Libri duo de theriaca et mithridatio ... italico sermone scripti, in quibus velut in tabula quapiam, vera haec antidota componendi ratio, breviter ob oculos ponitur, omniaque simplicia (quorum in hisce antidotis conficiendis usus est) solertissime ex

발행: 1576년

분량: 549페이지

출처: archive.org

분류: 약학

281쪽

eximi fauos plenos Melle. Primo ad exortum Vergilianum, quod est proprie circa principium aestatis:Secundo in fine a statis: Stertio in occasu Vergilianum, qui est finis autumni Palladius quoque clarius dicit, quod mense Iunio aperiantur alvearia Apum ad eximendum Mel itaque hi omnes autores excludunt vernum tem pus.

Sed facile huic quaestioni responderi potest.Nam dicere, quod Apes tantum ex floribus Me colligant potius homini b. ulgaribus, quam doctis conuenit, quandoquide non exsto lib. solum,sed multo magis ex frondibus hoc eliciunt. Nec existi- naandum Me esse succum ex herba vel flore ortum, quanquam in basii forti ubi herbis appenduntur ferme omnium, nescio quid dulcedinis depraehendatur. Sed quomodo e colligatur, satis dilucide exponit Galenus lib. 3. cap. 39. de Alimentorum lacultatibus,ubi ait, Alimentum partim exanimalibus,partim explantis sumi, Mesautem ad neutrum horum posse referri, sed in frondibus plantarum, quarum neq; succus,neque fructus,nec pars aliqua est illud nasci, esse eiusdem naturae cum rore: incolantum differens, quod non ita copios sum sit,

282쪽

DE THEROCI, sum sit, aut omni tempore, aut eo modo quo Ros decidat.In aestate quidem quando calor erat maximus,& nox secuta esset frigidior, Galeni temporib. taui copiosEd

cidit , ut audierit rusticos quasi ludendo cantare. Deus Melle hac nocte pluit. quia in arborum frondibus ac fiuctibus, in herbis eius, plurimum fuerat reper tum ab incolis collectum. Quique professionem faciebant explicandi causas physicas , referebant id accidisse propterea, quod pridie vi caloris Solaris multivapores e terra 'qua fuerant sublati qui primum bene niti&cocti ac depurati , superueniente postea frigore sequentis noctis , congelati, concreti in frusta.

propter grauitatem ceciderant super arbores .ali plantarum genera. Quod po tissimum in Monte Libano frequenter ac cidebat, ibique vocarunt et roscidum

aerium .Ex his luce meridiana clarius apparet,Galenti haec intellexisse,de nostra Maia

nate nititia, quae in Calabria alijs locis regni Neapolitani colligitur. Cum Galenus affirmet quoque,Materiam, unde Melgeneratur, esse sit mitem Rori, atque etiam

ipti Mannae,tantumq; in hoc differre ua- tu ipsemet Ros collectus ab Apibus, pro pter tran

283쪽

pter transmutationem ab illis acquisitam,

ob alias resi quarum plures uni qua Vna cum ore isto miscentur , diuersam postea formam assumit. De quo h clo'

cus non est plura scribere. cum tantum n Osrum consilium in hoc opere fuerit, diligenter pharmacopaeos instruere de cogni. tione omnium simplicium,ex quibus The. riaca conficitur Et tum iamdudum in anum habeamus peculiarem commentariunt de Maana, omponere Eumque quamprimum propter alias occupationes fieri po terit absoluere 'nterea legat studiosi libentum de Manna editu ui ante paucos ann0s, a clarissimo Medico Donato Antonio At tomaro. Iam itaque fatis sit scire, quod Melcollectum ab Apibus, nihil aliud est quam ipsa Manna nec necesse est eam de floribus tanquam eorum substantia solummodo sumi: sed in foribus, frondibus, faxis,

corijs, ubicunque ista concreta res con

sistere potest,colligi potest. Verum qui

dem est,in floribus, propter eorum cari tatem, magna ex parte, potissimu illos, formam calicam habent, diutius lis rere illam Mannam de coelo decidentem: eamq; ob causam apes fores frequentius petunt

quam frondes,in quib.facile dissipatur illas

gutta.

284쪽

DE THERIACA, guttae quae etiam intra arborum substantiam concluduntur, quo per occulta eorum foramina penetrarunt qua postea incisa iterum foras emittuntur quod nostris teporibus in Manna vulgo Si oretata, id est,co, ac ta,fieri manifestum est. Unde Cithysus commendatur ad Mellis generationem, quia cum flores eius per multos messes durent,continuo rorem vel mannam Apibus suppeditat:&ob istud alimentum diuturnum non ita facile in morbos incidunt:qua ob rem Agricolae ad Apiaria multum Cithys serunt. Et hoc pacto ut mihi videtur, Varro intelligendus est. Habet autem Cithysias aliud quoque in se commodum ad honum et generandum, quanquam me

lius de Thymo proueniato nam quol

giore tempore in planta hic Ros siue anna commoratur , eo plus etiam de ipsius qualitate assumunt, propterea Thymus, Serpillum, Origanum, Rosmarinum, CO-ronaritim,& aliae similes plantae, cum sint frutices odorati,& stomacho omnibusque principalibus membris utiles atque ideo loco Condimenti ac Medicamenti usurpentur, sequitur Mel quod exi ore super ipsas cadente consectum fuerit, esse opti- suum mam aliquid in se retinet de illarum plan-

285쪽

Zara I. Iaγplantarum qualitatibus contra vero quod ex venenatis stirpibus colligitur lethalefieri sole quale erat ex Heraclea Ponti, eo anna tempore quo florebat Aconitum de quo Dioscorides 6 libro de Venenis. Atq; eam ob rem et ex Sardinia amarum e- rat, propter Absynthium ex quo Apes illud collegerant, utileque erat ad cutis vitia, qua magis quam dulce Me abstergebat. Eadem causa est quod Manna in quercu-hus reperta praeseraturali; omnib quae initio nilibus amaris colligitur: inter quas deterior est ista etiam quae prius concreta in apla Fraxino aut Orno,postea per violetam incisionem ex ipsorum truncis rursu naextrahitur:Nam quia cum ea proprius arboris succus crudus cinconcoctus adhuc commistus est, qui non facile a nostro calore vincatur&mutetur, diu propterea in

corpore haeret, efficitque ut ille liquor qui alioqui lenis est&sine molestia corpus evacuet,fiat molestis imus,&naturam violentissimam non aliter ac simplex purgans divenenosum quodcunque aliud, suscipiat. Sed nimis longe diuertentes, ad propositum dubium alterum reuertamur, qua

ratione scilicet Mel in vere collectu a Dioscoride

286쪽

D ΤΠYRIACI, scoride potistimum commendetur cum tameia, secundum alios scriptores Agricu turae, notum sit quod semper alijs potius temporibus, quam in vere illud colligi solitum fuerit. Sed responsio est in promtu. Nam si adortum Vergilianum, quae Pleia de quoq; vocantur, primo loco Me coli gitur,&tum finis est verni temporis, dici adhuc potest Me n vere collectum & qua quam initium aestati attingeret, idem tamen vernum Melerit nam initium unius temporis similem habet qualitatem cui fine praecedentis Vel dicamus, Dioscori 'dem intellexisse et vernum, id est, quod

illo temporis pacto ab Apibus erat pri

naum elaboratum collectum vero postea cum esset plenum maturum nimirum intestate. auae ratio mihi non displicet: nam si statim Melanitio veris exime emus, aut

etiana paulo post, in hyeme illud apes e

laborarunt quo tamen tempore herbae nullius sunt momenti propter glaciem niuem in quia tum stolides deciderunt: quemadmodum in Thymo obseruaui mus in Apulia , ubi tanta copia eius crescit,quod ter per totum annum ad comburendum satis habeant Qtii postea quotannis nouos ramustulo, capstula plena storibus

287쪽

2 m m in irauoribus semine profert, quod tam ese menita exiguum est, ut sere visum effugi at. Quare Gai. quoq; propterea et ex calidis a siccis herbis collectum laudat, qui partium est subtilium & magis penetrat,&in pituitosis ac frigidis corporibus in sanguinem conuertitur, bene nutrit: in calidis veron biliosis non in sanguinem purum, sed in bilem mutatur Palladius igitur non male in mense Iunio voluit Melesse accipiendum , quia tum certi sumus Apum alvearia esse plena: tametsi ille non affirmet, hoc esse inter alia omnia optimum, quod tamen nos coniectura assequi possumus nam in vere irincipio aestatis elaboratum est. Diximus supra de notis Mellis laudabilis: nunc addamus signa deterioris Liuia modi facile inter cadendum in terram ab rumpitur, nec nitum permanet, unde vel nimis crassum vel dilutum nimis esse statuendum est, aut quod diuersarum parti

um sit nec aequale Quod qui diligenter

conssideret, eo certius ita esse cognoscet, quia reperiet in summa eius parte innatare partes quasdam crassiores, interdum hunMdiores, quae non solii inter se, sed etia

cum reliquo melle non sunt ei uiae natur

288쪽

DE THERIACA, quae multae cerae admistionem indicat que- adi nodum si humidiores partes assinthu'

morem quendam crudum , excrementosum qui diisti ili me a calore humano

concoqui potest adesse monstrant. quod eoniastis tale erit,sicio solum guttulae aliquot eiusmodi Melli sint admist sed uniuersum humidum dilutum sit. Cui vero Cera, aut Propolis, aut illa pars qua pes fauos inter sese a glutinant, Erithace vocatur, admista fuerint , quod apparet ex consistentia crassa, quae in superficie aut media eius paste fluitat, non blum bonitatis expers est, sed quoque deterrimum habebitur. Cum

Mel plane nullam externam qualitatem e

uidentem,neq; in ipsius partib., nec sapore retinere debeat. Vnde quod supra modunna hymum sapit , quoque improbatur, notantum quando ad conciliandu illi saporis acrimonia, ut supra diximus, Thymus admisceatur sed si naturaliter quoque sapo rem odorem Thymi nimium refert dia indicio est Me esse adhuc male coctum non recte transmutatum ab Apibus, di potius Rorem adhuc vel Manna, quam pium Meldici debere. Neces enim est ab apib. in omnibus suis qualitatibus mutationem lsuscipere, si reuera Meldicendum iit hac

289쪽

rIBER I. 2ρ cum primum super herbam album fuerit, redditur deinde rubescens, &ex aquoso&sit,ibili fit tenax, corpulentum&viscidum:

ex implici dulcedine fit dulce simul

acutum: atque saporem quem ex herba ac sumsit,ex qua colligitur prorsus perdit, aut

saltem obscura quaedam qualitas, quae est exigui momenti, lemanet: ideoq; Galenus cap. 6 libI. de Methodo curandi Vnde hec desumta sunto ut vituperat Mel quod ni inium saporem Thymi habebat, ita laudat alterum quod ipsius exiguum tantum indi. crum prae se ferebat, nam indicio erat hoc esset a naturam propriam mellis mutatam

&ex Thymo collecturam Reliquum est ut dicamuS de aetatem el- lis, ubi notandum, non placere illorum o-

pionem qui me quam vetustissimum haberi poterat, assumebant: idq; ob eam rationem, quod saepe expertiellent, mel quod quamuis prae se tuis et aliquam persectio nem, postea tamen in Thericacam assumtu acquisiuisse saporem vini, ideoq; satius esse tinius accipere eiusmodi, quod longa experientia durabile, non corruptioni obnoxium esse obseruassemus, quemadmodum de vino diximus. Quae quid ipsorum ratio admitti posse si talem et reperii retur,

290쪽

,rem suum naturalem sine omni mutatione. At Galenus , qui talia ad artem Medicam pertinentia diligenter xplorauit, ostendit se non potuisse unquam mel aliquod, quod non tandem factum fuisset, nonnihil amarius, postea, propter coctionem quae despumandi causa fit, maiorem adhuc amaritudinem acquisiuisset. Quanquam manifestissimum est, etiam sine coctione, spacio temporis ita fieri amarum quod Galenus ipse quoque obseruauit in quodam melle Attico praestantissimo quod ipsius pater reposuerat, quod tamentalem amaritudinem contraxerat, ut Ponticum mel etiam ex Absynthio collectum. videri potuisset. Idque semper amarius&quasi nigri aias factum, at non multo cras

sius fuit, quod signum & quidem no exigui momenti persectissimi mellis esse solet. Nam, ut ipse tradit,mel istud quod in Chersoneso prope fanum Protesilai reperiebatur, quanquam longo tempore conditiones Hymettaei mellis seruaret, nihilo minus progressu temporis fiebat multo crassius, inaequalius Galenus itaque quando ad sum imperatorum Theriacam parabat, cum adesset magna copia mellis aetatis cuius.

SEARCH

MENU NAVIGATION