장음표시 사용
91쪽
3. reliquo numero adiicias r. collocadus eritannus centesimus in eo digito, quem nume- rus procreatus, qui nunquam maior erit quas. indicat. Verbi gratia , si datus sit annus 47I6. Ex 47. numero scilicet centesimorum annorum, reiectis I. remanent 2. Reiectio haec ita fiet. Abiectis 3. ex figura q. manet I.
quae addita ad figuram 7. fiunt 8. & abiectis 3. relinquuntur a quibus si adijcias i. sunt i 3. In tertio igitur digito, id est,in Medio, locandus erit annus 47oo. Item datus sit annus I S89. Abiectis s .ex 1 s. nimirum ex numero centesimorum,remanet o Addita I. fit i. Igitur in primo digito, videlicet in Pollice, a nuS Is o o. ponendus est limatio. DEINDE in eisdem tribus extremita- rium Indi tibuς reponendi sunt tres. numeri trium Ini dictionum. hac ratione. Quia Christus Do- cui usiit minus natus est post annus Indictionis, poni inquiren, netur Indictio I .in Pollice,ubi scilicet loca- dam L tus est annus o. id ei annus ortu Christi proxime aentecedes. Et quonia Cyclus I s. annoru Indictionis in. Icio. annix series cotinetur,
& supersunt i o. si addemia; Io. ad 3. conscie. ' lux Indictio, II . insecudo collocada digito. Additis rursus Io. ad proximam Indictione M.f colligitur summae 23. a qua si reijcietur αι Cyclus Inlictionis, hoc est,. anni i s sipere- rit Indictio R. locanda in tertio digito. Atque hae Indietiones illis annis centesimis debentur,qui in illis digitorum extremis ex superiore dispositione collocantur Hi autem tres numeri Indietionum, quos indiguorum an- , norumi e xtremis statuinius , hoc versiculoe comprehenduntur is Da tria primo, alii tredecim, dei Ade octo sequautur .
92쪽
Hoc enim carmine ii dicatur, primici digito tribui 3. secundo I 3. & tertio a. si .a .
IAM si Indictioni cuiusuis centesimi an-m,quae collocata est in eo diyito, in quo ille
centesiimis est constitutus,adiicias annos expansos post eum centesimum datos, atque ex summa absicias Is.quoties fieri potest, procreabis Itidictionem anni propositi. EXEMPLI gratia. Datus sit annus Is 89. Quoniam annuS Isoo. in Pollicem cadit,sive
in primum digitum c quod reiectjs 3 ex I s.
numero videliset annorum centesimorum
supersit O,&addita I. at I. conueniet anno 1 soo. Indidio in eodem Pollice constituta. Ad quam si ad ij ciantur anni expansi 89.& ex summa 92. reij ciantur omnia I s.reliqua fiet Indictio et .anni v S.89. RURSUS propositis anno 7 16, qui in digitum Medium, siue tertium, cadit, quod reiectis 3. ex q7. numero scilicet annorum centesim orum, reliqua sint 2.quibus si addatur i. fiunt g. ubi ollocata est Indictio 8. . Cui s anni io. expansi addantur, colligζIur summa ri . E hac reiςcto Cyclo I s. anno 'rum Indictionis , superest Indictio 9. anni 7ισ. propositi atque it ei e caeteris. CINDICTIONEM quoque per Arithme Inuentio Intices praecepta facile reperiemus, si annis Do dictionis permini adiiciemus 3. numerumque .collectum per i. s. diuidemus . Numerus enim ex diuisione reliquus erit Indictio quaesta: aut si ni-,il supersit,Indictio quaesita exit as.Vt si Ini dictis quaeratur anno Is 89. Additis ni tmero costa totis' a per i s. diuiso,superest numerus a. pro Indictione anni is s9.Rursus si Indictio anni 3 62. desideretur ; Additis ad 3'nos 346'. dividatur collectus numerus
93쪽
etio anni 3 h62.erit Is. Eadem in reliquis tatio seruanda est. De Ioeo Solis in zodiaeo. Cap. XII.
VT scias,quonam in signo,& gradu Z
diaci, plus minus , Sol quotidie commoretur, nosse primo loco oportet, in quod signum quolibet mense Sol ingrediatur. Pro qua re discendi sunt duo hi versiculi ab Α-stronomis olim compositi. Sunt Aries, urus,Gemini, ncer Leo. V rgo: Libraque,Scorpius, Arcitenens , Cuer , Amphora,Pisces.si- Haec enim duodecim signa eodem ordine, i 'uodecim mensibus anni, sumpto principio a Martio conueniunt . Primum etenim signum,id est Arietem, ingredietur Sol menisse Martio; secundum,quod est Taurus, me se Aprili; atque ita deinceps: ita ut undecimum,nimirum Amphoram, siue Aquarium, mense Ianuario,qui undecimus est a Martio, ingrediatur: Et mense Februario Pisces, siue duodecimum signum.
DEINDE discendum est, quo die me sis Sol in signum ei tributum mensi ingredi tur. Quod ut me ria facilius comprehendi possit, hi alij duo Versiculi excogitati sunt . Incluta Laus Iusiis Impenditura. Haresis
Garrulae Grex Gratus Fauctos Gratatur
Mam . voces horum versuum I a. mensibus anni eodem ordine responden initio tamen secto a Ianuario, ita ut prima vox Incl=tuJ tribuatur Ianuario: secunda fLauq Pebrita- .ris,M sic deinceps.
94쪽
alphabeto prima litera eius vocis, quae pro- Quo die Sol posito mens responder. Si enim tot unitates, quodlibet quotum in alphabeto ea litera locum oecu- ἡ 's' spat, ex Io. subtrahas, reliquiis set numerus 'illius diei, quo Sol signum illius mensis in
VELUTI si scire cupias, quo die mensis Martij Sol signum Arietis introeat: quoniam Martio, id est, tertio mensi tribuenda est vox tertia O Iustis P euius prima litera I ,
nona est in Alphabeto, detrahemus. 9. eX ῖ o. ut relinquantur ai. Die ergo ar. Mariij Soi principium Arietis tenebit. SIC si velim scire, quo die Nouembris Sol intret signum Arcitenentis, seu sagitta. . rh:quia Nouembri, hoc est, undecimo mel si, respondet undecirna vox, Gratatur cuius litera prima G, septima est inter Alphabeti literas;auserenda erunt 7 ex Io ut dies Σ3.Nouembris fiat reliquus, quo Sol Sagittarium ingreditur. Qv o D si easdem unitates,quas prima In quo gralitera eviustiis mensis offert, ad ij cias ad mi- du Sol quo merum propositi diei eiusdem mensis, colli. 2 ς Vςite' ges numerum,qui indicabit,quo in gradu signi Sol existat eo die:ea tamen lege, ut si iiii merus collectus minor fuerit, quam 3 o. inuentus gradus reseratur ad signum antec dentis mensis; quod tunc Sol nodum ad proprium signum propositi mensis peruenerit. Si vero id e numerus maioriquam 3 o. suerit,
in eo gradu signi proprij mensis dicas Solem
commorari,qui relinquitur, si ro. abijciatur ex numero conflato. Si denique summa comsecta suerit omnino 3o. pronuncies Solem tenere vel gradum 3o. signi antecedentis mei
sis, vel principium signi propris mensis. VERBI fratia.Siquis scire desideret ubi Sol dis
95쪽
die io. Aprilis existat:addat 9. propter prima litera Ι,quartae vocis Impenditur. Jquae quarto me si,id est, Aprili debetur;addat, inquam, 9.ad Io. diem propositum, ut emciat I9.qui numerus minor est quam Io. Nodum ergo Sol signum Tauri, quod Aprili tribui tur,ingressus est, sed in gradu 19. Arietis, si-- gni videlicet antecedentis mensis Mariij,
RURSUS optet quispiam cognoscere lain quo gradu versetur Sol die 27. Septembris. qui mensis nonus est,ae propterea nona vox f Gratus J ei tribuenda est, cuius prima litera G , septimum locum inter literas Alphabeti occupat. Si igitur addam 7. ad diem 27. propositum,e sciam 3q .numerum mai rem,quam 3ο.ex quo intolligam, Solem iam intrestim esse Libram, signum scilicet men-ss Septembris. Ablatis autem Io.ex ῖ . superest 4. gradus Librae , in quo Sol tune
existet . λPOSTREMO si cupias nosse, ubi Sol die
aa. Maii moretur quoniam Maio,quinto me-
si, respondet vox Haresis cuius prima litera H,octaua est in Alphabeto . Additis ergo s. ad diem 22. conficitur silmma Io. Sol ergo dse 21. Maij versabitur in gradu Io. Tauri, vel in principio Geminorum .
ETSI autem hac ratione non omnino Verus locus Solis cognosci potest, tum propter annos Bissextiles, atque communes, tum a quia Sol non prorsus unum gradum quotidie in Zodiaco peragrat; vix tamen error com mittetur dimidiati gradus, vel ad summum unius;ita, ut plus minus, verum Solis locum assequamur,tam certo videlicet, atque explorate , ut tuto eo possimus uri in usu eorum
horologiorum , in quibus as horas cognoscendas
96쪽
scendas necesse est , locum Solis in Zodiaco habere perspectum . Quod etiam ad usum aliorum instrumentorum, quibus Astronomi
De loco Luna in zodiaco, ct quot horis noctu luceat . Cap. XIII.
in E M locum Zodiaci Luna quolibet
die proposito occupet, hoc est, in quo signo, & gradu existat, plus minus, colligunt Compulistae hoc sere modo. Aetatem Lunae in Calendario inuentam, addita prius unitate, propterea quod Luna plerunque uno die citius cum Sole coniungitur,quam Epactis monstratur : ac proinde cum Epacta quaelibet indicat Lunam dierit , verbi gratia, I 6. merito eandem dicemus in caelo esse dierum I . duplicant, numerumque procreatum per s. partiuntur. Quotiens enim numerus indicabit,quot signis integris Luna a Sole, secundum successionem signorum distet: unitates autem reliquae , si quae . sunt,dabunt quintas partes unius signi, ita ut pro singulis WnitatibuS senos gradus accipiant; quibus vltra signa integra, Luna a Sole abest, secundum eandem successionem signorum is EXEMPLI gratia.Anno 1388.die 7. De cembris Luna inuenietur habere dies a 8. v xius autem continebit tunc dies r9. Duplica igitur I 9. & numerum procreatum 8 8. par etire per s , Quotiens erit 7. & reliquae unitates I. Aberit ergo tunc Luna a Sole 7. signis,& insuper ad .gradibus, id est, tribus quintis partibus Unius signi. Cum igitur die 7. Decembris Sol teneat gradum is . Sagittarij, ut
ex capite superiori patet,si post Sa litarium
97쪽
numeremus septem signa, Capricornum, A quartum, Pisces, Arietem, Taurum, Geminos, Cancta, distabit gradus t s . Cacri a loco Solis,hoc est,a gradu i s. Sagittarij, septe signis: & si adij ciamus alios I 8 .gradus, reperiemus tunc Lunam occupare gradum 3. Leonis sere.
HAC regula disces, Luna in primo aspectu quadrato, cum scilicet est dierum 7. cum semisse, abesse a sole tribus signis:In plenilu- lnio autem, cum habet dies i s. distare Luna sex signis a Sole: In secundo deniq; quadrato aspecta,cum sere est dierum a 2 cum semisse, recessisse Lunam a Sole nouem signis. Nam bis 7. & semis faciunt i s. quibus diuisis per s. producuntur 3. na. Item bis Is . essiciunt 3o.quibus diuisis per s. producuntur sex signa. Denique bis 2 a. & semis iunt s. quibus diuisis per s.exeunt 9. signa s. EVNDEM locum Lunae in Zodiaco ita quoque inuestigare poterimus. Quoniam Luna mouetur ab occasu in ortum motu medio
Grad. I I aere, ut ex Theoricis patet; si aetate Lunae multiplicemus per i I. procreatuq; numeru per 3 o. partiamur, indicabit Quotiens numerii signorum,quibus Luna secundu su e sionem signorii distat a loco;ubi in Nouiis Iunio erat: Reliquus aut numerus dabit gra dus. Inuento ergo loco Solis tempore illius Novilunij, reperies facile locum Lunae. VT die 7. Decembris anni Is 88.Luna habet dies 19. qui multiplicati per I 3. em ciunt a 4 .gradus, hoc est, signa 8. & gradus 7.Cum ergo die G. Nouembris, quo Nouitu inium factum est in caelo, licet Epacta ij. i lud reijciat in diem ro. Sol ac proinde &Luna extiterit in gradu 26. Scorpij, existet die 7. membris Luna in I. gradu sermo. Leonis,
98쪽
Leonis,hoc est, distabit signis 8. gradibus 7.
PER hanc etiam regulam disces Lunam in plenilunio abesse 6. signis a Sole, in primo autem quadrato aspectu signis 3. R in tecum do signis s. Nam multiplicatis is . per IIbsunt Iss .gra με, hoc est, signa 6. & gradusas. Cum ergo Sol confecerit grad. I s. a Nodi uilunio usque ad Plenilunium,aberit Luna a Sole signi SIn primo autem quadrato aspectu si dies 7.& semis, ducatur in I I .sunt gris & semis, hoc est, signa I.&grad.7.cum semisse. Cum igitur Sol a Novilunio ad primu quadratum aspectum usque consecerit grad. . cum semisse. distabit Luna a Sole signis a. In secundo denique aspectu quadrato, si ducantur dies az. & semis in i 3. procreantur grad. 192.cu semisse, hoc est,signa. 9.& grad. 22.cum semisse. Quare cum Sol a Novilunio usque ad secundum aspectum quadratum is nconsecerit sere gradus 2: .cum semisse, abe rit Luna a Sole signis 9.IA M vero quanto tempore Luna nor Quotctu luceat, Compulistae ita sere cognoscunt, . 'Aetatem Lunae inuentam addita quoque prius unitate si maior non sit,quam a s. dierum. vel eius complementum ad Iob si maior fuerit, quam I s. multiplicant per . numerumq. genitum partiunxur per s. Quotiens enim indicabit horas inequales, & reliquae xnitates, si quae sint,quintas partes unius ho-xae, quibus Luna lucet; quae quide horae post occasum Solis numerandae sunt, quando pleniluniu nondum aduenit;post Pleniluniti vero eaede numerandae sunt ante Solis exortu et adeo ut Luna crescente, sulsio eius sit vespex-tinannatutina autem,eadem decrescente.
99쪽
perietur aetas Lunae dierum , S: sc additi unitate, dierum a9. Complementum eius ad 3 o. est I i. quo numero multi plicato per ψ. numeroque producto 44. diuiso per s. set Quotiens s. citha quatuor quintis . Tot ergo horis inaequalibus, hoc est octo duodecimis partibus totius noctis, , insuper'quatuor
quintis unius partis duodecimae,Luna ea nocte lucebit antoortum Solis.
HAC porro regula compe ies Lunani in
plenilunio lucere aΣ. horis, id est; tota nocte in utroque quadrato aspectu, 6.horis,hoc est, dimidiata nocte: cum Luna dies s. vel . habet, horis 4.id est, tertia parte noctis. Denique cum Luna est 4 aut 26 dierum, horis serme y.sue quarta noctis pάrte s. lITAQUE cognita magnitudine noctis propositae, si ea in duodecim partes aequales
distribuatur,cognoscentur etiam horae aequa fles, quibus Luna lucet. Ut quoniam die r. Decembris nox continet hor. min.s s. sere ad latitudinem grad. 2.lucetque tum Lu- Na ex data regula horis 3. inaequalibus, cima quatuor quintis; complectitur autem pars biodeclina noctis hora I.min. I . cu.7. duo decimis . comprehendent octo duodecimae noctis, & quatuor quintae unius partis duo decimae, horas aequales serme io. nain. s 6.αraulo amplius, quibus Luna tunc lucebit. MULTAS autem ob causas, neque locus Lunae in Zodiaco, neque tempus eius filii nis, pesti asce regulas ad ungueria reperitur; tum quia minuta in ijs negliguntur , & Luna non aequabiliter sub Zodiaco fertur; ex quo necessario error aliquis in eius loco investigando committitur tum etia,quia tempus litisionis Limae augeniis, cu ipsa suo motu Felox est,& Septemonalis diminuitur aute,
100쪽
cum tarda est,ac Meridionalis; ut propterea in eo tempore inquirendo necessario a vero erretur.Ηue accedit,quod neque aetas Lunae exquisite per Epactas reperitur, nequo locus Solis in radiaco: quae res aliquot graduum errorem inducat, necesse est. Satis, est per has regulas reperiri, plus minus, signum, in quo Luna die proposito existat, etiamsi interdum aliquot gradibus a vero eius loco, ob eas, quas diximus causas, aber