Historia plantarum quae in Horto Academico Lugduni-Batavorum crescunt : cum earum characteribus, & medicinalibus virtutibus

31쪽

retrapetala Siliquose

Purpureo pro fore , suum se fructus in orbe,

Informat , tenditque nova super orbe coronam, Znto quae Drio, funt per ita grana rubore, Mille latent , digessa suos , ex ordine certo , Per loculos, ceu cum moliri cerea regna

Caepit apis , mellique suas distendere sedes , Oedine multisdo, e, crates fundare faυorum. Nam sua cui ue acino cella es angusta, suusque ordo, quem tenui septa membrava coercet.

Durior, reliquae tonit fundamina mali, Gravaque sunt ori per sese dulcia tantum, suantum acida , mixtum referunt ab utroque saporem Unde corona autem seu purpura mixta corona, Venerit huic pomo. On est exponere longum. Maura fuit prisco Nomadum Asanguine ditae, Et quantum color ille tuta , formosa : sed si Non par respondit fati ivdulgentia formae. Nam patrios, utque ipsa oracula dioum , Dain se oleto super nimis ambitiosa rogaretriResponso vatum ambiguo sibi regna putabat Portendi, quando spondebant fata coronam. Demens, quae datum potuit, confdere Namque triumphatis , dum se referebat assidu, Illam connubii specioso nomine cepit stator Bacchus e mulier fruserata, coronam Erepti retulit pretium dotale pudoris: Postquam facta virens , de corpore virginis

Formaque suceust formae dioersa priori eminen. Punica a puniceo colore, naejus fiores & fructus sunt rubicundi, Grana tum a granis hic fructus multa habet gra-

32쪽

3s Tetrapetali Siliquo M.

na, vel a Gramia, quia in regno granatensi magna copia crescit. 'Vires. Flores Granatorum aliter Bataustia ossicinarum dicuntur, qui flores sunt adstringentes, roborantes & restigerantes, hinc conducunt in Diarrhaea, Dysenteria , Lienteria, Hernia, uteri fluore, sanguine vulnerum cohibendo & Gonorrhaeis. Cortex hujus arboris dicitur malicorium, lentorem dc tenacitatem corii habet estque adstringentissimus, vocatur etiam sidium a staue agro , quia olim ex hoc loco magna copia advehebatur, hic cortex conducit in seminis profluvio , fluxu albo, haemorrhagiis narium& haemorrhoidum, vomitu nimio tam simplici quam cruento, uti &gravidis pica laborantibus, ingreditur quoque gargarismata &clysteres adstringentes, externe ad pudenda exulcerata ut & ad suffusiones oculorum & leucomata laudatur, praecavent quoque ne oculi a Variolis & Morbillis laedantur. Haec arbor habet succum vinosum&acidum qui bilem, sitim aestumque febrilem temperat, est cardiacum optimum , vomitum &diarrhaeam curat, semina etiam sunt adstringentia, condineunt in Gonorrhaeis. Syro pus granatorum est optimus in febribus continuis,

ex cortice mali sit ali amentum cum vitriolo.

Cardamine. Character. Folia ex radice erumpentia, Oblonga, obrotunda, caulibus longis adhaerentia; flores in summitate caulium, crescentes , albi aut aliquantulum purpurei,' quadrisidi, cruciformes, flori succedit siliqua oblonga, bivalvis, cujus valvae per maturitatem helicis

instar

33쪽

instar retronectunt, & semina exigua, subrotunda magno impetu ejiciunt, radix parva fibrosia. Haec plauta crescit in pratis di locis humidis . Nomen habet a Cardamo dicitur Nasturtium, hinc est parva species Nasturtii vel anuli cor &- omo, quasi planta cordis descientes et ires ressumus , Vocatur herba impatiens, nam attactu semina displodit. ires perfecte sunt ut in Sisymbrio nempe calefacientes & antis corbuticae ; Prima & secunda sunt optimae in scorbulo , ct imprimis ubi levis adhibendus est stimulus. Leuchum. Character. Caules rotundi , lignosi, in multos ramos divisi, lanugine alba instructi; folia oblonga Salicem rererentia, alba, molli a lanuginosa; flores in summitate ramorum cresse centes, quadrisidi, oblongi, eruciformes, comtoris rubicundi aut purpurei aut violacet, aut albi, odoris suavis ; flori succedit siliqua ob longa , angusta, compressa, septo medio disse tincta , cui adhaerescunt semina orbiculata , plana, ad margines foliata , coloris rubicundi, saporis aeris; radix exigua, sed lignosia &fortis, dividuntur hae plantae in folia incana vel viridia, incana sunt latifolia. Haec planta colitur in hortis. Rapium planta canit, Parte alia , toto Epiridis sis, margine breui , Crisparique comam , summo*ue cacumine di Paulatim incipiunt, folio variata rubenti

Leuco a inclemcus ne mos ubi laeserit sura,

Pro si re egi egio re merito prosorii odore e

34쪽

Et quod non poterit brumam durare, aem

imbres,

II bernos, triferique minas aquilonis iniqui Leucoii genus omne, cadis imponere etesis curast, ut rauco s turbidus imbre moember Iuruerit, teste impostum transferre , sub imam Possi deinde domum, atque caetis sebare Abaltis. Nomen. Leucosium vocatur a , viola alba, quia veteribus modo cognitum fuit Leucium album vel quia flores Violae ferunt &folia aliquando sunt alba. Septima vulgo dicitur ab Hortulanis notitie , secunda species vocatur Ne ri , omnes dicuntor belgicemuerviolette , meurbioemen gel fleur de daeme. Vires. Ex floribus hujus plantae sit syrupus Cephalicus, cardiacus, c tertim magis odore quam virtute commendantur. Secunda tamen species seu Κeyri dicta laudatur in menstruis & lochiis pellendis . ejus oleum ex florum infusione paratum est nervinum & discutiens in paralysi & a poplexia; in Italia ad par tum facilitandum regioni pubis inungitur

hoc oleo.

Hesperis.

Charaiser. Caules rotundi, villosi, medullam habentes; folia alternatim juxta caules disposita, Erucam referentia, sed minus incisa, in margine incisa, acuta, villosa, colo mris viridis nigricantis , saporis aliquantulum aeris: stores quadrisidi, cruciformes, coloris

35쪽

aliquando albi aliquando purpurei, aliquando varii, odoris suavis & grati ; post forem sequitur siliqua oblonga, tenuis, cylindrica, angulosa, i teres, bivalvis cui plures inhaerent foveolae, in quibus reconduntur utrique semina plerumque rotunda, vel cylindrica, rubicunda , acria radix parva, alba, lignosa; haec planta crescit in hortis. Nomen. Ab Italia, undd veteribus notae in perides veniunt, sed patet nomen esse datum ab e-x o , desper quia fere omnes vesiperi optime olent , utrumque admitti potest. Viola Matronalis vocatur quia violam refert , ct in initio a mulieribus fuit exculta quinque priores species vulgo Vistis Damascenae dicanturbelgice bloemen varum damin, hae laudantur 1 suavi odore. Sexta melancsoli et appellatur, quia simul ac sol adolescit, perdit fragrantiam, si vero sol ceciderit, tum savem odorem dat, hine melancholica dicitur. Septima est Alliaria o ficinalis, si manducetur , diffundit virus allio-nim per totum os, si majori copia manduce, tur sudorem allium redolentem elicit, nullaque planta est magis diaphoretiea, sudores eliciens, est alexipharmacum summum. Vires. Haec planta est autiscor butica, ct dia-phoretica,in ast limate,tum & convulsionibus optima , ei terne laudatur contra inflammationem, cancrum, gangsTam, sphaeelum, morbosque contagiosos, contusa maXime putredini resistit, si in pecte bubonibus axillaribus

imponatur, maturat, & emollit, externe ab Hildam summopere laudatur in tractatu de igne

calido es frigido vel inflammatione , sphacelo ,

gangraena, di ipse quoque virtutem in his expertus sum , fuit aliquando studiosus, qui in

36쪽

Tetrapetata Siliqvosae.

via sabulam & tibiam fimul non tantum fregerat, sed & contuderat, cum vero Chirurgi huic non tam cito adesse potuerint, hinc crus gangraena O cupabatur , tandem Chirurgi accersiti me quoque vocari jusserunt , quia de cura desperabant, tum hanc herbam cum vino contusam cruri applicui , unde aeger perfecte fuit sanatuS. Dentari .

Character. Folia Quinquefolii , septem in

uno latere disposita , oblonga, acuta, denuiuia, viridia, aspera; flores albi, purpurescente , cruciformes quadrisidi; post florem sequitur siliqua oblonga, evius valvae per maturitatem in helicis formam convolvuntur, magnoque cum impetu femina eliciunt obrotunda; radix carnosa squaminosa ex dentibus quasi squaminosis constata ; haec planta crescit in

montibu S. Nomere. vocatur a dente , quia hujus plantae radix dentem refert', heptaph llos ex taeta septem &M,AAou folium quasi plantasertem folia habens, Coralloides , quia ejus radix est splendens polita instar coralli.

Raphanistrum.

Character. Caulis ramosus, parvis spinis duris & acutis instrectus; folia lanciniata, ampla villosa, in parte superiori integya; flores quadrifidi, cruci formes, albi, punctis caeruleis instructi, flori succedit siliqua longa columnae instar in fastigium assurgens, in orbiculos dissetineta, in quorum singulis reconduntur semina

37쪽

na satis crassa, obrotunda , rubicunda; radix simplex, aliquando divisa, alba, lignosa; haec planta crescit in pratis. Nomen. Raphaniserum vocatur a Raphano, quia esus radix Raphanum minorem refert. sunt ut in Raphano.

aracter. Folia oblonga, aliquando ampla, aliquando angusta, crassa, saporis acris; fioreS Erucam referentes, coloris purpurei. Post storem sequitur fructus hastae cuspidi similis , constans duabus partibus , artieulatione quadam junctis & semine singulari oblongo stetis; radix longa & nexilisi; haec planta crescit ita locis maritimis Nomem Casti bdox arabica, olim Eruca vocabatur non a forma vel rigura plantae se a virtute quae ei conueuit , Morisonus, uti seribit, invenit, quod succus Vel aqua ejus stillatilia sit optimum remedium ad renes mucosos 'purgandos, quod sic videtur, nam sapor est amarus & nitrosus

Arbores, Frutices, si rutices, Herba foro papilionaceo, fructu Siligucs, Leguminosae dictae.

Flores ejusmodi dicuntur, quia papilionem expansis alis repraesentant , folium superius erigitur, reliquisve majus & latius est, vexillum dicitur inferius cymba modo concavum carinae, quae vero medium occupat locum, alae vocantur leguminosae a legendo , quia siliqua

38쪽

o Tetrapetate Siliquosa.

in usus lagi solebat, dividuntur vel respecto

foliorum ab Hermano, I, in singularia, A. roterna, S. in pinnata , si liquarum respecta a trifariam, I. in unicapsularem, a. bicapsu arem , 3 in articulatam , respecta tandem motus in scandentes & ere bas a Reso. quod tamen correxit iu Methodo plautarum.

Hermamus primo in singularia dividit, huc revocatus I. Siliquastrum, a. Genista, S. Spartiuna, Genista-Spartim , s. Crotalaria, C. Genista, T. Genistella , 8. Nistolia. r. foliis ternis I. Cytisus, 2 Anagyris, Phaseolus, . Melilotus, Trifolium, G. Esenum Graecem, T. An Onis , 8. Medica, '. Medicago. s. Foliolis in segmenta divisis, I. LOtuS, A. Doryenium , d. Foliis pinnati S , I. quae ad apicem terminantur in folium impar vel nota' tum vel in viticulam vel in pinnulam ut in Otobo , ad primum pertinet Pseudoaeacia , a Colutea, 3 Coronella, Barba scivis, a, pinnata folia vesiculas emirtunt , I. Pisum , a Lathyrus, 3. Clymemmi, Ochsu , s. Vicia, o. Lens, T. Aphaea.

Leguminosae Monoangiae folio Fimplui

haracter. Rami a se invicem distantes, eo ticem purpureum nigricantem habentes; stores papilionacei ante folia vere erumpenteS, legum itiosi, purpurei, plures simul juncti, pedunculis brevibus & nigris adhaerentes, quinquindi, ex qdibus duo in inferiori parte positi superiores exsuperant magnitudine , quod non ordinario sit in storibus leguminosis aliarum

39쪽

Leguminosae Foliis Solitariis. i

plantarum ; post storem sequitur siliqua longa,

plana, membranaeea , purpurea , seminibus reniformibus & duris feta; folia alterna, rotunda Asiarum referentia, sed majora, nervom fa, in parte superiori viridia, in inferiori albescentia, alae vexillo super eminent, haec arbor crescit in regionibus calidis circa flumina. Nomen. De illa planta multa fabulantur, quoad nominis originem, sed puto nomen inde datum esse, quia floret tempore cujusdam

festi dicti belgice Louruersees , ex his storibus ,

tentoria exornent.

Character. Rami Juneum referenteS, rotum di, obsequiosi & virides folia oblonga,aeuta, alterna aut verticillata, ordine disposita; flores

papilionacei; legumin'st, flavi , saporis dulcis, fiori succedit siliqua plana in duas dehis,cens partes, ista seminibus reniformibus, compressis, fuscis, spendentibus, saporis ex dulci amaricantis nauseosi ct ingrati, dum annosa sunt farinacei. Haec arbuscula crescit in regionibus calidis ut in Gallia & Hispania circa loca maritima; haec planta Veteribus fuit cog nita, mrn Virgilius cauit. Occupat hic Agros campo que replet ue Geuisa Et Martiato. u Pyra , quae laeta penderum: religata Ge-- β, T s . IN

40쪽

Nomen. Gensa vocatur a genu quia planta valde flexilis. Vires. Conserva paratur ex floribus, quae ad dragmas duas assumpta vomitum ' nauseam excitant, vehementerque purganti semina recentia quippiani sapiunt nauseosi, unde quomque horum infusum ex aqua fervente factum blandos vomitus movet, ob quos in Arthritide laudantur; flores Genistae nondum expansi eadem ratione ut cappares condiuntur , ct a nephriticis condimenti loco cum fructu usurpantur. Haec planta est optima in catarrhiS, hydrope, urina movenda & mesenterii obstructionibus. Semen externe applicatum scrophulos consumere dicitur. In substantia farinacea seminis latet sal diu reticum, quod per in cinerationem , copiosum eliciter , unde in movenda urina usurpatur. Succi hujus plantae sunt sapore salso hinc diu retici Syrupus ejus datur in Hydrope, Rheumatismo & Podagra; cinereS hujus plantae vino albo gallico infuta conducunt in Hydrope.

Spartium.

Character. Caulis pollicis crassitie, corticem asperum & striatum habens, in multos ramos divisus, germinans juneos tenues , neXiles, folia exigua oblonga in initio habentes , qBaec folia floribus apparentibus cadunt; flores legu-. minoii, exigui, flavi, in odori, pedunculis adhaerentes; fl iri. succedit siliqua brevis oblonga iatri rotunda turgidula cartilaginea, coloris flavi, robicundi, i a semine renis inni, duro,& nigro; radix dura lignosa; haeet planta cres

cis tu regionibus calidis praesertim Hispania.