장음표시 사용
61쪽
in radicibus Annularis, & Auricularis inus 'niendae. Si supputemus igitur a litera B, in radice Annularis ubi est annus rooo.) posita, alias literas naturali serie versus Pollicem, inueniemus in radicibus Auricularis , & Annularis literas A, B, quae Dominicales erunt anno Zocio. Verum posita litera B, in Annulari,perspicuum est, literam A, ante eam si alui in Auriculari. Quare cum annus a ooo. sit bissextilis, constat sine alia numeratione, literas A, B, e fise Dominicales in quolibet ce resimo bissextili. sIT deinde propositus annus 2Iεῖ. Quo
niam annus et i oo. locatur in extremitate
Pollicis, una cum litera B, cum prii lycentesimus sit post bissextilem rooo. Annus vero qῖ. hoc est, reiectis 28.θ annus i cadit in radicem indicis, si nuri verauerimus a litera B, in extremo Pollice una cum anno 2Ioruposita,alias literas ordine alphabeti, transi-ειε statim facto a summo Pollice ad Auricularem, & hinc ad Annularem , usque ad Indicem , offendemus ibi literam Dominic te in F, pro anno 2IA .li DENI Q U E detus annus 7s 2. Quo niam annu& 4 τ . tertius a bissexto sedem habet cum litera B , in radice digiti medit, eaditque annus expansuς 1 r. hoc est, abiectis et 8. annus 2 q. bissextilis, in medium Pollicis, eiusque extremitatem, reperiemus
in hisce articulis, si a litera B, posita in radice digiti Medii, ubi annus est 47oo. n me ratio literarum instituatiit , literas DP minicales E, F, pro anno dato Us a.
62쪽
De annis Bissextilibus,mmmunibusique tum centesimis, tum non centesimis, ct numero dierum ob aquationem anni Solaris Vsue ad datum quodcunque. Iemluι exemptorum. Cap. V. N N O S non centesimos Bissextiles', Anni non centesimi bissea
& communes ita cognosces. Proposito bisex quo uis anno, verice Omnes millesimOS,& cen mutientesimos annos, itena ex caeteris numerum 2O. ratione ciquoties potes. Ex reliquo denique numerum gnoscantur
. quoties id fieri potest. Si enim nihil remanserit, annus propositus bissextilis est; si superfuerit s. erit primus post bissextum ; si reliqua suerint α. secundus post bissextum; si denique a tertius a bissexto. Eodom modo, si post abiectionem omnium roo. vel io. nihil remanserit, annus bissextilis est. VERBI causa. Proponatur annus Is 89. Rciectis annis i soo. qui centesimi ni &zo .ex reliquis 89. quoties fieri potest, & ex residuis annis V .detractis omnibus 4. superest 1 Quare annus Is 89. communis est, ac primus post Bissextum. t et , ITEM datus si annus s96o. Abiectis 3 9oo. hoc est annis centesimis j & ro. ex reliquis sio. nihil superest. Annus ergo 196o,
DENIQUE detur annus 64 s6, Relectis centesimis annis,hoc est,6 oo.& ao. bis ex reliquis s6.& 4.quater ex reliquis 36 iiihil remanet. Quare datus annus 64s 6. Bissextilis est.
i EADEM ratiope centesimos Bissextiles, ει non Bissextiles dignoscemus. Nam Propo
63쪽
M eentesi sito quolibet anno centesimo,reiiciantur ommi hisicxxi- nes denae millenarum unitatum, it niore νις , ' Arithmeticorsi loquar hoc est, i oooo.anni:
quales sunt omnes illi, qui ultra quartum locum sui numeri procedendo a dextra sinistram versus reperiuntur; Nam ii omnes
Bissex iles sunt.Et cum numero reliquorum centestinorum annorum, qui semper minor erit,quam I . cum Ioin centesimi efficiant
Iomo ) agatur, ac si essent anni simplices, &expansi,non autem centesimi.Centesinuis.α annus, quando post abiectionem omnium 2o.vel 4.ex numero millenarum,& centenarum, non habita ratione denarum millena .rum nil remanet,bissextii is est. si superest 1. primus centesimus post bissextum; si a .secundus; & si '. tertius. Quod si datus annus habuerit primas quatuor figuras, procedendo a dextra sinistram versus, o o. is bissextilis
quoque erit. IT AQUE si proponatur numerus cente nariorum, quamuis magnus, suis characteriabus descriptus, considerandus tantum est numerus expressus duabus figuris,quae vi qua to loco, & tertio reperiuntur, id est, in loco millenarum,& centenarum;atque cum eo numero procedendum,ut de annis nota centesi. mis dictu ira est Vt si detur annus 3 7 O. n tandus est numerus m. cum figura T. locum millenarum occupet, & figura O. locum centenarum . Si vero annus datus sit 3 o9oo. h
henda est ratio selius figurae centenarum 9, cum fisura millanarum O. nihil, addat ei praeposita. Sic ut vis hilius praetepti etiam in rara is annorum numella cernatur lina
64쪽
no 9 67oomo. nihil considerandum est,cum in loco millenarum, & centenarum figura o. existat, sed annus propositus Bissextilis eruDenique in anno 6789χω. ratio habenda est numeri 92. &c- EXEMPLI gratia. Datus sit annus I9O qui quoniam minor est, quam ioooo. nihil reiiciemus, sed notandus in eo solum eri numerus figuris milIenarum, & centenarun sex pressiis, hoc est numerus I9. a quo fi aDII- cientur omnia a. o. supersunt i 9. ex quibus lademantur omnia 4.remanent 7 .Quare annus I o. communis est , etsi centesimiis est , acrotius post Bistextilem centesimum. DETVR quoque annus 3 oo. Reiectis 3 oooo hoc est,considerata solum figura cesse tenarum 4. quod figura millenarum sit o.Mireiiciantur omnia . ex nil superest. FrWo annus 3o m. bissextilis est . . ITEMidatus sit annus o oo. Reiectis 4ooOoo. se persent 76.centesimi, qui soli c nsiderandi sunt. Ex quibus si abijciantur zo. tia persunt I 6. ex quibus si tollantur omnia snabit relinquitur. Quamobrem annus w76o propositus Bissextilis est. POSTREMO Osseratur annus 68O6GO Abiectis s8oooinsupersunt O.centesimi. Abiectis autem q. semel ex ε. supersunt 2. Qua
re centesimus annus datus 18o6oo. comm
nis est, & secundus post centesimum Bis
PERCOMMODE igitur meiait Calendarii correctio in annum inter I soo.& I6o contentii,qualis est annus corre 'ionis is 82. cum hac ratione anni centesimi Bissextiles,
ac communes regulam annorum Biuextalium, ac communium non centesimorum re
65쪽
IA M vero quot dies intercalares vltra Gallos i o. anno correctionis exemptos usqueau quemcunque centesim uni annum propos D inclutive omissi sint,hoc modo cognosces. Ablatis annis i 6oo.ex numero centesimi anni propoliti, partire reliquos annos centcsimos per q. Quotientem numerum ut Arithmetici loquuntur per I. multiplica propterea quod spatio quolibet bibo. annorum tres dies intercalares omittuntur .& producto numero residuum diuisionis , si quod est, ad ij-ce, quod unitates residui numeri, quae semper pauciores erunt, quam . snt centesimi anni communes conficiesque numerum di rum ad illud usque tempus exemptorum ultra io. dies, qui anno correctionis exempti sult. .
a R s f gratia.Si quis optet scire, quot
sint dies exempti a tempore correctionis in. que ad annum 6 α inclusiu , trahat l6oO. ex 67Do. Nam centesimo uni tantum ratio habetur ut remaneat s i . hoc est, anni centesinii s 1.qui si per 4. dividantur, crit Quotiens I a. & residuum 3. Si igitur Quotiens
I 2.multiplicetur per 3.& procreato numero 36. adistiantur 3. anni centesmi ex diuisione residui,conficientur IV. dies usque ad annum
679o. inclusiue detracti, quibus si adiiciantur dies Io.anno correctionis exempti, fient dies omnino q9. SIC post correctionis annum ad annum 88 . usquecinclusiue, ablati erunt dies sq. Nam demptis annis i 6 .ex 8 8oo. supersint anni 72oo. hoc est, anni centesimi a. qui si dividantur per ψ. erit quotiens a 8. nihilque ex diuisione supererit. Multiplicato igitur Quotiente I 8. per 3 set numerus dierum exemptorum sq. Additis aute ui 1 o diebus anni
66쪽
anni correctionis, efficientur dies 64.in Ves- uersuua ablati.
COMMODIVS fortasse idem assequemur, si omnes annos centesimos, non subtractis 16oo. per q. partiamur, & ex Quotiente
seruato interim residuo diuisionis , si quo'
est θ demamus A. propterea quod .in I 4.cetesimis, id est, in annis i 6oo quos auferrei. debueramus,continentur quater. Nam si reliquum numerum per I. multiplicemus, numexoque producto residuum diuisionis adiungamus,colligemus numerum dierum ultra illosio. dies anni correctiqnis exempt8rum. EXEMPLI causa.Sit propositus annus 88oo Diuisis 88. centesimis per q. set Quotiens 22. Ablatis q. perorui I 8. quibus multiplicaris per I. gignentur s . Tot ergo dies vltra illos io. anni correctionis ablati tunc erunt, quos priori etiam via inueneramus. I VRSVS sit propositus annus 6ῆψ7oo. Diuisis cetesimis annis 63 7. per ψ.set saxi tiens Is 86. & remanebunt s. Ablatis q. ex Quotiente,& reliquo numero is 82. multipli c*to per J. gignetur numerus 47 4 6. additiI-que 3.quae reliqua fuerunt, fiet numerus dierum exemptorum 47 9. praeter eOS IO. qui anno correctionis ablati sinat .
ATQUE cognitio haec numeri dierum exemptorum. omnino necessaria est, si benescio cycli Solaris Dominicalem literam inuestigare velimus, ut nimirum intelligamus, quot literae post inuentam literam Dominicalem sint numerandae, veluti principio cap. 3 . docuimus.Pernecessaria quoque est eorundem dierum cognitio, ut motus caelestes ex tabulis Astronomicis ad quemcunque anuupost correctionem Calen darij datum possim supputari .
67쪽
minicalia in digitis ad festa mobilia sinu vuenda. Collocatim O. Epactaruin sinistra mami, ad festi , mobilia inuenienda .
De Fenis Mobilibus . Cap. VI.AD inuenienda festa mobilia tum ante,
tum posὶ Calendarij restitutionem ν , collocandae sunt primum omnes 7.literae Dominicales in quolibet q. digitorum manus si
nistrae pollice omissis & rursus in digito
Auriculari dextrae manus,hoc modo. In radice interiori cuiusque illorum s .digitorum sponitur D,Indecundo articulo Eun tertio F; In quarto, hoc est,in extremitate inin quinto, sui est exterior sub ungue, A, in sexto B, in septimo C ; quae quidem collocatio hoc
Donec Erat Fortis , Gens Africa Bella Ciebat. Nam si,initici facto a radice interiori, omnes . articulos cuiusque illorum quinque digitorum percurras, singulisque articulis singulas voces illius versiculi tribuas, ostendet prima i itera cuiusque vocis eam literam, quae in respondente articulo collocatur. DEINDE vi mobilia sesta post anni correctionem reperiantur, c De eorundem enim inuentione ante annum restitutum paulo post agemus disponendae sunt 3o. Epactae in m nu sinistra hoc ordine. In vo a manus ponitur Epaeta xxiij In radice interiori Indicis xxij v In secundoe eiusdem articulo xxi. atque ita , deinceps ordine retrogrado in Epactis seriuato,ita tamen, ut a radice exteriori ciritisq;
digiti confestim ad radicem interiorem insequentis digiti tratas illas,hoc est, a septimo articulo Indicis ad privium digiti Medij, &a septimo huius ad primum digiti Annula .ris , ac demum ab huius septimo ad primum Auricularis digiti.Hac seruata ratione,EP
68쪽
cta xv.incidet in radicem interiorem digiti Medij,& viij. in radicem Annularis,& I. in radicem Auricularis. Porro in penultimo articulo A uricularis ponenda quoque est Epacta 2 s. diuerso colore,aut charactere notata,
una cum Epam xxvj. In ultimo vero duae E- pactae xxv xxiiij. ut in Calendario fit. SED sicilius fortasse ordine naturali numerorum eaedem Epactae collocabuntur in manu,si ab ultimo articulo Auricularis exteriore initium fiat ; ibique colloces Epactas xxiiij.xxv. simul; & progrediaris versus penultimum articulum,& antepenultimum a ticulum , dcc. usque ad radicem Indicis interiorem,& volam manus: hoc est, in articulo penultimo Auricularis ponas xxvj. 2 .in an tepenultimo xxvii. In extremitate xxviij. Rita deinceps. Cadet enim tandem hac ratione Epacta xxiii. in volam manus, ubi antea initium fiebat. ιVERUM multo facilius sedem cuius ibet
Epactae coperiemus hoc modo. Epactae propositae adiiciantur 6. & numerus coacerua tus,si minor est, quam 3 o. aut certe, si minor non est, numerus, quo illecoaceruatus superat 3 o. in imo pollice sinistro collocetur. Deinde si ab hoc numero inclusiue sat numeratio seeundum seriem naturalem numeroruper volam manus sinistrae, & per articulos tam interiores, quam exteriores Indicis, &aliorum digitorum usque ad 3o. Vel si Epacta est 2s .diuersi coloris, characterisve, aut xxiiii. quarum utraque per unum diem in Aprili superius ascendit,proptereaque Lunationem in Martio inchoatam habet dieruma 9.) usque ad α'. numeratio haec in sede Epactae propositae terminabitur.
69쪽
resta mobilia, eo mi inq; radices quae
Statuendo ergo 16 cin radice pollicis , & 1 . in vota manus,& 18. in radice Indicis, &c. cadet numerus Io. in peruit timum articulum ,
digiti Medij, qui est exterior. . Ibi ergo sedes est Epactae X. ITEM si Epactae is . diuerso charactere, vel colore notatae ad ij ciantur 6. fiunt II. qui numerus stiperata o. una unitate. Si ergo ponamus a. in radice pollicis, & r. in vota madinus,& 3.in radice Indicis , &c. cadet numerus 2ρ. quando enim Epacta est a s. diuersicoloris, vel characteris, numerandum est usque ad 29.duntaxat,quod eius Lunatio mense Martio incipiens contineat dies duntax ta9. in penultimu articulum, siue sextii Auricularis.lbi ergo locus est Epactae 1 s. quae diuerso colore, vel charactere scribi solet.
ergo Epacta xxiij. in vota manus . S I denique E pactar xxiiij. addantur 6. fiunt 3o.qui numerus superat io. nihilo. Ergo
si statuamus o. in radice Pollicis,& i .in volamanus,& 2. in primo articulo Indicis,termianabitur numerus 2 9. Tyam quando Epacta is
est xxiiij. numerandum etiam solum est viaque ad 29.quod eius quoque Lunatio in Martio incipiens sit dierum soIum a9. 9 in ultimo articulo Atiricularis . Ibi ergo sedes est Epactae xxiiij. TERTIO diligenter memoriae mandanis dae sunt radices sestorum Mobilium, hoc est,
dies mensium, ante quos nunquam sella Molia celebrari possunt, in ipsis tamen nonnunquam celebrantur. Praecipua autem festa Mobilia sunt, Septuagesima , dies Cinerum, Pasiba, ascensio Domini, Pentecoste, sestui Cor- RURSUS si Epactae xxiij.addatur 6 sui. . si ponamus igitur 20. in radice Pollicis,
70쪽
Corporis Christi Atque horum sessorum distantiae inter se nunquam mutantur, sed semper idem numerus dierum interlicitur. Aduentus autem Domini etiamsi mobile etiam festum sit aliam tamen rationem sequitur. vi insta dicetur. Radix igitur Septuagesimae est dies 38. Ianuarij. Diei Cinerum dies q. Februar ij. Paschae dies ra. Martii. Ascensionis Domini,dies 3 o. Aprilis. Pentecostes, diesio. Maij. Et Corporis Christi,dies et r. Maij. Huiusmodi enim festa in hisce diebus radicum celebrari possunt, ante eos non possunt. Hae aut radices facilius fortastis memoria retinebuntur hisce carninibus. Octodecim Ianus: F ebruus sed quatuoroptati Viginti duo Mars:Triginta poscit Aprilis. Dis quinque at Maius : Ter septem possulat
NAM hae radiees superioribus festis conuenliunt ordine enarrato, ut prima radix primo festo Mobil i,id est, Septuagesimae; secunda secundo, hoc est, diei Cinerum &c. ITAQUE inuenturus quodcunque ex i.llis festis Mobilibuς quolibet anno, vide primum,in quem articulum Epacta illius anni, ex superiori dispositione, incidat. Deinde in quo articulo post Epactam iam suo loco ass-xam litera Dominicalis eiusdem anni posita sit eo ordine, quem principio huius capitis praescripsimus: Ita tame,ut si litera Dominicalis in eunde articulum cum Epacta incidit, accipiatur eade litera in simili articulo subsequentis digiti.Quod etia intelligendii est de duabus literis anni Bissextilis. Si enim alterutra earum eundem, quem Epacta, articulum occupat, sumendae sunt eaedem duae)iterae in
similibus tarticulis digiti insequentis. Tertio, dc ultimo, a radice sesti propositi nu