장음표시 사용
571쪽
quibus Nipseqtia turres ruina prociderant ascensum capit, non multitudine stipatus , uerum per partes, ac cuneatim deducens agmina, ne priores ut deiecti stibsequentibus aliis in fugam abirepossent. Cum clamore, ac strepitu cuncta re, sonarent Libycis in punnam concurrentibus, caeteri 'ui a tergo instabant quemadmodum impera tum illis erat aaueratente nemine,aut id suspicante uallo insit iunt, ac statim qui interius aderant, Libyci percepta re in figam abeuntAummul to plures quam quos inspicerent arbitrarentur adesse hostes. Geloisus altera exparte Numidarii multitudine, ocete. phantis comitatus in eos sertur, plurimosq; da nece pro sternit. Ad septuaginta enim millia hominum cum inutilia Cydisse Iibus caesa dicuntair, decem millia capta, ad quatuor millia uictoria
fuga euasile. Capta est ab exercitu Nepheris post duos diuiginti dies ex quo obsideri coepit a Scipione, cum hyemis
tempore in algenti regione multa grauiter perpessus esset, quae res potissimum ilium ad capiedam Carthaginem uide i
tur crexille. Nam excrcitus commeatum hostibus ademeratci in castris aduentantes Libyci fiduciam praestabant. Tum autem eo suscipiente Sreliqua Libyae loca in militum suo rum uenere potestatem,quae haud difficulter suscepta sunt.' Etiam commeatus Carthaginiensibus deesse coeperat, renihil ex Libya quae iam alterius ditionis erat,aut aliunde nautibus conuectari poterat ob bellum ipsum,ac temporis statio nem cum hyems ea et Oricine uere Scipio Byrsam aggredidi portum qui Cotonidicitur expunnare instituit. Quodprs sentiens Hasdrubal noctu partem toni quae quadrangula Gmni erat succendit igne,ratus Scipionem subinde inuadere. Up9 rum conuersos in bellum Carthaginienses Laelius , tergo latuit,qui per a nabitum Cotoni circunuectus at tera ex parte in eos serebatur sublato clamore, ut in uictoria mos est, non nulli trepidare, quidam spretis hostibus ascesium uisetere
sentendunt,luna. machinas. Ucre V peruitur ualla statuen
572쪽
res. Uerum non idem uitium aut animi custodibus aderat. corporibus fame lansuentibus .Itaq; ab impetustatim dese
cerun t.Capto circa Cotonum muro, commeatum prope existentem Scipio intercepit. Vespera ingruente cum bello tatigatus nihil amplius moliri posset,cum omnibus pernoxia armis constititallucescente die alios denuoarmatos ad qua suor millia numeroaccersit.Hi templum Apollinis ingressi. eius statuam,quarexauro fuit, templum auro illitum mille talentorum pondere inuadunt,porro securibus aggressipraedam militibus diuisere qui una aderant, deinde ad opus re deunt. Scipioni Byrsam quamprimum inuadere mens fuit. Nam is munitissimus totius urbis locus erat, multio in ea confugerant. Tribus autem itineribus a soro in Byrsam perὸ uehentibus cum i equentesadessent domus,ac tectorum undequaq; domicilia penderent ab extra,Romaniprimis pedi
ficiis solo aequatis loca capiunt,ab ijs ad finitimas trans tesaedes.Cum illis quocν potiti essent,lunaasseres per angi portuu interualla iaciut.deindeinhis ueluti per pontes gressus dirigunt.Erat igitur atroxpraelium,alterum cum iis qui superius imminebant tectis, alterum cum iis qui inserius per
uicos serebantur. Inde suspiria,gemitus, uoces V resonabat, . uariae caedes passim iacentium repleuerant omnia: qui dam inter manus caesi,quidam uiuentes adhuc a tectis prae
cipites in terram lapsi inter gladios ocerectasila inerentur.
Nemo tamen ignem immittereausus propter eos qui tectis insidebant,quoad Scipio Byrsam ingres uis est. Tunc uero tribusitinerimis palam disiuim est incendiunt,ac continue quod ignecremabatur ulterius iter aperire ac dissundi in maius iubebat Scipio,quofacilius per uicos discurrens liber mearet miles, uerum ex hoc atrocior mali prodibat facies Igne etenim cunctaperuastante, ec inlatumfundente uires, Ingesin ε ciuium domos quod contiguae inter se forent, ignem auri
573쪽
batur in urbe cum una cum lapidibus frequentes in medio corruerent mortui, uiuentes in senes maxime mulieres at p pueri quicunq; intra aedium penetralia compulsi, pauorei titabant,o hipartim uulneribus oppleti,partim semiambusti miserandas emittebant uoces. Alij ab immesa altitudine delapsi inter lapides ignam cadentia igne torridi,&inuarias procidentes sermas membratim sipargebatur, neq; tamefinis mali in his erat. Fabri quippe oc quicun* securibus&dolabris exercitu iter faciunt, iacetes telorum mucronibus auulsos, quosdam destinctos, quosdam etiam uiuentes in quaein telluris concaua,ut lapides lignat proiiciebat, attra hentes potius quam uoluentes ferro. Erant autem fossarum replementa homines ,oc hi quide in caput prouoluti eminentibus stipra terram palpitabat cruribus,alii pedibus immer si extantia proferebant ora, quibus equi subinde discurretes collis,capitibusq; facies, cerebrum Q proterebant,non spo te quidem,cum ob festinantia fabri inhumatos reliquissent. Et iam bellici laboris finis ac uictoriae gloria adesse uideba/tur, Jc militum licitudo ac tubicines tindiq; strepentes tu multum concitabant. Tribuni porro oc det ecti ex omnibus per ordines diuisi acdiscurretes cotinue urbem ingrcdicta tur, ob festinan tiam qu minci; illis occurrissent haud multi facientes, quod per sex dies totidem q; noctes uastantes ut bem effecere Permuutis interim ordinibus ne perpetua ui nilia aut labore,occisioneue aut aspectu rerum horrendarudefatigarentur milites. Assistente praetcrea Scipione impe ratore , oc plerunt omissis somno hincinde discurrente, ac uix cibum ullum capicte, quoad labore desessus in edito cosedit,quae gesta fuerant ex ordine discernens omnia. Vasta. tis plurimis cum abunde mali ab illis peractu uideretur, scptima die no nulli ad eum coronati perfugere Aesculapii ritu serta sustinentes. Erat autem eius in arce templum prae cae αεeris illustre atq; opulentissim v, ex quo supplicationes asscZΣΣ ,entes
574쪽
166 APPIANI ALEXANORINIrentes Scipionem rogare incipiut,ut ijs qui onyrsa excedore instituissent,salutem indulgere uellet: quod ille exceptis transfugis concessurii se pollicitus est,statim in ad quin tu ginta millia uiroru ac simul mulierum e Byrsa excesserunt, reseratis muri angust is, quas iussicustodiri. cuni au tem Romanorum traffagae, sui ferme noningenti fuerant, desperata uenia in Aesculapii templum confugereOmnes,cu Hasdrubale &uxore,duobus in filiis ex ea uirilis stirpis, oc ab illo quanqua pauci essent, ob altitudinem templi asperitatemq; rupis promptissime lugnabant. citra pace tamen per gradus sexaginta ab eo dclcenderunt. Sed cum fames, uigilia, pauor , labor Q, ac mali spinquitas eosdomuisset,
teplo cedentes intra penetralia eius ac pinnaculii ascendui.
Inter hos delitesces Hasdrubal clam ad Scipionem supplex fugit, lue Scipio ad pedes citissedere iussit,acs ibinde transfugis uidendum obtulit.Hi Hasdrubalem intuentes silentiusibi impendi postulata alio impetrato cum maxime uarie . criminantes templum immisc igne succendunt. Hasdrubalis uxorem memoris proditum elicum ignem immisissent. ex aduerso facta ni exornasse se quatum per erumnas licui
dein siliis ante se constitutis in Scipione audientem haec diarii te. Nulla ubi indignatio est 6 Romane ex quo me hoste
circunsides, Hasdrubalem auia patriae, templorum, mei quo F acfiliorum' ditorem , fortunae Carthaginiensium adiuuent,& tu una cui liis Deinde in Hasdrubalem comversam exclam asse, o scintile infidelillime& mollistime ui. rorum omniu , me quide ac filios meos hic ignis absumet tu autem quod triumphum pi fers quod mannae Carthaginis dux aliquando scieris,cur non poenas pendes huic cum quo assides Et haec elocutam filios interfecisse ambos,5 secum illis in ignem coniecille. Creditum estiam Hasdru balem quemadmodum uxor illi consuluerat oppetiite mor At ueroScipionem cum urbem intueretur Perseptin ugentos
575쪽
tentos annos ex quo condita olim fuerat florentem rebus Omnibus , quae tantum rerrae, insularum ,marisq; tenui siet nauibus praeterea, armisec diuiti js nulli priscorum imperio cessisset, audacia&promptitudinelonge superasset, demsi praesidiis ademptisper tres assiduedepugnantem annos, fame bello profligatam ad extremum uernisse excidium , ii lachry malle ferunt, ac palam hoc fletu in hostes ostendisse se satis intelligere atm dignoscere, quoniam urbes ac natio
nes , regnaque omniano secus ac hominis fortunam uaria
ri necesse sit, atque interire. Idenim passa est Ilion maxima aliquando ciuitas: Assyriorum praeterea, Medorum, ac Persarum regna cum ad summu peruenissent, uicissim pertulere.quod servinae ludibrium etiam in Macedones maxi me enituit. Ital seu consulto seu temere Homericum illud protulisse aiunt: Iamq; dies aderit quo cocidat Ilion ingens, Et Priamus Priamique ruat plebs armipotentis. Polybio autem satis fidenter at* amice ab illo sciscitante eratem milli studiorum comes, ac praeceptor quid huiusmodi sibi
uellet carmen,non aliud resipondit quam Romam,pro qua pensitatis humanis casibus permaxime addubitaret animo Haecenim Polybius ab illo se audisse meminit. Scipio ex quo Carthago euersa est nonnullos post dies exercitui pro dam omnem praeterquam aurum oc argentum ac insignes statuas diripere concessit. plurima deinde praemia inter milites partitus. exceptis iis qui Apollinis tempIo intulere ma
nus. Nauem cursu celerem spolηs ornauit, ratinctumq; ut
e riar cum illa Roma misit. Vari modo&in Siciliam demisit alias,ut quaecunt illustria Cai thaginienses illis abstulis
seni,cum in bello una cum Romanis mili rarent, repetentes domu ueherent. Qiis res plurimu beneuolentiae sibi aluitit, cum potentiae humanitate adiunctam intueretur homines. Praeda deinde partitus aequo, arma,machinas&inutiles
nauesMartioc Palladi,discineius ipse more patrio cobussit.
576쪽
Qui autem Romae fuerant, inclinante iam solen item inta entes, uicitoriae certiores facti,ad cantus prodeunt,peritigiales quo per noctem inter se complexi, laetit morabantur quasi tum primu a pavore liberi, tum primu principes esse cit, in primu urbe indubie tenetes,ac uictoria adepti qua,
lem antea nullus esset consecutus. Multaeolum uirtutison namenta praeclara recenseri, multa a maioribus suis in Ma- Antiocho cedones, Iberos, ec Antiochum connomine magnum . de
suo nim per italiam omne facinora gesta elle gloriosa. Lellum nullum adeo finitimu ac formidandum in ipsis portisse uia disse unquam ob hostiam fortitudinem, prudentiam, atq; audaciam, lenit ob infidelitateria perniciosius extitiite fatebantur.Quae deinde Carthaginiensibus pallieissient repetebant in Sicilia dc Iberia,deinde in Italia per sex ecdeccm annos ducente Hannibale, luadringetis urbibus igne absit piis, trecetis millibus hominu aut amplius bello intereptis, cum urbem carpe aggrelliis, inultimis posuillet discrimen. upe omnia mente recensentes ad uictoriae incredulitate lonium trahebantur, seinuicem de his percontabantur an Carthago i e ipsa euersa esset. Postremo per totam confabii tantur noctem quomodo ab illis arma Riblata essent, quo modo N alia praeter opinionem essent fabricati , quomodo naues omnes abstulitient, ct classem tam ingentem ex ueteri materia denuo hecillent,quemadmodum portus eXitum. causistent Romani, ipsit uero alia ex parte paucis diebus nouum pDdiisen t. Pl urimus tame inter eos de altitudine nam nium, octapidum magnitudine sermo erat, queadmodum
ignem pleriit machinis intulis enthostes. Postremo quasi praelio quod nuper gestii merati&ipsi affuissent seinuicena
formabant, oc in rerum memoriam gestarum motus corporis inanes effingebant: Scipione nunc in scalis,nunc in moenibus, in portis deniq; ac prael iis omnibus accurrentem putantes intueri. in hunc modum Romani noctem perpetua, insomne
577쪽
insomnemi ducebant. Orta mox luce sacrificia, in eoesolennes di is immortalibus per ciues facte. Agones dein acuaria spectaclilaomnifariam ludorum aedita. Decem postremo optimos ex Romanis senatus elegit, qui Libya inuiserent,eamq; cum Scipione ad Rcipub.utilitatem ac comod componerent,& si quid Carthaginis superesset adhuc ab eodem demoliri iuberent, nulli Q ulterius in ea incolatum dari sinerent. Maxime autem in Byrsam assurrexere omes, oc in ea quae Megara appellantur. ingredi autem nequaqua uetuerunt: Quascunt ciuitates quae hostibus eo praelio auxilia dedisssient euertendas: quae uero Romanis paruisiciat regione donandas esse decernunt. Sprimu quidem Uticensibus Carthaginem dc Hipponam usq; altera ex parte tribu
quot e Roma quptannis illis mitteredecretum. His ita coαstitutis Romam rediere. cipio quae sibi agenda uidebanis Scipionis tur sacrificiis, spectaculiso peractis , Romanaue deuectus xxi splendidissimu omnium , ac plurimo insignem auro duxit
triumphum,statuis monumentiscp referiun ,quae ex omni terrarum orbe continuis uictoriis plurimo tepore Cartha ginienses Libyae intulerant Fuit autem is,cum capio Pistu' pshudodo Philippo peruiritu tertius e Macedonibus triumphus dii Philippus eius este circaecis stib Memmio primus olympiade sexagesima supra centesimam.Procedete mox tempore cum Caius
Gracchus tribunatu plebis Ronaggereret, coorta seditione ex inopia uisum est ad sex mille colonos sorte ductos in Lobyam mittere. Verum designatis moenibus circa urbem tu pi fundamenta iam coepta dissipasse, euertili Q dicuntur. Qua ex caussa Senatui ab aedificatione cotinere placuit. Po. sterius uero C. Caesarem qui dictator ex uictoria creatus est Pompeium in Aegyptii, ac deinde amicos eius ex Aegypto
in Libyam fugientespersequetem,castris apud Catethagine
578쪽
Romani coloni Cartha cine missi
positis per somnum uidisse memorant exercitum ingerem lachrymis ante se ubertim deplorantem,eaque uisioneter ritum sibi ad memoriam scripsis e Carthaginem denuo renciendam esse. Itam non multo post na Romam rediisso, tenuioribus agros ab illo deposcentibus sic ordinem cedis, se , quasi nonnullos ex iis Carthaginem, nonullosCorim ilium esset dimissurus. Caeterum illo in senatu occise a ciuibus Octauium Caesarem qui postea Augustus cognominatus est,inuentis huiusmodi a patre scriptis Carthagine, quae nuncest, erexisse, uerum aliquando submissiore cumpria scae eminentiam urbis uereretur codidisse: colonos ex Romanis ter mille a principio illuc mistbs famae. reliquos ex finitimis in unum col lectis addi tos. In hunc modum RomaniCarthagi niensibus olim paretem Libyam sibi subegere,ct Carthaginis
urbe aiundamentis eri tam restituere denuo
Appiani Alexandrini Sophistae Rom anorum libri Libyci Pub. Candido interprete, finis..3PPi Ni
579쪽
ALEXANDRINI SOPHISTAE ROMANORUM LIBER QUI SYRIVS IN. SCRIBITUR P.
Ntiochus Seleuci Antiochi filius
Syriorum ac Babyloniorum,nec non aliarum gentium rex sentis
a Seleuco, quipost Alexandrum Asiae circa Euphratem imperita hiit, in Mediam profectus ec Parthiam, alias V nationes quae ante ipsum defecerat, cuplurima strenuegessisse ob id* magnus An tiochus diceretur,progenitorum suorun gloria ac propria appellatione elatus Syriam inferiorem ac Ciliciam , quae ab Ptole maeo Philopatro Aegypti reges uero adhuc tenebantur in Maiit,nec paruum quippiam nicte complexus Hellesipontuingi citius est, Aeoles octonios ueluti Asic praes denti pera mCOmodos ratus,quod prius Asiaticis paruissent regibus,tan Ipsae dem in Europam classe traiecit, Thracia Libegit, ac minus pater. 1ibi parentes per uim cepit: Cherronesum muniuit, Lys, mactatam praeterea erexit urbem quam Lysimachus Thrax L. - pro 'lexancto in critas ut propugnaculum quoddam in Gua. 1 nraces olim condiderat. Sed cum Γhraces defuncto Lysimacho urbe euertillent, Antiochus denuo ea condidit gos quoscunt Lysimachiorum ultro reuocans , eN quibuS nonnulli
580쪽
nonnulli in seruitutem redacti ei parebat. Emptis alijs Scin unum collectis, boues insuper &pecora, ferrumq; ad agri
culturam necessarium illis impar situs nihil moraepraestitit ad moenia erigenda, cum regionem situ inclytam oc in uniuersamThraciam accommodam ueluti sorreum quod dam opportunii ad peragenda reliqua quae animo comple xus esse intueretur. Plures enim ad illum confluxerant tutelam urbis timore adducti susceperant. Ob id Smyrnsita Lapsaceni, allio Antiocho aduersantes ad Flaminiit Ro Q Flamis manorum imperatore misere legatos. Cuius ductu Philip pas Macedo in Theli alia in enti pugna superatusfuerat. rant quippe Macedonum cx Graecorum interse paulatim .. Per tempus & partes inuicem commixta omnia, ut , nobis eo libro in quo de Graecis agitur perscriptum est,ac nonnullae inter Antiochum&Flaminii legationes hinc indemissaeta imperfecte plura ab his tentata. iam pridem enim Romani cum Antiocho in suspicione mutuam uenerant. Illi nem. pe haud tute quiescere Laus poterant, Antiochum magnitu
dineprincipatus ac felici tate ela tu intuen tes: nccille cuic manos adeo inualuisse cerneret, ut soli potetia adauctuini pedire&in Europam transeuntem prohiberepossent. Caeterum cum nulla inter eos ocregem manifesta adhuc inici cecsisset inimicitia, legati ab Ptolemaeo Philopatro Roma ue nerunt, Syriam ac Cilicia ab Antiocho sibi eripi querentes. Qua excausta Romani principio huius belli, litod ipsis opportune afferri uidebaturpermaxime laetati, legatos ad Antilochum miserunt, qui uerbo quidem Ptolemaeum Antio cho conciliare uelle dicerent, re autem Antiochi impetum reprimerent,utiq; quoad possent obsistere tentarent. Hora autem Cneus prior Antiochum rogare pgit, iit Ptolemaeo Romanorum socio atq; amico,regni quantum pater ei resiquisset restitueret, Urbes autem quas in Asia Philippus te nutilet liberas essesineret. Non enim diuum esse Antiochu