장음표시 사용
61쪽
comprobatum est, summopere valere semen nasturti trium drachmarum pondere. quod prius torres at, mox lacte acetoso subagite tur, log ab Arabibus dicto, o luatur donec coaguletur, deinde potui detur Cibus prae terea debet vim adstringet di habere,&niuerefrigerari, velut est vinum, succus uuarum acerbarum in id genus alia Ad retinendas etiam alui fluxiones multum valet vomitum aqua calida excitares, extremaque in ea ponere. Quod si gratia exempli, animi deli luto corripiantur, propina eis vinum. si id totum nihil proderit, tandem poteris utilis quae vim obtinent soporificam quae sunt valentissima remedia in tractatione de sistenda aluo cognita Medicus adhuc debet apud se habere paratos tum pastillos ac puluere stringentes deglutiendos, tum etiam clysteres, a corum
CAΡVT O CTAVUM VAR-taefcn: Si quis pharmacum solutiatim Si miseri: nou soluerat. Vin purgatiuum medicamentum non J i)Lirgau rit, torminaque ac inquietu- dinem capitisque dolorem , vertigi nem, pandiculationes, oscitationesve intule
62쪽
xit, recurrendum est ad clysterem ac glandos notas bibatque e mastiche re drachmas ex aqua tepida. tortasse iuvabit pharmaci ope rationem astringentium potus,vescique posteacitoniis, ac malis, ut qui os ventriculi de quod infra est comprimere valeant,nauseamq; sistant, iurgatiui pharmaci motum,qui sur sum sertur,deorsum reuocent,naturamque roborent. At si nihil clyster iuuerit, malaque a cidentia orta suerint, ut corporis tentio, oculi praeeminentia, motus quoque superiora petat, tunc haudquaquam poteris venae sectionem e- uitare. Qu'd si nec pharmacum purgationem fecerit,malique casus subsecuti fuerint,incide re quoque venam postea par est. immo etiam post duos aut tres dies nam nisi id fiat, timendum erit ne humores ad aliquas principc par
CAPUT NONVM aEN AE: de rei dicamentis quibus par dindiciis inest. Vaedam sunt solutiva medicamina, quae admodum vitiosa sunt ut helleborus, oenus tripolij, quod turbi vocant: praesertim quod vitiosum est de genere croceum itidem vi agaricum, non album neque
63쪽
purum ed ad nigredinem decliue sicut da phnoides, laureolam dicunt haec enim vitio a sunt, si quod horum sumatur, mala inde se citiuntur accidentia consentaneum igitur esta corpore quantum possibile fuerit, vomitu aut aluo expelli. naedicamentum quod ex viperis constat theriacen vocanto remedio exhiberi de multotiens potio aquae frigidae, sedereque in ea, pharmaci malitiam pellit, vetatque anhelitum ab eo corrumpi quae Omnia ex turbit citrino putrido inferri solent. ad idem valet quicquid credinem sua gluti nositate S lenificatione atque pinguedine infringit. Nonnuquam praeterea adest quaedam proportio inter medicamenta4 quaedam sin gularia temperamenta, ut scammonium quod quidem in his qui in regionibus degunt frigidis, nisi in magna quantitate sumatur, exiguam efficit operationem , ut in regione Germanorum . ceterum in aliquibus corporibus atque regionibus fortasse non oportebit substantiam medicamentorum exhibere, sed eorum virtutem Porro medicameniis purgati uis conueniens est adhiberi medicamenta odora, ut per haec membiorum viresseruentur . ad quod negocium medicamenta cordialia opti in valent, cum vitalem spi-d iiij ritum
64쪽
xituum in omni membro confortent de maior pars horum sua tenuitate de penetratione ad id conferunt.&quandoque coniunguntur duo medicamenta, quorum alterum cito, alterum vero tarde purgat suum humore, primumque cum suam compleuerit operationem, iam si
cundum ad suum humorem vi quada impulit, ac in ipsum egit, ct eius vim hebetauit, adeo' cum secundum postea suum agit opus,obtusi plane vigoris sit, mouent non perficiens. Admiscendum igitur est illi aliquid quod eius
vim incitet, festinareque illud faciat ut inri-bermixtum tripolio turbit vocant efficere solet non sinit enim illud longo torpere tempore itidem efficit si ea exacte commisceas. O- templari autem debes eas regulas quas de viribus inedicaminum simplicium , vim purgatiuam habentium, exposuimus, ubi de univer libus regulis simplicium medicamelorum sermonem egimus . Vedicamen adhuc purgatiuum quandoque sua proprietate digerendo, ut turbit,quandoque comprimendo soluit, ut myrobalanus nonunquam tamen lenitione,Vt genus ac rei mellis, quod Arabes si racost vocant quandoque lubrica operatione soluat, ut
succus pulicaris herbae, quae psyllion vocatur pruna. Maior autem pars Pharmacorii sertium
65쪽
iiii habet quid venenosae facultatis, de purgat,
donec vim inserat naturae. idcirco corrigi debent iis quae pellendi venena facultate habent. quae theriacalia renaedia vocant. Nonnuquam vero amaritudo, credo, astrictio, acrimonia que medicamenti, quam ponticitatem appellant, atque eius acetositas actionem pharmaci adiuuant praesertim si cum eius proprietate conueniant. nam amaritudo acredo addi- gestionem, acrimonia vero ad capressionem, de acetosa facultas ad incisionem, quae ad lubricum reddendum praeparat . Nec debent simul coniungi cum compressius quς lubricent aequis portionibus, ita ut eorum vires inter se aequales sint. immo aliud alio tardius operari debet ita ut gratia exempli, illud medicamen agat suam operationem ante quam expressitium, mox expressivum superueni ac purget quod lenitivum lenivit. seruata hac ratione in reliquis idem fat. CAPUT DECIMUM MEN UARTArrQuydnam hac de re aliό quaerendum sit.
commentario nostro de medicamentorum copositione, quem Acr badii inscripsimus quae r eda sunt medicamenta
66쪽
dicamenta tum purgatiua tum etiam leniti ua, siue epota, siue inuncta. id genus alia, ac illorum aetates. In tractatione vero de sim plicium medicaminum materia, quaerenda est correctio cuiuslibet simplicis medicamenti, de quo pacto eius defectui succurrendum sit, aequaliter potui exhibendum sit. Catapotia quo que antequam lapidis duritiem siccitate contrahat,deuorari debent. Neque ea dum recentia molliaque sunt ita ut haereat di lentore suo conglutinentur,deglutire licet sed cum desic cari incipient, digitis cedunt. CAPUT UNDECIMUM FEN
Vi propter suam naturam minus ad vomitu duci debent,sunt quidem omnes qui angustum thoracem, vitiosamque respirationem habet,sanguineoque screat hisparati, quicunque collum obtinent gracile, quorum guttur abscessibus facile corripitur, ventriculumque imbecillum habet, atque admodum obesi his enim alia purgatio debetur. Macilentis vero vomitus magis couenitrio eo nam biliosam naturam. Qui vero ob cosuetui dinena
67쪽
dinem vomitum euitare debet, sutat quotquot vomitum moleste ferunt,uel insueti . nam si validis vomiti uis medicamentis i euomuerint Ocyssime venae membroru respirationis scin dentur. in phthisina corruent. At si res fuerit ambigua, fiat periculum leuibus vomiti uis de si facile fert, poterit deinceps fortioribus uti: velut veratro id genus aliis. Verusi aliquis, cui vomitus plane prohibetur, ipsum euitare non possit, is praeparandus. ad consuetudi nem ducendus est . alimenta lenia atque pinguia luidae exhibenda sutat, a deambulationibus quiescere debet. postea vomitus sat pinguiaque ac oleaginosa cum vino bibat: ante vomitum optima edulia comedat, prς sertim si cu difficultate evomat Da fortas nocuomet, natura id recusante quod quide me lius est bono quam malo cibo adhibito cumque post cibum que pro vomitu futuro assumpsit euomuerit, comedere disserat, donec fa me increuerit, sitimque mitiget, velut cum
syrupo de pomis sine aqua. absque tales , de
syriapo acetoso haec enim nauseam incitat Cibus quoque qui ei debetur, est pullus gallina ceu pri 'paratus cum iusculo quod Arabes ad-rab agi nominant, postea babat tres cyathos. Quicunque autem acida praeter consuetudine
68쪽
euomuerit, in pulsu quoque aliquid febris ap- partierit, differre debet cibum usque ad meridiem antea tame aquam rosaceam calidam bibat. Qui vero atram bilem euomuerit pongia aceto calido madefacta, ventriculo superponenda est Cibus praeterea eius qui vomitu facere decreuit debet esse varius quonia si unicus tantum fuerit cibus, fortasse ventriculus cum amplectetur, recusabit reddere. post vomitum adhuc humectatiuum satius erit comedere uiculas, colurn borum pullos volatium non tamen ossa extremorum eorum grauia enim sunt, ac tarde ea ventriculus concoquit Ad balneas quoque se transferre debent. Climque vomitiuum medicam e tum biberint, currere ac deambulare, laborare ve debet: mox evomat, idque in meridie Ante vero vomitum debet oculos linamentis adhibitis ligare, ventremque valde leniter fascia obuoluere. Et qui ad vomitum parant, sunt eruca, radicula quae estur, edulium ex pastico sectum,quod tria vocatur, riganum montanum recens,
cepa, de porrum, d aqua ordei cum suo sedimento de melle, edulium ex faba confracta cc sectum viniimque dulce, amygdala quoque ex melle, id genus alia, repletio ex pane azymo oleo praeparato, melones, cucumeres,
69쪽
s. res eorumque semina, aut aliquid ex eorum radicibus aqua maceratis contusis. suo modo dulcoratis itidem de hermodactylus. Ille autequi vinum te uomat biberit, non debet post paucam eius quantitatem sed post multam id facere. ythus quoque, quod hoc Arabes vocant, si cx melle post balnea biba: ur, vomitum atque aluum mouebit. Ad haec vomiturus non debet ante vomitum fortiter madere quae coin edit. Caeterum qui validum medicam eiu avomiti utina bibere cupit ut veratrum, illud ei v. ius bibat, nisi aliquid obstet, transactis duabus horis diei, reddito prius alui excremento. quod si pena vomuerit, bene est. si vero aliquati spe labores, ii id fatis non sit, balneum ingrediatur, penna qua vomitum irritat debet oleo cyperi, Arabes alcannam dicunt,perun i. sit exagitatio atque molestia inferatur, bibat aquam calidam. oleum olivarum, siue sol uat, siue non. Ad id quoque conducit caleface
re ventriculum . extremas partes nauseam enim inducit. Cumque vomiti uti medicamen
tum iusto citius operari coeperit, qui euomit uic cere debet, optimaque odoramenta olfacere, extremaq; madefacere, Maliquid aceti bibere. mala atque citonia cum pauco mastiche sumat Nec te lateat motu magis,qui et ε
70쪽
s AEvero ininus vomitum inducere Estas praeterei ad vomitum tempus est maxime accommoda tum proinde si quis corporis naturalem habitum, ad vomitum minime propensum habeat, eo tamen indiget aestate tutius ei conceditur. Remotior quoque terminus a quo vomitus
sit, quoad primam e purgationem, est ventriculus, etiam sine intestinis. Sed quoad secuniadam purgationem, fit a capites reliquis par tibus corporis Attractio vero Lexquisiit eradicatio, ab inseris fit partibus Vtilem autem vomitum ab inutili discernes, si eum alleuatio excipiat, de optima appetentia, atque respiratio, pulsus optimus itidem Mahae virtutes re spondeant. quod a nausea initium sumpsit.
Solet autem magis vomitus offendere, quem ventriculi morsus vehemes comitatur . ext stio si medicamentum fuerit validum, Ut veratrum. luod cum sumitur, incipit primo effluere saliua, deinde subsequetur eam vomitus multae pituitae,&excretiones postea vomitus suens ut sputum morsus autem atque dolor manent,neque in alios casus permutantur,prς-
te ipsam nauseamin eius molestiam . fortasse
tamen venter soluetur mox hora quarta incipiet quiescere,&ad requiem vergere. Vitiosum autem illud,st,ubi vomitus no paret,iTO-lestiaque