Quarta fen, primi [canonis]: de universali ratione medendi / Interprete Jacob Mantino

발행: 1555년

분량: 154페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

31쪽

queunt itidem cogimur uti croco in medica mentis infrigidantibus cor, ut ad ipsum perducat Multoriens adhuc aliquod medicamehabet validissimam vim permutandi aliquam temperaturam sed ob eius tenuitatem non adeo immoratur ut suum peragat officium tuo igitur oportet ei admiscere aliquid quod illud crassius reddat,detineatque,etsi contrariustiae actionis id inferat ut cum oleo balsamino ceram admiscemus, vel aliud, ut in eo in

bro tantisper detineatur dum possit fungi officio suo. CAp v TERTIVM aEN QVAR-tae: Quomodo di quando fieri

Ecem sunt ea quae rectum adserunt iudicium de uacuatione facienda: nempe repletio, vires, temperatura,

habitudines corporis . accidentia concumrentia velut ne illi, quem soluere vis, accideritiam solutio alui: quoniam in alui pro-suuio aluum soluere periculosum est ad haec aetates de tepus anni, aeris constitutio, regiones j suetudo in uacuatione, exercitia seu artes. Haec inquasi contra uaffirmandae euacuationis indice euacuatione quidem

32쪽

prohibebitiat.Vacuitas nanque euacuationem omnino prohibet. Itidem de imbecillitas cuiusvis trium facultatum . Verum quandoque praeeligimus debilitatem alicuius virtutis, potius quam nocumen tu quod sequi posset ex dimissione euacuationis hoc autem in facultatibus sensus &motus, ii confidamus rem periculosam corrigi posse cum acciderit itidem in cunctis facultatibus fieri debet Temperatura praeterea calida de sicca euacuationem prohibet. Itidem frigida lumida, quae caloris est expers,vel imbecillem habet calorem,

euacuationem vexat. Calida vero de humidaeam fatis admittit. Habitus autem corporis idem facit nam immoderata macilentia raritas corporis, eam impedit timore disi olt tionis virtutis ' ideo cum rexeris alique imbecillum macilentum, ita multam fatiam bilem in sanguilae habear, debes ipsi ea exhibere remedia,quae urina multiplicent, no euacuare ipsum: cibabiuque euhis quae optimum sanguinem generant, ad frigidum de humidudeclinantia. Sic enim fortasse temperamentum humoris eius corriges. Immo forte roborabis ipsum. tuc uacuationes tolerabit. Itidem neque sis praeceps in aegro evacuando, qui ex usu habet parum comedere, si euacuationem

33쪽

xionem euitare potes. Et qui supra modii ob esus prohibebis quoq; ab euacuatione, timestum ne frigiditas praeualeat, tum etiam ne caro venas Opprimat, easque inanitas claudat de suffocetur nativus calor,aut ad Viscera excrementa exprimat. Accidentia quoque mala ut proptitudo ad alii profluuiu quod Γιαζ οιαν vocanto conuullio, euacuationem vetant, de aetates inferiores integro incremeto, quipad terminum ultimi seni devenerint. Tepus

quoque aestiuum' supra modum frigidum,

eam non admittunt. Regio ad haec meridionalis admodum calida satis ei obstat,cum a ior pars medicaminum soluentium sit calida. coniuctio autem duorum calorum intolerabilis est. Adde etiam quod vires sunt imbecilles. laxae, calor exterior trahit ad se humorem foras, medicamentu vero intro: sic validus accidet tractus qui ad pugnam ducet. Septentrionalis quoque regio frigida adcin vetat, qui parum est assuetus euacuari,ab Uacuatione ctiam prohibendus cst. Itidem de i ii habent exercitia in quibus magna feri solet euacuatio ut qui balneis subnati,istrant, de qui onera fertit. de tandem in quolibet exercitio laborioso ab iiij endum est ab euacuatione. Porro scire debes quod ex qualibet

uacuatione

34쪽

uacuatione quinque desiderantur. Primum quidem, ut id quod euacuari debet evacue tur,post quam prorsus euacuationem alleva tio subsequatur, non lassitudo instrumentorum, aut caloris irritatio aut seb diaria id est ephemera , vel aliquis alius morbus qui subsequi solet, ut intestinorum abrasi per alui solutionem, de ulcera vesicae per urinae

euacuationem nam etsi id iuuerit, eius tuu mentum non percipietur immo fortasse statim nocebit,donec accidens remoueatur Secundo inspiciendum est, tu tendat,quoniam nausea vomitu purgatur. dolor ventris per alui deiectionem. Tertio, ut origo membrisit in ea parte ad quam vergit sicut se habet interna vena dextri brachi ad iccinoris affectus,non autem capitalis dextra que cephalica nuncupatur. Nam si in similibus errorem c O , miserit, noxam afferet Membrum autemper quod educitur, ignobilius esse debet eo,a quo vacuatio fit, ne humor ad nobilius tendat per exitiimque sibi naturalem id fieri debet, vi se habent membra urinaria ad gibbum

hepatis, di inteist in a ad eius Ocauum. Praete

ea inebrum per quod fit expulsio,quandoque est ipsummet membium, quo evacuati facienda est. Sed si in eo fuerit aliquis diuturnus affectus,

35쪽

I affectus, vel aliqua reces aegritudo, time lumque esset ne humores super ipsum transirent, tunc oportebit eos alio derivare quod sit co- uenientius immo qua loque veremur ne prae dominio humoris in eo aegritudinem pariat: visi ab oculo ad guttur repelletur fortasse enim in tumorem angina nos ducet. Quocirca in similibus sensim procedendii est immo ipsa natura quadoque simili fungitur officio euacuat per insuetam parte, cum custodire curet illud membrum quado est imbecille. β: aliquando id quod naturae uacuat a remota oppositaque parte ambiguitatem affert visi a capite ad aluum aut cruc plantam pedis, id expellatur nam virum ab uniuerso membro aut ab aliquo eius sinu id fiat, no vere scitur. Tempus euacuationis considerare oportet. Gal. adhuc dicit, quod in liuturnis morbis expectanda est concoctio,non in alijs. Qu id autem sit concoctio, iam nosti. Post

coii coctionem autem ante euacuationem exhibenda sunt attenuantia, veluti aqua hysb-pi aut satureia: semina Verum in acutis quoque morbis, praesertim quietis, cosenta neum cst coctionem expectare. Sed si mobiles fuerint,tunc conuenientius est evacuationem materiae accelerare quoniam laesioritiae ab eius

36쪽

ab eius motu prouenit, longe maior est quam

quae ab euacuatione ante concoctione,praecipue ubi humores fuerint tenues, maxime si in capacitatibus venarum fuerint, do ron ingrediantur membra. At si in aliqua particula humor fuerit deletus, haudquaquam moueatur donec concoctus fuerit, mediocre sui stantiam adeptus: ut ex locis propriis iam Posti. Itidem si non damus virtutem substen-iariisque ad tempus concoctionis, euacuabsemus quidem cum humorem,prius tamen cognita eius tenuitate de crassicie. Quod si cras. sui densus fuerit,nequaquam eum moueas, nisi prius ipsum attenuaverjs Indicat autem ipsam cralsitudinem nausea quae praecesiit, eladolor tensivus sub praecordiis, irtus apo stematum in viscetabus. saxime autem animaduertendum est in hac re,ne exigui meatus sitit obstructi de post haec omnia poteris aluus obiere ante concoctionem. Quinto vero co- templanda est quantitas rei quae euacuatur. quod quidem ad considerationem quantitatis materia virtutisque atque accidentatam quae post iracuationem remanent attinet. quoniam ii accidens aliquod euacuationem sequatur minus euacuabimus de eo quod e- uacuare proposuimus, nisi sperauerimus suc

currere

37쪽

ria evacuatur eradicaturque a suo loco vel enim per reuulsum ad contrariam remotamque,vel per derivatum ad contrariam proximamque particulam . Conuenientius tamen

tepus, quo id fieri debet, est, dum nulla est in

corpore repletio,iaeque humorum redundantia ullo pacto. Subiiciatur igitur ut a supremis partibus oris alicuius viri immodice sanguis profluxerit, vel ab haemorroidibus alicuius mulieris, immoderata sanguinis copia es-

fluxerit, cogimur omnino aut ad partem vicinam oppositam reducere de tunc recte reuocabitur materia,in primo quidem exemplo ad nares, in secundo vero ad locos,menses reuocando. At si ad remotam partem oppositam reuellere cupimus, tunc in primo exemplo per infernas. In secundo vero per supernas Venas, corporis particulas sanguinem euacuabimus. cum ad remotam partem fit uersio, non debet per duas diametros remoueri, sed tantum per unam diametrum qua

longinquior sit nam si materia in supremis partibus dextri corporis fuerit, nequaquam ad infernas sinistri reuocabis, immo ad eiusdedextri

38쪽

dextri insernas partes retrahes,quod prosccto

conuenientius est, aut ad sinistras supremas, si tanta fuerit distantia, quanta inter flexuram flexuram, dummodo res non sitit in dii bus capitis partibus. Nam si in dextra capitis parte materia insederit, ad infernam non ad 1inistram capitis partem trala es. Caeterii cum

ad locum remotum materiam reuellere intedis, mitiga prius dolorem loci affecti. sic enim

minor fiet tractionis violentia, cum dolor ipse trahat. At cum grauiter trahitur ad locum, ad quem trahere cupis, non propere importune fortasse enim huiusmodi urgens inse- statio mouebit materiam,eamque attenuabit, non trahetur,immo ad affectum locum facilius reuocabitur. Nonnunquam praeterea satis erit tibi retrahere ac si eam non euacues,quoniam ipsa retractio prohibet materiam conuerti ad membrum, quan uis non extrahat eam. Sola enim auerso ipsa sungitur officio proposito, etsi ea nihil euacues immo sufficiet tibi si usus fucris deuinctione oppositorum membroria, cucurbitularumque defixione, aut medicamentis quae rubificantia vocant, ut summatim dica, quibusvis dolorem inferentibus remediis materiae rursus quae facilius vacuantur, sunt quae in venis existinis

39쪽

stunt,mὁxque in inebris. artubus Maxima nanque cum difficultate ex his extrahi atque euacuari possunt nec fieri potest quin cum illis aliquid aliud evacuetur. Ad haec qui euacuatus est,no debet festinare ad cibos multos ac crudos capiendos quoniam natura eos incoctos trahet quod si aliqua vi cogimur id facere id quidem sensim ac paulatim sat

adeo ut ordinate res procedat, quod cor pus ingreditur sit optime concoctum. Porro vena sectio, est humorum aeque auctorum propria uacuatio . Sed propria uacuatio, quae debetur humori sua quantitate tantum exuperanti,aut sua qualitate corrupto, est aliud venae sectione. Omnis praeterea euacu tio immoderata, soler,ut plurimum,feb.indi cere. Cumque ex deletione alicuius uxionis consuetae aliquis malus subsequatur assectus,

eandem reuocare uacuationem, curatio ut

plurimum est ut sit aurium sordis aut narium muci detentio vertiginem induxerit, proculdubio eorum eductio eam tollet. Nec te lateat, qudd minus nocet relinquere aliquod residuum humoris qui euacuatione indiget, quam exquisite eum euacuare, vel aegrum eo perducere, ut vires debilitetur: quoniam ipsa

natura tale residuum saepissime soluere soIet. Et

40쪽

R T AEEt ubi humor in genere perseuerauerit couenienti aegrotansque eum bene fert,ne timeas exuperantia, tortasse eris coactus euacuare usque ad animi deliquium. Et siquis vires validas habeat, materia tamen humoria vitiosorum eius ad modii exuperans fuerit, uberrime euacuari potest . Sed qui vires imbecillas habet,humorumque maloru eius materia multa fuerit, tunc sensim eum e Vacuare oportet.

Itide si materia valde haereat, aut cum sanguine valide mixta fuerit, is semel euacuari nequit ut sit in coxedicem in articuloru doloribus diuturnis, cancro, inuet crataque sc

bie, diuturnisque tuberculis Scias praeterea quod alui solutio trahit a partibus superioribus, eradicat ab inserioribus. Expedit igitur utrique tractui conuenienti videlicet opposit'. conuenit adhuc post materierit quiete. Et cum materiae in superioribus partibus fuerint, ad oppositu trahit, a loco ubi sunt, eas

euellit. Vomitus vero, attractione &

uulsionem opposito modo efficit Venae sectio vero,varie se habet iuxta loci varietatem ubi sanguis existit,ut iam nocti. Ille praeterea minus euacuatione indiget, qui optimo utitur nutrimento ptimeque concoquit, qui regi ne inhabitant calidas.

Caput

SEARCH

MENU NAVIGATION