Iacobi Sacchi ... In principia theoriae brunonianae animadversiones

101쪽

num ; sed noxium prorsus erit. Eius , quippe actione tunc impeditur hum rum absorptio, et circulatio, et gangraena facillime insequitur; quemad- . modum norunt Chirurgi , qui in hoc rerum statu, seu in hoc inflammationis stadio , dum lenia , tepida , atque emollientia tumori inflammatorio im-Ponunt; contra frigida, reprimentia,

atque adstringentia prorSus reiiciunt. Quae quidem ita sunt nostra aetate cunctis , qui manu medentur Comperra post ea, quae ad Obscurum, aedit ficilem eiusmodi Chirurgiae locum

illustrandum in medium attulerunt duo viri nominis celebritate , atque altis usu insignes Ill. Eques BRA. Bis. LA, et Ric HTER Us , ille de Phleg-monis curatione disserens , hic derecto agens Antiphlogisticorum usu , ut iis aliquid addere non liceat . . Iam vero si haec omnia non minus ab experientia, quam a ratione Petita arguunt evidenter frigoris ac- χ:onem non debilitantem , atque adi-

by Coo le

102쪽

, mentem stimulos, at roborantem valde , et stimulantem ESSE , Supervacaneum videri poterit luculentissimum , quod ad id demonstrandum adhuc Su-FereSt, argumentum in medium asse re , nisi rationi apprime conSentaneum , ideo non praetereundum Cen Se-Xem , ut oStendam quam male BRUNO reputanS CauSSaS , quae corpus humanum ad agendum determinant, atque insitas corpori viventi proprietates expendens neglexerit alias, quae nullo modo excludi possunt, postquam eas excludere noluit natura , quando tam miram humani corporis fabricationem mollita cst. Cum enim ea sit actio frigoris in caetera corpora, ut quamquam propria , et sibi insita , atque absoluta vi non operetur , dum calorem tamen detrahit , ita eadem assi--Cit, quemadmodum sapienter obSorruat Ill. VOLTA, ut occa Sionem praemheat , et motum imprimat affinitati , quae antea caloris potentia impedie-betur quominus agere POSSet, suos-

103쪽

que effectus edere , qui, ut notum est , Pendent ab aucto particularum contactu, et maiori vinculo cohaesionis . II inc debet necessario evenire , ut corpus humanum eiusdem affinitatis vim debeat ex frigore experiri non solum ex eo, quod incita-hilitas ipsa, utut ab assinitate distincta, huius rationem sequatur, verum etiam ideo, quod humanum corpus vitalibus licet donatum viribus habeat quoque proprietates caeteras , quae Cunctis Corporibus Sunt communes. Quod quidem attingebam, ut innotesceret eo etiam vitio laborare Bruno

nianam hypothesim, quod nihili ha

beat istas proprietates. Licet enim aetiones gravitatis , attractionis , elasticitatis , cohaesionis , atque assinitatis , ab irritabilitate, ac sensilitate moderari possint, ac revera moderentur, quis eas nihili habebit in assignandis caussis, explicandisque essectibus, tum vitae, tum sive secundae, Sive adversae valetudinis 2 Quis eas

104쪽

prorsus contemnet in causSarum ,

quae remedia ad agendum determinant , investigatione cum ipsis pharmacis singulae eiusmodi proprietates totidem praestent actionis principia , eaque Satis manifesta , et valida 8Ηarum sane omnium caussarum inhumanum corpus imperium Sive negligeret , sive negare hominis esset, qui humani corporis fabricam, naturam , vires , affectiones , actiones , Phaenomena, et leges nunqu*m sit vel leviter scrutatUS . Quare cuique ex omnium BRUNodii ANAE hypothesis principiorum consideratione licet inferre , eam ita lu-hricis fundamentis innixam eSSe, ut Stare ea nunquam possit , ac proinde mihi vanum videri debeat, demonstrata eiusdem hypothesis incertitudine, et falsitate, descendere ad refellendas eas

opiniones, quae ab instabili principio

deductae singulares morborum' Curationes respiciunt . Porro hoc loco

non ita mihi sumpsi per singula Cu-G a

105쪽

pita refellendam BR UNON is theoriam ut a me proferenda nunc sint, quae circa duplicem divisionem , qua omnes morbos complexuS est, ac circa EOrUm CauSSaS, Et curationes ab eo

singillatim propositas paratissima caeterum haberem . De his quippe alia

occasione fortasse disseram, si id tamen frugiferum futurum cognovero.Quisnam enim non facile . iam aSsequitur ad duo summa Capita omnes morbos, quibus humanum corpus obnoxium est, revocari non poSSe , ut

BRUNo contendit, dum alios , quos Sthenicos dicit, a nimia solidarum partium vi, aut rigiditate oriri, alios, quos Sthenicos vocat, ab earum nimia debilitate, aut laxitate proficisci assiimat Z Quis ei dabit nullam affectionem communem in parte ConsiSterire, sed totum Corpus occupare, aut

partis magis laborantiS ajectum , ut eius verbis loquar , neque primum unquam esSe, neque dein per reli quum corpus deduci , sed perperia o

106쪽

tibique corpus assici Z Quisnam in peri pneumonia spiritum dissicilem nulla Pulmonum , Seu spirandi instrumenti culpa fieri dixerit Z Cur dolor, qui

in pulmonum inflammatione Se exerat , ac praesertim acutus , et lancinans , pro molestia potitis habendiis

erit, quam vehementioris, aut rccrudescentis morbi indicium ZProfecto si haec concedi BRUNONI non posSunt, neque ei quisque dabit vel leviter in medicina facienda' versatus exanthematicos morbos ab aliis sthenicis nulla cultisVis momentire differre, ac materiem contagi S, equa erumpun Variolae sine ulla fi morum, Eut humorum mutiatione manifesta fermenteScere, atque earum SUCCESSiones, mutationesque una lege fermen tutionis regi. Nemo patriere idem Auctori concedet in rheuma

vulgo creditur, non nocere. Nemo rursus BRUNONI assentietur catarrhum, a solo calore, cibo pleniore, potione

107쪽

IO Imeraciori, ac modica exercitatione Pro certo eaecitari, ipsumque Certo

atque ejicaciter frigus, frigida potui

data , parciοremque cibum et' qtiletem SolMere, tum a solo frigore calore SO IVendum gravissimum errorem ESSE deriViare , ac contra friguS NUN quam nocere , nisi ubi eius actionem caloreaecrpit. Sunt enim tam obvia , tamque multa huic sententiae contraria, ut eiusdem o tendere falsitatem supervacaneum plane sit. Si unum enim , quem alibi adduxi, casum e XcipimuS, in reliquis catharrum a frigore plurimum pendere, exasperari, et contrariis, ac

tepido humidoque calore discuti notis-

Mirabitur profecto quisque Cli

nicorum tantum frigori tribuisse BRU-DO. rem , quod Semper , et propri' vere , ut vidimus, debilitate iudicavit, ut fidentissime tradere potuerit solum variolis mederi , Optimum in catarrho , in summae dia theseos Sthenicae morbis Summopere frugife-

108쪽

rum , omnibus demum morbis' sthenicistinum ad salutem satis esse. Quoties enim in hisce aegritudinibus frigus , nec quidem magnum , non extitit

infensum Z In Variolis ipsis, in quibus

temperatus quidem, et subfrigiduS aer prodest, frigidus tamen non confert, eumque sedulo vitari oportere, Ne cum ratio praevertatur, et gravia mala accedant, sussultus observationibus Vir Summus , verique studiosissimus BUR SERIUS satis, Superque constituit. Sed est adhuc quod in Brunoniana medendi methodo nescio utrum mirandum , an improbandum magis sit . In Scabie si quidem perspirationi stimulis consulere, ac summam cutim frigida aqua eluere , atque indu Siorum, et vestium munditiei prospicere Satis non eSt; cum oporteat omnino externis remediis, quae exedentia animalcula certo perimant , atque ulcuscula abstergant, atque impleant, curationem committere . Neque Rachitis a frigore tam Sicco, quam humi

109쪽

do , et minus alente victu potissi mum pendet ; quoniam saepe vide mus Pueros divitum, quibus alimenta

optimo , ac copioSo su Cco plena non desunt, ac cura omnis adhibetur, ne frigus unquam sentiant , rachiticos prae ceteris fieri, eosque non ablutione itantum corporis, perspiratione, et caloris stimulo, ut BR UNO praecipit, praesertim sanari, at frigido admodum balneo, frigidi aeris usu, Roborantibusque potissimum medicamentis saluti restitui. Nimius porto essem si vel monendo attingcrem quae de profluvii, aut de aegritudinibus , quae in abdomine suam habent sedem , animadvertenda eSSent. aut possent proferri ad demonstrandum nimis levia , ac manca non raro eSSe quae de morborum diagnosi attulit . Profecto , ut unum tantum asseram, vermium signa recenSenS , nisi postremo addidisset eos per clivum derectione cognosci , sussicere nemo crederet quae praemiserat , nimirum cognosci columnae

110쪽

nasi turgore, crassitie, re elidi nares more , Multu decolore, hitius, et reliquae cutis pallore, abdominis

Praeterire tamen non possum quod Scorbuti curationem reSpicit, ut videant, qui nudequaque BRUNONEM probare Solent, ne cum eo etiam in gravissima re turpiter hallucinentur , ac scorbutica lue infectos aliquando curaturi eos perdant, quos alia usi medendi ratione sanare potui SSent . Porro ad carnium QSum , vinum , ge Stationem, exercitationem, et solitum vivendi genus omne, transferens curationem , Olera , braSiciani a SCEItem, atque alia similia, omnium scilicet praestantiora, uSitatioraque remedia, ut vana, atque, Id metium eaea

Sperandum idonea, imo ex falsis d ducta , ctique temere iactatu auxiliae methodo medendi prorSus sustulit . Ergone Stirpes siliquosae, atque Acida vegetabilia , ac speciatim e Malis Aurantii, et Citri petita, aliena erunt,