장음표시 사용
12쪽
uu ripartita orit omnis listoc quam instituturi sumus do Gorgia Platonis disquisitio. Primum Onim di ututionis
in hoc libro habitao summum oo modo romminus, ut quae
num sei subi octa sit maioria quaeque huius ipslim, it tractatio, ita perspiciatur, ut non modo difficillimi ot rorum varioluto admodum impediti formonis tanquam iter aperi-utur, verum otium logontibus quasi filum quoddam Ariadnuum trudatur, cuius prudenti usu omnom disputationis Viam et rationem tutius poricare quount. Quod certo ud Platonem intolligendum tantum valore putamus, ut qui tuli lectionis udiumetito caroant, qualo compararo sane dissicillimum osse vel ex co iutolligitur, quod qui uupor de urgumontis et consiliis librorum Platonicorum subtilius disputare instituorunt, ii non ullam ob ea sum ad miras suopotiugas delapsi sunt, quam quod non tonuertitit librorum summam, ut igitur illi, qui tali in aut adiumento et pr-sidio, multam in logondo oporum frustra consumturi vido-untur. Exposita autem disputationis summu duiudo quaeremus do uius consilio ut proposito, siquidum hoc domum indugato fieri poterit, ut ud plenioroni uceuratioremque univorsi oporis intolliguntiam perveniatur. Iam Voro huius rei quaestione absoluta tortio loeo disputabimus otium do rorum dispositione atque arte compositionis, qua philosophus in tractando disputationis argumento usus sit. Quo ipso omelotur, ut quod proposuerimus do summu libri sententia ut ultima ratione iudicium stortius confirmetur ut- quo ubcrius illustrotur. Denique otium de temporibus explicabimus, quibus sermo vol scriptus sit vel habitus fingatur, quandoquidem otium
harum rerum notitia ad totius operis rationos atque caussas in illustri oro luco poncndus non unu cx part oris utilissima. His omnibus autem utcunquo dilucidatis futurum esse speramus, ut apud Platonis mi eos, sive illis utantur Duiligoo by Corale
13쪽
anto libri lectionum, sive ea libro iam perlecto ad rem
praesentem adhibeant, reliquam gratiam iniisse videamur. Verum accedamus protenus ad id, quod agere constituimus.
Gorgias, rhetor ac sophista Leontinus, et Polus Agrigontinus, eius discipulus ne familiaris, Athenis deverterant apud Calliclom, hominem ex aliquo temporo p. 515. Α.) rorum civilium studiosum, ibique orator clarissimus eorum pluribus aliis eloquentiae suae artifieiosno, nuper domum e Sicilia in Atticam allatae, splendida quaedam do molita exhibuerat. Eum audire voluerunt otium Socrates eiusquo familiaris Chaerophon ). uuos ubi Calliolos advo ontos ost e longinquo conspicatus, eoA ante Redos Suas Salutat, atque sero ipsos venire monens magnu eum laetitia numat, quam praeclaras modo Gorgias orationes artis suae ostentandac caussa
habucrit. Consori Socratos istius tardi tutis suac culpam in Chaerophontem, qui ipsum iusto diutius in foro remoratus sit. Quippe orat chaorophon utiquo sermonum Socraticorum uvidissimus, ut existimandus sit magistrum quam diutissimuin foro cum opificibus aliisquo id gonus hominibus colloquentem audire voluisse. Confitctur Vero Chaerophon sua culpa accidisso do quibus conqueritur Socratos; sed idem ait damnum facillimo posse rosarciri: Gorgiam Onim pro ORquae sibi iam cum illo intorcodat similiaritate, quocunque tempore libitum suerit, artem suam osso ostentaturum. Tum voro Calliclos Socratom et Chaerophontem ad se domum invitat, ut sophistam audiant doclamitantem. Qua invitatione accepta continuo ad cum pergunt, inter viam paucis de naturuurtia confabulantos, quam Gorgias profiteatur. Socrates enim, Num vero, o Callieso, inquit, Gorgias nobiseum volet Onferro sermones Θ Seiro enim cupio, quae sit vis et rutio artis illius, quam factitare solet. Num artum declamitandi alio temporo nobis ostentulo. Respondet Calliclos hoo ipsum csse unum quiddam eX iis, in quibus ille se ostentavcrit:
surum, do quibus quisque quaerore vellet. Tum vero Calliclis acdes ingrcssi coram aliis ' cum eo statim ordiuntur
colloquium.'ὶ De personis dialogi v. Commoniar. ad p. 447. A. Di p. 448. A. Nam κωφa πρόςo Ira adesse patet ex p. 458. C. D. 473. E.
14쪽
uuaerit enim ex eo Chaerephon Socratis hortatu, VO-rumne sit, quod ante naremerit Callicles, cum ad omnia, quae quis interroget, respondere possc. in ut ille rem gravissime aliquo licere huius rei cupore poriculum. P. 447- 448. A.
Hic vero Polus, Gorgim amicus et familiaris, magistrum, declamitandi labore fatigatum, disputandi onere Iovaturus et
suam ipsius artem, ut Videtur, Ostontaturus, se paratum esse
ait ad partos illius suscipiendus. Miratur Chaerophon hominis confidentium, qui Ao speret magistro molius disputaturum osse; ne tamen ei docsso videatur, cum Oo instituit dissororo do natura et vi artis rhotorie . Sciscitatur igitur, cuiuAnum artis Gorgias peritus ait et quo nomine ipse ab ca recto appelletur. Respondet Polus cum profitori artem longo pulcherrimum. uuae responsio quemadmodum laudis plena est, ita urtem sophistas parum accurato describit. Itaquo Socratus ad Gorgium, Praeclare vero, inquit, Polus se videtur ad dicendum composuisse, ad illud tamen, quod inter gutum cst a Chaerophonte, minimo respondit apte. Nam artem tuam laudibus extulit summis, quasi quis eam reprehendisset, oius naturam autem non patefecit. Etenim quod facere solent apud Plutonem sophistarum discipuli, ut rerum genera et sorinus turpiter confundunt atque iudefiniendis notionibus mirifice ruunt, idem otium Polo uc- .cidit, qui, quum sophistae urs accurate dcfiuisenda ac describonda esset, Oum in universum laudibus celebrat. Neque tamen Polus, quid illud sit, quod a Socrate reprehendatur, ullo modo perspicit, sod eo usque procedit imprudentivo, ut suam artis definition in otiam lucri conctur.
P. 448. Α. - 449. A. Itaque Socrates, sermone iam ad ipsum Gorgiam conVerso,
Ago Vera, inquit, ipse nobis dicas, quo nomine te appellandum arbitreris, et quaenam sit ars illa, cuius te poritum profitearis. Respondist illo se artem factitare rhetoricam; in qua tractanda quum non sine laudo versatus sit, rhetoris nomino se appellandum censet. Quibus auditis Socrates, quo lacilius hominem possit deinde argumentis confuture, eontinuo eum interrogat, volitne ea qua nunc usi sint disserendi ratione etiam porro uti, longiores autem illos Sermones, quibus plerumque uti soleat, in praesenti missos sacere. Amrmat sophista hoc ipsum quoque unum eX iis esse, quae profiteatur, nominumque ipso melius posse de Oodem argumento quum bruvissime disputare. Itaque Socrates ab co petit, ut huius breviloquentiae nunc exemplum Duiligoo by Corale
15쪽
aliquod exhibeat; copiam et ornatum orationis alio tempore ostentet. Id quod Gorgias se facturum non sino iactantia
pollicetur. Ρ. 449. A. - C. - Postquam igitur perpetuae orationis numen, quo sophistas foro solebant abripere uu-dientium animos, voluti obstructum est, Socrates consueto disserendi genere utous artis rhotoricus nuturum eXplorare
instituit. Ago dum, inquit, Gorgia, quoniam te rhetorices
peritum dicis, odoceas me, in qualium ro illu eontineatur. Respondet Gorgias versuri eam in orationibus habendis. Sed hanc responsionem ita refutat Socrates, ut eandem rationem etiam reliquarum urtium csse doceat, quippe quae item vorsontur tu vorbis do iis robus faciendis, quae ad ipsas portineant. Cur igitur, inquit, O bono, uti urtos non putas rhetoricas osse appotiundus, quum et ipsuo in orationibus versenturr IIuco vero Soerutis dubitatio caecit, ut sophistarim rhetoriem ceterurumque urtium rationem diligentius indicare cogatur. Rospondut igitur cuturarum artium Aeseu-tiam sum omnem ad opus fuciundum resurri, rhetoricam autem unice in dicendo vorsari, uotionem omnem RSpernari.
Ρ. 449. C. - 4b0. B. Quae quamquam speciose disputata sunt, tamen Socrati nondum satisfaciunt, undo do artium generibus ut rius diuero iustituit. Omnium artium, inquit, aliae in operibus suetundis magnam partem occupatuo sunt iudi gentque sermone vel cxiguo vol plano nullo, veluti ars pingendi, statuaria, ut tuo multae. Λliue uulom sero totae vomuntur in orationibus verbisquo faciundis ac uultum vel admodum exiguum rediunctam habunt actionum, ut arithmetica, geometria, aliau, quac nut parem actioni sermonemroquirunt aut pluito tu vorbis faciendis soso continent. Et in huius quidum generis artibus tu mihi videris haboro rhetoricam. At enim nullum harum puto u te rhetoricos nomine appellatum iri, licut antea arium, cuius vis in Oratione comatur, dixeris osso rhetoricam. Agu igitur, quum
appareat artem oratoriam unam esse ex iis, quae maximum
corte partum in verbis faciundis occupantur, uecurulius iam
definius, quidnam illud sit, ad quod pertincat huius artis oratio.
Nam quemadmodum goomotria de mensuris utque arillunetica de numeris disserunt, ita otium rhetorice nocesse est in uuo aliquo genere rorum potissimum versetur, de quibus verba faciat. P. 450. B. - 451. C. uuibus auditis Sophista, artis suae dignitatom ut pracstantiam de iuraturi , in tOrieno urtis orationes referri ait ad gravissimas quasque optimasque rorum humanarum. At enim quum magnifiea Rit haec professio, tum Socrates id valde ambiguo dictum osso Diuitiam by Cooste
16쪽
iudicat, quandoquidem quid sit hominibus gravissimum atque optimum, sempor fuerit summa dissensio, ideoque cxplicari sibi cupit diligentius, in quanum re cernatur graVissimum i Ilud ac summum bovum, quo tandoni rhetorieue Vis et dignitas plano cognoscatur. P. 451. O. - 452. D.
Ad quae Gorgias utiquo habot quac rospondeat. Satis onim
constat sophistas illius aetatis sese professos Usse otium mu-gistros virtutis civilis atquc artis administrandi rempublicam. Ita tuo mirandum non est, quod Gorgias, qui se et ipso dictitabat non modo dicondi, sud otium gerondae reipublicuo peritum, summum hominis bonum in eo ponit, ut quis et ipso lihor sit ot in sua ipsius patria aliis possit imperaro. Emei autem hoc ait uris rhetorica, cuius ope in iudicio iudicibus, tu sonatu senatoribus, in concionibus populo, in aliis cootibus ullis sentcntiam tuam persuadere queas, ita ut, qui dicendi saeuitato plurimum valcat, is alios sibi maximo hul ut obnoxios plurimum tuo utilitatis OX eorum artibus studiisque percipiut. P. 452. E. POStquam aurem sophista oloquentiam eo pertinoro iudicavit, ut ultorum voluntatem ae studia ad tuam ipsius sontentiam flectere et regum possis, Socrates ei liuoc respondet: Nunc domum, inquit, intolligo to rhotoricon dicoro opifleem quandum persuadendi omnemque olus virtutom rosorro Oο, ut ullis por- suadeamus id, quod Volumus. Sud illud quoquo me odo- coas velim, qui finis sit illius persuasionis ot in quibusnam bus Oa cernatur. Niun igitur tibi sola rhetorice videtur ossicoro possc hunc persuasionum, an aliae quoque artes λnonne quicunque rem quampium docet, is cum aliis persu ut 8 Conoodit Gorgias, quicunquo doctat, cum aliis etiam
persuadero. Indo vero Socratos concludit otiam urithmeticon, geometriam ullusquo artos plurimus cum perSuasione Osso coniunctas, ut ca minimo rhetori uno propria e88o Ρutanda
sit, idcοquo consci definiri oportere diligentius, qualis tandem sit ut quorsum spectet illa persuasio, quam officiat rhetorice. Ρ. 453. Λ. - 454. A. Et huic quidem desi-dorio Gorgius statim satisfucit. Ait Onim cam so intolligere persuasionem, quae in iudiciis ullisque hominum cootibus regnet qui quo ad iusta et iniusta porti nolit. P. 454. IJ. - Sod quamquam nunc tandem apparuit sophistum dicere in torieon cum artem, qua ullis tuam solitontiam do robus iustis vol iniustis iri publicis convcntibus porsuadem, inmon no in hac quidom sentcntia Socrates cens es esse nequiescendum, ac doluseps id agit, ut hanc definitionem or- roris coarguat. Itaque ante Omia docet multum intoresso Diuitiam by Corale
17쪽
tiam enim Semper cum Veritate esse coniunctam, fidomuutom sacpenumero a Veritate multum abesse. Id quod hac conclusione efficit: Fides sive πίστις vera ct falsa osse potest ideoque errori obnoxia. Scientia sive non est nisi vera ideoque errori non obnoxia. Ergo πιστις
est ab ἐπιστὴ in diversa. uuocirca duo iam discernit genera Perauasionis, alterum, quo fides officiatur scientia vori destituta oberre u . ulterum, quo Veri scientia vel augeatur vol confirmetur eberae ting . ut Daudis et erroris suspicio alioua sit. Quibus expositis e Gorgia quaerit, utrius generis persu ionem arte rhetorica caeci arbitretur. Ρ. 454. B. - E. Et hie quidem nou dubitat profi- tori sibi omnem rhotorices vim ad fidem do iusto aut iniusto utcunque laetendum fati uberroden reserendam videri. Vorum enim vero quod iustitiae et iniustitiae rursus mentionom iniicit Gorgias, hoc eiusmodi est, ut Socrates sucillimo inde caporo queat reprehendendi argumentum. Quocirca hic iam sciscitatur, putoruo illo rhetorem tantummodo de iusto et iniusto consuli, de aliis robus, veluti de modicis publice creandis, do muris exstruendis, de ducibus eligendis, non audiri. Quo facto sophista, ne quid de artis suae dignitato detractum vi doutur, Themistoclis ot Periclis exemplum ait satis tostari etiam in his rebus doliborandis plus
valero oratorum iudicium quam opificum auctoritvlom: omninoonim rhetorices regnum tam lute patere, ut prope omnia comploutatur ceterasquc artes in se eontineat ac longissimo dignitate superet. No vero Socrati orationis huius reprehendendae ullam relinquat occasionem, caute addit quaedam do recto usu artis rhetoricae. Arbitratur enim Oratorem,
etsi de quibuscunque robus ita possit verba fauere, ut aliis
sententiam suam maxime probet, tamen non de ceterorum
opificum fama turpiter detrahoro, sed iuste adhibere artem
suam debere: esse enim hanc communem legem artium omnium concertatoriarum, ut ne ad iniuStum usum convertantur. Si igitur quispium cloquentia sua abutatur, eius rei culpam non in urtis magistros esso confercndam, sed illi ipsi tribuendam, qui ou malo utatur. P. 454. E. - 457. C. - Ηaco postquam illo exposuit oratione satis copiosa, Sostrates
do quibusdam huius disputationis partibus diligentius cupit
cum eo disserere eiusque rei ventum ab eo itu petit, ut simul so alienum ostendat ab inani contentione rixandique studio. Ρ. 457. C. - 458. B. Sentiens autem Gorgias novissu difficultatibus irretitum iri, praesentium amicorum ra-Diuitig Cooste
18쪽
tionem habondam osse ait, quos Voreatur no harum rerum
taedium iam diu ceperit. Sod tantum abest, hi ut si as-
sontiantur, ut omnes so hoc colloquio mirifico dolo tari sato-aretur. Quocirca Gorgias, no caussam suam turpiter deseruisso videntur, Socratem iubet quaecunque voluerit intor-
rogare: so onim ad omnia osse responRurum. P. 458. B. - D.
- Itaque illo: Audi iam, inquit, o bono, quid mihi in superioro disputationo tua mirum accidorit. Profiteris onim in institutiono sto disciplina tua alios reddere possct Oratores, qui coram populo do omnibus robus probabilitor disituri sint, idquo sic, ut non doceant. sod porsuadoant. Igitur ex tua sententia inscius apud inscios perito dicet probabilius, nec opus erit Oratori, ut cuiusquo rci, do qua dicturus sit, vim ct naturiam perspoxerit; sufficit potius aliquod persua-dondi artificium tenore, quo quidque vidcatur molius roeliu que cognitum habere, quam Viri prudentes ac poriti. Ρ. 458. D. - 459. C. Ait Gorgias hoc ita esse, in eaque re dicit cerni quam maximo artis rhotoricae virtutem ae praestantiam. Tum igitur Socrates: De hoc vero argumento disputabimus alias, si qua opus fuerit; nunc illud potius quaorumus, valoaruo idem do iusto atquc iniusto. Quid igitur
consost num rhetor, neglecta veri cognitione, solo usus persuadondi inificio id officios, ut apud insipientos verba faciens
iustum et iniustum melius sapiente cognitum habere videatur, an ei, qui rhetoricen percepturus sit, necesse esse iudicabimus, ut, priusquam ad cum tructandum accedat, iusti otiniusti, turpis et honosti, boni et mali cognitionc iam imbutus sit' utrum igitur tu, artis illius scilicet magistor, horum omnium nihil trados discipulis tuis officiosquo institutione tua, ut illi, quamvis iusti et iniusti nullam haboant
notitiam, tamen multitudini videantur eius cognitione ceterosuntocellore; an ne potoris quidem cuiquam rhetoricen tradoro, nisi quis iam anto cognoverit iustitiao iniustitia quo naturam ct rationem 3 Ρ. 459. C. - 460. A. Sontions Gorgias, quorsum haec spectent, no quid absurdi dixisse videatur aut doindo turpis erroris coarguatur, Equidem arbitror, inquit, Socrate, haec quoquo ex more disciplina hausturum OSSO oum, qui eorum fuerit ignarus et imperitus. Sodquamquam haec satis caute et prudontor respondit, tamonno sic quidom effugit structas ct insidias. Quum enim insuperioribus dixissct non osso uertis rhetorimo magistris vitio Voriendum, si ipsorum discipuli arto sua abutantur, ideoque
concessissot posse iniustum esse Oratorem, Socrates iam subtiliter docoro instituit repugnare ea, quae modin eon Ssa Duiligoo by Corale
19쪽
sint, superioribus mirifice. Quum enim oratorem oporteat
ea, quao iusta sint, didicisse, ille vero, qui aliquid didicerit, talis evadat nucesso sit, quale sit illud ipsum, quod didicerit,
consequi arbitratur atque Osfiet, uL rhetor nunquam non iusto agat ideoque semper et ubique iustus esso videatur. Haec igitur, quum supcriori Gorgiae sontentino advorsari videantur, digna osse est, quae examinentur diligentius. P. 460. A. - 45 I. Λ. Enimvero urgumentatur hic Socratos callido o sua ratione, qua Virtutis fundamentum ac principium positum esse statuebat in scientia ct interiore animi persuasiono, quac hanc haberet Vim, ut quod quis Verum, bonum, iusturn, honostum e88o cognovisset, id etiam in agendo Sequeretur, quandoquidem Virtutem censobat in vituo otactionis eum ratione et tutellectu Gncordia continori. uuam quidem sententium apud Plutonem saepissimo ad ludificandos eos adhibot, qui virtutem uuis robus externis metiuntur et Veritatis scientiae nomine suo dignae Oxpertes lovibus indulgent vitae quotidianae opinionibus, ita tumon, ut ista ratione simul callidissimo vorum sententiam suam veluti purtransennus ostendat. De qua ipsius rutionc V. Prolom. ad Lachet. p. 20 seqq. Dd. 2. Itaque hoc quoque loco significat rhetoricen, si iusti sciolitiam sibi adiunetam haboret, idem otiam in agendo osse sequuturam. Quod tamen quum duindo a Polo, Gorgius associatore, haud dubie secundum
illius mentem negetur, conSequens ost, ut Grem Oratorium iustitiae virtute carore RPPRPOM.
Etenim committit deindo Gorgias inussao disceptationcm ultro amicis suis. Quod argumento ost Platonem ipsi noluisse turpitudinis alicuius notam inurere, quippe cuius urtiet iugenio ceterum plurimum tribuerit. Artificioso igitur sic instituit, ut iam prodeant in scenam qui illius decrotis abusi turpem ct inhonostum rationem dolandant. Polusonim Ostondit artis oratorino commoda et utilitates eas osse,quao turpitudinis inhonostatum longissimo supurent. Calliclos autom etiam ultorius procedit ut luo iniustitias nihil
prorsus turpis muculae adlinorore eVin ero conatur.
Primum igitur Polus, iuvonis ingenii calidioris, sermonem suscipit. Et hic quidem, sive non intellecta sive parum
curata Socratis sententia, primum Gomino caussam dolandit sic, ut cum dicat pudore quodam eonturbutum coueeSAisso Gotori rorum iusturum set iniustarum notitiam esse noecS-sariam, Videlicet ne saturetur eloquentiae magistros noquo
ipsos iustitiam tenero, nec ullis illius cognitionem possu impertire. Deinde admodum inclementor in Socratem invehitur,
20쪽
qui interrogatiunculis suis solcat alios vexare et in orrores implicaro. Sod hic Dioganti cum urbanitate ei ruspondet iuvenum e o viros labantes ori ro et sustontare, adeoque cum modeste rogat, ut si qua vel Gorgias vel ipse erraverint, id velit indicare et corrigoro; modo oratiouis ambages ovitentur. Data aurem vel interrogandi vel respondendi optione. Polus suscipit partos interrogandi. Itaque Socratem rogat, quamnam artem rhetoricen esse censeat. P. 46Ι. A. - 462. B. Bospondet illo sibi cum videri non artem esse, sed usum quondam exercitatiouo collectum M- quo peritiam gratisto ot voluptatis conciliandus, ut inter adulationis institutu numeranda sit. Esse nutem eum Denset civilis rationis πολιτικῆς) particulae simulacrum admodum turpe. Ρ. 462. B. - 463. D. uum sententia noquo Polo perspicua est et Gorgiae ipsi tam mira videtur, ut eam a Socrato cupiat dilucidius Oxplicari. Itaquo Socrates siopcrgit disputare. Duae sunt, inquit, nostri puries, mimuSut corpus: ex quibus utrique sua est valetudo, vel bona illa utque prospora vel mala et aegra. Utriusque autem partis sanitas urtibus quibusdam potost vol offici vol sustentari ut luo conservari. Sunt enim quae corpus Sanum PrucStunt, sunt et tum quae animi sanitatoni tueantur et restituant. Et eam quidom artem, quao ad animum Spectat,
civilem πολιοκην pollo; illum vero, quae ad corpus
resertur, non possum Sic uno nomino comprohendere, Sed corporis curationis, quae unu ost, duas pono partieulas, unam
tum gymnasticum, medicam ulturam. Civilis autem rationis itidum duas discerno partes, unam urtem legum scribendarum, quac ox ultera parto r spondes gymnasticae, alteram scientiam iudicialom, rospondontoni illam medicinae. Et lino quidem istos vero eurant vel corporis vel animi salutem. Sod iis fraudulenter se admiseere solent quattuor artificia ab adulatiouo profosita, quae non salutem hominis, sed voluptatem spectant, neque ratione aut Vori cognitione, sod solo usu et exercitatione nituntur. Nam urti modicae adiunxit adulatio eo tuorum artificium; gymnastimo addidit mangonum fraudes, qui colorom fuco ot vorum robur inani sagina incutiuntur; arti logali adi coit sophisticam; doniquo iustitiae rhetoricen comitem addidit. uuao si vera Sunt, parot rhetoricen osse Speciem quasi quandam atque umbram scientiae illius, quae in iustitia colenda tuondu quo Versatur, montientem illam atquc eum fraudo simulantem Veruo artis virtutes atquo dignitatem. Quoniam autem hac artes Diuitiam by Cooste