장음표시 사용
481쪽
digestorum haec etiam in ussi esseζ obligati ,quae scri redii, celebrabatur. verum huic quoque rationi rudeo, o ZIu'Imperator infra ri .de lit. bl .in princ.dixit olim
fieri obligationem, noli intellexit de iure digestoruo iure ante ius digestorum, t&hoeta ili tur ex illa dictione,olim quae ut plurimu in hoe udum P.
significatiqmpus anteius dis cstoru Probatur Primo si de test in prid. ubi duo fuisse olim testamentorum ste' eradicuntae inam quod calatis comitiis : iterum cinctum appellabaturin tamen illi duo restandi geneta v
re d gestorum non viguisse omnes admittunt raria,
probatur ex sed olim supra de Ie. ubi olim q': ior ibis,
torvm genera ruisse Iustinianus at per praece: tionemn sinendi modum per vendicationem,& per damnation tamen docti omnes sere in ta .sside leg. I. admittunt iura digestoru illa legandi genera in usa ibi non fuisse. Tettio. α ultimo omissis altis,qu ad Eoc possient ponderari, optirete facit rex. insta de ime falci ubi Iustinianuh uidetur ni
quod adhuc subsistit Iac responsio: Ex eo non stetἔmentronem Iuristonsultus inda. i. 3 i. ffeci obli torii: iterarum, quid illa obligatio quae olim sci iptura Lbat. nἴ
erat in usu iure digestorum, ut in si a deliter. obli in princi obligatio autem literarum , euius hic meminit Imperator adhue introducta non erat.& baec est vera ni fallori resevonsio, Secundo contra notandum istud opponit - γdivisio ista non sit bona :& quda immo omnes oblioati res ex contra aure contrahantur, sicut omnes obligati ries ex maleficus re contrahi dicuntur. l. ex maleficiis. in princ.st eo licet maleficium literis, dc verbis contrahatur. cur contractu . l. a 3 iniuriam dc Mex Cornelia si quis librum. n. de iniuriis. Huic etiam obiectioni in praedi loco respondit Iac quod maleficium proprie sumptum di. citur esse illud,quod re contrahit , non quod ςontrahit
illud non dicitur maleficium sed ma Iedictum , malestraptum .:quare si malencium considero mus , xc tantum contrahi Propria dicctur. ut tu dii ex ma
482쪽
elis, sed non ita est in contractu ,quia ille mino ire
νοῦς & consensu proprie contrahi dicitur,ita Ialo. soluit,&αι' t ipse hanc habuisse solutionem a Barto.in l.aut facta.
Bellon alit resolutio non est bona, non enim est uerum, . - A maleficium proprie sumptum non comprehendazmalad a.&male M iniuriosse scripta : ut tenet Bald. in I sin C de ui bon rapi Aret. infra de obligat. quae qua tri brinei p. Et haec est communis opI. utari AleT.
riam.ubi inquit Iurisconsultus iniuriam fieri, aut re , a uetbis. M sic quod uerbis expeditur.uerbis fieri dicitur,&cti appellatione continetur, quare recte potem dici maleficium stemido , & ultimo probatur ex princi p. infra de ob -d ex delic Sc ex d. l. ex maleficiis in princi prausi maleficia dicuntur re tantum contra bi, uel perfici,&men.ibi ponitur exemplum in iniuria,miae uerbis fit,& ictiptura. & sic non est uera ista: quam Iacta siderat, distin fici ouare melior est solutio quam ponit glo. In d. l. ex malafieii ,& sequitur hie Bello. quod in malescus,siue ea committantur re,siue uerbis, siue Iiteris: semper obligaxxoorz
. . ρον rita re .idest ex ipso maleficio: lud non lic eli in coa
rructu cinia nisi intercesserit res actualiter, nunquam dico ur celebrari. Finge me fuisse a te stipulatum librum, quem prae manibus non b M: Ptio hic non orietur ex re , quia non intercessit redorietur ex uerbis, & sic de similibus. Et si tu dixeris , & hic oratur obligatio ex re ' idest ex contra qUadmodum in maleficio uerbis perpetrato dicitur Orm obligatio ex re,. est ex maleficio. t Respondeo c& nunc in telliges hanc' materiami quod contractus. conuentio regularIEr nouem ad producendas essicaces obligationes nisthis quatuor modis hic enumeratis celebra tur. l. Iutal et1u. in oris T de paci ideo non mirum si obligatio re uerdis u
Ieficio. quia maleficium per se Idoneum p Aistas effeZces oblizationes : sirqui.u. atque malςficium est,
483쪽
oritur obligatio: sed non ita est in cotractu: quia simul atq;
est conr ractus. non oritur emcax obligatio, quia pactum nudum contractiis dicitur. glos. illa tantum a docto. celebrata in l. i.in prin. Eeod.&tamen ex eo non oritur. ita emcax obligatio. d. l. iurasgentium. 3 igitur nuda. E. de pact. sed esto. pus, it re, uerbis, literis,ue Iconsensu contrahatur, & ita debet haec materia declarari. Tertio,& ultimo contra istud notandum, Sc textus diu isonem opponit Bello. hic. Nam in diuisione nihil debet omitti: sed omnes debent partes complecti, ut supra eo. diximus in s.l. sed hic omittitur obligatio, quae & uerbis,&re simul contrahitur, de qua in l. obligamur. n. eod. in l. certi codictio .f. quoniam .st si certum petatur.ereto diuisio ista non . est bona. Huic rationi respodetur primo ex intentione Bellon. hic,quod quando res intercedit in contrahenda uerbo. . rum obligatione , intercedit potius ad implendam stipulatis nem, quam ad cotrahendam obligationem. l. cum enim f. de nouat. tradit glos .in d. l.oblisamur.& sequuntur doct. communiter in d. f. quoniam. & ideo non mirum, si huius ita conrractae obligationis no meminit Imperator. secundo potest responderi, quod cum hic ponatur obligatio quaere contrahitur. & quae contrahitur uerbis, fatis etiam censetur Obligatio quae re,& uerbis coniunctim contrahitur posta cum simplicibus mixtnm comprehendatur; ut in s miliper illum text. not.glol. in l. 2. Sc ibi docto. E. de uerbo.obli. de tradunt etiam docto.communiter in s. i. infra de actioni
GLoc in uer.ex contractu. In duas partes diuiditur. In
prima tam ore unius contrarii text. declarat. In secunda declarationem suam confirmat. Secanda ibi, sic. E.&c.oppositio haec esse poterat. Dicitur hic, quod obligationes ex
contractu aut re, aut uerbis, aut literis, aut conse usu contrahuntur, contra. Qiloniam contractus dicitur esse conuentio illa:quae est ultro, citroq; obligatoria. l . labeo tib i. . contractum. Ede. uerbo. signi sic. sed obligatio: quaere contrahitur in mutuum ae etiam illa, quae contrahitur uerbis, oblisant sblummodo, uel asti uigunt alterum contra licte: erge
484쪽
obligatio quae re,& uerbis contrahitur. ex eontractu descendere non dicitur.glos huius contrarii timore dieit, quod hoc uerbum, contractus, in te X. nostro politum stat. proprie& improprie, ut si quidem quoad contractas, ex quibus mutua,ac uicissitudinaria oritur obligatio stet proprie, quoad alios uero improprie. neque mirum est secundum Accursiquod unum,& idem uerbum in una, eademque lege proprie.& Impio ptae accipiatur: ut probatur secundum eum in l. ceteri conditio in plinc. G. si cert. petat. ubi dicitur , quod si quid sub die, uel sub condi tione debeatur,an te diem, uel codicionem agere non potero, ua in ue. bum illud non potero respectu conditionis stat. proprie, quia ante conditionem nullo modo potest agi respectu uero diei stat impropite, cuante diem asi possit, licet obstet exceptio, iuxta l.cedere die. f. de uerb. lign. ac ibi glos animaduertit. sed animaduertas quod hoc procedi Gre tenta communi docto. sententia, sed tamen Barto. ibi,quem Dec. uidetur sequi. dicit quod nullo modo potest agi antc diem, pro quo pcrest ponderari ille
text. nam 4 ctio negativa praeposita Mibo potest, abnegat omnem potentiam. Docto.& praesertim laci gallus in pran. ff.de lib & posthum. sed ibi praeponitur uerbo, potero , ne gati ua ergo ab legat, quod etiam aute diem nullo modo potest agi,& iic intelligendo. text.ille non probat intentionem Accurs.quare ipse allegat etiam rex. in l. 2. U.de ossic. proconsul. qui tex. H in per solet ad hoc adduci. Inquit enim apud sulem tam seru:, quam liberi homines manumitti possent. Verbum cnim illud, manumitti, rei pectu seritorum proprie eo a cur respectu ueto liberorum improprie, quia liberi emancipari , noti manumitti dicuntur. l. 2. ff.de os sic.
praeci d. Verum dc eirca hunc tex. uolo uos animaduellere,
quod potest etiam dici,quod uerbum manumitti rcferatur etiam ad liberos proprie, cum illi dicantur e manu, Sc potestate dimitti: de ad emancipationem faciendam in anumisso edet necessaria F. praeterea supra quibus modis ius pate. pote it. sol. L uicquid in si non est dubium , quod uerum est,quod hic inquit Accurs. ut ex legibus adductis per eun. iam iu d. a. ff. de oss. procons.probatur, & habetur latis si me
485쪽
sime per Τ iraquei l. in tractatu de utroque retract f. i. glos xviii .nume. xxii. in prima pari.& haec sunt.quae quoad um- plicem huius glos contextum attinent: Ex qua glos. illud potissimum elici ruti quod ille proprie est contractus ex quo
ultro, citroque oritur Obligatio. l. labeo lib. i. s.contractum . si de uerb. signifi. Hinc tu fertur primo,quod cum in mutuo obligetur tantu mutuam pecuniam accipiens ad tantunde aestituedum: iuxta .l. h. in pran. T. si cet t. pet.& in prin. infra 3it. pro X. mutuum improprie dicitur cottactus. Secundo stipulatio quoQue cotractus proprie dici no por, cu ex ea promittens tantum Obligetur. v ita tradit glo. in uer. cautio nates .in vers. contra hedarum infra de di vis. stipula.& m alath m. sacramenta puberum .in uer c contrahentibus: C. si ad
Ias.& alii in l. stipulationem alie Ede uerb.oblig. Tertio insertur, quod cum in deposito obligetur tantummodo depositarius ad rem depositam restituendam. . praeterea infra et t. prox.depositum quoque Improprie contiactus dicetur. Quarto tu fertur.quod donatio quoque improprie conti actus dieitur cum in ea obligetur illi donans ail te donatam tradendam g. alie supra de donatio.& ita tradit Bar. in i .donationes. C. de his, quae ui. mei .caus. Posset etiam in serri ad alios contractus:ex quibus ex una tantum parte oritur obligatio: qui tecundum hanc declarationem communi doct. calculo receptam, mproprie dicuntur contractus quod notandum cst propter statuta. na si in eis contiactus net mentio utiique non compraehendentur contractus: ex quibus tantum alter contrahens obligatur:& ideo dicebat hic Bal.
quod statutum Aretinum quo disponatura. ut si quis noD pol ierit debitum ex contractu infra sexdecim annos, quod illud amplius petere non possit,non comprehendit debitum
x eo contractu ex quo tantum alter contrahens obligatur.
Nam in statutis uerborum proprietas exigitur. l, 3. . haec uerba. E. de neg-gest. l.i., .is qui naue. U.de exerc. sed is proprie ex quo alter tantum contrahens obligatur , cotractus non dicitur. d. l. labeo. g. contractum .E. de uerbo. fgu. ergo
486쪽
& ita dieit hie Bald. quem sequitur Aret. & Port. qnod et '
inen debet inielbgi. nisi eadem in utroque esset ratio:quia tune ex identitate rationis extenditur statutum illud a protria significatione ad minus propria m. iuxta n o. per doc. in si uero. i. de viro. st. sol. mat.& et tradit in proposito IaLint. stipulationum alte. T.de uerb.obi.& haec dicta sint sequos do eommunes traditiones. t Ego tamen puto contractum posse dicti omnem conuentionem, ex qua Obligatio producatur,siue ex altera tin parte oriatur, siue ex utraque. Moueor in primis ex tex. nostro ita inducendo. quoties uel buunum duo,vel plura respicit: debet ea parisormiter respicere,ac determinare. l. iam hoc iure ubi doc. H. de uulg.3c pupil. l. qua uis. C.de impub. sed istud uerbum in tex. positum ex contractu respicit tam obligationes. quae ex consensu, quam obligationes,quae re, uerbis,dc literis contrahuntur. ergo debet eas parissirmiter determinare, ut sicuti proprie sunt contractus illi: qui eo sensu perficiuntur, ut emptio, locatio,& similes .d. l. labeo. g. contractum, ita et sint proprie contractus illi, qui re, verbis,& literis perficiuntur. Nec obstat si cum Accurs hic dixeris. quod non in conuenit,quod ' unum, idemq; verbum in una .eademque lege proprie.& im proprie accipiatur, iuxta not. in l. i. si .de ossie. proconsul. quia respondeo dupliciter, primo quod tunc procedit di- ctum Aecur s. cum subiecta materia non pateretur, quod uerbum illud utroque casu ltaret proprie r ut notanter declarat Beli. in 6.1.infra de ver .obl. in gl. in vers. stipulant Iu,
sed in proposit non repugnat subiecti materia, quominus proprie accipi possit:ergo semper proprie accipi debet, nec
obiicias mihi.da. labeo.*. contractum, qnia illi tex. mox respondebo. Secundo potest responderi, quod immo Imporator hic acee perit istam dictionem contractum, proprie cum separauerit eam a qua si contractu:& sic ab impropriasgnificati e: ut probatur ex. f. praecedenti. quare non est verisimile, quod hic uoluerit ea improprie uti,& prς sertim quia in dubio no debemus a proprietate uerboru receder I. non aliter. in pi incip. T. de leg. 3. Secundo moveor ex .f..haei es insta de oblig. quae ex quas . conua t. nascuntur, ex. ι l. 4.
487쪽
citur proprie contractus: cu quis cum alio negotium gessita dc hinc est, quod eum haeres nullum cum creditoribus , uel legatariis gesserit negotium non proprie linquit textust ex contractu obligatur: sied in iis conuentionibus rex quibus alter tantii contrahens obligatur, praesupponimus negocium gestum inter patres: ergo proprie negotium illud ita gestum contractus dici potcst. t Tertio,& ultimo moveor hae rationea quia communis loquendi usus uerbis proprietatem tradi i docto. in rubr. se de nou. operi nunc. Alciat. lib. a.de uerb. signifi. in princ. Min l. 4.*.cato mime .clxx si. de uerb. obliga Pol. in tracta. subsidii tionum in prin. col. vi.& probatur in i .labeo in prin .in vers.nec mirum,& ibi not. glos. ff. de suppeti. leg.& ostendite iam Horatius in arte poetica. Multa renascetur: quae iam cecidere, cadentq, vocabula, si uolet usus: quem penes armbitrium uis est,& norma loquendi, sed communis iurisconsultorum usus esti ut isto termino , contractus. significen
tur promiscue conuentiones tam ex una parte, quam exu
traque obligatorie, ut hic probatur in l. si donationes. C. det his quae tu, mei. causin l. contractus. C. de fide instru .in l. s emptiones in princ. C. de praucripi. lx .ann. Li.Lsi. ff. de Paetis. in L 1. C. ut ach. ab haered. & contra haered. infra titu. proxi. in princ. cum sexcentis similibus, in quibui stipula tio,donatio, mutuum.& alii contractus, qui ultro, citroquet obligatorii non senticontractus appellantur et ergo propri te inrinus iste conuenit tam conuentionibus hinc inde obligatoriis; quam obligatoris ex altera tantum parte,& ita eg teneo. t Dissicultas tam E est respondere textui in d .l.labeo. Leontractu .ff. de uerb. sig. ubi contractus dieitur esse obligatio ultro citroq; Bal. nouell. inrub.ffide uel b. oblig. col. Pe sub nume. TXInquit, quod text. ille loquitur secutidum strictissimam,& sicrupulosam significatione, quam lex no mul tum obseruat, sed reiicit tape, ut ibi per eum,quem non refero,quia te uera, licet sequantur eum Modemi supputan- S cap. a. lib. 2. non tollit peni tus dissicultatem. quare ego
488쪽
contractus, ut docto. arbitrantur, sed ponitur divrentia horum uerborum agere, contrahere, dc gerere, & it ait. Actum quidem uerbum generale esse, siue re, siue uel bis quid agatur, ut in stipulatione.& n umeratione. Contractu
esse obligationem ultro, citroque ut emptionem, uenditionem, locationem, conductionem, societatem . G cstum uero rem significare sine uerbis factam,& sie uides,quod tennon loquitur de contractu, sed de hoc verbo contrahere, quae duo cum sint diuersa, non potest ex uno ad alterum illatio fieri arg. l. Papti ianus exuli. m. de minor.& si tu dixeris,s uerbum contrahere, significat actum explicare ultro, citroq ue obliga tori um .erg, cc r. ctus ovoque debet significare actum ultro, itroque obi gatolium, cum contrahere,& contractus sint coniugat et cum coti tractus a eontrahendo dicatur, & coniugatorum eadem fit ratio, ut quicquid in uno disponitur, in altero di ipostum ceseatur iux. L si cognatis. iii fi si de reb. dubii M& ca, quarti adit Tuli. in Topic.& traduna etiam Doc. in t Ufi et ri .peta: Respondeos& nunc intelliges uim meae solutionis in quodncn est a surdum in i ure. quod uerbum unde nomen sumitur sit unius significationis: nome autem inde sumptum alterius. Plobatur in viasti et v. nam usu fructus nomen deri uatur. aedescendit a uerbo uti frui , & tamen uti s mi est facti,&conuenit tam domino, quam ei, qui non est dominus, usus fluetus est iuris,& ei tantum, qui dominus non est, conuenit, supra de usu fructu in prin. Proba tur etiam in actione, quia aetio descendit, & derivatur a uerbos gere, & tamen actio non significat actum, uel factum aliquod, sed ius persequendi in iudieio quod sibi debetur, ut infra de actionis in prin. sic dieo in proposito lieet uerbum istud contrah
re significet explicari actum ultro,citro qne obligatorium: non tamen sequitur,quod nome hoc contractus, inde sumptum idem sonificet, ut diximus I simili in aetioue & vla ructu,& ita forsan posset hic*. euitari. Cogitare tamen urterim . Confirmatur hie intellectus, quia nou est nouum unam legem, ex alio interpretationem recipe: e l. non est nouum .is delegibus.sed aliae leges hoc termino cotractus
489쪽
vinntur ad significandas conuentiones tam ex altera, qua ex utraq; parte obligatorias, ut supra probauimus, ergo existis legibus d. . contractum. intelligi debet solum in uerbo
contrahere,& non trahi ad nome, cum nouum non sit hoc
ut supra vidimus in actione.&usu fiuctu. Huic insertur sistatuto contractus siet mentio utique & contractus ab altera tin parte obligatorius comprehendetur , cum & hic proprie contractus sit . ut dixi.
GLo.fin. in duas partes principales diuiditur. In prima
demonstrat ubi tractatur de obligatione ex consen si is Iu secunda mouet quaestionem ,& soluit. seeunda ibi, sed quae est, &c.
I tu eadem gl. ibi contractus,&e. Elieitur hine, quod contractus sit uerborum conceptio. I. stipulationum alie .f. stipulatio. U.de uerb. ob. Haec contractus definitio, quam Accur. hic ponit. bona non est. Nam ut bona sit definitio uniuersalis debet esse,& unicuique definitio cenuenire .l.isi. dolum. T.de dolo, sed hae definitio non uniuersalis. & unicuique definitio non conuenit ut probabo .ergo non est bona. Minor probatur primo, quia emptio, & uenditio nulla r qui runt uerborum conceptionem, cum per nuncium, Me pistolam fieri possunt,& tamen contractus dicuntur. l.la beo.lib. x M. contractum .sfide uerb. sist. secundo quia mandatum quoq; per epistola concipi po t. l. i. E. mand.& tame madatum contractus est. Non obstat tex.in d. l. stipul. 3. stipulatio. K. de uerbo.obl.quia tex. ibi non definiuit contractum genera liter, ut nos loquimur, sed stipulationem. hoe est speciem istam contractus, ut est luce ipsa elarius, eum dieat stimulatio.&c. Et ideo ego puto, quod ita rectius possit describi.)Con tractus est conuentio ad compara udam obligatio. nem inita. Dico, quod contractus est conuentio, quia hoc
pono loeo genesis: omnis enim contractus est conuentio, cum nullus sit contractus, qui in se conuentionem non habeat. l. I. f. adeo. st. de pactis. sed non omnis conuentio est cotractus : nam distractio conuentio dicitur, tamen contractus non est . ut omnes admittunt,& ideo distractus excladatur, adieci ad comparandam obligationem inita,qui eo ι E e 4. t Iactus
490쪽
tractus proprie ad comparadam obligationem introductus
est. l. secunda. in l. fin .fffi certum petatur.
In eadem glos.& sic unum non est alterum, &c. Elieitur quod contractus obligatio, de actio disserunt, quemadmodum pater, filia.& neptis, & ita hic tradit Accurs & cum eo transeunt doct. communiter hic & alibi, ut supra dixi in rubr. uerum quia non defuerunt, qui hoc in controue: siam deduxerunt, ideo sui omnia facilius intelligantur j circa istud duplex est necessiaria inspectio . Prima est nunquid contractus,& obligatio disserant. A ltera uero dato,quod disterant,
nunquid actio & obligatio sint idem . t Circa primam inspectionem duae sunt principales opiniones. Prima est quod haec duo contractus, & obligatio noldifferant, sed idem sit obligatio, quod est contractus. Et hac opinionem pluribus tueri nititur hic Nicol. Bel. primo perit omnem. T. de iud.omnem obligatione linquit tibi Paulus Iurisconsultus pro contractu habendam existimandum est, ut ubicunque aliquis obligatnr, ibi & contrahi videatur, ecce ergo quod obligatio contractus di citur. Huic textui facile respondetur illum retorquendo , nam non inquit teTt. eontractum obligationem esse, sed obligationem pro con tractu haberi, sed diuersum est tale, ab eo quod habetur pro tali. l. mercis. la ii. ff. de uerborum signific. ergo diuersa est obligatio ab ipta contractu. potest etiam alio modo responderi, ut infra dicam in aliis fundament1s. Secundo igitur adducitura Bel. text. in l. labeo lib. I. g. contractum. 1 f. de uerborum sign. Verum huic text. potest dupliciter respon deri , quod contractus ibi non accipiatur pro connenistione, sed est uerbum,& non nomen , ut heri dixi in praec denti lectione. secundo potest responderi esto quod contractus ita accipiatur ibi, ut nos loquimur,quod causatum p natur ibi pro sua causa, cuin hoc notium in i ure non sit. Liboc iure M. non potest.& ibi Castrens .ff.de donat.& si tu. dixeris in dubio non debemus uerborum proprietate recindere. l. non aliter. in prin T. de leg. 3. Respondeo quod ita cogimur interpretari debere. l. no est nouum unam legεax alia intelligi. & interpretari debere.l. non est mouumisi.