De constructione octo partium orationis liber Emanuelis Aluari Lusitani ... Cum explicationibus auctoris eiusdem

발행: 1571년

분량: 197페이지

출처: archive.org

분류: 어학

101쪽

donabat. Idem pro Cornes. Eum Pompeius ciuitate donauit

Inoo ,saepissime cum dativo coniungitur. cic. 2: de Fin. Ex eius θοἰ i sibi O rorquem , O cognomen induis . Liu. 3. ab urbe , Ouum sibi ingenium indueis . Exuo , interdum

eundem casum habet. Ouid. 2. Metam. Iandudum uincula pugnat. Exuere ipse sibi. Cic.pro Mur. Mea labore hominum pexiculissubleuandis impertio . Teren. Adel. Sed cesso, Seram hoc malo impartire. Cic. pro Mur. Si issius facilitatem, o comitatem tuae grauitatioueritatiq3 asperseris. Idem pro Plan. Hunc tu uitae splendorem maculis aspergis istis. Inθergo,eriam huc potest accedere. Plin. lib. o. cap. II. Folia brutae asetioris instergunt. Potionibuι Parthi. caso cap. 63. Insper-Xere oleum sale.

Verbum Passivum . Verbum passivum ablativum cum praepositione , , uel Ab, postulat porist, qui ex nominatino uerbi activi sit. Cic. I. de Igat. Nihil enuirtute amabilius, quam qui adeptu4 est, ubicunque erit gentium d nobis distetur . Idem Epist. lib. 6. Liber tuus oe lectus est,ct legitu ra me diligenter, O eusioditur diligentis sivi.

Verba passiua nonnunquam dandi casum pro auferendi more Graecorum admittunt. Cic. ad Att. lib. 6. Habes meam Wam, quasi Bruto non probaturi nescio, cur illum amemuc. Interdum accusastuum, addita praepositione. Per. Idem ιβ. cra reo eum familiarissimis multis , quos aut mors eripuit nobis, qui detraxit fuga, tum omnibus a Misis , quorum beneuoleripiam

Ubis conciliarat , fer me quondari , te focis , desciis regubι

102쪽

V E B I ACTIVI. So

ea . Idem Att. lib. ii. Permagni eius interest , rem ad interregnum ueniresia assequetur, i per praetores consules creantur: Hys autem habemus in libris non modo consules a prinoribus, sed ne praetores quidem creari , ius esse. Cum activa passivis per tantur, accusativus in nominatiuum migrat, ut Lexili-hrum tuum ; Liber tuus lectus est a me . Si uerbum geminum accusativum postulet, mutabitur in nominatiuum , qui praestantior est,hoc efii, qui persinamsignificat altero, permanente. Doceo Antonium liter o ; Antonius docetur a me literis Si Nero uterq; accusativus ad eandem rem Jectet , utera: in nο- minatiuum mutabitur, o creo Caesarem consulem ; Asar creatura me consul. Remo uocat Senecam magistrum s Seneca uocatur a Grone magister. Cetrei casus integri manent. Cic. 6. n Vere. Quanti as asuis ciuibus fieret s quanti auctoritas eius haberetur , ignorabas. Cic. pro Cluen. Maiestatis abolutisunt multι. Pim . lib. I 3. cap. 3. Induitur etiam pedibus aurum. cie. pro Rab. Post. Demetrius, fide ad corpus admota , uita priuatus est. Manet itaque genitivus, dativus, ablatiuus ueris

tium activum ablatiuum admittit persime , ut Aufero a te ue-Hem - Accipis a te literas; Multa a te audiui, Peto a te ueniami am, si dicas , est s auferetur a me a te. Literae accipiuntura meate , Multa audita sunt a me a te; Venia petitur a me

μ te ; ιncertum est , quid tibi uelis .

Verba Passiua, quae tempora sine personis habent, hoc est, praecipuis personis, prima & secunda.

Sunt uerba passiua, qua tertia persona contenta sunt: Haec praceuit nominatiuus, si activa sequatur accusativus , ut Dormio totam hyemem, Nar. Lib. II. Tota mibi dormitur bems. 23 unc tertiam vivo aetatem Ouid. a a. Metam. Huta Ga

103쪽

η - DE CONSTRUCTIONE

tertia uiuitur aetas. Quod si in activis lateat a icusativus, latebit etiam in passivis nominatiuus. Cae q. bel. Gall. octri milites amplius quatuor

horas fortissimὰ pugnauerunt: tac nonris mil

litibus a lim horis quatuor pugnatum e st. Interdum uterq; casus apparet. Plau. Pscud. Priu1quam inam prunam pugnabo , ego etiam prius d ibo aliam pugna M. Cic. pro MAr. Ctim ex omnibus pugnis, quae siunt innumerabiles, uel acerrima mihi uidetur illa,quae cum rege commissa est, ct summa contentione pugnata. Sall. in IV. Quae negocia multo magis, quam praelium

. mald pugnatum a suis, regem terrebat.

Quae grammatici uocant uerba impersonalia passiuae uoeis , O . r. a appellat Varro secies declinationum , quae tempora habent sta G ne personis 3 cuius uerba subiiciemur, quo res omnis peripiacua sit, Quae uerba, inquit, tempora habent, neq. casus , si habent personas , eorum declinationum species sunt sex, Vna quae dicitur temporalis, ut Legebam gemebam, lego, metu,γι-- a personarum , ut Sero, meto, Jeris, mepis, Tertia rogandi , ut,Scribo neς legis ne scribis nes lego nei Quarta respondendi , ut Fingo, pingo, singis,pingit, Quinta optandi,ut Dicerem cerem, dieam Ociam,Sexta imperandi , ut Cape, rape, cap to, piso . Uides , quemadmodum Varro appellet uerba,

quae habent tempora, ct personas , quae hodie appellamus peris senalia. Vides itidem , quemadmodum primae , O secunda personae duntaxat meminerit, propterea quod proprie persο-- dicantur ' Audi quae sequuntur. Item sunt declinationum species qιatuor, quae rempora habent sine personis inrogando , ni Foditur ne ζ ct Iodietur ne ς seretur neὶ Respondendispecies

eadem figura siunx extremis syllabis demptis, Optandi pe

rier , ut Uuιatur ametur a uiueretur, amaretur. Imperandi

104쪽

hic ρο Demus locus mutilus est , apparent men exempla ' paretur, pugnetur , Et infiniti modi , Parari, pugnari. Quis non uidet Varronem hominem suae aetatis doctissimum , quae' hodie impersonalia uocis passiuae dicimus, appellasse declia nationum species, seu uerba,quae habent tempora sine personis eQuis Anquam Seror, uiuor, pugnor, Sereris siueris, pugna- ivis ixit f Ergo uerba, quae habent tempora sine personis , siue cui nostri locuuntur Impersonalia uocantur,no quod sine patietibus personis a fronte expressis sere legantur , sed quia per-Dnis priuantur: Cum audis persono , intellige , quae princia atum tenent. Idem sensit Phocas claras grammaticus, Sunt, inquis, uerba, quae in personis deficiunt, impersonalia d cuntur, ut Pudet, taedet, oec. 2 eq. Donatus ab hac sententia alienus fuit, Sunt, inquit, quae, in T, literam exeunt, imper- .sonalia dicatur, ut Pudet,ia det,poenitet,libet,oporter. Sed haee, M lia, defectiva existimadasunt. Merito haec defectiva, tae mutila existimada e se censet Donatur,ut pote quibus praecipuae psonae deficiant Ex hoc Varronis loco multa efficiuntur, primo, activa illa , quae transeunt in accusativum tertiae duntaxat per-fοnα , ut Sero, meto , pastino , aro , rigo , ct caetera eiusdem genriris , cum passilia fiunt, esse huius ordinis , nisi quis rebus mutis uocem tribuat , ut si terra , de agricolis conquesta dicat, Aror ab ingratis agricolis, si agricola terram sic alloquatur . Terra parens nostrum Omnium , quam saepe a nobis araris sed ad rem redeamus. Plau. Epid . Mihi istis neq. seritur , neq. metitur . Plin. lib. I 8. cap. 3. Actus uocabatur, in quo boues

agerent, cum aratur uno impetu is io . Cic.Phil. 2. Ab horae tertia bibebatur udebatur, uomebatur . Horum nominatiuus

facile intelligi potest. Frumentum, ager, uinum, ludus Ludere ludum , apud Terentium legi. Deinde ab Amo, O si bus uerbis , quae in omnes personas transeunt, fieri impers natia , quod ueterum auctoritate probari potest. Plaur. Pseu. Quid agitur, Calidore ς Cal. Amatur,atq. egetur acriter. HOe est dicere , Quid agis ; Amo, atq. egeo. Caeterum ab his uerbis tum demum fiunt impersonalia, cum uoce activa absolute pο-nμntur , quod uerbis, Amo , turbo , potissimi 'accidit. Terras. Adel. Cur perdis adolescentem nobis f cur amat Z Idem

105쪽

And. Meum gnatum , rumor, eri amare. Ibidem, Omnes,quἱ amant, grauiter sibi dari uxorem ferunt. Tacit. lib. 3. si unde

Hiera ue ciuitas turbet Idem A. c um repente rurbare fortunae

coepit . Hinc passivum sit Idem lib. i. Postquam turbatum iis castris accepere. Teren. Eun. IX scio quid profecto, absente nobis, turbatum est domi, dice te moueat nomen , Quidiponitur enim his , ut apud Ciceτonem Philip. a. Vescio quid turbatuae mihi esse uideris, Verum, ut ad Plautum redeamus, dices ubiosi nominandi casus utriusque uerbi amandi, O egendi. Verebiamandi, hone rius tacetur , qHam exprimitur ψ Mendiatq; ceterorum, quae primo sectu prorsus uidentur absoluta , Ut lius Ornati a. supprimitur , quam explicatur , ut in illo Martialis uersiculo: Non bene cerede mih0 seruo seruitur amico .

Servitus, elegantius, omittitur , quam adhibetur; quanuis aliquando aeHuo adiungatur . Plaut. Milis. Ham ego iandiis apud hunc seruitutem seruio.Sica Ciceτon cum in Verr. 7. diaxis , Curritur ad praetorium , nominativus , cursus neglectus est ; quanuis uerυο acImo addiderit contra Rinll. 2. . Cur non eodem cursus hoc tempore, quos. L. Cotta, L. Torquato consulibus, cucurrerΜnt Vrges egendi uerbum non eiusdem esse generis, nec enim dicimus, Egeo egestatem, ut Noceo noxam, Seruio seruitutem,qui enim diuitiarum flagrant cupidine, non

egent egestate, sed pecunia; Venit in mentem illud Quinctiliani,quo tibi satisfaciam : Exquo mihi,inqui imer uirtutes s matici habebitur,aliqua nescire, Multa quae hodie sunt absoluta, aut neutra apud priyco uere activa. Turpil. apud. P on. Meos parentes careo : Afranius upud eundem Matimerentur de nobis heri, qui nos tantopere indulgent; Teren . Eunuch. Ei,eitinda e i hercle hae animi mollities, nimis me indulgeo . Plaut. Mil. Iura,non nociturum esse hominem de hac re nemi-αem.sic euigilo fe lino , propero, etiam apud posteros. Ouid. 6picies illic positos ex ordine fratres , Quos studium cunctos

euigilauit idem. Idem a. uet. Iam,quas induat illa,festineat uestes. Plau. Pen. Quicquid agit, properat omnia. Tacis. lib. 2. Nisi uoluntariam mortem properauisiet; Vnde passi etiam fiunt. Idem de moribus Germanorum , se uirginesse Iiinian Hr. Plin. Panet. Hinc delubra occulta celeritate ρομ

106쪽

lerantur. Cic. Att. lib. 9. At quam honesta, O quam expedita tua consilia , quam euigilata Discogitationibus. Verisimile est ut eo se reserat oratio , unde egresia GJ Egeo , ut careo , Mi indulgeo , ut noceo , prisca illa aetate etiam accusativum

admisisse i Egeriir p cunia , uel qMid simile, quod hodie neq. apponiιur, neq opus est . Factuatum hocDqse priscis illis δε-

Olis , argumento est illud Marci Catonis , apud Gell. lib. io cap. I . Contumelia mihisa tam itur; Vides,quemadmodu contumelia praecedat uerbum, Ipur, quod monstri simile est hac aetate φ uideo,cur uerba hac interim non habeant 7 opus erit, tertia personam multitudinis: Cur enim non dicant glires , το-rae nobis dormiuntur hyemes f Nec desunt ueterum testimonia , quibus id eonfirmemus Ouid. Epist. Noctes uigilantur amarae Tacit. lib. 17. Vec enim his,ut ceteris gentibus, quae regnantur, certa dominorum domus. Idem de German Trans Lagiso Gothones regnantur. Cic. I. de Orat. Attamen ista, quae abs te

breuiter decursa sunt, audere cupimus Idem pro Quinct. Sepistingenta millia passuum uis esse decursa biduo Idem. r. dens ιο in genere etiam multa in repub. peccantur Postremo docemur ex issidem uerbis Varronis , uerba impersonalia omnes modos habere , id quod nonnulli ueterum ut refert Diomedes negarunt, ode haec , non uerba impersonalia sed modum impersonalem appellarunt: Hinc fit, ut ipse Diomedes non progrediatur ultra indicativum, cum impersonalia infectis s 6

. rum ceterorum modorum exempla etiam apud ueteres inueni

untur. Ouid. Ponite iam gladios hebetes , pugnetur acutiss f 3. belli Gall. cum iam amplius horis sex continenter pugnaretur. Cis. 3. Us. Cum a consulibus male pugnatum apud Claudium esset. Id Att. IO. His maneri diutius non potest. Teren. Haec Trepidari sentis , cursami sursum, deorsum .

Pori se ablatiuum singularis uel pluralis numeri, cum praepositione, A,uel Ab,exigunt. Cic. Epis lib. 6. Nihil est a me laber ultum temporis causa,

Idem in eisdem lib. i. Eius orationi uehementer ab omnibus reclamatum est. Hic casus sepe n

107쪽

IIaec uerba passivorum constructionem omnino sequuntur , diam Modo ablatiuum habent, Cic. pro Do m. Ab uniuerso se natu reclamatum est, Idem ad Att. lib. 2. 2Xon meo uitio sit, hoc quidem tempore ca te enim peccatum est ut me ista episto lambit consoletur , Modo dativum . Mart lib. - Tota mihi dormitur Dems , Modo accusativum cum praepositione Per, Cic. q. in Vere..confirmabat is curaturum se este , ne quid ei per filium suum noceretur . Item sertiantur castis actiui Idem 2. Osf. occurritur autem nobis, ct quidem E docZis,ct eruditis, Diomed. lib. I. Ait uerba haec habere signi Pationem agentis ,κtputa, inquit ille, Legitur,scribitur,huc est, Una nes legAnt,6 mnes scribunt. Quae interpretario in causa fuit, ut quidam, crediderint, ea generalitatem, ut uocan ,significare atq ablativis tantum multitudinis admittere o Idem tamen Dioni As alio in loco, ubi accuratius de impersonalibus ait, infinita impe sonalia passionem significare . adducitq. illud Ciceronis.

7 Dil mihi ab istis noceri potest, Item illud Scillusti, in Iugure.

Cum Gallis de Ialute , non de gloria certari. Ibidem docet haee admittere ablatiuum singularem. Tertia inquit, personam ad Mittunt passivam , edi declinantur pastisa declinatione more impersonali quasi , Pugriatur a me,a te , ab illo . Mirum e 3 Exipimaspe Diomedem modum infinitum passionem significare , catera uero actionem . Potuisset idem illo ibo argumento docere, Verba, quae maxime passiva sunt, aerionem signifiearet Socrates laudatur ab omnibus ; Omnes laudant Socratem: Legitur Cicero ab omnibus: Omnes legunt Ciceronem Sed haec hacZeuus. Devoranda sevit tandem alequando toties rete inrita crambe.

Verba communia.

Verba communia, i qua sunt significatione passiua ,

108쪽

more passivorum conctruuntur ; quae eruditius seculum ferὰ reiecit, seruatis nonnullorum praeteritis temporibus, ct quae inde formantur , ut

A quo sunt haec dimensa ἐ Non iunt haec a te

meditata. Huius generis siunt, expertra, complexus, te Liatus,tnterpretatus, largitus, comitatus , mentitus, ementitus, item se catera,quiabus raro appon: tur ablativus. Cic. Phil. 12.

suis audeat bene comitatum aggredi'Idem pro D l. Scelestum,ac nefarium facinus, atq; eium0di,quo uno malefieio scelera omnia complexa esse se uidealitur.

De Verbis communibus agit GeZIib. 1 s. eap r3. Subiiciam nonnulla, catera ,si uacabit, perleges . Vtor,inquit, e, uereor, O hortor, consolor,communia uerba sint,ac dici utroq; Me sum possunt, uereor te , ct uereor abste,idea,tume uereris , Vtorte, ct abs te id e issu me uteris, Honor te, ct ho tor abs te, id esὶ , tu me hortaris : Testor quoque,ct interpre-Mr significatione reciproca dicuntur. Sunt autem uerba haec ex altera parte inusitata , an dicta sint in eam quoque par tem,quaeriJolet: Citat nonnullos priscos aucTores. Priseianus lib. 8. multa iserba numerat, quae etiam praesenti tempore, imperfecto pretento Iuni communia, ex quibus nonnulla descripsimus, caetera si uoles, legito . Cic. ad' epol. Hoc restiterat etiam ut a te mis aggrederer donis. Ad eundem . Q ihaber, ultio a petitur , qui est pauper , assematur. Idem in

Oecon. Homo ex eo mumero hominum,qui apud nos hoc nomi

dignantur. Idem ; Cupio , eum tam inuidiosa fortuna complecti- Multo plura a fere priscorum testimonia , quae, ner diu;ius remore , praetermitto . Dignor,passive bis i us est cicero a. de Inventione. Haec,&similia cum passive accipiun φ 'potius passiua uerba dicenda sunt : nam, ut idem Auctori

109쪽

eodem libro doce quondam amua fuerunt, Amplecto, com plectrihortO,largio, ct alia quamplurima , quae tum apud ipsum , tum etiam apud Nonium inuenies.

Neutro passiva. Vapulti , ueneo , fio, ut passionem significant, ita

passivorum more constrountur . Cic. Dicto

16. Quantam diligeηtiam in ualetudinem tuam contuleris, tanti me fieri ὰ te iubicabo. Malo ὰ parentibus uapulare, quam Uentatoribus aures patefacere. Quin. Fabricius malebat a eluespoliari,quam ab hone uenire.

Quinque a Grammaticis hoe Ioco numerantur, Vapulo , vinneo, se , exulo , liceo ; quorum duo postrema praetermisimus;

quod nondum ea cum ablativo personae agentis legerimus. Ceterorum exempla accipe. Quinct. lib. 9. cap. 2. Tum agendi criminis gratia, ita te iis in reum rogatur s An ab reo fusilia

bus uapula per . Item lib ν. de Fabricio; Id mirantibus quibusdam respondit; a eme spoliari malle , quam ab hoste uen re. Fio, cum ablativo sine praepositione iungitur , sed aliasegnificatione. Cic. Epist. lib. i . Quid puero misero siet Idem, ibidem; Qt id de Tulliola mea siet. Idem. 6. Att. Quid tuo siet, quem reliqueros quid de me autem ,si non esto decedo φ Posteriori membro praepositionem addidit, quae ubique uidetur de derari. Teτem And. Nunc primum audio,quid illo factum sit. Ibidem, Quid me siet. Idem Mam. Tu fortasse , quid me fas, parvipendis. Plaut. Milit. Quid illa nune siet Idem Bacch. dativo usus est , Quid mihi siet postea . Futurus , eodem modo emstruitur. Cic. a. Philip. Vide quaeso Antoni , quid tibi futurum sit. Terem Heaur. Quid te futurum cense .

110쪽

Communes omnium uerborum constructiones. ι

Hactenus de propria atque priuata uerborum comstructione dictum sit . Deinceps de communi omnibus dicendum erit .

Genitivus communis. Propria pagorum, eastellorum, urbium , primae Hel secundae declinationis, ponuntur in genitiuo,pon quodvis uerbum, si interrogatio fiat per aduem bium, Ubi, Cic. q. Att. Egnatius vina est.

Idem ad in Frat. a. Accepi litteraύ tu, δε-t, Placentiae. Idem Att. I 6. Veteranos, qui

qui Casiliui ct Calatiae fiunt, perduxit ad suam sententiam. Propria seqvsutnr appellativa quatuor, Humi, belli, militis, domi, quorum postr mo adiungi possent adiectiva, Mea, tuae,sua, nostrae, alienae. Cic. s. Tusc. Theodori nihil refert, humi ne, an sublime putrestat. Idem a. fauibuscunque rebus uel belli uel domi poterunt, rempublicam augeant. Sallust. in Catil. Domi militiaeq. boni mores colebantur. Cic. Non ne maius, sine periculo domi tus esse, quam cum periculo aliena. mi, iungitur interdum enm uerbissigniscantibus motum.

SEARCH

MENU NAVIGATION