signat . i. iQuod si componas, plenum signare videbis . . Im tria discrimen , distantia glabra periclum. Inuidus hic doleat, dum gavdstat inu idiosus is Colle am facit ossicium, comitem via iun it. , Ipse labor socium tenet, & dabit esca sodalim: Est amor aequalem pariter, tempus que notabunt εSunt & in os, & in or, quaedam facientia rect . Est labor, atq; lepos odorae honor additur arbos Ista suis reprebent , aut is, nomina rectis. IVomer eum puluer sic ciner, sicque cucumςr, Qui negat occidit moriens est occidit ipse. ἀPrunum caedo facit, cado vult formare secundum . Cedo facit eelsit cedi cado caedo cecidi .: Cedo facit cessum, cado cassum, cedoque cesum Fxpecto operior, tu operis secreta regendo i A.

P duplax primo , simplex describe secundo Stemma est nobilitas, stigma est punctura vocanda

Sc hema habitum dices, atque in sermone figuram. Fert gerit ostendit patitur dat dicit habetque. Fert cupit turbat ducit confligit in armis Est ager hoc aruum granum eruum sinus ab Vmo

Co*itat iste putans, teperit, qui excogitat Vltri iΑddidit cum a recipit fine d. quoque perdixs

Uxar, qui rogat, qui exorat vendicat ullum Mia.