장음표시 사용
11쪽
coronae gemini Soles, tergemini, virgae per nubes emtentae, irides lae , ω geminatae, adeo obseuris causis in- uotatae fiunt,Ῥt maiores nostra Thaumantiusfiliam, quasi admirationiae dixerint. E aotio ancipites Philosephiae quaestiones explicari quid eresint dignosti largitur. Medicina quomodo irides in oculis, vertigines, m eiusmodi morbos in homine mederetur, nisi ex resiam ono causes cognosteret' Eius ope multa in Piotara, Archi-D Iura publimiasunt inuenta. Venio ad Ῥtilitatem, iucunditatem ex ipsa admirabilitate. Haec enim sentia
ex Mathematices, naturalis Philo ophiae mixtura omta eH, quicquid utraque in se iucundi , admirationis babet, in se recipit, colligit. Hinc Geometricarum seculationum meritas innotesiit, nam quae Geometria fingit, in f eculatur, ipsa explicat, in lucem reuocat: unde ex his quasi fonte, mirabilium omnium profluit sentia . Ignis ex perspicui corporis obiecta, Solis
radiorum coitu generatur, adeo mali vi ex resia Bone,
ut longe parabolicae simonis vim exuperet: nam resiamo b tbet radiorum mnionem, multiplicitatem, qua caret refiexio, unde multo remotius, oe validior in spotest explicari. Specilla condit, quorum causo ex refraestione cognosiit, quae debilibus, caecuti entibus oculis accommodata, longius in per picacius dat omnia contueri,quibu privaremur,sere ipse visu orbaremur. Huius ope secilla quoque concinnantur, quae ad miraculum usque elongant visum. Fiunt imagines Ni In aere pendulae Nideantur, tam clare in persifici te ut nisi manibus
12쪽
PROOE, Wib- rngar, vix oculis creaeo , ut oculorum saliario, e pr stragi a Vidicini. Munc int , qu ne lectores taedio as sectamus, omittimus.De literaria igitur republica benemeriti viri eam ' utrer , amplexenturq3. Causa, quae nos de resiam oue adscribesim impulit, δεμit, quod videriemur ea de re Maiores nostros breuiteria alis scitanter per cri ssi, Vc Vectilis potius qu iam , quam arto Dudamenta ieci iste viderentur. Vnde indulgedum nobis erit, si humiliora haec tradiderimus: necesse enim fuit, Vt quantulacuuq; b inuerint uobis placerent,quia
bus non nisi noua in Memora placer essent.
13쪽
E FRACTIONvM principia, quibus cumalus cJuenimus, hoc libro explicabuntur. His problemata quaedam adnectemuS longe aliter, quam nostris maiori bus visa sunt, explicata. Errata si quae nobis visa sunt, non dissimulabimus, etiam doctissimorum virorum, ne errores in infinitum propagentur, noua si quae habemus libenter impertum ur, & si vulgaria, doctiorum tamen animos vellicabimuS, Vt ornatiora, cultioraq; proferant in lucem. lnterim definitiones quasdam audies , quibus in scρος tibus usuri sumuS
II N A A incidens es per quam fulgor Amiso si
emicat, vel mutichrum per mediam unius im
IILinea rest acta est per quam radiuN, vel imago per alterum imparis fers uitatis daphanum effundisu . III nctus factionis effutriusque lineae incidentis, ct restactae intercursus , in utriusque tenuioris , ct hebetioris Laphani com-ssvra . Linea
14쪽
IV Linea perpendicularis ea , quae stactionis pnnm per corporis centrum , in quo fit restactio ultra porrigitur, unde si lacus,
maris, aut vasis contenta aquae ob eruetur restactio , cenotrum illud υniuersi erit, ais vitri 'eculi, oculi, ei alterius con ilis tui ipsim corporis centrum erit . UCatheius es linea incidens per visae rei punctum, se eorporis centrum in rectum extensa, ut diximus.
V ΙAngulus incidentiae est incidentis lineae, se perpendicularis in restactionispuncto coitio. VII anguIus restaritionis ubi lineae restacta, se incidentis in punctor actionis coibunt, trans punctum restactionis extense.
Mdius perpendicularis super corpus altero minus j idum penetrat irrefractus, obliquus vero retorquetur ad perpen- dicularem. PROP. I. iD apparet experientia . Immittatur in pelvim aqua plenam vulgare astrolabium centrotenuS , ne maiori paratu refractionu auida perdiscendi ingenia remoremur ) erigaturq; perpendicu lariter. Et si possibile est, transeat Solis radiuS, vel candelae per pinnulas perpendiculariter erectas, & radius fundo tenus irrefractus permeabit. Si vero obliquetur regula in medio quartar astrolabij,expecteturq; Vsque donec Sol ascedat, & per pinnularum Oscula radium transmittat, non utiq; recte usque pertransiibit, sed ubi ad punctum venerit, ubi aqua cum aere coibit, deficit ictus, & incurvabitur, & oblique defluet, ad perpendicularem radium accedendo . Exemplum
15쪽
PEsto pelvis CDEFGH, astrolabium ALBI, transeat aqua per medium astrolabij, scilicet per umbilicum O, sit regula AB
perpendiculariter super aquam erecta , & transeat lumen per A transibit per A O B: robustum, tantum enim est illi virium,uta vehementissimo aquae occursu deflecti non possit. At si obliquetur regula IL, & expectes usq; donec Sol occupet pinnularum foramina, non recta me abit, sed in puncto O deflectitur, confinio uniusq; corporis AOΙ tenuioris,& L O B hebetioris, accedetq; ad perpendiculum A B, quum minus virium habeat,& infirmior sit. Ratio ex astrolabij fabrica pendet: nam linea IL recta meat, semperq; basis fundo aequi distabit, & astrolabij manubrium, dum in libramelo steterit, ad perpendiculu pedet. Res visasub hebetiori aeris corpare perpendicularis penetrat robusta, obl iqua vero dperpendiculari recedit. Prop. ΙΙ. HAE C est iam dictae contraria: nam simulachrum venies ex hebetiori ad lucidius diaphanum , scilicet ex aquis
ad aerem, non ut prius ad perpendicularem accedit, sed reflectitur,& in contrariam partem abibit. Propositio experimento etiam probatur. Haereat magnitudo colorata vasis fundo aqua pleni, mergaturq; in eo astrolabium centroienu S, eriga' turq; perpendicularis regula, apponaturq; oculus in summo,
16쪽
& per utrumq; Qramen coloratae rei venientem rmam au spicabitur. Recta obliquetur regula, & e regione pinnularum raminum res colorata aptetur sub aquis, intuentibus Qrma interit, & visum intercipit, videbitur enim visus aciem sublimius attolli. At si rem coloratam humilius submiseris, conspicies. Exemplo res clarior fiet. Sit pelvis aquae plena CDEFGH, mergatur in ea astrol bium A IL B M,centro tenus O. Ponatur res colorata in B,pendeatq; ex libramento astrolabium,per A B pinnulas videbitur coloratum. At si obliquetur regula, ut in I L, coloratum existens sib L, eius visus perit: nam regulae pars altera O L in sublime tolli videbitur, & coloratu ex repercusso oblique accepto submittitur, scilicet res colorata ivi, recte ad O venienS, non ampliuS in rectum extensa in V veniet , sed oblique fertur ad I, a perpendiculari se contorquendo, sic res existens in M, ab oculo I existente conspicietur. Anguli ingredientesiegrediente' semper aequales in refractione 'reperiuntur. Prop. III. CLARE etiam experientia patet, angulos ex Solis radijs ingredientes, egredienteSq; nunquam non aequales este, ut & Visus quoque anguli. Nam Solis radius si oblique ad aqua
17쪽
sertur, eius occursu collisus ad perpendiculum contorquetur,& si unde resilierit exponitur, eo,unde ingressuS est, reflectiti iri in eandem sedem a perpendiculari recedendo. Idem & de visit dicendu . Res conspectabilis sub aquiS commoran S, foras egre diens, ubi in lympidius diaphanum venerit, in eam partem in clinatur , quae longe a perpendiculari semota est, videlicet ad horigontem. Contra vero si oculus sub aquis esset, res vero in aere,rei spectrum ad utriusq; diaphani contactum veniens, ad oculum contorquebitur. Vnde non Vaga, & sine certa lege an gulorum inclinatio est, sed semper aequales vice S ingrediendo, egrediendoq; sibi mutuo seruant. Te vero, Vt rem facilius teneas , decet exemplo admonere.
. Sit aquae superficies quieta ABC, Sol D non perpendicularis, sed transuersalis cadat ipsi B,non in directum labitur ad E, sed alia erit, quam antea fuerat, quia ex puriori ad hebetius diaphanum venit, ideo haerebit perpendiculari, H B Ι, &erit B F. At Sol sub aquis existens in F, sursum veniens per B, non in G rectus me abit, sed in contrariam partem abibit, ab ipsa perpendiculari H B I: veniet igitur ad D, unde discesserat. Ide S de oculo dicendum. Re sub aquis existente in F, ac sursum perueniente ad B, quia ex hebetiori ad lympidius medium venit, a perpendiculari Η ΒΙ separabitur, ideo non ad G, sed ad oculum in D commorantem accedet. Contra oculo sub aquis in F & re extra in D existentibus, non veniet rei imago D re
18쪽
cta per D B E, sed ad F accedet, & sic conspicua erit. Quod anguli ingredientes, &egredientes sint aequales. Sit Sol in astro- labio D, in medio quartae, ad gradus non veniet ad E, ubi est etiam s gradus, sed accedendo ad H B I in F, erit 33, gradus . At existens Sol in F 3 1 non veniet a d G, ubi etiam 3 1 sed
ad D, ubi gradus s: Remanent ergo anguli in medio aequales G BD, & EBF ex lineis se decussantibus orti, ad inuice aequale S.
Imago rei refractavi ut occurrens, suo loco non videtur. Prop. IIII.
TEMPUS iam est refractionis accidentia vestigare. Ιnter prima referemus,quod rei stimulachrum refractum visui occurrens , nunquam suo loco videtur,& id quemadmodum fiat,ratione, & experientia demonstrabimus. Rationes iam supra exposuimus , quod visu S ex obliquatione refracti radij ex aqua progredientis in commissuris alterius diaphani aqua tenuioris rei simulachrum non videt in sui oppositione, nec illud recte comprehendit, nec refracte illud se compm hendere cognoscit, sed illud nec suo loco, nec in sua forma, sed alio modo, quam putat. Experimento Vulgari apparet, & a multis adducto,ex pelui aqua plena Capitur ergo pelvis alicuius profunditatis, in cuius fundi medio agglutinetur argenteu S nummu S. Inde a vase discedat spectator , quousque latere eiuS Obice, nummi imago intereat nam discedendo superior, accedendo vero humilior videtur , ibiq; si statur,mox in pelvim aquam si fundi iubeat& videbit iacentes imaginem ad summa aquae co-scendere,& ibi sua imagine conspicua demonstrare. Exeplum.
In vas CDE GH nummus B. visus existit in A. radius
19쪽
transiens per altitudinem lateris, vel marginem F D, pertransibit in L, nec tangit nummum in B existentem , nam sublimior volat: repleto aqua vase usque ad C E D summa, radius frangitur in I aquae superficie ex B, & inclinabitur ad oculum A: sicinummus, qui prius profunditate erat in conspicuuS,refractioni S Ope , conspicuuS euadet, nec radius ad I frangi putabitur, sed suo loco videri, quod nulli dubium esse potest. Urinatores,&qui tridentibus venantur pisces, non ubi eos vident ictus dirigunt, sed infra, nam si aliter faciunt, falluntur,& incassum laborant, ex refractione enim alibi quam sint, apparent. Imago repracta ad visum peruenit per rsetas lineas. Prop. V.
OV O D imago ad oculos per rectas feratur,ratio est, quod
fractione res ad visum veniunt temporis momento, at si in linearum fractione temporis mora aliqua fieri deberet,& rei latione per rectas lineas velocissime fieri non cotingerit: peruenit igitur ad visum per linearum rectitudinem . Praeterea in reflexionibus etiam imago ad obtutum per rectas velocisSime fertur, est enim rectitudo lucis cognata motui, quod & in alijs Naturae operibus conuisitur, & id quoque instrumentis ad id opus concinnatis rimatum est. Mergatur astrolabium centro tenus in peliri aqua plena ,& deorsum foramini coloratum opponatur, si centro obstaculum aliquod opponatur,peribit visio, a re enim ad centrum per aquas recta fertur imago, & si coloratum ita sub aquis locetur, & per foraminutum superi US Visatur. Si vero in centro sit obex, iterum & imago interi t, quia a centro ad oculum recte fertur. In
20쪽
In Vas aquae plenum CDEFGH mergatur astro labiu A IMcent potenus I, & signetur in ore instrumenti in oppositione visus M. &si oculus A videbitur per lineas MI, & IA punctus M. Si opponatur ob ex in puncto. I. intercipietur visus rei M, nam ex M in I, & ex I in A recte fertur pulictus M. Si imaginetur, vel signetur punctus in linea MI, & posito in aqua instrumento quouis loco obex erit in linea MΙ, & quaquaversus te verteris ex illius recta oppositione, nunquam M videbis, quia ex M ad I recta meat forma. Idem eueniet in linea I M. Concluditur igitur per rectas lineas venietem formam conspicari. Rei imaginem ad aquae summum perpendiculariter ascendere.
PROBABITVR id experimento,& aliter quam a maioribus.Astrolabium, cui regula transuersa sit, atque aliquo puncto notata, aquis paulatim mersetur,& continget re S maxime mira : nam ima regulae pars ex suo loco prodire , &sustolli Videbitur , nec tam male hominem feriatum reperiri arbitror, quin parte perpendiculariter ascendente confiteatur. Exeptu.