장음표시 사용
491쪽
ae lenibns, sed aliae leges sunt expresse quae dicun obligationem ex contractu oriri. l. 2.in princip. ff. n laud. supra es.
f. proximo. ergo necessario ibi debet intelligi obligatio pro
.conuentione, ut si sensus cotrachum,esse ultro, citroque cibis ligatoriam conuentionem,Sc hoc sibi uoluit text. ille tenendo communem intellechiam. Tertio adducitur lex r. in l. an
,rnutilis.f.acceptum. st de accept. ubi quod supra obl: gatum esse dixeiat, in fine contractum esse dici r. Verum huic quoque rexi . facile respondetur, quod hoc ex eo non sit, quod . obligatio & contractus sint idem, sed quia contractus dici-- tur esse causae ipsius obligationi :quare dicendo aliquid e Iucontractum, utique necessatio praesupponit etiam obligatio. Demmum Obligatio sit effectas ipsius co tramis L 2. in prin. ff. mand. Quarro.& ultimo omissis aliis, quae non stringui, mouetur Bes Milia cum leges promiscue utatur his uocabealis deductum est in contractum deductu est in obligatione: ut in l. ubi autem, Sc alibi .ss. de uerbor .oblig. uidetur innue. quod cotractus, & obligatio sint idem. Verum hoc quoque parum stringit, quia ex eo illud, quod deductu est in obliga.. tionem, dicitur esse deductum in contractum, quia cum c - tractus sit necellarium antecedens in proposito ipsius .cbligarionis,dicendo aliquid deductum est in obligationc. . sequitur etiam, quod si deductum in contractum . cum qua Nelix consequens, uelit etiam necessarium antecedens ad . illud. l. ad rem,mobilem , .& . l. ad legatum .st. de pro et curat. 8c ex his apparet,quod rationes Bello. non subsistunt. Quare altera est opin. Accurs hic frequentiori doct. calculo. 1ecepta, quod immo contractus,& obligatio disierant, quae quidem opinio probatur ex pluribus. licet docto. in specie - non dicant. Priino, quia diuertitas nominis, dii Persitatem quoque substantiae arguitu. si idem. C. de codicil l .led cotra eius,& obligatio diuersa habet nomina, ut unicuique pate e. .ergo diuersam quoque habent substantiam. secundo ius,Sc. sactum diuersa sunt, immo fere contra ita l. consilio.in finis K. de eurato. surio. sed obligatio i uris est de rebus cor
por. & incor p. f. i. contractus uero facti. l..consilio. f. sinu
gularissis.de curat. sur.ergo obligatio & contiactus disseisi x,
492쪽
Matione ex eontractu, ut in rext. uerum contra notandum
Istud opponit primo loco Ias supra eod. in princi p. in ad altio, in prima addit.quod haec diuisio bona non lit. Nam se ut in diuisione nihil debet esse inperfluum ita etiam disollio nullo debet uerbo superfluo esse onerata, ut Quint. ait ib. .e ulti.& diximus in S.i. sed haee diuisio est onerata iliaverflua parte, cum tribus tantum modis contrahatur ob si . ex contrae 3,re, uerbis, & consensu.l l .LI. & l. er male.
sciis in prine,& l.obligam ur aede ach oblig. ergo diuisio sta non est bona. t Verum huic obiectioni 1dem Ias ibi respondit, quod cx eo non fit mentio obligationis luerarum in praedictis legibus , iquia haec literarum obligatio , de quarios loquimur, tempope iuris digestorum nota non erat, ut oit Pet. a Ballaper. Fab. alii infra de lit.ψbligat. Qgidam
amen conanxur tollere hanc responsionem,qma dicunts,quod immo nota & haec erat obligatio, tune temporis, ad idque dicendum mouentur primo cxl. non figura.tLeo.lea
- lestis ut etiam hic Bellon. animaduertitὶ iacile respondetur, quod no habuit respectu ad literarum obligationem istam, sed uoluit dicere quod quoties per scripturam poneremer epistolam contrahimus exempli gratia mandatum, usἶn l i.ff,man uel emppionem, ut in i i m de contrah. empto tune non figura literarum , sed oratione quam exprimunt riterae,obligamur,& hoc sibi uoluit texi ille, Quare delMeeundo loco ex alio reprobat hanc Ias solutionem, nempetex l. consensu Teod. ubi expresse dicitur, quod ideo ob moat,ories consensu contrahi Miςuntur , quia neque uerbo eum,neque scripxura ulla proprietas desideratur: & uς pa, et, quo. est obligatio, quκ scripturam desiderat, uerum huic tot potest re*onderi, quod ille texi debet intelligι de illa obligatione, quae olim celebrabatur scripxura. α in usu esse desiit iuxta princ insta de lit.obi non de ea, de quamos loquimur. Qgare tertio loco. & ultimo 1dem vel . ais uon posse subsistere hanc Ias solutionem, quia initumio mes compila fuerunt apto noui codicis emendationem . . i. C.de emend codic. sed infra de liter.obl.dicitur,quod olim scriptura fiebat oblis tirierso debra intellisi quod iurg
493쪽
digestorum haec etiam in v in essed obligati ,quae scriora, o
celebrabatur. Vςrum huic quoque rationi rfideo, ur ζ' Imperator iuri rg.de lit obi in prine.dixit olim 'fieri oblisationem, non intellexit de iure digestorusti se vetustiori iure ante ius digestorum, t& hoc isn ea
tur ex illa dictione,olim,quae ut plurimu in hoc uosum inelignificat tempus ante ius d Vst ru Prob tur primo supra de tel in prin. ubi duo fuistς olim restam eii torum genera dicuntur RDum quod calatis comitiis: alterum 'cinctum appellabatur, c tamen illa d Ro restandi generatu te d gestorum non viguisse omnes admittunt proba iur ex. edolim supra de te. ubi olim qu tuo leta torqm genςra fuisse Iustinianu Ri per praeceptionem, pertinendi modum per vendicationem,& per damnation I tamen do: omnes sere in l. r. ff.de Ieg. I.ad miti ne digestorti illa legandi genera in usu ibi non suis . Tettio. vltimo omissis aliis,quae ad hoc possent ponderari,optir
ium declar re olim Inquiens I .l.1N. tabularum .de sic uido
quod adhue subsistit Iac responsio: Ex eo vis r non se iἔmemtonem I uri χonsulto in da.i. ν I. Teia obligation .
iterarum, quid illa obligatio quae olimscliptura tabat. noerat in usu iure d gestorum, ut in si a deliter. obli in prinrobligatio autem l iterarum , cuius hic meminit Imperaetor adhue introducta non erat. & haec est verat ni fallori re-Donsio, Secundo contra notandum istud opponit uac γdiuisio ista non sit bona : & qudd immo omnes Iob listati
res ex contracture contrahantur, sicut omnes ob ligati ales ex maleficus re contrahi dicuntur. l. ex maleficiis. in princ. u e .licet maleficium lueris,&veιbis contrahatur.
icut contractus. l. a. f. iniuriam α Mex Coinelia 'L si quis librum. n. de iniuriis. Huic etiam obiectioni in praed cto Ioco Dipondit Iac quod maleficium proprie sumptum di. citur esse illud, quod re contrahitur,non quod contrabitu lueris, uel uerbis,quia illud non dicitur maleficium sed mai dictum , malestraptum .:quare si malencium considere mis , rc tantum contrahi propria dicitur. ut iu d l ex ma
494쪽
dirim ita est in contractu,quia ille re,uerbis, lite
a ur 1ose hanc nabuisse solutionem a Barto .in l.aut sacta.
Be on altiliaee Iolutio non est bona, non enim est uerum .miod maleficium proprie sumptum non comprehendae
inleg 1.& male & iniuriose scripta r ut tenet Bald. in
I fin C drui bon .rapt. Αrct. infra de obligat. quae ex quasi Aelicto in pranei p. Et haec est communis opi. ut ait A lex. tapost.ad Bart.ind.l. aut sacta. probatur primo in d fanHIDam .ubi inquit Iurisconsultus iniuriam fieri, aut re, auuerbis.& sic quod uerbis expeditur. uerbis fieri dicitur, iacti appellatione continetur, quare recte poterit dici malem cium cundo , & ultimo probatur ex princip. infra de ob aliquae ex delict.'& ex d. l. ex maleficus in principio libi maleficia dicuntur re tantum contrahi, uel pei fici, & tamen4bi ponitur exemplum in iniuria,quae uerbis fit,& scriptura. &'sic non est uera ista: quam considerat, distin ici cinare melior est solutio quam ponit glo. In d. l. eae malafiei a.& sequitur hie Bello. quod in malacus,siue ea committantur re, siue uerbis, siue literis: semper obligatio ori tur ex ipsa re idest ex ipso maleficio: sed non sic est incomtra v. ouia nisi intercesserit res actualiter, nunquam dicer
Iibrum ouem prae manibus non habehas, utique odii D
aur ex uerbis, & sic de similibus. Et si tu dixeris , & hic otitur obligatio ex re, idest ex contractu : quemadinodum in maleficio uerbis . perpetrato dicitur oriri obligatio ex re,. 2 est est in xlefieto Respondeo c& nunc intelliges hanc
materiam' quod contractus.condentio regulari er nou ca
hia uatuor modis hic enumeratis celebratur. l. iuri incitu.
et Edemi ideo non mirum si obligatio re uerbis i larer .dc consensu contrabi dr hoc casu,sed i O ita est in in I ficio. quia maleficium per sie idoneum es 4 producedas istas inc'ces Oblibationes ;.siIqul u. a ' ς
495쪽
oritur obligatio: sed non ita est in cotractu: quia simul atq; est conrractat s. non oritur usticax obligatio, quia pactum nudum contractus dicitur. glos. illa tantum a docto. celebrata in l. i.in prin. E eod.&tamen ex eo non oritur. ita efiicax obligatio .d. l. ivr fgentium. 3 igitur nuda. E. de pact. sed esto. pus, Ut re, uerbis, literis,ue conssensu contrahatur, & ita debet haec materia declarari. Tertio,& ultimo contra istud notandum, & textus diuisonem opponit Bello. hic. Nam in diuisione nihil debet omitti: sed omnes debent partes complecti, ut supra eo. diximus in s. i. sed hic omittitur obligatio, quae & uerbis,&re simul contrahitur, de qua in l. obligamur 1l. eod. in l. certi codictio .f.' uoniam . m. si certum petatur.ereto diuisio ista non . est bona. Huic rationi respodetur primo ex intentione Bellon .hic,quod quando res intercedit in contrahenda uerbo. rum obligatione , intercedit potius adimplendam stipulatis nem, quam ad cotrahendam obligationem. l. cum enim s.denouat. tradit olos. in d. I.oblisantiri.& sequuntur doct. communiter in d. f. ouoniam. & ideo non mirum , si huius ita conreactae obligationis no meminit Imperator. secundo potest responderi, quod cum hic ponatur obligatio quae econtrahitur. & quae contrahitur uerbis, satis etiam censetur Obligatio quae re,& uerbis coniunctim contrahitur posita cum simplicibus mixtnm comprehendatur; ut in simili per illum text. not. glol. in l. 2.& ibi docto. E. de uerbo.obli.& tradunt etiam docto .communiter in j. i. infra de actioni
GLoc in uer.ex contractu. In duas partes diuiditur. In
prima timore unius contrarii text. declarat. In secunda declarationem suam confirmat. Secunda ibi, sic. E.&c.oppositio haec esse poterat. Dicitur hic, quod obligationes ex contractu aut re, aut uerbis, aut literis,aut conse usu contrahuntur, contra. Qiloniam contractus dicitur esse conuentio illa quae est ultro, citroq; obligatoria. l . labeo tib i. . contractum. fide. uerbo. signi sic. sed obligatio: quaere contrahitur in mutuum ac etiam illa, quae contrahitur uerbis, obligant solummodo, uel astringunt alterum contrahe te: erim Thob.Non. E e ebl
496쪽
obligatio quae re,& uerbis contrahitur:ex eontractu de se endere non dicitur.glos huius contrarii timore dieit, quod hoc uerbum, contractus, in tex. nostro politum stat. proprie& improprie, ut si quidem quoad contractus, ex quibus mutua,ac uicissitudinaria oritur obligatio stet proprie, quoad . alios uero improprie. neque mirum est secundum Accursiquod unum,& idem uerbum in una, eademque lege proprie & improprie accipiaturi ut probatur secundum eum in l. ceteri conditio in plinc. T. si cert. petat. ubi dicitur , quod si quid sub die, uel sub conditione debeatur, ante diem, uel codicionem agere non potero, uam ue. bum illud non potero respectu conditionis stat. proprie, quia ante conditionem nullo modo potest agi rei pectu uero diei stat improprie, cuante diem agi possit, licet obstet exceptio, iuxta l. cedere die. s. de uerb. lign. Sc ibi glos animaduertit. sed animaduertas quod hoc procedit,retenta communi docto. sententia, sedi tam cia Barto. ibi,quem Dec. uid citu sequi, dicit quod nullo modo poteli agi antc dieae, pro quo putest ponderari ille
text. nam d ctio negativa praeposita Mibo potest, abnegat omnem potentiam. Docto. praesertim Iasi gallus in prin. ff.de lib & posthum. sed ibi praeponitur uerbo, potero , ne gallu a. rgo abi egat, quod etiam aute diem nullo modo potest ag δε sic intelligendo. text.ille non probat intentionem Accur s. quare ipse allegat etiam tex. ivl. 2. ff.de ossic. proconsul. qua te x. semper solet ad hoc adduci. Inquit enim apud sulem tam serui, quam liberi homines manumitti possent. Verbum cnim illud, manumitti, rei pectu seritorum pro pii pini tur respectu uero liberorum improprie, quia liberi emaciei pari , non manum illi dicuntur. l. 2. sfde os sic.
praeci d. Verum & eirca hunc tex. uolo uos animadueitcre,
quod potest etiam dici,quod uerbum manumitti rcferatur etiam ad liberos proprie, cum illi dicantur e manu,& poteitate dimitti: & ad emancipationem faciendam manum il-so edet necessaria g. praeterea supra quibus modis ius patr. . potest. sol. Quicquid in sit non est dubium , quod uerum est,quod hic inquit Accurs. ut ex legibus adductis per eun. Miniud. i. . ff. deess. procous .probatur,& habetur latiosi me
497쪽
sme per Tiraquei l. in trinatu de utroque retrach g. i. glosa viii .nume. xxii. in prima pari.& haec sunt. quae quoad sim- plicem huius glos contextum attinent: Ex qua glos. . illud poti lii mum elici rutiquod ille proprie est contractus ex quo
ultro, citroque oritur Obligatio. l. labeo lib. i. s.contractu in . R. de uerb. lignisi. Hinc tu fertur pruno,quod cum in mutuo obligetur tau tu mutuam pecuniam accipienS ad tantunde aestituedum: iuxta .l. 2. in pran .se. li cet t. pet.& in pria. infra it. pro X. mutuum improprie dicitur cottactas. Secundo stipulatio qui Que cotractus proprie dici no pol, cu ex ea pIO- mittens tantum obligetur. I ita tradit glo. in uer cautio nate, . in uerl. contra hedarum infra de divis. stipula.&m authen. sacramenta puberum .in versi contrahentibus: C. si aduers uend. Bar. m l .donationes. C. mei. causim Ol. R Din.
Ias.& alii in l. stipulationem alie T. de uerb.oblig. Tertio insertur, quod cum in deposito obligetur tantum modo depositamus ad rem depositam restituendam .f. praeterea infrati t. prox.depositum quoque Improprie contiactus dicetur. Quarto insertur.quod donatio quoque improprie contia. eius dicitur cum in ea obligetur illi donans ad te donatam tradendam , . alie supra de donatio.& i ta tradit Bar. in l. donationes. C. de his, quae ui. mei. caus Posset etiam inferri ad alios contractus:ex quibus ex una tantum parte oritur obligatio: qui secundiim hanc declarationem communi doct. calculo receptam, improprie dicuntur contractus quod notandum est propter ita tuta.na si in eis conci actus net mentio utrique non comptaehendentur contractus: ex quibus tantum alter contrahens obligatur:& ideo dicebat hic Bal.
quod statutum Α retinum quo disponituri ut si quis nou pet aerit debitum ex eou tractu infra sexdecim annos, quod illud amplius petere non possit,non comprehendit debit iam
X eo contractu ex quo tantum alter contrahens obligatur. Nam in statutis uerborum proprietas exigitur. haec uerba. E. de neg-gest. l.i., .is qui naue.ista exerc. scd is proprie ex quo alter tantum contrahens obligatur , coirinus non dicitur. d. l. labeo. 3.contractum .ff. de uerbo. si gu. ergo
498쪽
de ita dieit hie Bald. quem sequitur Aret. & Port. 'nod ra
men debet inielbgi. nisi eadem in utroque esset ratio:quia tune ex identitate rationis extenditur statutum illud a proptia significatione ad minus propriam . iuxta n .per doc. in
I.stipulationum alte. S.de uerb.obi.& haec dicta sint seque. do eommunes traditiones. t Ego tamen puto contractum posse dicti omnem conuentionem, ex qua Obligatio producatur,siue ex altera tio parte oriatur, siue ex utraque. Moueor in primis ex tex. nostro ita inducendo.quoties uel buunum duo, vel plura respicit: debet ea parisor miter respicere,ac determinare. l. iam hoc iure ubi doc. ff. de uulg.& pup1l.l.quauis. C. de impub. sed istud uerbum in tex. positum ex contractu respicit tam obligationes. quae ex consensu, quam obligationes,quae re, uerbis,& literis contrahuntur. ergo debet eas pari rmiter determinare, ut sicuti proprie sunt contractus illi: qui co sensu perficiuntur, ut emptio, locatio,& similes .d. l. labeo. g. contractum, ita et sint proprie contractus illi, qui re, verbis,& literis perficiuntur. Nec obstat si cum Accurchie dixeris. quod non in conuenit,quod unum, idemq; verbum in una. eademq; lege proprie.& im proprie accipiatur, iuxta not. in l. i. U.de ossie. proconsul. quia respondeo dupliciter, primo quod tunc procedit di ctum Aecur s. cum subiecta materia non pateretur, quod uerbum illud utroque casu staret proprie e ut notanter de , clarat Beli. in s. i.infra de ver .obl. in gl. in vers. stipulant tu,
sed in proposit , non repugnat subiecti materia, quominus proprie accipi possit:ergo semper proprie accipi debet, nec
Obiicias mihi.d. l. labeo.f. contractum, qnia illi tex. mox respondebo. Secundo potest responderi, quod immo Imporator hie acee perit istam dictionem contractum, proprie cum separauerit eam a quasi contractu:& sic ab impropria significatione: ut probatur ex. f. praecedenti. quare non est verisimile,quod hic uoluerit ea improprie uti,& pr serti quia in dubio no debemus a proprietate uerboru recedere
499쪽
l. ., hare.Teod.de act.& obligat. ubi dieitur,quod tunc dicitur proprie contractus: cu quis cum alio negotium gessita& hine est, quod eum haeres nullum cum creditoribus, uel legatariis gesIerit negotium non proprie linquit textust ex contractu obligatur: sied in iis conuentionibus:ex quibus alter tantu contrahens obligatur,praesupponimus negocium. geitum inter palles: ergo proprie negotium illud ita ge-itum contractus dici potcst. 6 ulti 'o moveor hae ratione; quia communis loquendi usus uerbis proprietatem tradit. doeto. in rubr. Ei de nou. Oper. nunc. Asciat. lib.a.de uer signifi.in princi Man 3 caton time.clxx Ede uerb.obliga Pol. in tracta. subita tutionum in prin.col.viac probatur in i .labeo in prin .iis uerstaec nurum,&abi not. glocrede suppeti. l .& ostendit eoam Horatius iii arte poetica.Multa renascet utiquae iam cecidere, cadentq, vocabula, si uolet usus: quem penes arm tam uis est,& norma loquendi, sed communis iuriscontorum usus est, ut isto termino, contractus. significen-is,. i. At βῆμ*ς'μης It QRς tam ex una parte,quam ex utraque obligatorie, ut hic probatur in l. si donationes. C. det
proxi. In princ. cum sexcentis similibus, in quibuet stipui
gatoria non lant,contractus appellantur: ergo propriec .uenit tam conuentionibus hinc inde obli
contractu .sside uerb. sig. ubi contractus dieitur esse obliga
res cap. 1 lib. 2. non tollit penitus difficultatem . qurre eeo
500쪽
contractus, ut docto. arbitrantur, sed ponitur disterentia horum uerborum agere, contrahere, dc gerere, & it ait . Actum quidem uerbum generale esse, sue re, siue uel bis quid a atur, ut in stipulatione.& numeratione. Contractu es Ie obligationem ultro, citroque ut emptionem, uenditionem, locationem, conductionem, societatem . G cstum uero rem significare sine uerbis factam,& sie uides,quod ieri non loquitur de contractu , sed de hoc verbo contrahere, quae duo cum sint diuersa, non potest ex uno ad alterum illatio fieri arg. l. Papia iamis exuli. ff. de minor.&s tu dixeris, si uerbum contrahere significat actum explicare ultro, citroque obligatorium. ergi i ci r. ctus Cuoque debet signi fica re actum liltro citro ire obi gatolium, cum contrahere,ia contractus sint coniugat : cum cout racrus a ecintrahendo dicatur, & coniugatorum eadem si ratio, ut quicquid in uno disponitur, in altero di ipostum cestatur iux. l. si cognatis. in fi si de reb dubii & ca,qυae tradit Tuli. in Topic.& traduna etiam Doc. in l. ssfi curt. peta: Respondeo i& nunc intelliges uim meae sblutionis in quodncn est a surdum in iure. quod uerbum unde nomen sumitur sit unius significationis: nome autem inde sumptum alterius. Plobatur in usust uetu . nam usu fructus nomen derivatur. aedescendit a uerbo uti frui , & tamen uti si ui est facti,de conuenit tam domino, quam ei, qui non est dominus, usus tuetus est iuris,& ei tantum, qui dominus non est, conuenit, supra de usu fructu in priri. Probatur etiam in actione, quia actio descendit, & derivatur a uerbo agete , & tamen
actio non significat actum, uel factum aliquod, sed ius persequendi in iudieio quod sibi debetur, ut insta de actionis in prin .sie dieo in proposito I ieet uerbum istud conti an
resigni sieet explicari actum ultro,citro qne obligatorium: non tamen sequitur,quod nome hoc contractus,inde sumulum idem significet, ut diximus 1 simili in a. tioue &fructu.& ita forsan posset hic*. euitari. Cogitare tamen interim . Confirmatur hie intellectus, quia non est nouum unam legem . ex alio interpretationem recipe: e l. non est nouum .is de legibus.sed aliae leges hoc termino cotractus