Historia plantarum quae in Horto Academico Lugduni-Batavorum crescunt : cum earum characteribus, & medicinalibus virtutibus

261쪽

xi, lignosi, compacti, ponderosi, externe inseci rubicundi, interne albi, flavescentes; flos monopetatus, pelviformis, quadrifidus, ve rucis conspersus, mas; ovarium alio a nore loco natum , tenerum , quatuor foliolis succinctum , sit bacca subrotunda , glutine plena mollis, alba, splendens , foeta semine plano cordato. Haec arbor per totam hyemem viret, unde Virgilius canit.

cuale solet Divis brumali frigore viscutis

fronde direre noda , quoil nou sua semivat

arbos.

Viscum etianli vocabant antiqui rete a tenacitate, unde idem Auctor canti. Tum Laqueis captare ferasti fallere visco judentum S magnas canibus circumdare su

et iis

De feris enim hic procul dubio, non de avibus loquitur mirgilius. Nomera, Piscum vocatur , quia ejus fructus glutine est plenu S. tres. Haec planta adii betur in epilepsia, paratisi, apoplexia, lethargo&convulsionibus& lumbricis, convenit in nimio fluXu mensium alvi & haemorrhoidum, ut & in inflammationibus internis; ejus fructus ea acris&amarus, ejus gluten conducit in abscessibus maturandis , interne nunquam adhibetur quia nimis fortiter purgat.

262쪽

6 63 D ob dotes Zrbores . Arbores cs' 'utices flore rosiaceo.

Cotinus. Character. Rami rotundi cortice rubicundo di obscuro instructi, folia ampla, venosa, rotunda in longo pedunculo; caliculus exiguus, quinquendus; flosculus rosaeeus , Pen apetalus, in ramulis capillaceis; ovatium sit fructus orbicularis, duro putamine impartibili regens semen triangulare, coloris rubicundi, susci aut nigri; radix lignosa ; haec arbuscula crescit in montibus; lignum ejus flavum.

Nomen. Cocceria vocatur a uoxaeo grauun et Sc

γ laeseris, quasigranas laestria. Vires. Hujus arbumulae lignum tinctoribus inservit ad colorem pallidum tingendum &folia ad coria praeparanda, folia, rami teneri &semina sunt adstringentia & conducunt in gu garismatibus ut sumach. Toxicodendrora. Character. Folia terna ut in trifoliis ; cali

culus exiguus, dentatus, quinquendus, movnophyllus; flos rosiaceus, pentapetatus; ova rium infundo calicis sit fiuctus subrotundus succus striatus, foetus femine compresso.

Nomeu. Toxico subou vocatur a et o inop W-nenum di arbors arbor Tenent.

tres. Haec planta tam vehementissime ve uenata est , ut illa dicitur omne animalium genus necare, hinc a nullis insems comeditur,st nunquam hi in ea inveniantur.

263쪽

Hippocos num.

Character. Folia digitata, Castaneae, dentata, viridia, saporis subamarescentis ; calix quinqui fidus, quasi bilabiatus; nos rosaceus , pentapetatus, a nomalus, quasi bilabiatus , perum talis natis ex ambitu imi ovarii, unde & stamina quinque sex vel septem digeruntur flores in spicam longam , speciosam ; ovarium infundo calicis emittens tubam longam, crassiam, apice uncisormi praeditam, fit fructus hispidus, multifariam dehiscens, uni capsularis, foetus seminibus Castaneae aemulis ; ejus semen est amarum & acre ; haec arbor crescit in Indiis

Orientalibus, colitur in hortiS. Nomen. Hippoc auum vocatur ab Arn os eguuβ&cciauea, Tua sicaliaueae ui.

Arbores j Frutices, fore rosaceo Ovario intra florem bacessero. Celtis.

Character. Cortex hujus arboris est politus, albescens ; folia Ulmum referentia, sed longiora, acutiora, in superiori parte viridia, in inferiori albescentia, aspera, dentata; flos rosaeeus, polypetatus, staminibus multis, brevibus, stipatus; ovarium bicorne fit bacca rotunda, carnem albam habens, saporis dulcis stiplici satis grati, foeta semine subrotundo ;haec arbor crescit praesertim in regionibus calidis.

rei. Cus fructus di folia sunt adstringentia, hinc conducunt in diari hara ct haemorrhagiis.

264쪽

66s Di oblidones Arbores.

Frangula.

Character. Caules pollicem crassi, recti, in multos ramos divisi; tius . cortex externe niger, interne flavus & croceus; lignum album, fragile, medulla rubicunda instructum; folia Alni, sed rotundiora es magis nigri cantia; finis pedunculi abit in calicem monophyllum, quinque fidum , campaniformem , tegmentissimbriatis, eItrorsum flexis cum flore via paulo post caducus, fos pentapetatus , rosaceus, petatis ortis ex interstitiis segmento tum Cali, cis ex margine interno summo, calicis stamina viginti quinque ; flores in spica et o varium Occupan S totum calicem, sphaera est instructa longa tuba, fit dein bacca mollis, foeta seminibus duobus planis, & sub rotundis; haec arbuscula crescit in sylvis humidis. imen. Frangula vocatur a frangendo, quia ejus lignum est fragii se ires. Internus hujus arbusculte corteX valde purgat, hinc conducit in hydrope , ct in hoc morbo a rusticis adhibetur, uti ct in unguentis pro scabie. stra. Character. Citri parastici radicantes in quod- claraque sustentaculum; folia angulosa, magna, crassa, dura, rigida, polita , semper virentia, splendentia, saporis adstringentis &aeris; cortex ejus rugosus, cinereus, ejus lignum durum, album ; flos rosaceu Si plerum que heXapetatus ; ovarium infundo floris fit baeca globosa , foeta seminibus ab ullo parte

265쪽

gibbis ab altera planis. Haec arbuscula crescit circa muros, prima est forte Hedera Veterum, hujus plantae parasiticae mirabilem cernitis naturam , ita ut nutrimentum hauriat ab alio , nam rami undique radicibus praediti sunt, quae radices se omnibus immittunt, vel sit lignum vel murus, & inde tum nutrimentum hauriunt,& si hoc accidat, tum neque floreS neque ba cas gerunt, inde nonnulli dixerunt ea. plantam sterilem, & si ponatur in cistula radicibus bene depuratis fiores & fructus ferunt.

Nomen. Hedera vocatur, quia arbores, quas

amplectitur, suffocat, ct supra illas tanquam triumphatus eminet. Veteres hanc plantam adhibuerunt in coronis nectendis. tres. Haec planta estanti pestilentialis, baccae enim dicuntur venenum eX pellere , folia vulneribus & uleeribus imposita supplent defectum emplastri, nam purum ulcus vel vulnus retinent, &sic ad fonticulos curandos prosunt; multi illam in peste pro arcano habuerunt, si baecae cum vino rhenano mane jejuno stomacho sumantur, sudorem excitant , folia sunt optima ad pessima ulcera tegenda , ubi plus quam defensiva essiciunt; ad pediculos enecandos prosunt, uti in scabie, folia in tanti culis adhiberitur; ejus truncus incisu Sresinam fundit, quae est flava, rubicunda, dura friabilis & transparens odoris fortis, aromati ci , haee conducit in pilis removendis & tumoribus resolvendis, ingreditur uuguentum

Althaeae.

Vitis, Character. Caulis tortuosus , habens corticem striatum, rubicundum; caprioli viticulis

266쪽

6ι8 Dicos ledones Arbores.

apprehendentes in virgultis longissimis; folia

ampla, magna, obrotunda, incisa , viridia, splendentia, aliquantulum aspera ; flos rosa-ceus, pentapetatus, staminibus quinque stipatus ovarium in fundo foris enatum , tuba brevi, pilosa instructum , fit bacca mollis, pulposa , succulenta rubra aut alba, seminibus pluribus plerumque quatuor foeta ; flores &fructus in racemos congesti. Haec planta crescit in regionibus calidis.. Nomeae. Vitis vocatur poleo, fecto, quia vi tis capreoli apprehendunt plantas vicinas. odidius de hac planta canit. Falce data frondator erat, vitisque putator. Et Virgilius. cuid faciat laetas segetes , quosidere terram

Vertere Mecaenas , ulmisque ulu Meredites. Fructus hujus plantae vocantur uDae.

Vir es. Si vere summitates vitis se centur, tum destillatur liquor aperiens, detergens, qui conducit in cniculo, nephritide , uti & in oculis detergendis , si externe adhibeatur. Capreoli seu pa ibi sunt adstringentes, refrigerante S, ct conveniunt in diarrhaea, haemorrhagia , &fomentis pedum adhibetur, ejus sermenta sunt aperientia; ejus fluctus non maturi dicuntur Cresae , ct maturi uda , quae appetitum confortant O alvum movent, friactus sole ei siccati appellamur utae piliae seu passulae magni,

Adae damascenae , parvi , ndae corinthiacin quae

prosunt in tussi, & phlegmatibus educendis, alvo movendo; folia cocta adstringunt, aqua sponte explanta stillans faciei maculas detergit; sal tartarum ex vino gallico rubrum e ducitur, ex germanico album.

267쪽

Duod dones Arbores. 6 Arbores O' Frutices , flore ro Fac o ario intraflorem fructifero . a Multicapsulari.

cero Character. Hujus arboris cortex est rubi cundus; lignum durum, ct satis fragile; talia ampla, lata, angulosa vel laciniata, in parte superiori viridis fusci , in inferiori albescentis ,

saporis amari & stiplici; finis pedunculi abit in

calicem polyphyllum, constantem foliolis tenuibus, gracilibus; noS rosiaeeu S, pentapetalus, staminibus decem sectus; ovarium innatum placentae orbiculari, crassia, in fundo calicis positae, tuba longa, instructum, fit fructus constans ex ' duabus, tribusve capsulis , desinentibus in alam taliaeeam , foetis semine subrotundo, duro, albescente, saporis ingrati; haec arbor crescit in locis incultis.

Character. Lignum flexile medulla alta instructum, folia Sambuci, sed minora, in margine dentata; calix pentaphylloides, caducus expansus; nos rosiaceus, pentapetatuS, erectus, velut in campanam staminibus quinque foetus; ovarium in fundo calicis tubis duabus praeditum, sit fructus membranaeeus, inflatus instar vesicae, divisusque in loculamenta foeta seminibus osseis, calvariae figura. Haec arbor crescis in locis incultis di sylvis. omen. Staph to endron vocatur a

268쪽

6 o Dicoblidones Arsere,

ava Se arbor , arbor, quia ejus fructus in racemos est congestus. Vires. Scaliger , inquit , nuces esse edules , sese enim multoties edisse ut Pis lach se; ex Ieminibus oleum resolvens exprimitur. Paliurus,

Character. Rami longi ct spinosi; spinae longae acutissimae, certo ordine locatae, folia par-va , obrotunda, acuta, coloris viii dis obscuri, quasi rubicundi; calix monos hyllu S pen taphylloides; flos rasaceus, flavus, penta petatus, staminibus quinque praeditus; Ovarium in fundo calicis sit fructus petasum vel umbomnem, referen S, . foetus fructu globoso, triloculari, semine in quolibet loculorum rotundo.

Haec arbuscula crescit in locis humidis. ederaco. Character. Folia Fraxini , in margine dentata; caliculus pentaphylloides; nos rosaceus, pei apetatus, cum tubo longo in fastigio suo

margine dentato Ornato, ex centro floris enato, ovarium in fundo calicis fit fructus, fere globosus, mollis, foetus testa striata , subrotunda, quinques oculari , in singulis horurn latet semen oblongum. Haec arbor crescit praesertim in Italia , ct multis aliis locis camlidis

Nomen. Aeedarach, est vox Arabica. Vires . . Adicenna dicit hanc arborem esse ve

269쪽

Ei o musis Character. Lignum est durum, colori flavi albescentis; talia oblonga, acuta, dentata, mollia; calix monophylius, quinquisidias, aut

quadrisidus; flos rotaceus, tetrapetatus vel &Pentaprimus, staminibus quatuor vel quinque foetus; ovarium infundo calicis instructum tuba bifida, fit fructus, membranaeeuS, angulatus, in loculamenta quatuor vel quinque divisus foetus feminibus longis , solidis, medulla alba instructis externe coloris crocei, sapori, amari ct ingrati. Haec arbuscula habet odorem penetrantem & crescit in locis incultis.

Nomen. Euon mus vocatur ab di bonum &ovo ex nomere, quasi planta boni nominis per iro,niam, quia animalidus nocet.

E mcides. Character. Folia alterna , non conjugata ;finis pedunculi fit calix monophyllias , quinquendus, fleuatus; nos rosaeeus Petita elatu S, quinque fluminibus praeditus ; flores in spicis; ovarium placentulae iii fundo calicis sitae innatum , tuba inii ructum cum apice scabro, fit capsula globosa, trilocularis, singulis loculis gerens duo semina pulpae immersa.

Character. Rami articulati , corticem rubicundum aut cinereum , medullam fungosam de albam continentes ; talia oblon- , lata, venosa, leviter dentata ita margine,

270쪽

Dicob dones Arbore,

acuta, se invicem Opposita , saporis aliquantulum aeris; ealix monophyllus, quadrifidus segmentis masnis expansis; flos roiaceus pen- tapetatus, staminibus ad sedecim usque metus; ovarium infundo calicis instructum quatuor tubis erectis, apiculatis, sit fructus calici coronatus, turbinatus, quadrilocularis, niger, quadrifariam dehiscens; foetus seminibus exisguis, & oblongis; radix in multos ramos est divisa; haec arbuscula colitur in hortis. Nomen. . ringa a Wρ me fissuta , quia rami hujus arbusculae medulla orbata inservire posse sunt ad fistulas faciendas m syringis. Poetae fabulantur syringam fuisse Nympham arcadiae, quae quum Panos vim effugere non posset, miseratione Deorum mutata eii in palustres calamos ; hinc Ovidius canit.

Inter Hamaddas celeberrimas nou acriuas

Naias una fuit, Nymphae S ringa vocabant.

Arbores Prutices , flore rosa est iovario intra florem nato,fructu exsistulis multis, in capitulum congestis composito. rems,

Character. Rami tenus cortice rubicundo instructi; folia longa , angusta ut Salicis, in margine dentata. in parte superiori viridia, in inferiori rubicunda, saporis adstringentis sub amari; calix monophyllus , quinquenduS , sellaxus, nos rosaeeus, pentapetatuS, ex cavlicis margine interiore ad interstitia segmentorum i