장음표시 사용
441쪽
ad eum redijdent. Ad Tauromenium ita delatus , copias uelutiingress trus cmisit. lnon suscipientibus ipsum custodia Onohata bus,ultra Onobalam fluuium,& Veneris templum classem fluuiu . impulit,et ad Archigetem cursum dirigit,deum quasi ualla
eo loco positurus,& 1 auromenium abinde expugnaturus
Archigetes quide ex Apollinis habetur simulachris , quod primum illi sacrum statuere in Siciliam sedes transserentes Eo in loco naui egrediens Cessar i apstis est,sim uim in terram
concidit,&ob id retrocessit. ipsi igitur adhuc costituenti ex ercitum, Pompeius magnis copqs occurrit.Res immeditata 5c summa admiratione uisa est . iam enim ultra Agrippam,Cssarem debellare crediderat. Aderat Pompeio equitatus e classe sublatus,&pedites alio ex loco protinus emicuere, a deo ut omnes trepidarent,in medio trium hostilium destitu. ti piarum, trepidaret&Caesar,nescius quo pallio Messala accerseret. Equites itaq; pompeii primi trepidationem in tu Iere resare adhuc metantecastra ad hos pcdites classis in saperuenitit. Ei Drte quid magnum a Pompeio persectu esset, nisi quod belli inexptus,nec trepidationis fatis coscius qua Caesaris castra inuaserat,dubiust ne in uesperam pugnare cogerenu, a praelio abstinuit. Et eorum quide pars in Cocci Coccines neum monte astendit. pedites propius ab hostibus haud se v. nonε. f sicastra ponere,ad Phoenicem urbem diuerterut ibi* nnoctem quieuerunta nterim Caesaris milites, uallum perse cere,uem labore& uigilia adeo assiecti sunt,ut ad pugna inutiles esse uideret. Legiones tres Caesari aderat. equites quina genti,nul istame equis assistetibus Leuioris armaturae mil. te. ex sociis sorte electis bis mille numero,exceptis qui ex ordine descripti fuerant, maritima adhaec potentia.Peditatum igitur omnem Corniscio attribues,aduersum eos qui terra ingressi fuerant,bellum iussit capescere,&quod necessetae rat cosestim exequi.Ipe prius qua illucesseret,ne ab hostibus circuueniretur, mare nauibus ingrcssus est. Dextrum cornu
442쪽
Titinior sinistrum Carcino attribuit. Liburnica igitur pro uectus, ac omnes circunnauigans ad pugnam hortabatur. Post adhortationes 'o, utin periculo praetoriasigna deponi imperat. Insurgete itam Popeio bis inter se congressi sunt,prielium. in nocte finitum est. Captis ec incesis Canaris nailibus, nonnullae breuiora uelorum erigentes, sipretis monsetis, italiam uersus coepere cursum , quas paulo possinsecutae Pompeii naues, postremas earum auertentes quasdam ab duxerunt,nonnullas incenderunt. Siqui ex ipsis e pelago natantes in terram emersissent, a Pompcii equitibus aut Cain
pti sunt,aut interempti. Alii ad Cornificii castra fugietes, ab
eodem ad accurrentes insurgente,perimuntur. lcul ter armatis solum abire concessum. non enim utile uisti m est phalan. gem diffidentem commovere,assistentibus ex aduorso peditibus,& ut in uictoria sese tollentibus.Caesare inter minustros ad multam interim noctem considentem aliu consulentem,utrum ad Cornificium pcr medium tam ingentis nati fragii, an ad Messalam potius aufugeret, fortuna quaeda ad Abalam portum,uno armigero duntaxat comitatum attulit nullis assistentibus amicis, aut scutiferis ministristic. Qtii dam itam re montibus casum suspicati,& ad rei fidem occin rentes ipsum anima corporein torpentem ostendere. Quem ex cymba in cymbam transferentes ut lateret, ad Messalam tandem non longe castra habentem detulere. Ipse quan quam ministerii omnis indigus, ad Cornificium Liburnicam propere emittit. Item ad montes finitimos quosdam destinat, qui se saluum esse nunciarent, uniuersosque ad Cornificium p raesid ia asserre admonet,quem Zoip se per epistolas certiore facit, auxilia ad euaduentare. Post haec cura. to corpore cum paulum quieuisset ad Stylidam nocte processit, di ad Carrinam qui tres legiones sub Mcssala con tinebat per nuncios imperat, ut Liparam ad nauigaret,que
ad locum di ipse erat profecturus. Ad Agrippam quoq7 per Uss a scripsit
Cesaris solicitudo et idustria
443쪽
scripsit ut periclitanti Cornificio Laronium cum exercitu celerrime ire iubeat Me enate porro Romam ut proficisceretur ad monuit,eorum caussa qui res nouas moliebantur .eNquibus nonnulli titubantes supplicio affecti sunt. Messialam insuper Dicaearchiam priemisit,&legionem quae prima no minatur, ad Hipponium adducere imperat. Hic est Messam ille quem tres uiri in Roma morte proscripserunt, oc pecu nias qui illum interfecissent libertatem in polliciti sunt.Verti . is ad Brutum fugiens &Cassium, defunctis illis exercitum per inductas Antonio tradidit,quod nunc ad Romanae uir tutis aemulationem commemorare libuit: quod eum proscribentem,in tanta clade solum nactus in potestate, ut imperatorem tamen iuuit,salutiq; restituit.Cornificiuscua castris hostes facillime repellere posset,ex inopia coactus suoSina ciem eduxit,hostes. ad bell una prouocauit. Pompeio pu gnam capescere cu ijs,qui in armis duntaxat spem haberent detre stante,fame coaetas ulterius progreditur , oc per modium eorum qui e nauibus perfugerant ipse classis expers iter capit. Aggressus deinde ab equitibus,acriter per media camporum asperis uero in locis, ab h is,qui leuiter armati insequebantur c Numades hi quidem erant ac Libycia ut plurimu sauciato exercitu ab impetu repellitur. Quarta uix domum die ad tellurem inaquosam, quam ignis riuum nomi nant,peruentum est. haec ad mare usq; oppositos excludit a gros ,cursus etiam aquarum extinguit omnes,ac per eam fi nitimi nocte solum proficiscuntur, tutacationem exalante, re pulueremcinere permixtum.Cornificii igitur milites nemnoctu per ea loca proficisci audebant,luna nullo emicate tu mine,ob viarum dissicultates&insidetas, nem per die facile carpebat iter suffocatione oppressi&angustia: pedes quomissis ueluti in aestate calorem adurebatur,potissimum qui nudi incedebant:&cum moram ducere nequirent,urgete siti, nemine insurgetem repellebant hostem,sed indelatiuulneo .cibus ta
444쪽
peruentilent,alii apparueretiosi es,quos nudos debilesq; ina li forma. tuentes,contemplere primo,mox aci colla prosilientes incredibili audacia,quoad uires suppetem,opprimebat. Verum eos detinentes, salutis proeriae obliti, a calore labore* conficiebantur. Auocante eos Cornificio ,& fontem iam propinquum ostendente, tandem plures ab ipsis repellentes interficientes F cessere. Caeterv alii fonte occuparant hostes,& om nino Cornificio moesticia extrema inerat:cum sic se habentihus Laronius a longe apparuit, tribus cum legionibus prae millus ab Agrippa, non tamen adhuc an amicus ad uetaret, elare intuebantur milites,uerum spe ducti,ac huiusmodi fore suspicati ad eum deseruturi Posteauero quam hostes, nintem deserentes,ne in medio eorum clauderctur,animaduer tunt,elamorem ob laeticiam ingentem extulere:Reclam an .
te ad eos Laronio,cursu ad sontem deferuntur, quos duces consertim haurire prohibebant.Qui uero minus paruissent, hauriretq; avide ex figuebatur. Sic ex insperato Cornificius exercitus sui parte deleta,ad Agrippam ac Mylas saluus peruenit. Et paulo ante Agrippa Tyndaridam acceperat, locu
commeatu resertum,& ex mari accommodum ad gerenda
hella, 8d quem Caesar equites, pedites deduxit. Aderant quippe illi in Sicilia copiaeOmnes,armatorum una ultra ui ginti legiones,equites ad uiginti millium numerum: Leuis armaturae ultra quinin millia:& adhuc Mylas. Ex Mylis,onauicularias, Peloridam,&maritima Omnia Pomperj prae udia obtinetat.Quae trinore potissimum Agrippae ignesco tinue adurebant, quasi nauigantes incensuri. Utraqi etiam angusta locoris circa Tauromeniu&Mylas, a Po eio καnebantur,exitus insuper montium moenibus occluserat, &Caesare, Tyndarida ulterius eunte,ne congredi posset infe stabat. Rumore exorto Agrippa nauigare, ad Peloridam relictis circa Hylas angustiis locoru sese proripit, ea Cssar
445쪽
protinus invadit,&cum his Mylaru Sc Artemiiij exigua oppida, in quibus Solis boues fume memorant,& Vlyliis scirinium. Fama deinde ex Agrippa ut inani evanescente, Pompeius angusta illa intercepta audics Tisienum cum exercitu aduocat. Γisieno Caesar occurrere decreuerat: caeterum itine Myconis re delapsus circam onium montem sine tentorio ullo per us QR nox constitit. Imbre deinde uehementissime coorto, ut autunali in icmpore,nonnulli ex armigeris scutum Celticum no Aetna die perpetua supra illum tenuere. Horridi porro Aetnae De mos horν torcs,lx ingentes mugitus,fulguraque circa exercitu' late 4ςψε- splendetia, illos terruere, adeo ut Germani prae timore e straris exciti, auditionem earum rerum,quae de Aetnae fluxu re, feruntur, non inanem inter tot admiranda arbitrarentur esse
Post hoc Palestinoru agros depopulatus est,& Lepidus seu mentatum profectus illi obviat, ambo circa Messanam locauere castra. pluribus igitur praeliis per uniuersam Siciliam leuiter inter eos gestis, nullo insigni peracio opere, Caesar
Taurum qui Pompeii commeatus interciperet,& urbes ne cessaria illi subministrantes inuaderet,emittit. In qua rema Nime exanitatus Pompeius, maiore praelio de omnibus de certare initituit,& peditatum ueritus Caesaris,cum clast longe superaret, ad Caesarem destinat,8c ut secu maritimo prae lio de uniuersa re decernere uelist,expostulat. Caesar, mariti mis abhorrens praeliis ne fortuna interueniente concideret, cum ab illo denuo prouocaretur iam mari assuetus,ac turpe ducens bellum detrectare,conditionem accipit. Statuta est illis dies in qua trecentae naues utrim adessent, omnifariam telorum genera ferentes. adhaec turres Zc machinas, quas ipsi,si usto, e cogitassent. Agrippa ultra haec quaedam instrumenta ma Agrippa. chinatus est,quae narpagae appellatur. harum forma huiuia modi fuit. Lignum quinque cubitum serro circumplexum, fibulas ab utrom capite fixas continet, quarum uni falx feroro curuata inhaeret, alteri funes plurimi connexi insident, falces
446쪽
BELLIS LIBER QVINTV s. qtynices machinis attrahentes, cum hostilis nauis ex impetii capta est. Cum dies praelio destinata illuxisset, protinus remi gum contentio,clamorin tolli vir. Telorum deinde partim ex machinis, partim e manibus excussorum intuebatur multitudo. Ad haec lapides ignemqtie serentes machinae,sagittae rue uolitabant . Postremo naues magno impetu in unum elatae,simul connectuntur. Hae quide e latere, aliae e tignis proram si erantibus, nonnullae rostris concurrentes, quo ex loco uehementiores plagae,concussiones, δέ insul tus per maxime prodibant, naues ob id debiliores reddebantur. Quaedam etiam pariter ferebantur remis insultantes, lacu Iantes dc ministeriis delapsos suscipien tes, manuum deni quelli,nautarum fortitudine, gubernatorum arte& clamo re, necnon ducum adhortationibus ec machinis strepebant omnia.Optimum itaq; inter caetera apparuit falcis instrumerum ,quod plerun nauibus obleuitatem longe insci, im mittit iram percommode funibus attrahi ad se posset. Non enim facile incisionem admittebat, ferro circumplexum, oclongitudo eius inaccessibilem ad secandos funes praebebat aditum, quod nec antea perceptum fuerat, ut falces quae pia Iis annectuntur. In hoc igitur ut in re immeditata stupebant hostes,&repulsa naui, puppem inuadere certabant. Quod cum fieret,aequa amborum conspiciebaturuis.Cum uero instrumentum accessisset,proprium tum quidem id erat opus. Appropinquantibus inuicem nauibus omni ex parte certa batur, seque mutuo inuadebant, nec facile hostes inter sediagnosci quibant paribus adsistetibus copiis,& eisdem ut pluis rimum grassantibus armis,&eadem uoce Itala utentibus. Depugnantiit quom cocursus ad utrosm serebatur,&ex hoc insidiae plurimae uariaeque prodibant, didiffidentia ad eos qui loquebantur. Inscitia denique maxima cos detinebat potissiimum in mari, caedibus, armis, naufragiisque re
dundante. Nullam quippe experientiam belli omiserant,
447쪽
qio APPIANI DE CIVILIBUS RO.eXcepto Igne. hunc enim primi insurgentes ob congressium euitarant.Ιnter haec pedelires opiae utrius P exercitus,cum timore pariter ac sollicitudine e terra ad mare prospectabat, eo in bello propriae salutis spem si tam arbitrantes.Nihil in men discernere poterant,quanquam ad maria flectetes ocu. IOS,sexcen iis nauibus magno ordine a longe consistentibus Acclamationes solum eiulatus ,qui modo ab his,modo ab illis reddebantur,audicbant,turres inter se congredientes Agrippae aspectabant. Agrippa plures ex Pope a nauibus defecisse ui uictori , telligens,assistentes quasi uictoria adepta adhortatus ad pugnam,ac fortiter incumbes nullo labore omisso strenue pro. grellius est, quoad ui ingenti conati milites,& turres proster Hentes naues in fugam adigunt. Ex his septem supra decem celeri cursu reliquas antecedentes ad pontum deferuntur. Aliae intercludente Agrippa,partim ab insequentibus ex impetu repulsae sunt,partim insurgetes confractae,aut igne ab sumptae. QuaecunQ uero in mari pugnam sustinebant, quae gesta erant intuentes,seip sas dedere hostibus.Sic Cssaris exercitus magno clamore uictoriae hymnum in mari prodidit. eius pedites uicissin e terra extulere uoceiri:Pompeii autem
PQ p ii fletum edidere. Pompeius ipse ex classe se proripiens Messa
δ'' nam subito confugit,nulla pediret mob consternationem sua scepta cura. Otia excatis a ecillos Caesar Tisieno per indu cias tradente suscepit,deinde equites ducibus eos exhibenti. hus pariter accepit. Tres ex Caesaris nauibus mari immersae Pompeii octo supra uiginti. reliquae aut combustie sunt,aut
redacta in potestatem,aut ad terram compulsae perieruuia
septem oc deceduntaxat fuga elapsis. Pompeius ex itinere cognita peditatus desectione ad hostes, uestem immutauit, et ex imperatoria priuatam sibi induit. Ad Messanam quoq; praemiui,ut quaecunQ licuisset classi propere inserretiquip pe omnia iampridem parata habuerat.Ulinium ex Lilybiosum octo quas ducebat legionibus ad se summa celeritate
448쪽
. aduocat,quasi cum illis fugam arrepturus.&culae Plinius ad illum properabat. Transfugientibus deincereliquis Popeii amicis,praesidi js, exercitibus* ac hostibus adnavigantibus Pontoni non expciliato Plinio,quanqua in urbe egre- .giae septa moenibus, ex Messana profugit, & septem supra
decem, quas praemisimus comitatus nauibus, ad Antoniuiter dirigit,utpote qui illi matrem iam antea seruasset incoalum em. Plinius iactinueto eo, Messanam ingressiis, urbem in potestatem redegit. Interea Caesar intra exercitu qui clasis inerat deducta mora, Agrippam Messanae copias admo uere imperat. Agrippa cum Lepido pariter ad urbe castra posuere. Plinio ob inducias legatos emittente, Agrippa ut Caesarem opperiri uellet,ad aurora usq; siladedat. Verum
Lepidus induciis oblatis,Plinii exercitu sibi ascito,cum rc. liquis copiis,ad diripiendam urbem conspirauit:& hi soli psalute eius precabantur, lucrum incredibile in Messana de prehendentes, per noctem integram cum L ido diripue re urbem,& cum eodcm una polucre castra. Lepidus duarusupra uiginti lcgionis,illis additis,esseditis imperaror,equites multos excitauit, ita ut Siciliam facile adepturus uidere tutioccasione habita quod primus ei insulae intulisset bellii, pluresin ciuitates inditionem redegisset Nam ad eas praesidia subito demisit,ne a Caesar ficiscentcs ingredipoisent, anguli a locorum adeptus omia. Caesar sequenti die ibidem l rosectus,per amicos de Lepido conquestus est, qui sebcl. i socium in Sicilia uenire diceret,no uticli eam insulam sibi Lepidum uendi tem. Lepidus e primo magistratu se expulsum esse referebat, solum Caesarcin eum obtinere. uelle autem Sicialiam, Libya dimittere eius loco. Ob haec coturbatus Cae far,&ipse cum ira pariter accessit, Lepidum ingratitudinis ultro accusans. Sic inter se cominati subinde dis ccssere, ac confestim custodiae diuisae sunt, nauessi; cx anchoris solutae secesserunt.Increbuerat quippe rumor,Lepidii ignem classi
449쪽
18 . Ap PIANI DE CIVILIBUS RO.
inserreuelle. Quibus ex caussis milites cotristati sunt ueri ii denuo aliud ciuile inire bellum, nec unquam ab huiusmodi distensionibus uacare posse. Non tamen eodem in honore Lepidum quo Caesarem habebant, non ipsimet qui cum
Lepido una militabant. Nam Caesaris uirtutem admirabantur maxime, negligentiam uero Lepido ascribebat, ac de rapiniseius conquerentes earum caulla haud impares urinctis esse fatebarur. Quibus perceptis Caesar , quae utilia uisa sunt, clanculum ad singulos praemisit, eos adhortatus: Ob quae plurimi inter eos corrupti referutur,&praecipue hi liticu Pompeio militauerant, timore ducti, inducias neutiqua ipsis permansiuras,ni Caesari coiret. His inscio adhuc Lepisuo hunc in modum gestis, Caesar equitibus multiS circule' tus ad exercitum umit, quibus ante uallum destitutis, cum paucis ingrcitus Lepidi castra praesens ad singulos testatus esit se inuitum ac renitentem ad bellum cogi.Salutantibus illum, qui aderant , ueluti imperatore, primi Pompeiani acteum accurrunt,quicunqi a Caesare prae aliis corrupti fuerat, ueniami ab illopostularunt. Caesare admirari se dicete, ueniam petere eos qui nondum conuenientia sibi ipsis cis insens, cognita eius mente protinus signa arripuere,eaque ad Caesarem seretes, tabernacula euertere coeperunt. Percepto tumulta Lepidus e tabernaculo ad arma conchirri acclamationes igitur ubiq; editae, unusci; ex Caesaris scutiferis occiditur. Caesari uulnus in thoracem inditis, uerum telum haud corpus attigit. Ipse cursu ad equites defertur: Lepidi praetorea castellum quoddam in cursu aggressus,non prius ab ira destitit,quam adeptum cum equitibus euertit,deinde aliud
eripuit.Lx Lepidi ducibus hi quidem statim,alii nocte a Lepido digressi ad Caesarem uenerunt, quidam nullo experitamento edito,aliqui per simulatione ab equitibus eius modicum quid agitati:Fuere qui aggressiones quasda opperirentur,insurgetes repellerem. nam Lepidus auxilia quocul emittebat.
450쪽
BELLIS LIBER QUINTUS. qi 9 emittebat. Praesidijs deinde ipsum deserentibus,r liquuLOpidi exercitus, oc siquis benevolus supererat adhuc me tem mutarui, di primi Pompciani iterum quicunq; cum illo aderant, per partes aufugerc. Lepido ad prohibendum iris struente alios, qui ad obuiadum arma sumpserat, signa eorum abstulerunt,& cum reliquis ad Caesarem uenerunt. Le .pidus abeuntibus illis minabatur, simul. trepidabat, signa . . quoq; manu detines, neutiqua permittere uelle clamitabat. donec deserentium quispiam illa, uel defunctum permissu rum esse ait. tum uero timore ductus dereliquit. Postremi equites ab eo discedentes quendam ad Caesarem misere. scituri an Lepidum non ulterius illis imperantem occiderent quod ille renuit. Sic Lepidus praeter cunctorum fidem exta sublimi fortuna,tatisq; copiis ius breui decidit, mutato ad Caesarem habitu procurrit,ceteris ueluti ad spectaculum . quoddam insequentibus. Caesar aduenien assurrexit, di ad genua procumbere uoleniem prohibuit, uerum eo habitu quo uenerat indutum Roma misit, priuatum imperatoris loco: nec aliud quam sacerdotii quod habuerat pontificem. MSic ille qui imperium saepenumero obtinuerat ex Triumui Caesaris ris quondam unus, principes enuncians, ec illustres morte iςm Hu Pscribens uiros,priuato habitu,no nullis eo uer quososcripserat assistes ingloria egit vita. Pompciu uero Caesar neutiqua insecutus cst, nec alqs ut insequere tur inluxit : siue quod in Antonii principatu ueluti alienu, manu asterre dubitaret, siue euentu rei,&qus moliret Antonius opperiri mallet,uel .apotius dissensiois occasotiem quaereret,si minus aequa citet executus. Non ena sine suspitioe iampride uixerat,pricipa tus emuli,&depulsis aliis int se postrco sumpturi arma: liueiat Caesar posterius retulit, minime paretis eius pcussor exti. tisset. Copias aut oes in unu cogregauit. fuere illi armato, ru legiones uno supra quadragua,cuiu millia uigintisiam: leuis armaturae ultra eates in sexcupio. naves logae sexcetae.