장음표시 사용
141쪽
pua, pti forma, aut affectus, aut facultas orois es et , orro ex vitioso corporis habitu laguere animam ac laeminem sponte esse maluin, sed ob prauam habit id Malum esten Fen corporis, rudem educationem, ac proinde nec imbrem uiuo . rebere turpia vituperari,professus quidem est Pluto iri Pi- Timaeo Aristoteles autem, secundo de partibus anima , . . um ipsius animae vires, materni sanuuinis sequitem, '
Feriem existimat Qui rursus primos histori
laum innuit, instrumentariarum partita figurationem sol, in animae moribus accommodari ac proinde ex illa re'
ondito, hos cognosci Hippocrates etiam iri libeo de pqui , Vrc, regionibus, ait, eos qui plagam Sepheri '''trionalem incolunt, aut etiam montana loca aeresiis S tentriona iami esse moribus praeditos: Asiam auteni reeionibus caeteris longe clementiore existere in eaq; omii, mi
mam tum mitiores, tum ad agendum promptiores es magnifice co/ic,o optimam Asiatici coeli temperie: haberi tamen i mqn imi Ii magis imbelles homines,qin Europa In summa ego, pecies' mores hominum ir,plerund natura regionis sequi calido autem frinido humido, sed si plar ocrates, quibus cubiti vena veteres enim arteria et Furibun los es vocabat venas vehementem ederet pulsationem eo si librum: hi homines furentes existere:& merit quidem Na
uentur artera aer furentes autem alcis iracundos caloris ori S abim lai pdundati essicit. Stupidos vero graues &plaro tem faedoreat
peraturae frigiditas Hippocrates tam oluit rioris 'et 'piet fraham irascibilis appetitoripii partiqui eae Aa gitatricis vires facultates, corporis tepe atur ad
rere,ateli illari omiaino sequi Nec secus Plato ex tertrae diuersis habitationibus,ex vario spiritu , . insolationibus ac denim ex varietate utriment rum iron olum ipsorum corportu, sed animorum etiam profi-
142쪽
tetur nasci diuersitates: temperamento .s ipso(qdsul in vino citra intelligere oportet interueniente. Quare pueri qui-,duode nassai citra duodecimum annum prorsus vino intera MupVince 3 secundo de legibus: idq; ne in furorem agatur Pro' Tm; uecti, autem, ut ipso viantur, permittit quippe quod ariet aduersus ace bitate senectae remedio sit,amm qi W-Rββ - rores discutiat ac deni duriores mores emolliat. Et- enim iuuenilis aetas calida est,ac multo, serta sangui-Vin f thrum cotta senilis, frigida, sanguinis inops Propxq
satur escenti aduersatur maximb. Iam vero ne inexercitu per-hm mittebat Plato vi vinum gustarct milites , necue in ciuivino vii, serui: sieuti neci, principes me administrdi
te rempublicam ne 3 iudices, ne rei breuiter, qui et
cum impe re aliqua essent cosultaturis, nimirum veluti quidam ratanim ecta tyrannus animae facultatibus iniperet. Sed ne interv ix ',s aut exercendi corporis aut tollendi morbi gra '' si inermisit unquam vini potionem: ne Pixem noctiadum liberis navanda esset operata Pro virili autem esse enitendum singulis,ut alimento,studiis redisciplinis simulo vitium fugerent, revirtutem ipsam capesserct, idem professus est. caeterum qui cunctos homines virtuti comparanda idoneos, qui nullum iustitiae amantem esse arbitratur(quod est nullum naturalem finem
statuere viri hominum naturam ex dimidio latum cognouerunt. Nem enim omnes iustitiae hostes, nevo ne amatores nascuntur, ob corporis tempetat
ram utrici tales genitis Ac san e qui talia astruiat se
inde petunt quo videlicet iure quispi/m 'h'-
min sece oviu(scilicet respondebimus nos omnibus hoc nobis mei' a' a ' amplectamur bona ambiamus,amemus: a
143쪽
edhiae, genitum ne sit tale,an minus Scorpios enim. Pli langui,viperasis necamus, quum tamen a natura inon sua sponte, talia creata sint. Primunt etiam maxi-naum is Deum non genitum Plato asserens, bonum tamen illum esse pronunciat, nos iis ipsum talem ab aeter Deus nem tranitare,non ex seipso bonum effectum natura duce co munivi, amamus. Prorsus enim nullo unquam temo ', ' m.
pore genitus est, omnibus saeculis increatus sempiter 2 nus , existans. Merit itaq; malos odimus, usam curimali existant, necdum praemeditati Bonos uicissim situ natura,siue institutione redoctrinassiue honesto tae exercitio probitatem sint alsecuti, recipimus atmamore prosequimur Qu'circa Stoicos admiror', si stoladasura homines uniuersos ad virtutem adipiscendam habile. MCMoi Iesse 'pinantur, sed ab aliis quibus cum vivunt a recto
umnium hominum prima geniti sunt, a quibus nide rarum non prauata tuerint,ante e nullum alium habentes Vide m n imis etiam pueros complures, iisdem paretibus orto, ''μ ab eisdem praeceptoribus educatos, iisdem a aliment vlos natura tamen quam longissimi inter se differre Qtio quidem quis per Deos flagitia edocuit Reperies enim paucos admodum pueros natura ad virtus oro P 'et ' pensos, sed a parentibus&psameis ad eam militas, et
crepationibus j conuerti et fit
aum. o, quidem erudita stimus Posidonius refuta; DAcapit in nobis ipsis intestina quaedam vitiorum seri si et ''xqnquaui ignita os delitare: nee . h.
cauere, variorum incrementum restin tuere, coer
cere se opus Non enim ut fert Stoiccuti opini.
totum extrinsecus ingruit in nostros animos vitis se Cosue, o Fixari niminie ipsis vitiositioinines causae habent Oilod MnPom t*3 riniccus aduenit,togeminuet est. Proinde sarib is pq quo
su*tudine praua accedetne secundumpartem risin 'μ'
144쪽
ratione carenteni praui reddimur: falsiis autem opinionibus secundum intellectricem partem imbuiniur. Sicuti dua bonis, synceris is viris instruimur, opiniones quidem verae sunt: mores autem laumani. At in cogitatrice animae parte,intellectio stultitiaq;, ratione maio- Imperies incri minoris i euariante; corporis teperatura sequuta eq*mmi tui Ipsae autem temperaturae,primam in utero generationem,& cibum probos succo parantem ,habet aa Temperies cariorem: at viae mutuo sese adaugent, fouent. Ca-ii a lxacundopaidanan; exempli gratia, tempei es, iracundos facit.
- Inde rursus iracundia ingenitum calorent accendit, ta: iurar inneum reddit contra qui mediocri temperatura coiata naediocriter commoti animo,a probo succo; istinendos proficiunx,
de Natui alibus facultatibus,Liber L,- V adoquide sentire remoueri secundum uelictis nem propria animalium sunt,auget Pi is c mu verb,&nutriri plantis etiam comunia, ni cu animai eum in erunt,ticia priora quidem,animae poste- ora verb,naturg ipsius opera querc ani-Nam eta malia ipsa si il&ab animalca natura gubernari di-Aium carisse cimus: stirpes a sola natura. Quiaquam his etia alia mam einari, ri' uestetatricem aliquis tribuere haud immerito poterat,m ' in illatii sensitrice, quae animalibus inca Porpime, dispen Aquini corpus aliquod ab iis sub quibus ante fuit in
cati a solarea nullo est innuitatum, quiescere id dicimus. Quod si in Altinuo abiis recessit eatenus id moueri. Vbi igitur cor,h ud et pus ipsis ni ab una in ali eram qualitate mutatur, ut ab
Hieratio, herationem vocamus est is, num motus genus Alterum genus in corporibus iis est,q risitum mutant Cuii 3 - xenebi latio nomen est. Atq; ii quidem duo motus simplices reprimi sunt: auctio verbo diminutio, ex his co
mitu positi illa quum ex minori maius sit: iis quum ex ma-
145쪽
iora manus ypria scilicet uti obici seruata fontia Ais
autem duo ab his motus sunt, generatio&corruptio Genuatis.1ila quiderii ad substantiam productio haec illi coiitra in Pu ria omnibus iis motibus communis est prioris statusam mutatim: sicut e diuerso quietibus,prioris status conseruatio. His praemissis inquiredum iam nobis est quot
quae naturs sint facultates, tum quod opus edere sing i ta earum sint natae Pori si opus appello quod iam prum factum, tu completum per actionei est: veluti sangui
raena, carnem,neruum . Actione autem ipsum reuum me
Eleiam ubi cibus fit sanguis, passivus quidem cibi actilius vero ipsius venae sit moliri: quam actionem lecebit tibi appellare naturae opus, non tame opus ipsu i actonem. At mali quidem tam vena, Treliqua rimas licularum singillae,ob certam quandam temperima quam P-xtrae quatuor sunt qualitatibus nactae, hoc vel illo modo 'ph videntur egere. Quaquam Aristoteles attes iosum, is
Siccum funaidu pro patientibus iis subiiciunt quum amen satius fuisset omnium particularium au ar ira qi citrumducere. Nam tametsi in lain alibus &' rpibus ealidum refrigidum magis aperexcuti sui facultas, in relatione ad aliquid intelliditur Vi-h rei du i minusqua cin actionis ipsius potentia est ausa desti 'q uidest potetia quo in relatione dicetur ad aliquid nimirum causa quum sit. Cuius quidem rei it uis domi laguasi calaa,ita ventriculo concoctricem ii coria ira'
pulsatoriam dicentes. Incipiedum tam nobi ab ,
sipperibus est, si certa ratio e uia, T&que
146쪽
cultates fuit inuentur fumus Singula nancta opera, ad Petra corpo aliqua orocedunt actione. Hanc vero omnino aliqua hisini ex aces praecedit causa. Ergo naturae opera dum adhuc in v c scit ;*x estatur a fingitur animal omnes corpi sim poemticulae . Edito vero in hacem commune ininanibus a rurae opus est, earum ad magnitudinem perfectam per rauctio Postea vero,etiam ut omnes perdurent moliri
dii a no Actiones quae tribus his operibus respondet,necectio, aucti, nu sario tres sunt .vna. s. cuid generatio, auctio, mu ri- tio Uerum ueneratio,simplex actio naturae no est, ea
C ' i erationes formatione composita Siquidem lete cari oportet, eae Sissim Veri in ipso ne e
Auctio, iit enatur animal. Auctio verb solidarum ac iam forma-xarum animalis particularum,augmitum,ampliatio pNqxxitio xii orium latum de profundunt est. At nutritio, itiden pari bus appositio quaedam est, sed sine ampliatione. Er o primo omnium agamus de ipsa generaraone. Urmet ei in uterum,aut etiam in terra femine statis quibul- 'mήqm da, i, temporibus multo conflantur partes eiu qu DP - φ . su stantiae humiditate, siccitate,calore, fri aeteris i omnibus,quae haec sequutur,qualitatibus hoc est tactilibus at iis etiam quae gustu odoratu, Lolliaeq)He si diiudicantur inter se differentes Q Socircau privm VJ PV iii, Melementare alterationis facultates requiris, ait, eae sunt humiditas siccitas, caliditas ct frigiditas . Si vero Hiii conssa eas quae e his inter se mistis nascuntur, tot lane omia M. I in animali erunt, quot fuerint in eo sensibilia elemense Li' ' 'rum' t, Iide similare particulae quas Dinitrum in prini
2 animulis generatione Natura creat,vs generatrii te;
mim teratriceq; potentia. Proprium autem uniusculut putes steris corpus , si ab eo uenas, neruo arterias C eueris, similare simplex is, at si compositionis est expers. caeterum sit qua organa ex geminis constat tunicis, sed limplicibus , dissimilibus, horum ipso tunicae elei aera sunt. At diveras tunica in tua quaedam altera-
147쪽
trix vis est, quae ex in struo sangui ne eam particulam generauit. Itaque altera trices facultates in omni anima tis genere tot membratim erunt , quot habet in se elc-Mientare particulas. Sed reactiones Iprias cui membratim priculae necesse est eis , quemadmoduli sus. At alteratrices naturae facultates, quaeviticulares sunto miles unicarum reventriculi,et intestinorum, uteri iubstantiam, qualis est, effecerunt: compagem vero formam is, formatrix quaedam virtus effiavit, quae ars optima existens, tam consulto Martificiose compingit singula,ut non possim aliter se habere melius. Sed ne ut faculta auctrix ,deest iis qui gestantur in utero vis nutrix Sunt tamen eo tempore altera trita vis formatricis potentiae, veluti ministrae quaedam nec iustinent ipsa prima partes Ubi vero perfecti magnitudinem animal est adeptum toto postqua editum ci tempore, vsh ad aetatis vigorem auctrix virtus dominatur . Auxiliatrices revehiti ministrae eius sunt. alteratrix futrix auctricis autem facultatis est proprium,ii omnem partem proferre solidas cor, partes,quas elementaresosimilares, simplices , appella uimus: id quod solius naturi proprium est nitanus. Nam quae a nobis extensa sunt, sicut una dimensione id pariuntur, ita minuuntur reliquis . Quare iis quae auperiis tur necessaria mutatio est: de quada nonnihil dicamus: emimia quod innutrimenti affluit specie corois eius quod nutritur,omni parti assigitur, actioridem ipsa initritio est causa ver huius ipsa facultas. Et alteratio quid hic quoue ipsitus actionis genus est non in qualis erat in gelieratione . Ibi iam ciuitas non erat postea factum est os: in nutritione vero, ei quod iam factum est, id quod affluit,ffcitur simile. Ita non minerito alterationem illa a nominamus generationem hanc assimilationem. Ergo generatio,auctio, nutritio primam turpe onerum ac veluti ea otia sung quare etiam effe-
Asteratrices facultates tot inee sit lis animalibu , quot
Aucti, facissistas quando uimulentur illi. Aiaci scissa, talis propria. Aligere secunduin trinam di
mensionem, solius naturae ea opus.
Augescentibus nutritionem esse pernecessitisriatii.
148쪽
ctrices horum facilitates primae principes t tres sue rint. Desiderant tamen tum ipsarum inter se, tum alio rum ministeriit A quae quidem generatrix, auctrix l;
des, serent, dictum iam est. Quae autem matrix facuINutricis facul tas requirat, nunc dicetur. Ergo quum actio huius fatalia opus est cultatis assimilatio lit, nec fieri possit, ut assimilenturali in diiqnrum nititetura inter e vita nisi societatem aliquam, o A
e' e tioneq; in qualitatibus habeant Iccirco primum quem
iuri nec quod animal quocunq; cibo nutriri potest dem, de cc quibus nutriri pol, iis vlic protinus . Aldhuius necessitatis causa pluribus alterationis nutrimenti instrunientis uti: animali cst opus Nast eX pane aut lactuca,aut beta fiat sanguis,umusta sane ineratiore Crgana ibitur. Quae quidem una est causa , cur musta sint ad Mi 'est usterationem nutrimenti insistula organa Alacra i excrementorum natura quibus excipiet is P URcuandas,secundum quoddam ita corpore particula naintai menter genus est destinatum. Est maliud tertium gemis instri riuri ioni in naentorum,pro bonis succis undiu per totum corpus seruieuximi deferendis,tributum. Alia nand organa idoneu cui ue , drum i rarticulae nutrimentum alterando praeparant. Alias paran excrementa, alia transmittunt, alia suscipitin , alia expellunt,alia salubrium succorum in omnem partem ferendorum sunt viae. Quae omnia viaius nutritionis pratia sunt a natura condita. Porro nutritio ipsa ad
'Im id quod nutritur,ein quod nutrit assimilatio est quam
scit per assinii necessari praecedit semper agglutinatio sicut Stanc ini*n morie appositio Postquam enim succus is qui omnem anima lis palliculam nutriturus est, a vasis excidit, in tot m
et Titi eam primum dispergitur Mox adiungitur Dein agglu
tionem ab agglutinatione, sicutio agglutinatione ipsam ab assimilatione, hinc constat, i in hydrope qui-dcm,humoris sat appositio, non tamen aggllatinatio in cuce aut,adhaerentia quidem cernatur, at assimilae
149쪽
tio nota item. Porro nutrimen tu dicitur proprib quod assiimilatur renutrit. nam quod agglutinatur, vel quod apponitur,id non proprie nutrimentum est,s e sequia uoce, ut veluti nutrimentum: nullioq; minus, quod iri velitriculo cotinetur quaquam id etiam nutrimetunt vocamus, quod si probe concoquatur aliquado sit utriturum caeterum nulla esse assimilationem veram sed apparentem tantum dicunt ii qui nec artificiosam naturam existiniant, ut animalis habere prouidet iam nec deni is vllas proprias obtinere facultates, quibus . alia trahat,alia teneat alia demutet, alia expellat Asclepiades porro non sollim negauit inesse renibus uim secernendi lotium a sanguine Nerumetiam urinam ipsam nainime quide per meatus ureteras demitti in vesticam, sed per alias quasdam obscuras vias ac nullo sensu perceptas professa est contra quani licet plane cognoscere, vel ex ipsa vitiorum anato me. Sed nec acnuttit aestate plus bilis iisdem ntedicamentis vacuari hyeme pituit : ned rursus plus bilis,in iuuenesin sene' plus pituitae. Quippe medicamenta ipsa minime familiares sibi succos attrahere: immo vero nihil prorsus ab ullo trahi impudeter pronunciat opinio cuius quant 1 ablurditatis plena, indicat lapis magnes ex quo dem vidimus ferreos stylos itino continenter appCaio quorum prinius partem lapidis tetigit, per illum. c. diffusa in reliquos ipsius lapidis vi Hippocrates vero qui naturae mysteria nouit,hanc senaper tu admiratur 'tu prsdicat. Huic facultates adesse assii mat. unam qualibi conueniens attrahat: alteram, qua alienum a se repellat. Ipsam praeterea tum in utrire animalia, tum augere. Iam morbos quod finire, indicareε iisdeni facultatibus putat. Porro non mod medicamenta pumgantia proprias sibi qualitates attrahunt,sed etiam que surculos. telo rucuspides, quae praealte nonunquanam carne sunt infixae,euellunt tam vero quaecunt uel
et TNutrimentuni propria dicta.
Nutrimentum aequivoce in .cium.
rator natura Pirrgantibus medicamentis
nesse uim prias si hi qualitates trahenedi.
150쪽
serpenthina venena, vel quae telis sunt illita educunt haec quod eadem quod magnes lapis facultatenim ii
Necticamenta dunt. Caeterum eorum quae venena extrahunt, alia vetraducenitabe nenum viperae,alia pastinacae marinae,alia alcerius curena, uspiam eliciunt liquido is videre licet supcripsis med et camentis venena iacentia . Est ita diebus rubus fa-
um in si sin cultas quaedam,qus nimirum congruentem ubi quali- u rebim ratem attrahit id quod certe vel in tritico videre liceri manifestissime . Nam si fictilia vasa aquae plena,in tritici aceruo recodas,id humorem in se per fictilia euocas, tum molem sibi,tum pondus adiicit: tuta videlicet tri ficum ha ticum ipsum trahendi ad se vicini humoris maiore uim Hre mavim habeat iv et vehemens calor Solis Aid ad hunc mo- uim trabeiadi luna renibus inest propria quaedam vis Ita tum traherii hi 'm*dm. Si esuide venae cauae pars altera ,sursum ad cor assecn-
et dit. Reliqua super pinam incedit per totam ea ad cru-
se uim lcrii naua vici porrecta. Cui renes a lateribus utrinq; per vehendi nas quasdam emulgentes adhaerent. Per quas quidena una etiam feratur sanguis,quod serosum eius. tenue est,id per renes,ceu per colatoria quaedam transii
qui Cyp*g quidem consequutione ad id quod uaguatur, qualiter Erasistratus existimauit, sed obienum facul a
tem tractricem, loqui nulli ex retera urina percirent quod vero sanguineu recrassum, id coercetur, ac per uniuersum corpus regeritur. Non est autem diuersa rati, qua urinae per renes in vesicani feruntur,o qua sanguis in omnes animalis partes necue etiam qua flava secernitur bilis.
de Naturalibus facultatibus. Liber. II. Vod necesse quidem sit fateri vim quadam in renibus esse, quae huiusmodi qualitatem, qualis in urina percipitur, ad se trahere sit habilis, superiori monstrauimus libro Qua nimirum facultate cor etiam, unicum ex iis quae post