Iani GulielmI Plautinarum quaestionum commentarius. In quo omnes ordine M. Plauti comoediae, tum multa veterum scriptorum, poetarum inprimis, & M. Tullii loca varie illustrantur, corriguntur, augentur

271쪽

a populo Romanor multo minus. E meis me-branis Tulingicae Sc Gemblacenses habueriit, ut quod est invigni mum Icelu imperatoris, in ρο

nam exercitus expetit m esse videatur. Volunt videlicet exercitum a Pisone eo expetitum, ut om- snibus iniurijs perderet. Verum haec etiam se tentia parum idonea,& quam multo illustrioa ymbus verbis Cicero extulisset. Mirum, ni recte hego interpunxi & emedaui ,ut quoά est indigni se ffinum scelus imperatoris in poenam exercitu expeti si io dse utileatur. Expetere antiqua nota valet idem fe- re quod, euenire. Milite Plauti, ESatine eadem vigilanti expetunt, εuae in somnis via li

sed in re mala in primis N supplicio poni amat: ir lcu poena merito an immerito tuo tibi praesest. Amphitruone Cuius ego in tergos a ista expetant cmendacia.Eade. Nequiter paene expetiuitprima parasitatio. rvrsiim.Nam meast culpa,quod egomet contraxerim, Id lcumenae innocenti si expetat. De nique ibidem. Suam1. ut culpam in mortalem eri

petere visinat. Vides lententiam; scelus impera toris,qui neglectis auspiciis, omni iure diui- ano atque humano perturbato in prouinciam ierar, in innocentium militum exitium 3c poenam a dis esse conuersiim. neque me fefellit, ut spero, diuinatio mea hoc loco - nunc alteruad ijciam,cui ex iis dem libris meis ad sensum non ita multum, ad ornatum plurimum accC-det.Habent editiones. - Ego vos intelligo P. C. multos decreuisse eximios b.nsire: C. Casu ac propesingulares, quod Ita γ'

272쪽

IN MERCATOREM RU AE s T. 223 ritus erat e gratis etiam, ut quam comunmsῖ-- huic ordini esset. Sapientes ac diuini fuistis. nemingumquam est hic ordo complexus honoribus cir boneficiisseis, qui ustam dignitatem praestabiliorem F ea, quam per vos csset adeptu , tutarit. Membranae, E. vos ι. P. C. m. d. e. h. C. C. ac prope singulares, quod erat meritus,gratis fu etiam, ut quam coniunctissmus huic ordini esset,sapientes ac

diuini fuistis, Sensus valde bonus est : affectum δ' C. Caesarem a senatu maximis honoribus, Mid gratis nulla mercede exspectata, ob sola iblius in remp. merita; sed tamen si idem senxius eam mercedem a C sare exspectarit, ut in posterum isti ordini esset amicior, non errasse 3I ait Cicero, sed sapientia sua rem dignam secisse.

273쪽

amo familiarem tuum, M. Αγtium Plautum 1, adeoq. cum a Cicerone discessi, veterum mastrorum, quos e Latio habemus neminem magis: & fuisse illum olim etia huic in primis amoribus, permulta declarant. verborum maxime uncta de lauta supellex, quam in loco, & cum opus est, libentissime a comico choragio nostri poetae mutuatur. Neque hoc mihi Suada persuaserit umquam, ut aliter sentiam ; tametsi summa vi renitantur in uestes ex Arpinati schola pueri, quos tu vocas. etiam audire memini quemdam gentis Iuniae,qui confirmaret, Plau- 2stinum sermonem, prae Ciceronis, allium Metallas olere, & nautarum vestratium resipere nauteam. Quid quaerisὶ ridebam multum. H-debam immo ringebar etiam non mediocriter , & illud tacitus mecum ruminabar, Nimis vel habere pertiram nostiquet sequan

tur. Sed M. Tulli studium Plautinum erit sertasse ar

274쪽

- arstasse cum illustrabo : nunc beniuolentiam meam in humanissimum & facetissimum congerronem testabor ope, quam circumuento a barbaris tuli. & praefiscini hoc dixero,s Lipsi : meruid. videor , ut etiam mihi ille nonnihil debeat. de quo tamen optimas censor tu eris, cuius ore dc scriptis Plautinae Musae, quae oblanguerant, oculos tollere, & cum valitudine colorem ingenuum hac aetate rcci- iti, pere coeperunt.

275쪽

, A NI GULI ELMII

IN PLAUTI PSEUDOLUM

QI AESTIONES.

C A p V T I. ΓΛ his. Bona aui, vera mala. emendatim Plautus haefabula,m Persa. S E V n o L i prologo nimis aperta 1o macula omnes libros obsidet, Vbi lepos, ioci, risus, vinum, ebrieto

decent,

Gratiae, decor, hilaritis, atque delectatis. qui quaerit alta, is malum videtur quaerer e, as Primis versibus mallem sane iocus, & altero, Gratia, numero unitatis: ut omnia sibi aequalia essent. & apparet auctorem prologi respexisse ad locum Bacchidum. Dcus ludus ,sermo ,sua issa ratio, Cmor, voL M, Vmms,venustis,gaudium t Tertio,omnino corrigendum moneo. qui qua ni alia his,malum υ.3. Alia his,ab his diuersa,his pugnantia. Horatius . . Clium sapiente bonoque. Scaena prima. Spero abcunde hodie me bona opera aut hac mea

Tibi inuenturum esse auxilium argentarium.

Ulcus μουλον sub est, idq. vel librorum varietas indicat, quoru alij ita ut scribsi, alij & ij vetustissime editi habent, bona opera aut mala. Visa mihi pedum est via, & sequor . nam sin sospicor scribsisse Plautum, pero alicunde hodie me bona aui,Tera maia.

276쪽

Litterulae solius mutatione mihi indulsi. nam transpositam vocem, nihil mirum . quod millies in Plauto tactum est. Simile est illud veteris poetae apud M. Tullium. s soluere imperat secundo rumore atque aduersa aui. sic hoc loco Pseudolus inuenturum se argen-rum pollicetur aut bona, opera mala. Dcauspicio etiam infra agit. 4 uisinistra, austicia i quida , atque ex Ibitentia Confidentia est inimicusio meas meposse per tere. Mala opera est, alteri damnosa, cuiusmodi seruorum eum heros argento circumducunt. Captet ueis. Sed h c mihi aegre est, me huic dedisse opera mala sim nunc propter me meaq. merba vinctus est. neque alia opera feruoru ullars cu heris minorib'pecunia subuenitit. Asinaria,

me inerunt vixnti minae bonae mala opera partae. Ecce, bonis minas ait, operam malam: ludens eo-

. dem ανm Elω quo hic sana aui,vera mal. ι.Et ad malam operam seruorum respici puto etiam 1 o Persa. nam leno emta parasiti filia*um pulcre seruum Toxilum sibi concilia in crederet, ait; imma equidem Toxile tibi gratiam habeo. nam sens te sedulo Mihi dare b nam v n.respondet seriauus conscius fallaciae sibi suae. tibin ego' immaas serui. Sic veteres & recentes editiones, Lam, binus maluit, seris: ego seruir. Et arguta hic etiam αμφιβολία est. Seruirem. 9 nobis di cuntur qui commodis nostris ope, consilio,

studio suo adsunt. quod fecisse Toxilum desti eius verbis i melligit Dordalus . at ille signi cat, immo seru1. id est, cuiusmodi seruus versi tus 5c nequam solet,eiusmodi operam dediti-

277쪽

218 IANI GVL1ELMI 1bi, damnosam videlicet. nam Seruit a seruis. neque me fugit multis placere, mala opera aut hac mea . ut manu se Usurum dixerit male.

quod frigidum est, prae nostro; & certe fabsum. neque enim furto aut rapi na, sed fraude idc fallacijs rem conficit. Scaena proxima.

Intro abite, atque haec cito celebrate, ne mora quaesit, cocus cum vcniat.

Scio quid sit, imperium celebre, δί imperium celebrare, verum hoc loco sientelia postulat potius, 1

atque haec cito celerate. cedere, Concedere, Decedere, Incedere, Procedere, Succedere,&c. at Occedere Plauti proia xyprium & familiare Asinaria. uuisque Osuia huic hli occesserat irato vapulabit. iterum ibidem. Ne tu hercle cis magno malo tuo obuiam occessisti. sed satin acceptum tibi erit, recte a me locum

Festi constitutum, si ipsissimum illud Ore

damus e Plauto eruero eccillum ergo in mo C A p V T II. incessere. Dissis da ilis. endatus Festus. item Pset dolus, Stichus, Trinummus Plauti. V o I T acumen Scaligeri illustris in Festo locus, quem persanabo Plauti caussa. Occidamus, inqui Is

autus ponit pro contra cedamuσ. csi plurimae aliae praepositione amiliam- et res huic verbosnt .Emendavi, Occedamin. nam de

278쪽

dole non audis. C reprehende hominem,aus uere. 3 . c. i puere. PS. acre camus hac obviam. B c.

s Iuppiter te perdat,gu suu es. nam rescribendum haud dubio, occedamus hae obuiam. &, fatebor, admodum placui mihi hae Conicetura: cum audio recens nuper in Gallia eadem omnia sentire Io.Passeratium, vi-io rum in his litteris nostris & ingenio & do carina maximum. Hoc igitur dicimulare ho-Iui, de quia tanto suffragatore stabiliri videbam sententiam nostram, & ne prudes sciens in ea, quae ante me ab alio dicta, incurrerem. is Hoc adijciam, eandem formulam reponendum mihi videri Sticho. Bona scaeuastrenaq.οbuiam occessit mihi de Trinummo etiam, Modo mi aduenienti nugator quidam occessis οἷ-

etsi utrobique libri vulgari j, accessis obuiam. verum culpam arguunt vel illa ex Asinaria,quae sola viscatas manus librariorum effugere potuerunt. Scaena, Postquam illhic. - osquam herili fit,

Largitus dictis dapsilis ubi sunt M'Distinguo , po uam herili filis Largitus,dictis dapsilis. Dictis dapsilem dixit Epidico oratione

beneficum.aut certe bis sumendum, ut ac multa multis locis alia.

nisi

279쪽

tares Multae ad hanc fabulam cessurae. falsasta

menta reiecta.

da. nam nimia quanta multitudo est; molestiae i. stat scio magnae erant non vi sua, sed numero, qui G roquis is erit Hercules, qui Plautum a vertice ad talos perpurgandum sumserit. si quae tamen venustatem sententi et leuiter contamina runt , ea non praeteri jmus hac tumultuaria opera. tale illud est Scaena, Si de damna- r; H . Hic mihi corrumpit filium, scelerum caput,

me duae hic iste est paedagogin, hunc ego

'o excruciari.

nam rectius opinor, his il2 eapaedagogus. Paeda- xogogi pueris ingenuis serui erant, & manebant usque dum adole sicerent. Mercatore R --m una mittit, qui una a puero paruulo Mihi

paed go νε fuerat. at hic alias ad res paedagosum filio suo Pseudolum senex innuit. nam ut illi ad virtutem &doctrinam hortamento , se hunc ad nequitiam & libidinem esse. Paullo post. Abiai cultabo. P S. itur ad te Pseudole. tolle e fragmentis hemistichium posterius. sonam hinc Seruius depromst. neque recte in

ijsdem fragmentis penus ponunt , quasi non

280쪽

iv ps EVDOLVM QVAEST. 23 rex stet in hae fabula eodem fere loco , ita ut carisius monuit,virili & neutro genere, inimperiosa illa Ballionis edictione. Nam nisi penus

annuus hossie conueniri neque ita multis versibus s interiectis. Nisi mihi hodie ex fundas tuorum amrram omne huc penus a fertur. Scaena, ι seruitute. qui amet me,ut curet tandem nitidire te. Scribo, ut Oreri nam in lenonia familia lautius curatur,qui amatorculos facile inuentur.

ro ij enim domino quaestuosi. Illico sequitur, Neque ego illud possum,quod illi qui possunt, sient.

Ingenio te amicus noster Io. Mercerus summet spei adolescens quod idiposunt,quiselent. Solere , obscenum verbum, & in re veneris pro- 1 prium. Cistellaria. Cum viris sivis praedicant nos flere Hac ergo quiselen pueri meritoris. Scae

na, Forum coquinum.

Illi drachmis issent, miseri. me nemapalia Minoris qui quam numma visurgamsubigere. ' Lambinus in mss.repperiri ait,Illi drachmissant miseri; etiam explicat, Vt Verbum comicum, drachmissare. quod ego ne coquinis quidem Romanis dignum censeo. Potius est litteravna ut vitiata sit, Sc suerit olim, Illi drachmisH siunt miseri. Drachmis e se,venire siue operam drachmis locare. Casiij epistola ad Ciceronem. Nam iam ternis. tetradrachmis 'mentum sepia siti m est. Deinde est. Is odos dim; pedibus in caseum diutitso Eum in odorem cenat Iuppiter cottidie. Iocum erudite,ut omnia, P. Victorius ornamentum Italiae dc taculi sui explicauit. Macuis

P iiij