Libri duo de theriaca et mithridatio ... italico sermone scripti, in quibus velut in tabula quapiam, vera haec antidota componendi ratio, breviter ob oculos ponitur, omniaque simplicia (quorum in hisce antidotis conficiendis usus est) solertissime ex

341쪽

Z I. inrando,ut natura sine impedimento suas actiones perficere possit. Quam eandem ob causam sepe etiam Elephantiaci primum correptos curasse constat. Nam cum humor corruptissimus, qui totum temperamentum destruit , in. naagna copia per uniuersum corpus dit Fusus sit, Antidotus haec expellit istud malui. partim quia sistit fluxiones humorum,par tim quod prohibeat corruptionem sangui. nis.lmo Galeno teste in fine,de arte curan diad Glauconem,Emplastri modo imposita ad eundem at sectum utilis esse perhi

betur.

Lien quoque inde non parum utilitatiscapore potest. Nam duxiciem eius emollit, paulatim consumendo superfluam humiditatems sordes, quae in ipso collectae sunt, liberando de aliis omnibus obstructionib.Sumitur autem cum Oxycrato, quod sit paratum cum fauis ipsius Mellis, quem admodum laudatur ab Hippocrate in libro de Ptissana. Renes mundat, abstergendo ab omni sorditi e terrestri ac dura materia. Imo lapides dissipat, dissipatos expellit. Da

tur cum Mulso.

342쪽

DE THERIACI, diu in difficultatem urinae insuper ulcera&lapidem curat. Ad quae datur cum decocto Petroselini aut Apij. Prouocat muliebres expurgationes, ac suppressam fluxionem haemorrhoidum, aequod dignum admiration e

iacti constringit superfluum fluxum tam mensium muliebrium quam haemorrhoibilum cuius rei ratio est, quia huius Anta- doticium sint variae facultates, subtilia reddit dissoluit ea, quae propter suam rasia sitiem exire libere nequeunt, quoniam nimius fluxus oritur ex debilitate virtutis, instaurado vires eu rursum restinguit, hoc pacto facultatem continentem reddendo

validio in

Iuuat quoque expulsionem scelus ino tui in quo casu pariter sicuti quoque inmensium prouocatione datur cum pasiaso aqua mulsa, in qua prius is decoetum Dictamnum Cretense aut Ruta. Qua

titas in his&prioribus iam commemora tis affectibus est Fabae Aegyptiae. Auxiliatur quoque omnibus taxionibus reumaticis,quae saepe corpus non sine aliquo periculo inuadunt, cum crebro ad pulmones delabanturis subitam estici

343쪽

' Z Is VR I usant sui cationem mandem ob causam Theriaca optimum est remedium in Podagravi alijs omnibus articulorum doloribus : ut tamen sumatur post augmen tum, cum peruenerimus ad statum 4rius tamen opus est, si aliquo conueniente lini mento dolores mitigemus, deinde Theriacam bibendam praebeamus , quia consumit humores iam affluxos, qui se suere possent,inde diuertit. Sed potissimuprodest , si saepius usurpetur bona adhuc existente valetudine, praecauendi causa. Nam superfluos humores absumit,

uniuersum temperamentum mutat. Et

quanquam obseruatum sit , alia remedia quae per os Podagrici assumere solent, prohibere fluxiones humorum ne adpedes delabantur, tamen cum non omnem

eorum copiam auferant, possunt in catis a esse alicuius maioris mali, prout fluxio ne aliqqod membrum principale uiuersiauerint quare Theriaca remedium est

conuenientius.

Neruorum etia opitulatur affectib tam dissensionibus quamcontractionibuS,rursum e calefaciendo,&relaxando, quead modii et resolutiones inebroxu,na suscitando calor natiuum spiritus ad Priore m ori m

344쪽

eorum statum reducit,&membris consue. tum motum restituit. Quartanam curat, modo regulas necessarias observemus. Nempe ut primum peracta coena vomitum cieamus . sequentidie ad Melancholicum succum vel tram bilem dulcedine quadam imbuendam Otur succus Absynthii bibendus , tandem duabus horis ante accessionem exhibeatur Theriaca Qui modus a Galeno felici, ter admodum fuit experientia confirima' tus. Contra autem qui intempestiue illavii

fuerunt, ex una quartana duplicem et secerunt,atque ex duplici triplicem a ut saltem duplicem reddiderunt difficiliorem cura- tu,vel etiam aegrum ad interitum perduxerunt, quemadmodum Calenus in I de arte curandi ad lauconem cap. I l. docet. Id

que ideo accidit, quia eam in principio vel augmento uniuersali febris exhibuerunt, cum regulariter non nisi in statu vel declinatione dari possit:cuius rei exemplum p ponitur a Galeno in Eudemo Philosopho quartana laborante, in libro de praedictionibus ad Post humum cap. a.

In febribus utilis est, adimendo illis tremorem,rigorem frigus itemque sedando vomitum biliosum,qui in principio accessionis

345쪽

aut quaterpaulo ante inuasionem data. v niuersam febrem sanat, modo in ratione victus nullus error committatur. Galenus . Meth. Medendi cap. .propter internos abscessus exhibetTheriacam,

quia eos inhabitum resoluit,&adiuuat eorum disisipationem. Idem Galenus eadem utitur ad emaciandos obesosi corpulen

tos. q. Method in edendi cap. IF . Ac ne in minimis etia rebus omnes eius vires recenseam , dicam cum Galeno ad Pamphilianum scribente ,eum, qui velit ita commendare hanc Antidotum, quod usi talos etiam quosdam assectus sanet, ut dolores aurium, hebetem visum di auditum. laxationem uuis non solum ea non lau

dare,sed parum illius existimationi tribuere,nam hac ratione illam alijs Medicamen- non ita magni nominis,quae etiam istos

affectus curant,aequalem faciemus Nam sit Theriacae ad morbos maximi mometi depellendos facultatem inesse dicamus, qua re non etiam ad leuiores valeret λConcludatur itaque, hanc Antidotum esse utilem ad omnes istos affectus, quibus frustra alia remedia fuerunt adhibita:Cum

inpegravissimos quasi desperatos mor- s bos,

346쪽

hos,Theriaca victos suisse constet, ut dici possit, eam saepe numero non sanitatem, sed vitam propemodum aegrotanti resti tuisse.

IN GUA ET A TE,

qt o tempore sis The

ria sitscurior.

A P. XXXVI. EsTAT adhuc nos explica re,quod non omni tempore in eademquantitate Theria' ca accipi debeat. Cum enim, L .g debitum spacium ad eam di

aerendam habere poterimus, pondus ipsitus erit unius nucis cum tribus cyathis A-Quae:sim minus temporis nobis concessum luerit, propter occupationes quae crebro accidere solent fatis erit qualitas Fabae Au-Πyptiae,cumrasobus cyathis Aquae . Obseruandum est praetere quod ieiuno ventriculo, quando cibus sit bene coctus , nullum repletionis indicium assit, eam

347쪽

in t Quantum ad anni tempus, semper e am usurpare praeterquam in aestate possumus. Nam cum propter anni constitutionem tum corpus nimis sit calidum. itidemque Theriaca calefaciat , illius v-sus non sine manifesto periculo concederetur. Quare etiam non conuenit,in reaio

nibus natura sua calidioribus, quemadmodum sunt loca Orientalia. Quo ad aetatem propter eandem ratio nem, neq; conueniet in media aetate, Quae nimirum sua natura ipsa calida est, nec in calidis temperamentis, nisi raro, pauca quantitate surpetur. Omnino autem pueris interdicitur: nam hoc Antidotus longe superat vires eorum,&ideo tenerum ipsorum corpus diuoluit,& spiritus extinguit instar olei superflui extinguentis lumen lucernarum. Sic Galenus vidit quendam puerum altera nocte posteaquam heriacam sumus se mori , quoniam cum eam non pollet digerere, accessit corporis fluxu extingusAt optime conuenit illis, qui ad aetatem cecit nantem tendunt,4 sene miti appro

pinquanto qui saepe illamis in notabili

348쪽

DE THERIACAE, Quantitate, neque cum aqua sed vino acci mere debent: nam hoc pacto corpus ipsoru languidum flaccidum rursum contarina- eur,, pristino vigori restituitur,calorque nativus deperditu, debilitatus instaura

turi

ANA CEPHALAE Osii es pilogus eorum,quatam exposita

sunt

C A P. XXXVII.

O Ni scriptores consueueriit in fine suorum Commenta- riorum breuiter inuasi per umina capita colligere, quae prolixe cum multis rationibus prius tractauerunt Idque ultimo loco faciebant, ut doctrina ab illis tradita melius inmemoria retineretur. Quod in nocnostro scripto quoque utile futurum esse

putauimus,quo tanquam in una aliqua tabella sese offerat, omne id quod agendum

349쪽

ist Aetius quidem ostendit se velle breuiter proponere ea, quae spectant ad compositionem,&a Galeno pluribus fuerunt disputata:sed quemadmodum is qui Medicis potius quam pharmacopoeis ista scribebaci multa misit,quae si dixisset lectoribus grata esse potuissent.Nos itaque imitantes A tium, adiungentes ea quae ille omisit,c5- simplici indicantes suum delectum, parteque eam quae accipi debet, inuale succedaneum illius loco, si nondum legitimum inuentum est,ponendum sit quae sola doctrina de hoc Medicamento sufficere propemodum poterit pharmacopoeis ad absolutam Theriaca confectionem instituendam,ea tamen conditione, ut prius nostros hosce Coin mentarios quoque pelle gerint,

I minae,corpulentae, non ν

uida captae in fine veris,prala paratae,&coctu eo modo quoi diximus.

350쪽

i donec caro aspinis separetur,&cumpa ne probe cocto caro in pastillos redueatur,&Trocisci ad umbram siccentur.

TRO CISCI, litici.

Accipiatur una Scylla messis tempor ouando sine frondes stipite esse apparet, succulenta, non la in terra creuerit, cui statim effossae superior cortex tactur , ipsa sermento recenti obducatur,4 in clibano coquatur. Si fuerit satis cocta, conteratur. cum farina candi-2ssimaEruirusii, quae parum pondere distet a Scylla, redigantur in Pastillos, qui adumbram ut Viperim

siccentur.