Quarta fen, primi [canonis]: de universali ratione medendi / Interprete Jacob Mantino

발행: 1555년

분량: 154페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

51쪽

gnales bibunt,ac lienosi sortia desiderat pharmaca. Ad haec siquis validum hauserit phasmacum, satius erit post illud dormire anteaquam peretur, quoniam tuc melius suo sungetur officio. Si vero debile id fuerit, satius erit a sumpto pharmaco non dormire, quoniam natura medicamentum id concoquet. Sed cum pharmacum incipit operati, utcunque fuerit, tutius est non superdormire, neque debet moueri super potionem pharma ci, sed quiescere ut ipsum natura amplectatur agatque in ipsum nam nisii in ipsum agat id in naturam non aget . Odorare tamen debet quae nauseam prohibent, ut centam, ciutam, apium.&citonium, terram lemniam rosacea aqua respersam, pauco addito aceto. si ob odorem pharmaci renuat illud haurire, claudat nares Debet praeterea, qui a medicamento abhorret aliquid arcon quod pyrethruma nonnullis esse creditur)mandere. ut oris faculiatem stupidam reddat. Quod si

vereatur ne medicamentum evomat extrema

deligere debet in post potum statim aliquod habes. adstringendi vim sumat. Caeterum his quandoque medici catapotia melle obuolutit, nonnunquam melle, vel Zuccharo decoctis, adeo ut nil tamento quodam oblinantur.

52쪽

Est quoque conueniens industria ea cera iniri. Ex industria adhuc est implere os aqua, vel aliquo alio, deinde catapotia, ut sunt, deuorare, aut aliqua alia industria uti totumque id ita deglutiat, ne a medicamine quis afficiatur. Decoctum autem debet tepidum potari. Catapotia vero cum aqua tepida deglutire licet. Ad haec qui pharmacum haurit,ventriculum atque pedum plantas calefacere debct, statim ipsum sumere Sed postquam animus

quieuerit,ambulet ac sensim moueatur quoniam huiusmodi motus satis iuuat, paulatimq; aquam calidam hauriat: quantitatem tamen, qua nec medicamelum soluat,neq; ipsum educat,eiusque vim hebetet,nisi ubi urgeat neces.sitas fluxionis alui detin edae. Potu adhuc aquae calidae euitamus laesionem pharmaci. Praeterea

qui calidi temperamenti est, debilissique constitutionis, d imbecillis vetriculi, vult pha macum sumere, debet antea bibere, quale est aqua ordei,vel vinum granatorum: it summatim dicam, aliquod alimen tu tenue facilis que concoctionis etriculo praeponat. At si noitas habuerit, satius est ut ieiunus pharmacuhauriat Porro qui aestate soluitur, febrem incurrit. Et qui pharmacum sumpsit, non debet comedere neque bibere donec pharmacustium

53쪽

suum perficiet officium, neque post eius solutionem dormire licet,nisi fluxum sistere volet. Et si eius ventriculus non sustinuerit inediam,

eo quod biliosus sit, facileque ad eum bilis 5-

fluat,aut quia iam diu praecautione inedia v-sus fuerit, tum debet exhiberi ei panis nauco vino maceratus, post pharmacum, ante pus gationem hoc enim fortasse adiuvabit pharmacum Necanum aqua frigida, sed calida abluere debet. Quidam dixerunt quod catapotia deuoranda sunt cum aliquo decocto eorum natura respondente, luti catapotia quae flavam purgant bilem, deuoranda sunt cum decocto sumiterrae, quae atram, cum decocto epithymi de filiculae, de id genus aliis, &quae pituitam educunt cum decocto centauri, Caeterii cum aliquod corpus siccu duram habens carnem aliquo forti medicamine euacuare volueris, ut veratro desi genus aliis, valida humectatione prius tendum est, cibis scilicet pinguibus Tandem fortia medicamenta purgatiua magnum minitantur periculum, ut est veratrum corpori nanque integro conuulsionem adsert, lethorici vero oorporis humores motu periculoso commouet, simul ad intestina trahit,quod nausea excitat. Cumque maximum infertur nocumentum ex potu alicuius

54쪽

alicuius laci aciae herba venenosi generis, quae tithymalli vocantur, ut est daphnoides, quam laureolam vocamus, vel pityusa,quam cebram Mauri appellant, id nCcumctum lac acetosum tollit adstringitq; Saepissime prς terea medicamen dimittit odorem in vetriculo, ita ut videatur ipsum me inibi remansisse. cui renadio quidem si farina ordei tosta, ob eius detersionem.nihil enim inter omnia quae bibuntur in lius est. Cumque iam diu pharmacum sumptum fuerit, necdum operari coeperat, tum sitieri potest ut ipsum evomat, de nihil moueat, sat . Sed si aliquid obstet, satius erit trajiceres quam mulsam ct eius syriapum, aut aquam an

qua nitrum sit dis lutum vel glandem supponat aut clystere infundat. Causae autem impotentia pharmaci sunt vel meatuum angustia a sua formatione, aut ob temperaturam, aut ex morbi vicinitate . nam qui resolutione quam

paralysim vocant, stupore attonito, luem a- poplexian dicunt,capiuntur,adstridios habent meatus, quibus medicamina debent transire ad illorii humores. ideo illorum solutio imbecilliori qdditur. Porro duo medicam etaso Iutilia eodem die porrigere ut metu plenu est, ita alieniana a ratione. au'dcunque etia pha

macum quod est proprium alicui humori, si

55쪽

contrario immersum inuenerit. Caeterii omne

pharmacum soluit primo humorem sibi proprium,deinde exi qui magis exuperat, tenuiorque est itidem de reliquos iuxta hunc ordinem,praeter sanguinem, quem quidem natura postponit atque custodit Attrahere praeterea humorem distantem difficile est. Adhuc si quis vereatur ne a pharmaco hausto superueniat ei inquietudo, nausea, is quidem duobus aut tribus diebus ante pharmaci usum debet vom tum citare cum decocto radiculae, et iisque sit. Neque salis copia in eduliis uti debet qui purgationem desiderat. Caeterum saepissam cum

pharmacii non soluit molestiam, nauseam,animi deliquiu,tremorem cordis,torminaque adfert,aut sudorem,saepiusque cogutu ipsum o- uomere. Quadoque tame sufficit sumere quae

habent vim adstringendi. Potus quoq; quae ordei tollit eius laesione,detergitque quicquid intestinis adhaeret.Et qui frigidae est temperaturae, cuius humoribus pituita praeualet, post pharmaci assiimptionem eiusque operationem sumere debet nasturtium, aqua calida elotum cum oleo. At si calidi fuerit temperamenti, si mal psyllium ex aqua frigida desoleo violaceo

56쪽

de guccharo albissimo, Iulei'. Sed qui moderatam habet temperatura, sumat semen lini de qui abrasionem intestinorum timet, armeniae flebam,quam lutum armenum Vocant, ex vino granatorum sumat. Porro his enarratis a

purgatione utendum est, ni eam sistere velis. Caeterum si febris quempiam a pharmaci potione inuadat,nihil melius aqua ordeacea Sy- ruptis vero acetosus intestina deradit postpo-m ergo debet,in secundum aut tertium diem, donec intestina sibi restituta fuerint. Porro qui purgatus est, balnea debet ingredi die secunda quoniam si quid relictum sucti cx humoribus,id balnea dissoluunt. Quod si balneis oblectetur, ac in deliciis habeat, indicio est quod eum Presiduo purgabunt itaque sine cum Quod si scias eum non oblectari illis, sed potius molestari,tum illinc eum auoces. Nec te lateat quod qui vetriculum intestina imbecilla habet,fortas ab ipsis medicaminibus, quibus vis purgandi inest, facultate solutivam adipiscetur talisque affectus in eo perdurabit, ita ut multis remediis indigeat quo adstringatur In senibus quoque metuendum est de solutiti, eius nocumentis. Praeterea sciendum est quod bibere aquam fructuum post medicamina purgatiua,fcbres, perturbationemque

inducit.

57쪽

Inducit. Multoties etiam post purgationem venaeque sectione remanet dolor in hepate, quem potus aquae calida tollit. In ortu etia canis, atq; in frigoribus maximis, non est purgationibus utendum. Idcirco satius est vere vel autumno pharmacum sumere autumnus tam ei rei aptior est Myems autem est tempus, quo nix in montes cadit Ner autem aestas subsequitur. Ideoque nysuuiatur in ea nisi quod tenue sed autumnus est inaequale tempus Semper autem non est sitiescenda natura ad pharmac quoties indiget lenitione. quoniam id in usum conuerteretur, eius tandem exitus ad perniciem ducet. Pharmacum quoque fortes vires dissisluit, eiusque temperamentum habet siccum Post potioncm autem debilis pharmaci parum mouendum est, ne eius vis dissoluatur. Inter medicamenta debilia benedicta, numerandae sunt violae 'uccharum. Et qui hyeme soluti uomedicamento indiget, velum obseruet austrinum, aestate vero septentrionalem . Aliqui tamen huius contrarium aiunt. Sed id quidem distinguere oportet iuxta varios na Orbos. Cumq; aeger debilis indiguerit solutiuo pharmaco, nihil illud operetur, nequaquam dobet is moueri: sed dimittendus est. Multoties praeterea ventris solutio morbum exci-d tat,

58쪽

Nier indicia quibus cognoscimus a accedere tempus quo alui purgatio sistenda sit, est sitis. Quod si purgatio perseueret, ritis non euenerit, non est cur timeas eam modum excedere. At sitis nonnunquam accidit non propter multam dc immoderatam purgationem, sed propter ipsum ventriculum nam si calidus vel siccus fuerit, vel utrunque horum habuerit, citissime sitiet Itidem propter ipsum pharim acum id et, ut si fuerit calidum exustitium.Itidem ob ipsum me humorem sibiliosus fuerit, ut satia bilis. Propter huiusmodi ergo causas non mirum si

sitis acceleret. Quemadmodum si contraria his causa contingant, nihil a ratione alienum crit, ipsam sim tardius se offerre . At cum sitim immoderatam purgationemque ninmodicam videris,lum omnino reprime eam, praesertim si nulla causarum velocis ac citς sitis adfuerit. In huiusmodi enim cum sitis appareat, haudquaquam differendu est. Et forte id quod expurgabitur,

59쪽

purgabitur tempus quo purgatio abscind&da sit tibi indicabit nam ubi ex satiae bilis pu

gativo iam purgatione deuenisse ad pituitam perspicuum fuerit, tunc excessum secisse nota- his Maxime vero sit ad atrae bilis purgationem res peruenerit. Sanguis autem solutus maximi periculi maximique momenti est. Caeterum si alicui tormina inventre relicta fuerint, recurredum est ad id quod in tractatione de torminibus dictum est. CAPUT EPTIMUM FENquartae Quonam pacto corrigendus sit assectus istius, cuius purgatio modum ex M. Vrgatio quidem redditur immodica, vel ob venarum imbecillitatem aut quod earlim ora reserata sint vel propterea quod purgatiuum pharmacum ora earum mordet vel quia corpus ex eo naalam acquisii sit temperaturam, sic de aliis id genus. Si igitur alui purgatio immodica suerit,ium sursum de deorsum extrema deliganda sunt,incipiedo ab ascellis cinguinibus, descendendo inferius ab eis i exhibendumque est parum medicamenti quod ex speris On-

60쪽

r R T AEstat,theriacam vocant, de philonium. sed re prouoca, si fieri potest, siue balneo, siue, pore aquae calidae,sub eius annis, e quibus caput extollat de si sidor admodum exuperauerit,propinae quaest jpant. De tergatur aulcra aut fricetur rebus astrictiuam vim habentibus, adhibeant hirque ex aquis odoratae madefactiones, ut sunt infusiones odoratae, iandali, campliora. succus fructuum partesque exteriores fricare atque calefacere oportet. Immo si opus sit cucurbitulae ignita cum scalpellatione sub costis, ac inter humeros adhibendes. si necessum fuerit, emplastrum ex farina ordei tosti ac adstringentes aquas ventriculo de visceribus superimponas Itidem olea adstringentia, ut melinum, mastichi num Aer quoque frigidus euitandus est. comprimit enim, acaluum sol ut A calido etiam: aere abstinendum : quia vires exoluit de odoramentis fragrantibus hi cosortandi sunt. stypticaque deglutiant . panem quoque exiccatum, quem Arabes chali chali, nos bis coctum

Vocamus, in O aromatico devorent,sitque t

te calidum. quod iam antea sumpseriti nem ex vino granatorum, genera cibarioruex farina ordei torrefacti confectorum, cortices papaueris contritas. Experientia quoque

SEARCH

MENU NAVIGATION