Historia navalis

311쪽

C A P. LXXI.

EXPEDITI NAVALIS SUB P R

PRAEFac rus classis Houteben ius simul atque in Bra siliam venit, nobili alicui expeditioni ingenium intendit, neque obvia sed flamma quaeque affectabat. Generosi spiritus labore,& quae eum sequitur gloria, nutriuntur. Non est quicquam tam arduum, quod Virtute expugnari nequit. Neque ignorabat quanto major illi Provincia demandata, tanto majore cura administrari debero. Ipse mari innutritus omnes labores pericula consueta habebat, adversa dessecunda expertus, eoq; imperterritus nihil nisi turpem famam metuebat Classis in procinctu erat viginti navium, militibus bis mille, classiariis nongentis,& ducentis Brasilia. nis cu tribuno militaris indersonio insidebatur Trigesimo Majidie Recilla mari se committens, vigesimo demum&'quarto Augusti sitientem nimium propinqui solis fervoribus adustam Africam oculis usurpavit. Prope mare Africum Angola regnum, in ea Loandae civitas non ignobilis ab hostibus possidebatur Incola asperi, incultique, vagi palantesque,soli servituti utiles, pecorum instar conficiundo saccharo in molis agitantur. Quorum ingens quoque numerus in Brasilia iisdem laboribus summa severitate destinatur. Sin mitigentur imperia, insolescunt, sin durius ha

312쪽

beantur, in ossicio retinentur. Ad horae spatium ab urbo substrenuissimo Praefecto Hindersonio telluri expositus miles, qui supra ardorem regionis suo aestu agitatus, impiger,

avidus gloriae praedae, quae maxime militaria pectora accendit, cupidus, contra ipsa tormenta munimentorum , quae litus circumjacent, magno animo insultabat . Caeterum Nostri ex navibus continuis machinarum ictibus ita praesidiarios fatigarunt, uti invadentibus vacua loca relinquerent. Hindersbnius opportunum ratus ulterius occasionem prensare, eadem vespera magnis passibus ad urbem contendire. Contra tria Nigritarum millia, qui in armis aetatem egerant, primo acerrime dimicatum. Quorum virtus,

etsi diu advorso corpore pugnarent, tandem elanguit. Quippe corpora illorum primo impetu valida, si diutius urgendo

presseris, fluxa tandem cum mollitie sui caeli liquescundi . Cedentibus Nigritis, Lusitanus gubernator Petrus Cecerra

Menesius consilii inops cum non gentis militibus indigenisque, qui in subsidio erant, in fuga praesidium omne tibi

quaesivit, urbem vacuam victoris arbitrio reliquit. Inventa in urbe praeter cibaria S annonam militarem, viginti no- Iem aerea, sexaginta novem ferrea tormenta, naves majores, minoresque triginta. Urbs ipse edito colle sita nequaquam muniti, portum ipsam , qua introitus ex mari, munimenta praetexebant. Hindersonus urbem ipsam atquO aedificium, cui nomen Bengo erat, flumini inhaerens, quod ille locus aquationi opportunus esset, muniri jussit Lusitani valida manu impedire nova opera tentabant, caeterum. praelio aspero repulsi centum ex suorum de Nigritarum numero fato occubuerunt . Prospere hic cesserat Fortuna

e 3 belli,

313쪽

belli, verum ne tempus huic occasioni se subduceret, insistere ulterius novis patrandis facinoribus Ho te benio cόnsilium fuit. Insulari Thomae ejusdemque nominis oppidum sub nimium propinquo sole radiis verticalibus exusta proventu tamen sacchari fertilis est. Hanc petere, ipsum-.que veluti Phoebi cubile invadere Hotiteben ius constituerat. Victoria successit, in tamen nostrarum navium incensa plerique perierunt verum Nostris propter aeris intemperiem infausta Debellato hoste nova victoribus morborum incubuit cohors , quis plurimi aeris ferventissim insueti conficiebantur, atque ipse quoque Praefectus mortalitatis leges implevit. Regionem ipsam torridis vaporibus exitialem malignus admodum aer infestat, quique ibi habitant' Lusitan vix quinquagesimum anitum attingunt, indigenae longaevi sueti tam maligno aeri inde nullam noxam fe

runt . Ἀ

PRAELIUM ACRE INTER CENTV-

e IIIo CXLIV.

CI Rc Flevolandia litora se diffuderant quatuo Dunkerhanorum naves, qui spe potiundae praedae mercatoriis inprimis navibus insidias tendebant. Occursantem centurionem Veldmusium, simul junctis viribus expugnare tentabant taeterum ille extremam necessitatem plus

314쪽

esset , quam imminentem hostium ferociam contundere , aut mori per virtutem, simul militari, de horrida facundia suos affatus, ne Deus, inquit, si verit, uti prope litora nostra hostium violentiae pateamus, mori mihi ante quam foeda de citione me prostituam, constitutum est, vos quoque qui virtute humanum fastigium excessistis, oro quaesoquo, ne me non tam praefectum , quam commilitonem vestrunt, deseratis. Qttera vobis totiens imperavi, nunc etiam Oo, eis imperio uti possim, Neque multitudo vos moveat,plErunque parva manu victores fuimus. Ite alacresis spe pleni, me vel virtutis vel ignaviae exemplum sequimini. continenti ex .vio inti ferreis machinis ita intonuit, uti Praetoria hostium navis viginti de octo tormentis gravis ini menso hiatu aquam hauriret, profundoque absorbere tuta. Tres aliae adeo lacerae, ut vix portum attingerent. Nostra tamen navis etsi virtute superior, ita undique quassata erat, ut intra aquam octodecim ictibus lacera rimisque fatiscens, aegre auracta, juxta locum, qui indigenis Robbegat appellatur, pessum verit C aeterum Neptuni illos indigenas, no quidem ipsum mare deseruit. Omnes enim , uti meruerat illorum virtus letho erepti perennem cum vita gloria junxerunt. Neque ulla erit tam surda posteritas, quae tantos similesque heroes non in caelum debitis laudibus fe

315쪽

LICHTHARTII ARCHIT LASSI

CLASSIS INDIAE occIDENTALIS VIRTVS

EXPUGNATIS TREDECIM LVS ITA O FU

NAVIBUS ANNO, Io P, C XLV.

lia: Rege regiam autoritatem arripuisset, Nobis foedere nexi erant. Caeterum in Brasilia gens hominum mobilis ἐκ rerum novandarum avida, multa nefanda facinora petaoccasionem agitabat. Et nova pacis necessitudo facile illorum scelerata consilia tegebat Magnitudo sceleris, qua molitus sui Antonius Cavalcante ica, Mauritio polis senator, omnium ingenia exuperabat Quippe feralibus filiae nuptiis invitatos, Praefectos militareis atque urbanos confoderet immane ejus erat consilium . Aperto facinore ab uno ex consortibus, quem conscientia tanti criminis agitabM,Principes conjurationis fugientes manum militarem cogere, agros incendio foedare , postremo crudelissimi mortales cruore atque luctu omnia complere . Multa alia aspera de foeda evenerunt, quae, quia extra institutum nostrum , dicere piget taedetque. Caeterum uti terra potiores, ita mari tamen vicit fortuna Rei p. nostrae Strenuissimus Praefectus Llahthartius, cujus de alibi virtus memorata fuit, maria lustrare, surgentem potentiam Lusitanicam collideres, omnia boni imperatoris munia exequi Lusitanica classis fluxa fide ad rivum formosum centum d quingentos armatos homi

316쪽

nem coegerant. Tredecim ibi hostiles naveis octo suis magno impetu adortus Lichthartius, facile illas sudit, delevit, perfidiam virtute vindicavit . Neque ver levis illa belli tempestas fuit, ita tormentis horrendum in modum. saevientibus, ut confundi elementa viderentur, perpetuusque ignium fulgur, mugitus continuus machinarum, pilarumque violenti turbines cuneta turbarent' deniquo omnia ad terrorem ultimae calamitatis composita videbantur. Quatuor naves superatae, caeter incensae, vel in litus adactae pulcherrimum Nostris spectaculum praebuere virtute dc confidentia ut plurimum victores fuimus, insidiis cantum de perfidia a Lusianis circumventi. Nihil sanctius fide colunt Batavi, perfidia enim vincere magnum jure o probrium est. Non quod eaedem arte iisdem in promp tu non sint, sed quod tale crimen candor Batavorinnio

admittat'.

317쪽

ΣὸEum maritimum cum OHersi M. Ann 3439, 33

z maritimo besi in e Gallas b, HOEandos, Anno 47i sq. sub Carolo Turgundo, o Maria. 37

Vellam inter Flandrori moliandos Anno 483. ρ sq. Σ

318쪽

INDEX CAPITUM.

Fratam eum tisse Ducis medioceli, orium, se Lusitan a,An

Expeditio navat Iberandae obsidioni urbis Lugduni Batavorum , cum ab Hictanti undiquepremeretur. Anno I 74. ys

De expeditione Erita ica Hissaniam et esus, usiis unaae ih.

deratorum naves Anno 1 96. IOS

te prima versus Indiam navistatione praeliisque navalibus cum Lusι- uanu H Sarbam, Anno I ' .m duobus seqq. 117

Expeditio navaia, qua ab Auno i ς' usque ad iio Oliverius de P ora, totum terrari orbe trienniissati circumnavigavit, ejusq; confii Itu cum duabus Hictanora corbitujuxta Manilias. I 2

319쪽

Praelia Velitationes inter nonmillas nates classis Η 'anicae, HOL indicaeque. Anno i 98. λ'

De nobili , sed nou felici expeditione naiasilo navium, sub Petro

Doueta Praefecto maris. Anno seqq.

P. XXVII.

Legieri praelium cu ex Dinoia longis navibus item alis melitationes, Anno eodem iis C A p. XXVIII.

C A P. XXIX.

P=Hium Vo=bardi Harminii, qu Anno 6oi cum summo classis im- perio in Indiam missu uerat,cum classe Lusitavorum.

P. XXX.

Variae velitatione Spilbergit cum Lusitanorum πανδίκου. 0 36o I.

D. octo lovis boni navibus depressis velcorruptis Anno 16o2.

De pretiosissima Lusitano m navi,quam Caracquam indigetant,aia

p. XXXIII. Dederici Spino eum Zelandis navale praelium,Anno 1663. I I

Jacobi Heemihi hi cum Lusitamorum pretios sima corbita praelii-.

320쪽

Delium navale inter Petrum Cubiarram praefectum classis Hissaricae, multa um Zelandia Archithalassum Anno I os

p. XXXVII.

Malaccae obsidio , o praelium na vale inter Matelivium usitanos.

Gemina expeditio Gulielmi Hautainii, o Propraefecti Reineri Molui memorabile praelium Anno i6o6. 68

De nobili ma victoria Iacobi Heems er ii inaret Tartessiaco circa

Acerrimum praelium Georgii pigerru classis Indicapraefecti, cum e se Esderici modo . Anno I 62 . 38

C A p. XLIV.

Melehioris Kerchovii praefecti classis Batavicae cum Hstanispraelium navale. Anno i i 8. 39a

Tralium classis atavica eum Hissanis junctae contra Turcas praedo-3 De