Gerardi Van Swieten,... Commentaria in Hermanni Boerhaave Aphorismos de cognoscendis et curandis morbis..

11쪽

memini, ct gratus recordor, me nunquam a cessisse hoc oraculum, quin redierim doctior. Omnia haec impulerunt me, alia quamViS du-- dum meditantem, ut, sepositis omnibus, primos

labores MAGNI PRAECEPTORIS scriptis illustrandis impenderem. Placuit imprimis hoc pri, positum, quia S gratum sic testari stimum, &tanti Viri vestigia premere possem, dum & forte sic prodestem illis, qui salutarem artem addis

cere clapiunt. .

Institutionum Medicam ex lubili OribuS ingeniiS relinquenS, commentandis Aphoris mis de cognoscendis, is curandis Morbis me accinXi:

quibus autem copiis instructus aggredi hoc ausus fuerim, paucis dicam. Rara certe felicitate mihi contigit, sorte uni-CO , Viginti fere annorum 1 patio Μ AGNI BOERHAAVII institutionibus frui, tam publicis, quam priVatis: nec defuit occasio consulendi Μagictrum, si quid minus recte percepissem. Cum interim angusto anni Academici curriculo

hos Aphorismos explicaret suis discipulis Auctor,

atque prima horum elementa sedulo inculcaret, uino & eadem repetere cogeretur, ut tardiori&

12쪽

etiam ingenii auditoribus prodesset, saepe contigit, ut circa finem harum exercitationum domesticarum, invitus quamVis, festinare deberet. Quot autem & quam utilium rerum jacturam patiebantur auditores, dum tempus dicentem deficeret, noVerunt illi, qui interfuerunt mecum publicis praesectionibus , quas De calculo, Venerea Lue, Nereis S Nermorum Morbis, S De Corde habuit BOERHAAVIUS. Plurima enim, quae in privatis cursim tantum, ob temporis angustiam , delibaverat, latius deduxit in publicis. Omnia autem S haec, quatenus explicandis his Aphorismis inservire poterant, in Commentariis his

invenientur.

Praeter haec cuncta, quae ex optimis Auctoribus, & imprimis ex antiquorum Μedicorum monumentit in proprios usus collegeram, addidi: Patebitque , credo , quam pulchre BOER-HAAVΙΙ dogmata Hippocratis S. Galeni placitis, tot saeculorum consensu probatis, consonent. Simul hic contuli illa, quae attenta harum rerum

meditatio suggessit, vel aliquis jam in arte salu

tari usus me docuit.

Adhibui autem Hippocratis S Galeni opera a

13쪽

Renato Charterio edita, in citationibus tamen notavi libros ct capita, ut minori cum dissicultate loca allegata etiam in aliis editionibus inveniri possent. Ultimo vero torno horum Comment riorum addam Catalogum auctorum S editio

rum , ex quibus collegi illa , quae illustrandis aut confirmandis his Aphorismis conVenire credidi. Subiungam dc finito operi locupletem im

Ut Vcro gratum animum publice testarer.

14쪽

IMMORTALI MEMORIAE

MAGNI BOERII AAVI I

COMMENTARIA

SACRA

VOLUI

15쪽

INDEX CAPITUM

4 37

Me morbis, ex defectu circulationis, ct plethor . 36Morbs compositi simplicissimi obstruitio σ inui. Ub Arrio 1 3

De vulnere in genere. 1 96 Haemorrhagia. Dolor. Convulsio. M.

16쪽

APPROBATIO.

AMplissimi Galliae Cancellarii jussa, accuratE perlecta Hermanni Boerhaave

opera omnia, cum Notis Albenti Hauer, ct Commentariis Gerardi Vaniam isten , Medicina Doctorum , digna iudico , quae typis nostratibus committantur. Parisiis Iunii die xi. anni II 4.

RO T.

eres de Privilege pour ce necessat res; A ces Causes, volitant favorabiment traiter I Expotant, Nous tui avons permis dc permettons par ces Presentes, de Bire imprimer Icdit Ouvrage, en un ou plusleurs Volumes 8c aulant de Dis que hon tui sem-hlera, Sc de les vendre , faire vendre 3c debiter par tout notre Royaume pendantie temps de Douete annees consecutives. a compter dii jour de la datte desdites Prcueniates: Falsons defenses a toutes personnes de quelque qualite & condition qu'clles solent, d'en introduite d'impression etrangere dans aucunt ieu de notre obe istance; Com- me aussi a totis Libraires, imprimeurs , dc autres, d'imprimer , ni re imprimer, ven-dre , faire vendre, debiter, ni contrecti re ledit Ouvrage, ni Sen faire aucun extrait,' Uous queique prcto te que ce soli d'augmemation , correction, changemens Ou au- tres, sans la permission expresse & par ecrit dudit Exposint, ou de celix qui aurontdroit de lui, a peine de confiscation des Exemplaires contretatis, & de trois mille Iivres d amende contre chacun des controvenans , doni un tiers a Nous , un tiers arHorel-Dieu de Paris, Sc 1'autre tiers audit Expossent , ou a colui qui aura Moit de lui, 3c de tous depens, dommages de intereis; a la charge que ccsdites Prusentes seront enregistrees tout au long sui te Regis te de la Communaute des Libraires &Imprimeurs de Paris, dans trois mois de la date d'icelles; querimpression dudit Ou-vrage sera falle dans notre Royaume dc non ait leurs, en hon papier Sc beaux cara icres conlarmement a la seu ille imprimee dc attaclice pour m cle, seus te contrescet desdites Presentes : Que t Impetrant se conmrmera en tout aux Reglemens de la Librairie, 8c noramment a celui du ro. Auril I72s. 5c qu'avant de les exposier enuente, te Manuscrit qui aura servi de Copie a l' impression cludit Ouvrage, sera remis dans te memeetat ou I 'Appprobation y aura ete doniae, es maim de notre tias-cher de Sal Chevalier te Sieur Daguemeau Chancelier de France, Commande ut denos ordies ; dc qiuii en stra ensuite remis deux Exemplaires dans nolle Bibliotheque publique , uia dans celle de notre Chateau du Louure , dc un dans celle de notre

18쪽

COMMENTARIA

COGNOSCENDIS ET CURANDIS

MORBIS.

PRO LEGOMEN A

Absoluta hic traditur Morbi definitio, necessario praemittenda, antequam aliquid certi de morborum cura dici possit. Ubi vi dent a sanitate deflectere corpus, morbum adesse dicunt omnes: sed pulchre notavit Galenus c a sanitatem habere latitudinem quandam , non enim absoluta ipsa est, nee indivisibilissimuι, pia est cir dicitur sanitas, a γ De Sanitate tuenda Lib. I. Cap. s. Charier. Tom. VI. pag. 4s.

19쪽

i PRO LEGO MENA. q. t.

merum etiam qua ab hac deficit, modo adhκe usibus nostris non sit Depta. Perfecte sanum invenire forte arduum foret, in quo nempe nec in solidis, nec in fluidis, nec in motu fluidorum per canales solidos , deficeret nihil: externi enim nos ambientis aeris vicissitudine , animi affectibus, alimentis, vel tenacioris indolis , ve parum largiori copia ingestis , &c. sic mutamur quotidie, ut non nisi laxiori sub significatione sani possimus dici: hinc videtur hoc sensu Galenus ca) sanitatem definiuis Ie: perfecte sanus nemo dici potes s sed fani dicuntur , qui nulla corporis parte δε- Iem , ct ad vita munera haudquaquam sunt impediti. Sanitas vero laesa morbus est; sed ut in morbis indagandis haberent ordinem, sani

corporis actiones ad tria genera redegerunt Medici, nempe vocaverunt V I T A L E s , NATURALEs, ANIMALES. VITALEs ACTIONES dicuntur, quibus praesentibus vita

adest, ditibus abientibus vita abest. Certe possunt in corpore manere solida & fiuida dotibus & copia eadem , & abelse vita ; sic dum homo aquis submergitur, nihil perit, nihil accedit corpori, sed solus motus deest , hunc si resulcitare potes , redit vita. In svncopem perfectam delapsus homo mortis imaginem quam bene exhibeti a persa frigida contractae venae suum sanguinem versus cor derivant , hoc sic irrit

tum contrahitur, reviviscit mox.

' Vita perfecta est ianitas , vita penitus abolita, mors ; vita laesa morbus. Post cognitum sanguinis circulum , demonstratum est , quod vita omnium minima adhuc consistat in actione cordis contracti & aperti, sed ut haec fiant, debet superesse motus muscularis cordis sanguinis venosi influxus in cava coriuis, sanguinis arteriosi ex cavis cordis expulsio. Ad actionem autem musculosam cordis requiritur cerebelli & nervorum inde ad cor tendentium libera actio , & sanguinis arterios per coronarias arterias impulsus. Ut autem sanguis venosus in cor fluat, requiritur , ut sanguis saltem in quasdam

venas adhuc redeat.

Sed in homine nato, ut sanguis ex dextro cordis ventriculo in sinistrum possit transire, requiritur liberum per pulmones iter. Veteres dixerant, actionem vitalem esse duplicem, pullum nempe & respirati nem : sed actiones vitales videntur elle omnes illae conestiones, sine quibus vita non potest esse ; pulsus autem & respiratio sunt signa externa vitae. Hinc moini vitales sunt omnes illi, qui laedunt influxum venosi sanguinis in cava cordis, & expulsionem sanguinis arteriosi ex cavis cordis; omnia enim mortium genera investigata hoc docuerunt. ζ . .

An non apparet ex his veritas dicti Hippocratici in ipso principio libri de Ioei; ire

homine: b Principium corporis mihi quidem nullum esse videtur, sed partes omnes peraeque principium, omnesquefinis. Descripto namque circulo principium non invenitur. Certe ad cordis actionem requiritur actio cerebelli per nervos in cor, sed ut cerebellum agat, & spiritus secernat , & secretos moveat per nervos, requiritur actio cordis pellentis sanguinem per arterias cerebelli: idem de reliquis verum est. Sic autem agit cor , quatenus communes caulas sui motus cuni aliis musculis habet, sed adest in corde mira proprietas, qua sine his omnibus motum suum fatis diu

continuare potest. a De Sanitate tuenda Lib. VI. eap. q. Char- l cap. I. Charier. Tom. VII. pag. I. ter. Tom. VI. pag. 37o. & de Morb. disteremias i b Charier. Tom. VII. pag. 317.

20쪽

Hinc in corde latere vitale principium crediderunt veteres ; eordi innatum essenio tum dixit Galenus caὶ .

Nec hoc absurdum videbitur cogitanti, quod cor , licet communibus motus muscularis eausis per arterias & nervos allatis instructum sit, tamen praeter haec omnia in se ipso recondat vim excitandi motus , quae ex cognita partium fabrica deduci minime potest. Cor enim rescissum a suis vasis omnibus motum suum continuat, & satis diu quidem: sic cor anguillae de corpore exemtum pulsare perrexit, imo sub recipient

positum , exhausto acre, perrexit pulsare per horae spatium c b J ; cor pectunculi

piscis exscissam, transverum in duas partes dissectim , compressu a sanguine pumgatum , linteo ab utraque parte deterium , per spatium temporis notabile motum suum retinuita cc J. Ex similibus experimentis coneluserat Galenus , c d eor non indigere nervis ad suam functionem exercendam &c. illos maxime errare , qui cor musculum esse cel sent &c. sed esse nativi veluti caloris quendam fontem. Plurima talia de animalium cordibus recenseri poissent experimenta, sed 3c cons. est . idcha obtinere in ipso corde humano : Verulamius se dicit, se vidisse hominiscor , qui evisceratus erat supplicii genere apud nos versas proditores recepto quod imunem de more injectum saltabat in aιium primo adsesquipedem, dein gradatim ad minus, aurante spatio ut meminimus vel 1 minutorum. NATURALES sunt omnes illae actiones , quae faciunt, ut corpus impleatur talibus, qualia amisit; ut tot & talia apponantur , quot de qualia defecerunt. Vita enim se ipsam destruit, per ipsius vitae actiones deterimur quotidie , & nisi ex ing stis reficeremur, brevi ὸeficeremus. Galenus cfθ verissime dixit : quod asingulti par eous defluit, tale est, qualis Usa pars. Nihil autem eorum qua edimus aut bibimus , xale prorsus est, hine necesse habuit natura prius immutare lαβIMων ct concoquere illa, ct alendo eo ori similia prius prapamare προπαροσιι ναὶ Mν. Ingesta ergo non sufficiunt ad hanc rem alimenta , sed requiritur creati corporis perfectissima Machina, ut ex illis fiat nutrimentum. Paucis multa comprehendere solitus Hippocrates dixit , sin alit contactum. Hinc in Aphorismis c hin monuit: a morbo bene comedenti ni t proficere corpus m. irim: designat enim deficere vires eoquentes, id est , deficere naturam ipsam. Natura c. υσie P antiquum illud Hippocratis vocabulum, a multis tam male explicatum , quid designat Nihil aliud, nisi aggregatum omnium conditionum physic Tum , quM requiruntur , ut vita sit constantissima , durabilissima , & simul agilissima

mobilitas, sea hoc est persecta sanitas : si aliquid deest , est natura deficiens , & ille

defectus morbus est.

Non ergo summo Numini injuriam faciunt Medici, dum naturae tam multa tibariiunt; per hanc enim intelligunt creati corporis fabricam.

Respiratione pag. t 8. cratis. Charier. Tom VI. pag. x s.

e) Myle de Utilitate Philoseph. Experim. g De alimento Charier. Tom. VI. P. Hs exere. . pag. II1. Sc. h 3I. Sin. II. Charier. Tom. IX. P g. 73.ld De anatoni. administrat. Lib. VII eap. 3