장음표시 사용
121쪽
Dcituat. Caecer in totum eorumgeniis naturae ipsi contrarium, graue,ac maxim deleterium existit: quavis ista ire exhibentur minima, nullii exhibent sen ibile nocumentum. Porro iudicabitur contrarietas ipso. runt, ex ea, qtiae media intercedit, mutatione. In ele- meta verbi gratia, ne ii quam itari potest in ignem aes ignis in aquam, sesambo in aerem: ipse vero ill xras urgo continens sine medio est aquae mutatio in aerem irema ignis: non continens ignis: aquae in alterutrum. Haec igitur inter se contraria, pugnantia igia int. Non dissimili ratione papaueris succu humano corpori pro rius contrarius est, ut quod in eum qui ci agere, ne una quidem a Lilitate possin ac multo minus loca tua tubstantia Aio, num quidem deleteri ocu genus ejusmo a est. Alterii est eorum, quae ex nostro et lore moliae acu aliquod mutationis accipiunt, ac dein-cle in multifarias alterationes vertuntur, quibus corrumpi naturam nostram accidit. Quae igitur corpii rodunt,putrefaciunt,&liquant, meraco potestate calida nominantur Contra, qua refrigerant, sensum auferunt, notabilemq; inductit torporem, frigida Uecunim applicandis iis quae natura quidem fiant frie id se per accidem calida, contingit eoru calorem acuti iti- tuum necetiari perire: propriam aurem temo ei se frigidani, nostra nihil immutata perseuerare. At item admodum salamidra ad certiani vi is terminum ab is ne nihil pacatur,vritur aut, si longiori patio litigni ad n ri
agni applici a proprium adhuc temperamen id
nant Largire autem excalfacta, luco corrum suu ur
et quicq/ssicere, eorum quae ruis poterunt '
Attalium quidem omnium natura, hominibu niax me existi cotraria eoru ver ue elerium minia coclenictassim t. Reliqua ia inedia inter haec sciat uo
xii alia magis, alia minus agere ac pati a nostro
dicaritur. Contrarietas qualiter iudibcanda.Hementorum in se iiiviceare
Papaueris ecus hilano Mepor Quinino contrarius. Deleteriorum priuia genus. Deleterioru fecudunaimus, Salamandra
122쪽
icoris trutisinent simul Se rue ab
sumptus, sinat iem cum papaueris succo a. cultatem sortita
pus nostru spati ab eo valent: vinxi, mel, d ptitana, pati magis .agere. Caeterum ubi duo corpora inter e comista multo repugnant'pe certant l, de alterando, vir Uncue eorum tum agere, tum pati est necesse Sem- Per quippe agit id quosvincitur , in id a vincit adeo tamen exigitum , ut sensum effugiat. Hoc autem in iis qua nutriur,etiam compertum est Lactuca liquidem, euaditi ab aestuanti ventriculo coquitur, manifeste quidem refrigerat sitim compescit, at prideo, stagi a& humidis timidinum conciliat. Vbi vero ex ea nut ritus homo iam fuerit, insiti caloris substantiam augebit. Ventriculum autem ea laedit refrigeratum. Quare ubi id genus utruncipraestant: quod veluti medicamenta corpus nostrum assiciant, re aquam nutrimenta naturalem calorem augeat quum hoc exploratum jam sit interdum qualitatem caloris intendi interdum substantiam eius alteri. Si ergo non concoquatur lactuca aut si mauis,succus ipsius, quando is si liberalius sumatur,similem cum papaueris succo in homine nectum sortitur,erit licii tantum medicamentum. At liabsollite coquatur, qui ambigit, milia corporistia litnutrimentum Lactuca tacue,tam cibus,tfrigidum medicamentum existit. Eruca aute,et ex herbis anethum, ruta ori anum,pulegium,calamintha, thymbra, at thumunt tum cibi tum medicamet calida sunt: duna
scilicet adhuc coquuntur, medicamenta mutata vero in sanguinem,nutrimenta secunda nimiru nutrimenti
signi atione,qua id significatur, quod nondum est ab
mentiam,sed veluti alimentum. Si igitur frigidior iusto fuerit ventriculus quandiu in eo delituerint, donec coquantur omnes id genus herbae,calfaciunt ipsum,at ad temperamenti aequalitatem, uocant: prosuntq; ut medicamenta. Si verbialidior impendio sit, inflammaburat illum ac magnopere laedent athlias quidem al- - tercationes
123쪽
erationes qualitate sua inducci Nam omnino perco-atd in languinem bonum conuersae substantiam caloris naturalis augebunt non qualitate intendent. In uniuersum autem, siue frigidus, siue calidus potestate sit cibus posset in sanguine n est conuersus naturalem similiter calorem augebit. Quod vero ad sanguinis formam spectat, nec dum planes anguis est redditus, refrigerat calfacit He animal medicamenti ritu. Etenim cuilibet corpori proprietas quaedam tempera-Daenti est, quae huic quidem naturario sentiens ab hac vero dis entiens, uidetur. Quod si id quod sibi consen riens est, in suam naturam transmutet caloris proprii substantiam augebit. Sin vero ipsum tempetamen tuniim utatum sit, utim vel calorem quendam conquiret, si id a quo est mutatum,sit calidum vel etiam proprium anilitet,si id minini calfaciat. Qtiare omnia eiusmodi ex eorum sunt numero, quae ad aliquid relata dictitur: suum ad proprietatem mutantis naturae, quicquid ansumitur, vel nutrimenti, vel medicanaetiti, vel, truncuromen sortiatur Verbi gratia, cicut sturno nutrimentum existit: homini medicamentum. Rursus, coturniciveratrum est nutrimentum chomini medicamentum.
Ergo manifestum iam arbitror factum, iudicium eius suod respectu nostri calidum, frigidum, hianaidu, at is siccum dicitur, non ex iis quae posita extrinsecus sunt sed ex illis quibus ipsi assicinaur, certum exactum j, seri posse atm id laquam primum ac maximum spectandum esse deinde,si res exigit, etiam quod ab externis petitur: idq; non quovis modo, sed secundum quaesitae rei substantiam. Ut igitur absolutissime iudicemus cibus uel medicamen, quod admouetur corpori, expers esto omnis acquisititii caloriso frigoris,planei sit tepidum Nasue potestate frigidum, quum id applicas, manifeste calfacias, siue calidum refrigeres, corpus prinio occursu qualitatis acquisitae, non ejus quae propriae Tonaus. I. GCib omnis ua
.lsoluur. Cicuta sturi linirutrimentuni existit.
turnicibus. Medi tamenia&nutrit,enta exploranda re se admouenda tepida decor
124쪽
est rei admotae sensu aecietur . Applicetur autemi
sum medicantentum,quii eius vim exploras, non cui Flibet corporis affectui, sed simplicissimo, &summo.Quodsi summi quidem caloris affectioni admotu, frigoris sensum excitet erit profecto sic frigidia Pari modo si frigido affectui applicitiaim,calidum statim appareat,id qDod erit calidum Sin vel calidae affectioni calidum vel frigidae frigidum percipiatur,non est hoc
Accidenta x T calidum illud frigidum omnino praenuncies. Iudicabiaction( autem quod ex accidenti aliquid facit tum ex Dfectu plo tum tempore. Ex asterita, si unusmit, ex implex ex tempore, ad hunc modum. Quod protinus ut admotum est, manifeste calfacere vel refrigerare cer
nitur id tim ex se, per se tale fuerit insci tempore id facit, fortasse ex accidenti aliquo huc est actum veluti iuueni quadrati corporis tetano aestate media a Astym 'is' boranti frigida liberaliter affusa caloris repercussuri si iis aeci . accident facit, cutim nimirum astringens Carte- denti ruin q, aqua frigida per se minime calfaciat, ex primo Calor ex accie eius occursu patet. Sed non minus quandocti calor exemii 'in accidenti perfrigerat, vacuatione viij intercedente: Phlegmde te sicut perfusio phlegmonem Qxium enim ex calida fluneraui de in xioneiqnsistat phlegmone propria quidem eius cura-mu rio vacuatio superuacui est, cui succedit affecta partis refrigeratio Ergo quum duplex, in his quae phlegmone laborant particulis affectus consistat, unus quidem in quantitate, alter in qualitate, sequitur prioris curationem, etiam posterioris curatio fiant i ex accidenti
ea medicamenta quae materiam calentem etiacuat,inflammationis etia particularii refrigeratori . Sed pro modo simplicis affectus etiam viri uin medicanacti inueniatur modus Nempe calido in summo affectui frigidum in sumnio medicamen paretur . Paululum recedenti summo , medicamen etiam pro ratione adhibet, quod declinet parum a summo frigore. Quippe
125쪽
P aia micatus a tali coniectura examen ipsortimis faci lius propriam vim eortim inueneris. In uniuersum aucto magis, ii post primam exhibitionem tale perpetuo Frioidum pote V anet. Dod si prorsu calidum ipsunt affectum sanet strum frigidum id ex necessitate fuerit. Adhibendu vero est 'stuim exploratur quidem,omnino tepidum I bi auram tam cognitum est, ct gratia curationis petillar rectius frigidiim sumitiar, nisi medicam quidem ipsum
fit mini sit fri oris, morbus ante in funimo uti, e ori 'i' 'sit. l ori Oritati frigidum calidun ne aliquid per se vel primo, velitillo intercedente medio, esse diciniin 'o nimbiis eiusmodi verbis idem potestate significamus Qiaemadmodum igitur aestu calidum corpus dicitur pol vel ut summam caliditatem habens, vel ut praepollen pati calidum tem dii taxat, vel ut collatum ad mediocre sui sterieri qu pii x vel ad quo uis aliud, qui ci sors ipsa tulerit, sic etiam quod potestate calidum est, intelligi probariis naultis modis oportet. Quo utiqs minus recte, si quid non statim inflammatur,id aliqui, ut ad nos quidem calidum
non esse potestate existimant. Nam siue facile concoquitu: cito nutrit, siue ad motu , veluti medicamentum calfacit, erit id ut ad homine potestate calidum Est enim ex iis quae ad aliq id referuntur, qui couid potu e detesta, testate aliquid dicitur. Quare&probatio quae proprias diomtur, ei est,mel or uti P est,n quae ab externo petitur. Propria lari mur ad vero est,na in singulis uti vi celeriter tale fieri a Da rixeat, quale id esse potestate diximus Est enim potestate ri' ignis, quicquid celeriter in ignem verritur Potestate vero calidum ut ad hominem quicquid homini applicitum, naturalis eius caloris vel qualitatem, vel sibstantiam adauget. Idem etiam&de aliis censendum est
126쪽
dum iudi, In omnibus autem,tactus ipse qui iudicaturus est,om--xvnim tem nis acquisititii caloris frigorisd oportet sit expers,
rem alienanini de inaequali intemperie Lib. unus. qualitatum, Naequalis intemperies alias in toto animalis corpo 'Rqualicua e 1 re ueluti in ea hydropis specie quani anasarc eupliciter acci vocant,ac ter ira omnibus febribus exceptis quas ap- due possis pellamus hecticas: interduin singulis partibus,taci, tuna ob fluxionem,ut dum eae tumore aliquo praeter naturam affectae sunt: tum ob solam qualitatum alterationem, quae multifariam solet accideres, id in octo intemperaturas,quatuor quidem simplices, quatuor ve- 'O compositas,ut diximus antea digeritur. Quod auia, cis, eiusmodi intemperies eo ab aequalibus distent, vm in omnibus intemperanter affecti corporis partibus , non insint aequaliter,id clare liquet. Ergo quis sit omnis inaequalis inteperaturae generandae modus,in proposito libello exequi est animus. Meminisse tam opor movi huc tet, corpus quidem ipsum diuidi in maximas etes hasmani diuisio rursus in alias minores atm illas enim in similares primas,quas diuisisse in alia speciem non est: quinetiana rumpatia litibus complura esse spatia inter ipsas similaresiticulas: at iis etiam plura remaiora, inter ipsas instrumentarias, compositas i, saliqua ver A,Min una qualibet similari particula,veluti osse, cuteq;. At quae mollia quide sunt corpora,ea, quoniam sibi inuicem incumbunt, interposita spatia latere conspectum nostrum faciunt. Quae dura siccatue sunt an iis cernere spatia licet, sicuti ossiet
cauernulas,quae plurimo humolestum crasses, tum al-t......iu h. resert e sunt,ad alenda ossa iniandoquidem igitur
de tantiae dis omnium particularum inaequaliter affecti corpis non minitae,natu eadqni est temperies,certe differentiae ipsius intempe- eam corporum ramenti inaequalis,naturam corporum affectorum se- 'o' nu ouentur: tuu aliter simplex caro,aliter uniuersus mu-
uiui,impari temperamento assiciatur. Quippe ali a
127쪽
ruxio, ubi procubuit in musculum , prinatim maiores Hrteriae, Venaeqi opplentur, ac distenduntur. Ab his miraores: atqs ita res procedit ad minimas In iis , ubi valenter impacta fluxio est, neci adhuc istitur, pars quidem eius, per ipsarum ora pars per tunicas transeolatur ad exteriora. Tum vero spatia ipsa vacua, qua inter prima sunt corpora,fluxione implentur. Sic omnia ab humore,omni ex parte incalescunt, Sperfunduntur. Ea sunt nerui ligamenta membranae caro ipsa in te is haec, arteriae, di venae, quae .c&primae, dc praeter caetera, vario dolore assiciuntur. Interius nam a fluNione tum excalfiunt, tum disteti luntur, 3 diuellu tur: exterius non modo calfiunt, sed etiam premuntur, ac degravant: appellatur is morbus ipse phlegmone, quae musculi ingqualis est intemperies Feruetinim iam qui in eo est languis ac secum excalfacit primum qui dem , ac maxime arteriarum alcue venarum tunicas: mox omnia quae extra has sunt, quibus .c circu funditur. Ita duorum alteru necesse est sequi, ut si fluxio, cerit, corruptio sequatur vietorum corporum: sin fluxiosit victa , ut musculi ad naturalem statum redeant. Esto igitur prius victa fluxio: duplex hic incidit curationis genus: nempe aut discusso omni eo quod in parteni confluxit, aut cococto Uerum discussito situ digestio optanda maxime curatio est. Concoctionen haec duo necessiarib sequutur,puris generatio, reeius in aliquod spatium abscessito ob cedit aliquando in capacitatum
ria entaneam: quod sane abscessionis genus optinati est Alias in non moria entaneam quidem, non tamen maxiniam. Interim in maximam, non tamen non momentaneam. Acqtiae in ventriculum incidui accessio inim,
optima est, quae in sinum eius internum abit: in uen etiam plerundi aperiunt Mala vero, quae subseritonaeum. Pari modo,in iis quae circa cerebrum existunt
musculi inaeis qualis intem perantia.
ratio. Digestionem phlegmoisis,et se illius cura tionen optari
Phlegmors cscoctione quae necemario se
128쪽
tis dolor quando soluatur. Dolores fieri, dum alteratur, corrumpitur
Qualitates Dficacissilii e evitant.
bona est, quae in priore ventriculos eius abscessui in labius sub inuolucra petius,in qua etiam in posticularcius ventre ni te recipi c. et ii vero circa costa colligulaetur absce itis, ii in capaci cate crumpit:it pectoris Aenuisculorum absce ita, , t ii, cu em viscerum aurem iii arterias reven is, qua in te cotinent vel in membranam quae piis pro cute est. Verum si victae a fluxione fuerine particulae, in tantam intemperiem deuenient, unde tum earum perea actio, tum ipsae tempore corrume antur. Porro desine rum primuna dolere, quunt muratrici qualitati fuerint assii nilatae No enim utili rmutata parricularum temperies a est, dolent, ea dum nimia ne si . Siquidem dum ale erascit,corrumpiturq, nata iraiquc admodum dixit Hippocrates iolores nunt.
Alteratur autem, corruiripiturq natura cuius 3, qauna
vel caltar, vel frigefit, vel humectatur, vel eae iccatur , vel unitas eius di soluitur in iis quidem intemperariis, cluae inaequales sunt, ex calfaciendo, vel frigefacie lo, potissimum quippe, quum dicacissimis qualitates horsual secundo loco e siccando, vel humectando Egestariendo vero, vel sitiendae, deliciente hic humida, illic sicca substantia. Ex vulnerando,o rodendo, o te lendo, o premendo, conuellendo, unitate soluta Ergo si calor sanguinis in particula risphlegmone laborac, cst mitis, tum qui in toto animalis et corpore, mediocriter temperarii , non facile una cum afflicta particata calfit. Sin vel ille feruet vehem c latita; vel qui per totum spargitur animal biliosus est, illico totus ad calorem vertitur. Mulio ver , magis sicubi ambo concurrunt. Porr calat primum, qui in arteriis est sanguis Post iu ac ver etiam qui tu ueuis est. Quod si in propinquo visceri cui plin inius sic sanguis, obsessa plegmone particula fuerit, iam celerius cum oc imiuersus qui in aniniali es inaguis phii calorem excipiet in cuna-ma, quicquid facile ulter ab e est, aut caliduni natura,
129쪽
id a quo iii calfaciente primunt calfit. Non secuso ab eo quod frigefacit,quicquid facile altera tu est, vel natu Spiritum est i a frigidunt, id primum refrigeratur. Ac promptus qui an facite,dem,ut alteretur, spiritus est calidissima autem natura H δ''
est, flava bilis: Higidissiliuia i pituita Saguis post flauam nil b
bllem, maxime est calidus. Sicut nigra bilis post picui e in
tam, est frigida. Quinetiam alteratur flaua bilis leuitato anguli quae naento, ex quo uis in eam agete Nigra a r alterascit .
In summa, quicquid tenuium est partium, id prompte
aleeratur. Colatra, cui crassae sunt partes, aegre Iamue rituum patro, quae Peripli arta carent,celerius putrescunt, praeser riuola Pioptexim ii calida linc humida sat re pro uarietate ho ixqi mirrum omnium quae dicta sunt, necessum est, multifari
phlegmonum inaequales alterationes incidant maxi Perspiratu ea me quidem inflammato eo qui in phlegmone est san rentia criniter guine: dein eo, qui in uisceribus habetur, recorde ati Prum xsis ' 'huius maxime eo, qui in sitiaistro eius itu consistit. Etenim ubi totum corpus incale cit praeter natura in sinus ille, ad luminum calorem peruenit, quum tenui imum, ac maxime spiritosum sanguinem habeat, et motaeatur perpetuo. Caeterum in febribus id genus omnibus,calefit quidem sangui aliquando uniuersus recipi cis calorem illum praeteria uram, qui ex humoruni putredine est oriris. Non tamen ut arteriarum aut ipsa ruin uenarum tunicg, aut aliud ullum circui acentiu in corporum, suam prorsus mutauit teperiem sed adhuc calfiens mutatur: i si id patiatur diutius, etiam aliquando uincetur prorsus is inritabitur. Terniinus mutatio Functi snis cuius particulae est functionis illius tessio. Ad quem esse tetuso terniinum omnis alterationis latitudo uia est in id, quod praeter naturam est. Ergo toto hoc tempore 'coi piis incalescens, pro modo alterationis ad portio Dein sentit dolorem Quum uero orianes solidae parti Necticam fe inculae corporis excalfactae ad absolutionem in lint eius pq P-
modi febrim, lecticam Graeci nominant, ceu nolam
130쪽
uecticam feb plius hi humoribus: spiritibus, sed in corporibus id
esse desolii ex ita habitus ratiotiem habent, compreheniam. Haec 'n'm doloris est ex pers: putanici, qui ea febriunt,onnaino icnon febrire. Necue enim eius calorem percipiunt ni in rum omnibus eorum partibus aeque percalfactis: quum densus ite est ed etiam citra alterationem sit sensius med in iis quae Abs p lx- - alii id perfectionem sunt alterata idolor. Porro que ira ibum iri alic ibi Hippocrates ait,omnem morbum csse ulcus,nine elle ulcnis. quidem no usu adeo alienum uideri debet. Ulcusia lavicus est uni unitatis sol itio est. Immodicus autem calor segregata Mi solvi e iubstantia continuitatem: summum uero frigub,stipando,e primendo, siquassando proxime accedunt ut unitatem soluant: id quod certe immodici caloris scfrigoris terminus commode statui poterit. Caeterv in heminimo t. immoderatus excessus, inhabitudine cosistit ad xatuna consiste aliquid. Non enim pari ratione a calidis, frigidis , assisve inhabitudi citur omne corpus. Vnde fit,ut aliqua animalium conne a dii lyid uenientes inter se succos habeant: aliqua,non soluno i conuenientes sed etiam qui se mutu corrumpant: e Saliuam ieiuni luti homo, atq3 vipera: qitorii utrius p saliua alteri per- hominis eneca nicies existit. Ita utimo scorpi vita necaueris , si illi eirare istorpiqnrum iiii inspuas. At non homo hominem,nec vipera vipe-h inuiuo ram, nec aspis aspide, morsu interimit. Siquidem quod
conua&am simile est,id congruum,amicu is est quod contrarium La est,inimicum&noviunt. Augertareiam quid ,ac nu-yi'simili', 'si tritur,similibus perimitur recorrunipitur a dissin ili
id ius Quocirca sanitatis tutela, per similia perficit. Mor
Sanitatis tute borum sublatio,per contraria, Hecticam ita ac bremiam per uini minime sentit, sui ea laborat. Reliquarum febrium nid
' , set est, quae, laborate sentiatur: sed aliae magis,etiliae
.s iij iunt graues. Sunt enim ex iis, tuae rigori in
Febres putris gerat: quod symptoma fit ab inaequali intemperie. Iani durum verbaccendi febrem, recitra phlegmonerit e solis humoribus putrescentibus licet sicuti Maliud genus inr- qualis intemperiei in toto corpore oriri,modb,fuligi-