장음표시 사용
411쪽
censis doctoribus. Missus inde Lutetiam, ubi so-rentes tum literas coluit diligentissime, miratus u- hiee doctissimum illum Turnebum, cui pares pau- cos sequens aetas tulit, illa neminem. Demum re- vocatus a patre, & statim Araricum Biturigum mis- sus, ut ius civile addisceret, cum mandatis prudentissimi senis, ne glossas aut commentarios doctorum moraretur, sed ipsa Iurisconsultorum atq, Imperatorum verba diligentissime expenderet , dqvibus accurate perpensis vera Iux iuri civili. sicuti ex imperitissimorum doctorum dubiis interpretationibus ac vacillantibus responsis, merae tenebrae. 6 Quae mandata secutus filius summa fide, et a se-
aliqvando nuncupantur, Galbae Lugdunensis fuere Populi; Urbs eorum primaria a Ptolomaeo Augustomana, in Tabula Peutingeriana o Itincturi Ethiaci Augustobona vocatur e qpia nimirum unum idemque nomen e Z Augustomana Augustobona , non pecus ac in AEthici Itinentiria modo Vindobonata, modo Vindomana, qpae hodie Vienna, nominatur Manam enim v. Romanos idemfuisse qpod bonum, ex Varrone, Festo re Novio Marcello constat. postea
mutilaro Gentishurbis nomine Augustam Trecarum Trecorumqve vel Trecas dixerunt, item Tr cense oppidum. Errare autem hic docet incompa-MMia Valesius in Notit. Galliar. verb. Tricas ses Pithaeum nostrum Tricassinum, cum in lib. 2, Q Adversan c. i. Augustoronam re Tricasse distin- , α ex una duas urbes facit.
412쪽
selicior patre quod in aetatem doctiorem incidito. Nam pater Haloandri editione utebatur, quae tiam l
sertim cum ex mente Ant. Goveant in epist. ad Jac. Fabrum Interpretes antiqui, quos ut aucuress auctores bonos laudamus, ingenio quidem issi faecundo, sed literis parum exculto, nihil admodum aliud, quam herbas noxias protulerint: qvibus evellendis tres trium Nestorum aetates non si ce- trent. In nulla enim illos re aeque occupatos inPeonias, quam ut unusquisque superiorum commenta, iomissa lege ipsa, siubpertat , atque Augnas excitet
mirificas. Ninyj. Ferretus in epist. ad Govean. Ut proinde verissimum sit JOi excestentis . Ian. Taboris, tria in scriptis Doriurum vetustiorum, methodum scilicet, Latinae Linguae puritatem, α Anti- iquitatis ac Hisoriarum cognitionem A denuntis, judicium in Praefat. Racemat. Criminal. Multa Bariolum,Paldum similesqpe Doctores saepe adtex-tum,ab P.indo etiam praeter rem,pauca ad rem vel de re, quisita, aut dubia omnia removentiai attulisse. Digna sunt de vitiis Interpretum verba , i
Antonii Vaccae JC. in epist. ad Alexandrum Farnesium Rom. Ecclec Vice- Cancellar. ρ hic apponantur a Nescio, inqrit, quo fato factum,
sit, ut rerum docendi atque interpretandi rationem paulatim amiserimus: dum vel ambitione atqptis ostentatione o vel Germanae veraeque doctrinae in pia gervacuas qraestones inculcante de rebus impertinentibus o non necessariis, nec suis locis, istu .
413쪽
optima, eamqve ad manuscriptos plerosque con-
rant auctoritatisιorumplus qνam rationi tribuunt: θνου brepiter Hci possunt, magno verborum ana- nutu atque an tu agantur: quod propositum emo ii atqpe ubi interpretatio maxime desideratur, id ne attingitur qpidem: ubi non desidenstur, ibi magnol conatu intenditur: interpretum commmm magis i quam leges ipsas ena unt. Tum mutuis velut telis sese ac vulneribuι conficere student: sacra, prophana, divina , humana docendo commiscentur :
nihil disincte ab originis aut simplicitatis suae co-
', gnitione repetitum inuditur. Denigne id unum agi videtur, magno labore, magnaqPe temporis
G pretii liseorum De nu, nihil hire doceamur. eo devenerat, anteqoam aflorentioribus GaIlia Academiis h/c docendi κουtio muraretur, ut praesudio Glosse Gntiqnorum Interpretum fide textus plane negligeretur; in sua aetate observatHaloand. in Praes ad Cod plerosqνe, qvi cum omni copia forensium formularum, commentariorum, singulariarum, Consiliorum abundarent, Corpus Pris Cinitis non habui . Vid. Broduc in Histor. Jur. Chronol. Hinc non immerito Fr Duarenus in Epistola illa eruditis . ad Andr.G villarium, de nutione docendi discendique Iuris, scripta, ab rinario Parone jam laudata; a Mesembetio vero tanti aestimata , ut non modo Iurisprudentiae rudes,sed etiam doctos non parum illa adeptra arbitretur,o ad discendum
414쪽
a Florentinorum emendatissimi Codicis editionem nacta est, & post felicem multorum eruditorum operam, antecessorem audivit maximum jacium, cui haud scio an pares fuerint antiqui illi IC. quorum vestibula frequentavit . Romanoruni clientium turba, aut quorum oracula Imperatorum authoritate munita, post tanta intervalla tem porum etiamnum venerantur externi populi. Ce
te neqve illi acriori iudicio ius tractavere, neque, s
iocendumque jus cipite melius, ad Judicium de I si toto hoc genere rectius faciendum; nusia re via mentius cursum ejus, qui ad verae solidaeque retidi rionis laudem grassari vellit, tardari atque impe iri existimat, qnam si in scriptis interpretum haer at Seqve qpindecim re eo amplius annorum alio, iis e luendis Interpretum omnium quamlibet lis' pirium ac plebejorum commentanis consumi , qpum illum profecitas sui maxime paeniteret, aliis prius - tentatis diligenter omnibus viis, in hac una tandem cientione nimirum ipsa Pris uectorum metho ab ilio inudim 9 conqnievisse o nec partum uitam ad
huc, qui eum, tanquam ex longo errore diu jaII tum exciperet, alium reperirepotuisse. Sedo , hoc argumentum de Interpretibus Juris eorumque interpretandi natione latius pateat , quam ut anno
inti, hisce includi queat, illudpeculiari Dissertationi reservabimin. δ αυid in Haloandrina atqne Florentina edition observari mereatur, ad Ant. Augustinum sit.p. s sp, Ui. σ r. annotavimus.
415쪽
post eorum aetatem quisqvam ad huius viri doctri- nam, acumen, iudicium accessit. Tantum do- ctorem nactus Pithoe is adhaesit uni, quem re secutus Avarico Valensem, & diligentissimo studio adsecutus, ut Ciliacius in arctiorem amicitiam ac
familiaritat in si citi adscisceret,& discere do- ac ψω didicisset publicis monu- profiteri non dedignaretur. fe) Audivit
eum Pithoeus usque ad annum M. D. LX. summa industria ius civile simul tractans & in omnem antiquitatem inquirens. Quod illi studium duravit usque ad exitum vitae, vetustissi os optimorum scriptorum Codices, undequaque qx ovis pretio comparans, dein anxio ac fideli labore conserens, non ostentationi aut inani ac curiois adsectationi, quod plerisque usu venit , sed literarum ac reipublicat amore maximo, cognitoque non legi, notia intelligi sine hac diligentia optimos quo que scriptorum veterum: neque ut in iis emendandis conquiesceret, quod sibi opus hodie adsumunt nitribum vani homines, sed ut ex emendatis, rerum ipsa - Z rum
o Inde Summam librorum antiqvorum re veritatis puriorisque doctrinae investigatorem nominat Pithoeum, Cuiacius i3. O. Io. Hoc agente,pergit, hoc ferquirente, instigante, docente, discimin semper re ad venimus aliquid. Nec mihi laudis, quam totum desidenrt mnia Pithori sedulitas, partem ullam attribui volo : Et si quid est laudis, hoc fatis se reor, quod omnem in eam conferendam esse
416쪽
rd, cognitionem penitissimam hauriret, qVam po- tiorem habuit semper verborum scientia, sicut u- tramque in omni vita parvi a se iactam judicavi , nisi ad scientiam accederet pietas morum, integri- - tas vitae, & in excolendis publicis privatis ossiciis finculpata industria. His artibus munitus a stul- iidio ad forum & rempublicam velasti Pecta Parisiorum urbe,quo sedem fortunarum uamplissima curia quam assidue sectaretur, non in- sano lucri cupidina, qui fere aliorum finis, neque ut solenni tempore decurso gradum sibi faceret ad emendum magistratum, quod ille detestatus scin pstr: sed ut iuris nostri usum in amplissima sesaola , perdisceret, quo cognito de adesse amicis, & prodesse omnibus consilium expectantibus posset, ac praecipue R ipublicae, si quando usus eveniret. Itaque delatam ad se amici causam egit in sanctissimi ordinis consistorio, atque obtinuit, sed unicam .
Vidit enim re exprima causa pervidit vir acuti mus, aha omnia sequenda esse sibi forum tenere vellat,
gendos alios mores, alium sermonem, non verum he
per constanti judicio tuendum, sed aut probabile ve fatili :ngenio quaerendum, aut falsum solerti 'color praetexeue dum, dicendum saepe contra quam sentire σ injust/ssima causa tuenda, ramen nisi ad imperiti morum surpius litigantium arbitrium, mad forensi turbae gustum onutionem componeret, denique nisi omnia ostentui potim quam vero panvret,stus a j
futurum ac pro laude merita reporraturum indignos
i eriti vulgi bitos. Itaque abstinuit deinceps a
417쪽
PETRI PITHOEI. 36rdicendis causis, assiduus tamen soro,notandisque quae illustriora decreta diligentissimus, simul rogantibus defensiones scribens, & consulentibus descripto respondens, sed nunquam misi accuratissime perpensis, quae scriberet. Quod idem in , iis q vae publice edidit non pauca servavit anxie, ut GP i suo eaque certissima scriberet,neque unquam nisi aces ripi auctoritatibus. 89 Atque hoc scribendi studium nunquam sejunxit a forensi, certus prodesse saltem hac parte Reipublicae. Itaque plura veterum auctorum, sive Theologorum, sive Jurisconsultorum, sive historicorum,sive poetarum etiam ac Philologorum ex ei jus bibliotheca videre lucem, quam ex ulla huius seculi, eaque: selecta omnia, & summi eius iudicii atque ingenii, praecipue vero summi atque infucati candoris indicia certissima, quae recensere singulatim non est instituti mei. Sed praecipue illustris opera eius in historia posteriorum seculorum a Justiniani & paulo anti viore aevo ad patrum nostrorum memoriam, quae tenebrosissima, & pene se-
f) Idem Hottomannoplacuit, teste Doschio in Viti
g ramen se apud Pithorum lib. I. Adversar. caris. legere scribit Dn. Thomasius p. m. de Plagio literar. f. ao. quae totidem prope visibino apud
Gilbertum gnatum leguntur, neutro interim alterius mentionem faciente. Uter alterum velant
ei aserit scribendo, vel describendo sitfecutiu , 'xta cum ignaris scio.
418쪽
pulia incuria scriptorum, quum lἱterae omnes a pud monachos imperitos reipublicae ,& hoc fine historicos, ut natales ac nuptias Regum narrarent. Eorum temporum historiam, qua ad regnorum ae provinciarum statum, qua ad Ecclesiae administra tionem, ex optimis quibusque & fidelissimis antiquitatis monumentis seo costistes e quorum partem in issimam communicavit etiam omnibus, datis in lucem, quae selectisiima de dua-ibus gentibus Regum nostrorum, O) item Caroli
Intesilit Annalium re Historiae nuncorum ab Am. 7ΟΙ. ad An. ysto. Scriptores coaetaneos, a Pithaeo priamum in lucem editos, Parisiis Ura. σ Tnunc urti. ap. Mechel. Vst . in So. In qua posteriori editione p. aD. Raroli M. testamentum, quod ad divisionem Imperii regnique ejus spectat, exhibet; diversum plane ab eo, quod apud inhardum de Vira in olias. cap. U. legitur . Dubiae quidem fidei Partitionem ligam regnorum Varoli Imp. esse putat Pitharus,
meritoque numenundam inter tot singularis otii 'ommenta, quae seqvionu nobis secula ingeniaque is, pepererunt: EDου trimen diserte meminit Monachus Engolismensis in vita Varoli M.p. as.' unor . - Ol. Fmncor . ad An. DCCCVI. G Ado vj ad eund. an. Ac progenuino testamentum hoc habere videtur Vir non Carolini aevi tantum, Munici sHistoria re Antiquitatis Germanicaeperirissimus, Nobia
. Dii Schur1seisci, Disortat. de Divison. Uarolini Imperiis V. & seqq. Consentit docti . Bes- , .selius in Animadversion. ad Eginhard. cap. 33.
419쪽
magni ac successorum legibus, o quaeque de Comitum Campanorum terie, sed praecipue restitutis
ci Capitularia nimirum Varoli M. N Ludo ici Pii ab Ansegiso Lobiensi, vel ex conjecttinu Baluari in Praefatione ad Capitular. Regum Francorum n. o. Fonranellens Abbate, primum in qpatuor libros digesta spublicam M. Dr. mm Ecclesia cas quam
Politicas utrimque Impennioris leges continentia.' Confundit hunc A egsum Ant. Augustinus lib.a.
minis Abbate, qui ad Senonensem Archiepiscopatum postea eveLI- est ; sed diversum omnino esse a capitularium Collectore, Balliatus d. Praef. n. 3y.& in noc ad d. Dias Augustini p.7o6. docet .add. Dia. Mastriclit in addend. ad p. rii. Histor. Jur. Eccles Olear. in Abac. Patrol. voc. Ansegistis. His qpatuor libris tres alios Benedictus Le- vim adjecitHribuspraetermilpa ab ansegiso capit laria complet tantur i quos additiones quatuor δε- qnuntur, in quibus bene multa reFeriuntur,quae ne-qpe apudAnsegisum extant, neque apud Benedi- ctum, teste Paluetis d. Praes n. yy. Sed dipersam hanc Benedicti Levitae cisiectionem esse ab Ansegisi, neqpe unum semper Corpus cum ea constituisse Ba- .luzius monet, indei fieri, ut in antiqvssimis exem- , plaribus Capitularium nusii alii libri reperiantis Iraeter quatuor priores. Recenset Capitularia imter Collectiones Canon m Fr. Florens Dissert. de
420쪽
veterum Theologorum scriptis, quae innumera vesprimus vel meliora dedit in vulgus; daturus etiam
im illis multa referuntur ex antiqvis Conciliis moriente N Occidente habitur potissimum vero ex Conciliis Gallicanis, quibus tunc temporis Germania re Iolia universa continebatur. Recte enim observat Anton. Augustin. d. Diat. Io. fontem Capitulariumsuisse ipsa Concilia atque Conventus, in quibus Imperator cum Episcopis re aliis Consiliari se de rebis crum Ecclesiasticis quam profanis agebat. id. Balua. in not. ad c. Diat. p. o8. & in d. Praecia. 9. Primum qui Capitularium seu Constitutionum
Maroli M. auctoriotem po I longam oblivionem protulerit,Beat. Rhenanum memorat Balarius ind. Praes n.3I. qui plurima An. σ3t. ex Codice Legum Francisorum descri erit in libro secundo rer. Germanicar. Deinde M. I T. Vitus Ameri achi- Us, rei antiquaru bonarumque litenurum studio
simus librum Constitutionum Maroli M. emisit in lucem Ingopadii per Alexandr. Veissent ornum tograph. Triennio pin Meldensis Episcopis Joh. Titius libros Capitularium ab Ansegiso re Benediacto codectos edere aggressus in,praeloque commi Paris. 11 8. ae quidem editio q*amvis absolum perferitaque non sit, ea ramen Criticos Gregorianos re Ant. Augustinum usos fuisse constat. Secura i iam ect Basileensis Capitularium editio, quae a Basilio Joh. Heroldo ex Bibliothecae Fuldensis exemplaribus descripta cum aliis antiqvis legibus Nationum.