Historia plantarum quae in Horto Academico Lugduni-Batavorum crescunt : cum earum characteribus, & medicinalibus virtutibus

231쪽

mas est in formam spicae congestus uno plantae loco; ovarium alio loco plantae, tuba longi, bicorni, abit in testam lapideam istam uno semine, fere obrotundo, duro, polito, in initio flavescente, sed post maturitatem rubicundo; radix fibrosa. Haec planta colitur in hortis praesertim in regionibus calidis ut in Candia & Syria. Nomen. Lach ma Iob: vocatur, quia ejus

semen lachrymam refert. Vires. Ejus semen est detergens aperiens' 'hinc conducit in calculo renum &vesicae.

Character. Caulis plerumque unicus , reet tus, politus; folia longa , angusta , . Crasta . spongiosa, subdulcia, altera ex radice, altera ex nodis caulium erumpentia; flos mas, solis staminibus nudis, pulverulentissimis constanS, qui in gracilem dense compacti congeruntur spicam; ovaria inspicam densissimam composita haerent sub spica priori, sunt tenuia, multisque instructa flamentis ; utraeque spicae iri ii Ormam clavae per eandem continuatam longitudinem porriguntur; radiX repens, eXternet

rubicunda, interne albissima, saporis insulsi Haec planta crescit in paludibus, cor , Character. Folia longa, angusta; ssos mas, stamineus , nudus ; ovaria inter flores mares posita, sunt cincta foliolis eXiguis pro calice, fiunt semina tetrahedra; flores mares, ct ovaria congeruntur in spicam compactissimam, Corm

232쪽

m quasi referentem; radix oblonga, paululum compressa, in superficie quasi geniculata, externe ex flavo rubescens , interne alba, fungosa, saporis aeris suaviter amarieantis dr aromatici , odoris fragrantis. Vires sunt cordiales &stomachales, haec radix conducit in acida ventriculi cruditate, in dominis torminibus inde ortis, obstructione mensium e ventriculi vitio, in hydrope & scor-buto pro confortante , in asthmate sputa provocat; si haec radix cum aqua destilletur, tum gustata praebet aquam ingratissimam, si oleum nauseosum semper ingratissimum, contra fi xum radicis in fundo remanens optime sapit. Acorus in substantia rarius exhibetur, conditus vero frequentius, haec radix ingreditur mul

ta compositiones,

Sparganium.

Character. Caulis rotundus, tortuosus, politus, medullam albam habens, in multos rhmos divisus; folia lon a , angusta, acuta, asse pera, scindentia, saporis subdulcis; flores mares polypetali, herbacei , numerosissimis staminibus tacundi , arctissime congeruntur ad caulem in formam globi; ovaria nascuntur in

eodem caule, sed infra priores flores masculos, suntque tubae incurvae, parvae, siliculo-ta, quae maturae fiunt capsulae osseae, unito-culares, vel bi locula res , isto nucleo farinaceo colliguntur, & haec ovaria in globos instar nodorum; radix fibrosa, nigra, repens. Haec planta crescit in locis humidis.

Nomen. Spernuuium vocatur a graeca voce

233쪽

referunt; Platanaria dicitur , quia ejus seu tus Platanum refert.

bores m Fruduces, quae in pret Ursa stirpium serie non apparent.

Character. Truncus magnus, rotund US, reetuS, altus, habens eorticem crassum, scabrum cinereo colore; folia ad apicem crescunt longa, acuta, rigida, in orbem posita, aliquando adeo propinqua, ut lumen impediant, squae mae vestigia sunt folia abscissa; rami minimum digitum crassi , triangulares, striati, fungosi in arcum tensi; flores in membrana involu sunt, quae rupta flores albi & in racemos disse positi apparent; fructus cortice membranoso tegitur, filamenta durissima arcte contexta, sub quibus testa duritiei lapideae , in qua haeret earo pinguis intus cava , ct tum aqua lactea plenae vel non cava. Haec arbor crescit in Indiis Orientalibus; & urbs ubi praesertim crescit Palmites dicta est. Hae plantae sunt mares & faeminae, si juxta se plantentur, tum vegetant, dicit et ourne sortius in Itineram, quoddaAyli verberent, licet tempestas sit quieta& ventus non flat, praesertim illae quae flores hermaphroditicos ge

runt ra

folia hujus arboris palmam manus referunt ;ejus voc Itur Da lus, a graeca voce

digitus, quia fructus ejus digitam resere. Dd 6 Vire i

234쪽

636 Monacob dones Arbores.

Vires. Inde in Medicina sit electuarium dia-phoreticum , Tenophora narrat verticem hujus arboris abscisium exstillare liquidum, quod totum eXercitum alere posset; ex septima sit vinum panis, uti & quadrupedibus cibus, exputamine nucis fiunt utensilia , nucleus dat

oleum analogum oleo amygdalarum contra

omne acre optimum & egregium in Phlysi, quia demulcet, intus aqua haeret quae fermentata vinum dat palmites demulcens; sextae Cortex laesus vel per aestum solis fissus fundit refinam, quae Veteribus habita fuit pro sanguine draconis cum aquila pugnantis & sauciati Fructus illius arboris conducit in diarrhaea &in tussi violenta. Non cedit ponderi, sed surgit adversum pondus; ideo victoribus traditur Praemio, quod non cesserint, sed pertinaces in bello perstiterint, hinc etiam ponitur pro victoriae signo aut pro ipsa victoria ; caro hujus fructus est oleoia & inde oleum educitur, quod

dicitur belgice Nopoli. Papa et

Character. Caudex simpler, excavatu Sis On giosus, adeo tener, ut uno gladii ictu abscinci possit, solos emittens peduneulos foliorum anciniatorum instar Ricini; cortex politus coloris cineret; nos mas, nuduS. tubulatus , multifidus, segmentis quinque longis, angus ditis, in stellam eX pansis constans, staminibus multis tacundus, nascitur in una Planta mare; in alia plantae foemina sinis pedunculi abit in parvum dentatum, ealieulum, cui innascitur

foris imago san pericarptum Pentapetali, sta malibus orbi; in fundo limus floris, vel Peraxicarpit

235쪽

Monocob dones Arbores.

ricat pii ovarium , tuba aperta , quinquisida ,segmentis in fimbrias foliaceas evolutis, donatum, qui fit fructus instar Melonis striati, carneuS, Cortice cras , ante maturitatem coloris viridis, succum lacteum fundens, sed fructus maturus est flavus, saporis valde grati, ejus pulpa est undique referta seminibus involucrotectis, striatis, coloris rubicundi. Haec arbor crescit in America . Character. Caudex arundinaceus, spongio sus, absque ramis, in folia ingentia explic tus , quae primo , ut in Canna coro, Convoluta, dein explicata ita orbem fastigio caudicis apponuntur; flores & fructus, in racemo positi, vagina includuntur, ut in palma; nos polypeialus, an ornatus, apici ovarii innatus, O- varium cucumerinum, molle, tri loculare, edule, seminibus foetum, tuba longa apice globo in instructum; radix longa, Crassa, rotunda, stolones emittens, pereunte Caudice frugifero, e X terrae lignos a nigra, interne carnosa

ct alba, saporis aquosi, subdulcis, ct aliquantulum adstringentis ; cortex hujus arboris incisus fundit succum aliquantulum unctosumst album , sed postea rubicundiam. Haec arbor crescit in Indiis Orientalibus,& Occidentalibus. Decima est Musa Orientalis fructu eduli foliis maximis seu ficus, ejus folia tam magna sunt, ut totus homo inde tegi possit, ' dicuntur Adamus & Eva hac ficu ob verecundiam se texisse , quod magis probabile videtur, quam cum foliis ficus vulgaris , ut pictores pingunt, hujus arboris caulis vel truncus to-

Musa.

236쪽

638 Monorat edones Arbo m.

rus ex foliis constat sibi impositus fere ut Dae-iyli.

Fraxinus. Character. Cortex hujus arboris politus,einereus viridescens ; lignum durum, politum, album; folia longa, bina , pinnatim natae ad Communem costam, cujus apex desinit in folium impar, saporis amari & acris ; nos mas vetatus , staminibus constans apice gemino

ornatus in mare; ovarium oblongum , ova

tum , comprellum, instructum tuba bifida, in Demina, per maturitatem sit fructus planus, membranaeeus, lingua similis , foetus semine medulloso similis figurae, saporis acris & amavri. Haec arbor crescit in locis humidis circa stamina ct in sy l vis, unde Virgilius canit. Fraxinus in styloispulcherrima. meu. Fraxivus vocatur a frago vel fecto vel a frango fis locis quia haec arbor crescit in locis incultis, vos se , sepimentum, quia inde sepimenta conficiuntur; ejus fructus dicitur ornithoglesia ab Iebsi adis & γArueto a tiram eua quasi lingua adis. Vires. Ejus cortex est adstringens , & ama rus si duplo majori copia sumatur , tum eundem effectum praestat ac Cortex peruvianus, sed

tamen eventus non est adeo certus in chlorosi eum aqua decoctus valde convenit, nor

nulli hunc corticem instar ligni Gudaci adhibentis

237쪽

Monoret edones Arbores. 63y

purum. Character. Caules ramosi, flexiles, lignosi repentes, corticem fuscum rubicundum habentes ; folia Ericae ct habitus; stos, mas , petatus, staminibus constans; fructus alio loco plantae natus baccae similis est, foetus siem, nibus osseis & cartilagineis; radix lignosa, dura. Haec planta crescit in montibus & locis

saxosis. meu. Empetrum vocatur ab eu &faxum, quia haec arbor crescit in locis saxosis. Icrebinthus. Character. Cortex griseus cinereus; folia oblonga, semper viridia , pinnata , pluribus

pinnis ad mediam costam annexis cum impari folio, seu loco costam terminante; flos ape- talus, constans staminibus apiculatis in mare; fructus est testa unicapsularis, vel bicapsularis, sat durus , viscosus, aut resinosus , coloris caerulei viridescentis, stetus semine oblongo, in tamina; haec arbor crescit in regionibus chlidis, ut in Hispania Gallia & Insula Chio

cer, quia hujus arboris fructus ciceris figuram

referte

s tres. Ejus cortex & folia valde adstringunt, ct conducunt in diarrhaea, urinam movent &semen provocant; ex hac arbore distillat laudatissimum resinae genus, quae Therebinthina vocatur; haec est substantia retinosia, transphrens, mollecula, resina laticea crassior, colomais flavescentis ad caeruleum vergentis, saporis acrit

238쪽

ε o Monocodledones Arbores.

actis amaricantis, resinosi, odoris fragrantis,

ct gravis, haec ex Cypria adfertur vulgaris colligitur in Germania, NorWegia ex truncis Pini ct Abietis junioribus sauciatis, quae aqua saepius lavata depuratur ; ex Cypro vel Chio raro est in usu , loco hujus ustirpatur Terebinthina Veneta dicta, quae est collecta ex arbore Laricis, consistentia mollis novi, coloris flavescentis , saporis acris & amaricantis. Conducit haec resinosa substantia in colica nephritica, tussi, asthmate, ulceribus vesicae&renum, stranguria, gonorrhaea si uxu albo , ct sanandis vulneribus tam internis quam externis, in majori dose assiumpta saepe alvum movet; externe conducit nervorum vitiis & tumoribus discutiendis, additur quoque clysteribus tam vulnerariis quam anticolicis & anti-

nephriticis, vesicae utero & intestinis injiciendis, plerumque Emplastra ingreditur. Rhamno des. Character. Habitus Rhamni spinosus ; flos

maS, apetatus constans paucis staminibus ortis ex calice bifolio in mare Plantae: fructus est bacca inorio spernaos, semine subrotundo, inisternina Planta.

Arbores j frutices ore Amenta eo.

His flos apetalos vel petatodes , numerosua nectitur axi communi longo referenti mollem fellis caudam, semperque est alio loco, quam

ubi fructus plantae deprehenditur.

239쪽

Character. Folia magna, lata, nervosa, vim ridia, pinnatim adnata Rachi communi terminatae in folium impar, odoris penetrantis, saporis adstringentis; flos mas, unusquisque estament accus , foliolis sex, crassis, viridibus, uni petiolo accretis , in formam calicis, ex

fundo horum largo numerosa stamina in ra-Cemum quasi coli geruntur; dein multi tales ra-Cemi, uni longo axi accreti caudam floriferam formant in una parte plant se; ovarium subrotuum

dum tuba bifida, segmentis retro incurvati S, satis, scabris, fimbriatis, fit fructus qui cortice carnoso tegit osseum, bivalve, putamen, in quo Du CleUS C irnosus, pinguis, quadripartitus sepimento coriaceo in alia parte plantae ; ejus lignum est durum, robustum compactum, corticem cinereum haben S; radiX magna, longa, se in latum extenden S. Nomen. Nux vocatura nocere, juglans quin

Iovis glans , unde Ooldius canit. Ouoniam sata laedere dicor

Cultus in extremo margine fundus habet. Sive quod linguae noceat, vel quod ut nox aerem, ita ut succo suo corpus atruem faciat; constat nucis nucleum es e dissicilem contactu, dolorem Capitis inferentem , tussientibus inimicum , O non multas plantas circa nucem Crescere . est autem nux generale omnibus , quae duro operimento teguntur , ut sunt caseianeae, amygdalae ct hvsusmodi , unde motibus canit. Casia

240쪽

ME Monocob dones Arbores.

Castaneaeque huces mea quas Amar uis amabat. . tres Ex radice primo vere vulnerata aqua

destillat, quae ad Epilepsiam commendatur; cortex hujus arboris & a stingit ; fructus est sudoriferus , stomachicus, cordialis dianti histericus, hinc conducit esus aqua desiillata in variolis a morbillis pussionibus hyotericis & colica flatu lenta; haec planta adhibetur cum darχaparilia & ligno Gaias aco ; oleum nucis conducit in colica si in Clymate adhibeatur; ejus folia conveniunt in combustione ;succus ex radice expressus prodest podagricis si externe loco dolenti applicetur; secundus cortex arboris nucis vomitum sedat.

Corditus. Character. Rami longi flexiles, sine nodis, corticem tenerum habentes ; ejus lignum est tenerum album; folia subrotunda, sparsia, in margine dentata, acuta, in parte superiori viridia, in inferiori albescentia; flos mas constat tribus squamosis foliolis, quorum exterius binis interioribus incumbit, ex infimo flore quatuor pedunculi emergunt, singuli habentes tessticulum suum. Omnes flores simul adnati arilongo referunt caudam cati; nos foemina in eadem planta , loco diverso amare nascitur , Constans calice squamoso , foliolis multis se invicem succingentibus facto, intra quem Ovarium latet instructum multis tubis incurvis, rubris, acutis; fit dein fructus os hus putamine

nucleum condens carnosum, haerens arcte innatus calici foliaceo; radix longa, crassa, robus ta, Haec arbor crescit in sylvis.