Libri duo de theriaca et mithridatio ... italico sermone scripti, in quibus velut in tabula quapiam, vera haec antidota componendi ratio, breviter ob oculos ponitur, omniaque simplicia (quorum in hisce antidotis conficiendis usus est) solertissime ex

발행: 1576년

분량: 549페이지

출처: archive.org

분류: 약학

61쪽

s drachmas, quae faciunt s. uncias, i dimidiam libram in secunda classe in quatuor simplicibus duplum reperiemus. nam nimirum libram in tertia octo Media camenta similiter unam libram faciunt: dein quarta itidem, quanquam Medicamenta sint sedecim hemq; in quinta, tametsi simplicia sint et . In sexta continetur libra v-nius sexta pars in8. simplici b. Coniectura itaq; manifestis is est,& admodum verisimilis, minime Andromachum voluisse mcuarta classe pondus constituere unius librae sex insuper drachmarum, quod accideret, si in ea i7 simplicia collocemus. Eodem modo ineptum videretur in sexta classe esse nam unciamin se drachmas, ae pondera sunt eiusmodi, quae saepius lincompositiones, quae casu sunt, conspiciunt ut non in illis quae sunt licet ebres, qualem Andromachus omnibus suis numeris absolutam conficere studuit Praeterea illud consilium Andromachide quaternario fuisse apparet, quod tota Theriacae

massa sedecim libris compleatur, an vinos rationem subduximus, omnia quae

ad illam accipiuntur, libras q. bessem coastituunt, quae sunt,pius libridus tertis parteo, id est, i libra excepta tertiaillius parte.

Quam

62쪽

r in astra I ca

tertiam partem vinum in quo gut uuntur, implet, sed quia

Quam mi&lacritantum vini non satis est, sed requiritur adhuc una libra nam vini erit omnis una& di, midia libra,vel circiter, secundum petitiarii Pharmacopo 4 ita in uniuersum erunt sex librae, ad quas, i addamus io libras, ellis habebimus numerii 16. libraria, in quo si aliqua erit varietas, in causa vinum est, cuius pondus ita exquisite definiri nequit, sed solertia artificis hoc committitiar, qui plus iblius quidem addere debet quam existin atmediocrem Antidoti consistentiam requi rere,propter causa sirperius indicatas, ita varietas sedecim librarum non adeo est magni mometi. Verum tame hoc loco ali suis

dubitare posset, tametsi Andromachi suis set institutu obseruare ista quaternarii proportionem no tamen verisimile esse, quod statim de quarta classe in sextam haec trans positio fieri debeat, quonia in medio adhuc

relinquitur magnus numerus simplicium, nec viati iuxta alterum positu est. Quae sane dubitatio non omnino ratione carere videtur. Sed respondemus, hanc transpositio nem non esse factam ex quarta in sextam, sed ex quarta m quintam deinceps ex

quinta in sextam classem. Quod inde pro 'bari

63쪽

criptionibus, unica hac excepta Sagapeum collocatum sit in ultima classe,&perculiariter in Theriaca Andromachi filii descripta a Galeno , quam etiam descriptionem multi ex recentioribus sequun-ltur,4 demonstatur Aetium quoque hanc secutum esse, qui 3 libro eam exponenS, in ultima classe collocauit agapenum, quod in sua quoque Theriaca facit Damocrates. Cumque Sagapenum postremum simplex fuerit is catalogo . quintae classis , facile potuit dimoueri ex primo loco sextae retrocedendo ad finem quintae , cum haec duo loca postrema sint finitima, de mutuo attingant: hoc modo classis octo simplicium . tantum permansit, altera deci . creuit

incis. Atque hoc ita fieri posse , ex ipso-m et Galeno colligi potest qui inter se comparans descriptionem Andromachi patris AElij, ait, filium eam descripsisse de versibus patris in solutam orationem reduxisse, ut obscuritas vitaretur, Womnia fierent euidentiora , ac docet nullam inter utramque esse ad iam dis .

serentia quam dosim piperis longiri nigri, cum pater longum collocet in secundam classem

64쪽

D E RE RIICA, Hassem illius ponendo drachmas , nugrum autem coniungat cum ij quae sunt in

quarta classe accipiendo 6. drachmas. Andromachus vero filius contrarium facit sumendo 6 drachmas de longo, nigri et . Nec in alijs inter se differre videntur, nisi quod Galeno nitrum videtur, quare Andromachus filius nominauerit Calamentum more Romano Nepetam, cum alias ubique secundum consuetudinem patriae suae, Graeca vocabula usurpet. Quod si Sagapenum in descriptione senioris Andromachi debuisset in s. classe poni , esset in

hoc quoque differentia ponderis interipssim iuniorem,quia hic in sextam cla sem reponit, ex sententia illius Sagapen quatuor erunt drachmae, de huius Ierotantum duae. Quod si tempore Galeni alia praeterea differentia in his duabus descriptionibus fuisset,proculdubio ipse quoque eam silentio non praeteriisset, cum plura

sepius alia non tanti momenti notauerit. Sicuti nomen Romanum Nepetae, inter alias graecas voces usurpatum. Dicendum

itaq; sici alijs rebus nullis praeterquam in pipere longo nigro discrepent, mani festiss.signum esse quod in reliquis sint concordes. Quod si vero varietatis plus adhuc

65쪽

ZIBER I. ιγ reperiatur, necesse est unam vel alteram descriptionem non esse persectam Andromachi autem senioris descriptionem non esse mendosam, nequit alia ratione affirmari, quam eam versib elegiacis esse conscriptam , qui, ut Gai quoque asseuerar, minus possunt deprauari quam soluta oratio. Non esse quoque mendum in iunioris

descriptione ratio comprobat,destinata ex veritate duarum proportionum iam dicta

rum. Vnde potius dicerem errorem esse in senioris heriaca, nec admitto, versius non posse facile mutari. Nam qui versatus est in lectione Latinorum Graecorum poetarum, non blum unam atque alteram dictionem, sed integros saepe versus a propria sententia autoris esse mutatos, facile deprs. hen det, sicuti apparet quoque in Mithridatio Damocratis unum versum et se mutilum, & ob desectum unius dictionis Medicamentum quoddam esse sublatum, alii sunt ibidem inqui b. post paucos versus eadem simplicia repetuntur. Facile itaq; contingere potuit, ut in versibus Andromachisiantis accideret mutatio, cum in carta alicubi rubra vel rasa forte fortuna sit versus restitutus, ex imaginatione Graeci alicuius

hominis curiosi di quod Galeni tempore adhuc

66쪽

adlinc correctior textus legeretur, ita

dio, utSagapenum in sexto ordine ponderum conspiceretur. Nec solum ita in Theriaca iunioris Andromachi posita est, sed in illa quoq; quam Gal describit in lib. de

Theriacae usu ad Pamphilianum, secundiana sententiam senioris, ubi haec verba leguntur.Sed haec antidotus, cui nomen Galene impossitum fuit, id est, Tranquilla, a primo a re Andromacho, hoc modo describitur. Hoc dicit Galenus, describens postea Theriacam, reponit agapenum in sextam classem , tum dicat hoc fieri ex sententia Andromachi, qui primus eam c posuerit, n5 potest intelligi, nisii de se more: quia hic vocavit eam Galenem id est, tranquilla,vipatet ex initio suae elegie, in 3.versu: Tranquista haec hilarisil suo pariter erena

Nomine, o c.

Cum igitur tot testimonia Galeni habeamus,quibus nostra coniectura cofirmatur, nullam video subene causam,quare ultimus ordo no debeat conssistere ex octo simplicibus, ponendo in eum Sagapenum non

quinto. Sed hoc facientes ultima quide proportione restituunt, sed contra quinta labefactabit, quia cu ea constet ex 24. simplicib. auferentesinu restabunt tantum 23.Quare necesse

67쪽

i nil durius' emendare ditas res in textu aeco, attamen sit non apparet vero ab hoc re, propter multas ratioties, in Sagapeno, e quoq; in hoc altero no propter causianiem poterit: eritq; illud simple. Quinq; so-um, qui am greco textu Andromachi repe tur vltim uexit. Non tamenegauero hac

ecundam transpositionem illa potius in Oniectura positu, sed ii ratio quoq; iuolam it, eaq; fatis, fricax inde reddet quoq; cori .ec ira satis certa. Hoc etiam confirmat de- taptio Aet ij lib. 3 qua ex Galeno sum sit 'ut quide describens Theriaca Androma acceptam ex libris Galeni, non tame in

m nlb. couenit ea neq; cuilla Andromachi atris, neq; altera itroq; filii. Vetu tamen, luantuluspicari licet, ea potiis qua Andronachus filius posuit, cogitat describere di- ieriam tamen ab ea qua hodie sub hoc no-lial ne apud Galenum reperitur. Nam intorian altera patricia 6 solii differentia es, tuo ad piper longii: nigrui qua sola agno ut Galenus , ac de ea supra locuti sumus, e etiam in aliis diiserunt. Nam ii . classet,etius adiungit piper albu, aut ipsius loco C a tertiana

68쪽

ng AER Ca, tertiam partem illius quod maxime nigra

est, faciendo hanc . assen, dei8. simplicibus in quinta vero adiicit Acoruni quae duo simplicia apud Galenum nec in senioris nec iuniorisAndromachi deseriptione re

Desutur.Praetereassim placia eo ordine apud Aetium, no sunt dispostata quemadmoduna apud Galenum. Sed si hae rationes alicui

non satisfacerent, sunt adhuc aliae desumtae ex variis fundamenti S, quorum unum oritur ex proportionibus, quae accipiuntur i radibus primarum qualitatum medica- entorum quae ad Theriacar accipiuntur: alterum est ex proportionibus quae uniuntur ex secundis qualitatibus : tertium lex proportionibus quae circa consistentiam tvel massam totius Antidoti considerantur, tametsi praeter haec Malia sint fundamen- ita, ad quae diligentiis respexit Andromachus. Sed nos relictis prioribus duobus tanquam difficilioribus, & quae alibi tracta. ridebent, agamus de tertio, quod faciliu

intelligi poterit. Notandum itaq; est, cunari. Andromachus vortierit unius sormae efficere totam massam Antidoti, neue in posterul

esset vel liquida nimis vel compacta sed mediocris consistentipatq; simplicia ideo paratim arida,partim d-b

69쪽

t I. ro,diligenter admodum obseruauit ut in- erutrumq; genus simplicium idonea reineretur proportio, eaq; in singulis clasibus erat obseruanda plane eodem mo-lo,nam absq; hoc si osse a on a qualis mac Antidoti, quae esset forna e mediocris ha-rberi potuisset, quod artinicium tanti est momenti, praesertim in Antidotis celebrio-lcibus, ut inegligatur, nunquam fermentatio integra absolui, aut una quaedam imitis sorma de tot simplicibus , per quam unum altero non praeualeat, sed ter tum quippiam inde emerga constitui po- est. Ex illimauit itaq; Andromachus semper mediocrem inde consistentiam posse dixtare. si om nia simplicia Theriaca ita par-

trentur, ut quarta eorum pars esset ex di

. Volubilibus, reliqua partes aridorum. Vt inter omnia simplicia a- ctio reactio, liquida penetrado quasi per . psam substatiar malse, secu adherentes trainerent quoq; pulueres, ferentes ad diuer ias partes hinc inde debito tempore ad iu- tam fermentationem perueniret, quasi amnis minima portiuncula naturam saperet niuersi, totum compositum nouam appellationem , qua exprimeretur ipsius Natura simplex,una, , ut ita dicam simi-

C a laris,

70쪽

DE THERIAC q, atris, ascisceret. Commiscuit itaque A dromachus farragino in simplicium curri proportione quadrupla inter dissolubilia&arida, non solum considerans totum simul corpus, sed ad eam quoque ac commodando singulos ordines vel la sic huius compositioni. quam proportionem praeterea obseruauit in ponderibus. innumeris simplicium. Nam omit so iam primo ordine, quod tantum unicare, troci scis nimirum Scylliticis constat Secundus ordo, cuius pondus ascendit libram unam, continet re uncia Opii, succi diuolubilis, quae est quarta pars librae, in totum habet quatuor simplicia, de qui b. unum deu luarta pars': ex liquidis, ditii sunt quae teri debent Te rius ordo habet . simplicia, de quibus duo, id est quarta pars, sunt succi, nimirum succus lycyrrhi aD opobalsamum, 'eu- qua sex sunt arida in hoc quidem adnui uerum pertinet Quod si pondus perpenderimus, duo isti succi conficiunt simul tres uncias, tota classis est unius librs, itaq; hac classe eadem proportio, qui in secunda

Obseruatur. Idem patet in quarta: nam de ζ16. simplicii, in illa, quatuor, Myrrha, Cro cus Thus. Terebimhina dissoluuntur vino, duode-

SEARCH

MENU NAVIGATION