장음표시 사용
61쪽
quasi pes leporis, quia summitates hujus plantae ferunt spicas , quae pedem Leporis referunt;
ires. Haec planta uberr smum pabulum dat armentis, imprimis septi ima, octava ct nona, ct multo melius quam gramen , ct armenta hinc lorige fortiora fiunt, quia in ventriculo diutius haeret. Vigesima quarta & quin aditurnino invocamur, quia speciem bituminis Judaici odore referunt, unde perinfusionem oleum colli, gitur penetrantissimum. Poenum Graecum. Caulis tenuis, excavatus, in rammos divisus ; folia terna , exigua aliquando ampla, aut obrotunda, dentata; flores ex foliorum alis erumpentes , leguminosi, exigui, albi; flori succedit siliqua plana, acuta, Corniformis , faeta plerumque seminibus Rhom-boidiformibus aut reniformibus , ab angulo ad angulum linea cava notatis , saporis nauci laginosii, odoris jucundi cum quadam gravedine; tadix simplex, lignosa,
Nomen. Foenum Graecum id est foenum Graeciae, ita dicitur, quia haec planta siccata foenum rem fert, ct semina ex Graecia fuerunt delata. Du- vocatur a , hos Ac cornu , quasi cornu bom a si siquae figura roceras, ab
capra, ct nepas cornu quasi cornu capria , ob eandem Causam.
ires ut in Meliloto, nisi minus aromaticae se minus calefacientes , hinc farina seminis
tantum nomen meruit ad maturandam suppurationem, semina matura contusa inlisi ininadam aliquod viscidum, masticatum vero aro-
62쪽
iraticum , quod in Chirurgia in omnibus cataplasmatibus, ubi emolliendum, modice caletaciendum , suppurandum , gangraenosa &mortua fragmenta carni, separanda cum aqua
vel aceto & oleo coctum varia proportione informam Cataplasmatis redigitur , usus etiam est in clysteribus anodynis, ut in colica ct doloribus ischiaticis. non . Character. Caulis tenuis, rotundus, lignosus, villosus, rubicundus, spinis longis Adu,ris instructus; folia oblonga, nigricantia , villosa, glutinosa, dentata, odoris ingrati , saporis leguminosi ; flores leguminosi, purpurei, raro albi; fiori succedit siliqua turgens, longior breviorve bivalvis, instar vesiculae inflata , in qua haerent semina reniformia ; radiet longa, lignosa, fibrosa, alba, repens, fracta contumax, saporis ct odoris nullius, haec planta crescit in pratis. Nomere. Amnis vel omnis vocatur ab oves
veti, quia Asini dicuntur se scabere ad hanc plantam , inde belgice dicitur Ese rudit& flaraxm i, quia boves quiescunt, quando mingunt, ct hoc vocant belgice fallere , vocat ur etiam Resia booti & remora aratri, boves enim si cum aratro ad hujus radices perveniant , stare d*bent , quia adeo terrae sunt radicatae unde Rspisus canit. - - , quae radice tenaci Luctantes plausero tauros cunctatur omnis,
imite rubens, tardis, sed formidata bubulcis.
63쪽
V res. Semina matura & radix martii fine e milia renibus adscribuntur , sapor est sapOnaceus S penetrans, ea ergo vi decoctum movet urinam, incidit pituitam, unde ad expurgandos renes icterum, uterum & contra morbos frigidos pectoris laudatur . radices sunt inter radices diureticas, folia inter Emollientia, semina fortis me aperiunt ut in Meti loto, prae, ter virtutem diureticam habet radix quoque vim absorbentem & absumentem sarcocelen&ramices carnosas; folia ct radices conducunt in forma gargar is malis pro scorbuto.
Chara er. Caules rotundi, recti, crassi, duri, robusti, ramosi, praesertim in summitate; folia terna; flores leguminosi, coloris purpurei; fluctus siliquosus instar cornu arietini intortus , semina reniformia, albescentia; radix longa , lignosa, mediocriter crassa, recta , gelu resistens, distinguimus has plantas intres species, I. Cornutas, a. talcatas, S. cochlea' taS, I. cornulae siliquae habent siliquam instat cornu involutam, a. siliquam plane lator tam in formam falcis messoriae Tourne fortis dicitur medicago g. siliqua est miro modo circumvoluta & refert cochlearium intus quamor semiv
Nomen. Medica vocat, a Media ut ait Pl nius quia cum Darius Hi iaspis bellum intulit graecis, tum habuit secum multos saccos pro pabulo armentorum hoc semine repletos, hinc semina in Graecia sparia sunt; haec planta multum
in Gallia colitur , ct inde sit faenum burgundi-eum dictum , quod replet & magis nutrit,
64쪽
quam duplo plus graminis , ct armenta indesiunt valde pleihorici, ita ut sapius Miffosan
Leguminosae uomangiae Pentaph et .
Dor cnium. Character. Folia in quinque segmenta ad pedunculum usque ita secta ut quinquefolia appareant, lansginosa, alba, saporis adstringentis; flores in summitate ramorum crescentes , leguminosi, coloris albi ; siliqua brevis mono-spermos, ut in Barba Jovis radix est satis crasseca, dura, lignosa, extu nigra, intus alba , haec planta crescit in regionibus calidis. Lotus, Character. Caules exigui; folia terna ad exhortum pediculi binis alis aut foliolis stipata, quibus inferne bina minora succinguntur auriculata, saporis adstringentis; flores in umbellam congesti, leguminosi, favi, aliquando viridescentes, Genistam referentes; Ovarium
fit siliqua, interdum septis transversim positis, velut in loculamenta distincta, facta seminibus ut plurimum subrotundis; radix lignosa , divisa, longa, nigra, si brosa, repens, saporis adstringentis subdulcis et haec planta crescit in
Nomen est antiquum , nam apud Homerum jam invenitur, & de eo phrasis quodam ves citur toto, & dicebant Veteres de ea planta ,
quod si aliquis de hac herba gustasset, omnia postea obliviscebat, unde Oviam canit. S i
65쪽
Sia nosa Dulichio sitos gusata palato,
Illo, quo nocuit, grata j ore fuit. Sentit amans sua damna fere ; tamen haeret in illis, Materiam culpae persequiturque suae. Ged hoc Lotum non esse novimus. Vires. Hae plantae contra Haemorrhoides Iaudantur, si folia contrita applicentur, emollit enim ac laxat, hinc Chirurgi ad emolliendum & laxandum & maturandum utuntur, quemad modum Malus; prima vel secunda est edulis,
ct Pisum fert, quod dat optimum cibum. Arbores, Frutices, S rutices, Herba Papilion iccis Polynim . lerumque . Foliis conjugatis costae ad natis , desinenti
vel in Apiculum, Viticulum- ve, vel folio uno impari extremum claudente. NYΩ- sicis. Character. Folia Bblonga , terna, contogata; flores albi longi leguminosi papilionachi
odoris dulcis & grati ex cujus calice Ovarium, membrana fimbriata obvolutum; id abit in siliquam planam, in duas partes dehiscemem, sed tam seminibus reni sortilibus; haec arbor cres, cit in America. Nomen. Pseudo, aeacia vocatur a Di tim& Acacia,Maasia falsa acacia. Pires. Folia cocta & expressa purgant
Rcisi uti Senna alii laudant ad roborandum de V o resti-
66쪽
58 Leguminosa foliis Conjugatis.
refrigerandum, exhibetur in Dysenteria , verum magnos dolores & flatus facit. lates.
Character. Folia novem aut undecim anicostae adhaerentia, Sennam referentia, sed majora, molliora, ct magis subrotunda, obtusa, in superiori parte polita, di magis viridia quam Sennae, albsecentia & vitiosa in inferiori parte, saporis amari; stores leguminosi, coloris
si avi , in spicam congesti; stori succedit siliqua
membranosa instar vesicae instata, polita, plerumque rubicunda, in duas partes dehiscens, continens semina reniformia, flava, post maturitatem fere nigra, saporis Piu; lignum hujus arboris est excavatum ut Sambuci, sed durius & non ita medullosum , corticem cinereum in parte superiori, in inferiori vero viridem habens Vires. Prima vocatur Pseudosenna id ara Europaea, quia folia Sennae ossicinalia sunt, idem faciunt ac Senna, nisi quod plus dein alvum stipent , ut alias quoque Segna facit, si unciae duae vel tres sumantur, aeque purgat ac Senna, runtici ut plurimum usurpare solent. verum quoque huic Senna ut Sennae genu inrae ad saporem evitandum addi debet Scrophularia radice fibrosa, ct ad tormina tollenda Citina momum vel semen Antii, tum aeque prodest ac Senna, quare Anna pauperum audit.
Character. Caulis durus, lignosius , corti-eem ianuginosum album habens; folia bina, villor
67쪽
villosa, splendentia, coloris argenti; flores in summitate crescentes, exigui, leguminosi, Genistam referentes; post florem sequitur siliqua brevis, Ovata , faeta semine subrotundo haec arbuscula crescit in montibus & locis sa
Nomen. Barba odis dicitur a prima, quuJovis barbam depingit, ut in nummis viderm est tripartita, & si e folia conveniunt. Pisum e Character. Caules longi, cavi, fistulon infimi fragiles , coloris viridis albescentis, ramosi, repentes ; folia oblonga a caule quasi penetratae, caetera pinnata , costis appotita; flores leguminosi albi . punctis purpureis instructi; noli succedit siliqua longa, inflata, cylindrica , faeta seminibus subrotundis, viridibus ; sed post siccitatem angulosis , albis aut florescentibus; radix parva Pisum primo distin- Auitur a magnitudine, secundo colore, tertio iugura, ob seminis similitudinem huc refertur,
haec planta umbram facit ingentem. Nomere. Pisum vocatur a vel xso 5o cecidit, quia si Pisum non substineatur, cadit in terram , nonnulli nomen derivare volunt ab urbe PFix, ubi haec planta olim magna copia crescebat, Vires sunt in cortice vel in fructa eduli , in cortice omnis vis est exhilarans di in luxuriem excitans, fructus farinae gaudet nutrimento , ct convenit cum faenia graeco, nimis emollit, quia in ullum i aroma inest , hinc in inflammatione egregium est , x ridia pisa habent ficultatem nutriendi & in venerem exci-
68쪽
go Leguminose forum Conjugatis
tandi ita ut Equisones ad equos ad leiores eg citandos his utantur
Cliaracter. Caules flexiles, repentes in multos ramos divisi compressi , costa elata margine foliato; folia bina tantum conjugata ad nervum in claviculas abeuntem, oblonga, acuta, angusta; flores leguminosi , albi; sarium vaginae membranea tectum fit siliqua teres, compressa, alba, faria semine modo cylindraceo, modo anguloso , interne coloris navi; radix exigua & fibrosa, haec planta inservit ornamentis hortorum. Vires. Semina Pisi seminibus quam simillima sunt, hinc inter edulia recensentur, ut pisa, Plinius dicit, quod pro nutrimento commmendentur, sed habent aliquid glutinis, quod
Character. Omnia simillima sunt L athyro nisi folia plurima uni costae adnascantur, non modo duo sed aliquando quatuor sex vel octo
ad eundem eXostum. Nomen. Chmeuum vocatur a volao, quia rami hujus plantae omnia amplectuntur' circumvolvunt.
Character. Caules angulosi, flexiles, repentes, folia Oblonga articulata , modo simplician Odo conjugata in clavieulam abeuntia; stores
69쪽
Leguminosae foliis Conjugatis. I s
ex foliorum alis erumpentes, pedunculis brevibus adhaerentes, leguminosi, albi; flori succedit siliqua rotunda ct cylindrica , sed in superiori parte connata . recondens semina cylindrica , Pisi , minoris magnitudine , coloris obscuri flavi; radix est fibrosa; haec planta cres-cit in pratis. Semina sunt edulia,chylum visecidum parientia, non laudatur praeterea quod de Lathyris dixi.Vicis Character. Caules angulosi, villosi, egeam vati; folia oblonga, angusta, villosa, multa, pinnata, bina fere conjugata ad costam in claviculam abeuntem; flores leguminosi , purpurei aut caerulei; flori succedit siliqua villosa, faeta seminibus subrotundis aut angulatis , nigris; hae plantae dividuntur in Vicias dictas &
croteas, viciae dicuntur, quarum siliquae ere t se sunt, croceae quando dependent, tum quia sparsis fioribus sunt vel in capitulo congestis priores vicia s, posteriores multi rae dicun-
Nomen. V cia dicitur a vincire , quia omnimbus retinaculis firmiter adhaeret belgice vocatur Fime. Haec planta dat bonum pabulum ar-
mentis, habet fabas quam pro Avena ct Herba ipto gramine inservit ; homines quoque collegerunt fabas in magna penuria , nec se inde male habuerunt, farina ex seminibus est, ut latina seminis faenograeci,
70쪽
Lem. Character. Caules satis crassi, angulosi, villosi, ramosi, flexiles in terram cadentes, nisi sustineantur folia oblonga , conjugata, uni costae adnata, desinenti inviticulum ; flores ex alis foliorum erumpentes, leguminosi, albi ;ssori succedit siliqua brevis, parva, Compressa, fata seminibus orbiculatis utrimque convexi S, compressis, duris, politis, coloris albi aut flavescentis, rubicundi, aut nigricantis , radix exigua, alba, fibrosa; haec planta crescit in Iocis aridiS. Nomen. Lens dicitur a lenis, quia olim dicebantur illi qui haec semina comedebant, esse
lenis temperiei. Vires. Semina exsiccata& contrita valent ut Pisa ad inflammationes ad suppurationes deducendaS; quae rubent, tument & dolent , est herba memoratissima, ex seminibus sit farina, ut de Foenu-Graeco dixi, & dein fabas liubet edules. Lenticulae leviter decoctae alvum movent , sed e contrario si fortiter decoquantur tum in lienteria prosunt, aqua ex lenticulis leviter decoctis est optima ad variolarum pustu las lavandas , quando ad suppurationem de venerunt, Martialis de hac planta canit. Accipe Niliacam, Fulusa munera, tentem
Vilior est alica, carior illa faba. pisca,
Chara er. Folia triangulari, integra ex ad-Terso bina ex nodis caulium . ex alij prodeunti