장음표시 사용
71쪽
Pascha He-baaeoru , vel xiiij. Paschalis, quo pacto inuenia.
pter duas literas Domi- ncales.
mera dies mensium, initio a radice Indicis sacto, posito nimirum in articulo primo Indicis numero radicis diei festi propositi; in secundo, proxime maiore numero , & sic dei cepsedummodo memor sis, Ianuarium hab re dies 3 i. Februarium 2 8. tam in anno communi , quam in bissextili, quod ad praesens negotium spectat; Martium 3 r. Aprilem Io.& Maium I i.) usque ad articulum, in quo litera Dominica lis post sedem Epactae currentis collocata est. Dies enim mensis , quo numeratio terminatur, erit is, quo propositum
festum celebrandum est. Ubi illud etiam notandum , in Paschae inquisitione diem mensis , qui iri articulum currentis Epactae incidit,esse eum, quo xiiij. Paschalis, vel Pascha Hebraeorum occurrit. Itaque si quis Paschα , Hebraeorum,vel Lunam xiiij.Paschalem desideret, numeradum erit a radice Paschae, id est,a 22. die Mariij, usque ad articulum οῦ in quo Epacta currens sedem habet. C AETERUM in anno bissextili omnia sesta Mobilia inuestiganda sunt per litera Dominicalem posteriorem, quae nimiru in via est post diem festum S.Mathiae:ea tamen lege,ut ad diem quidem Septuagesimae inuet tum semper adiiciatur unus dies,ad die vero Cinerum tum solum unus quoque dies adii gatur,cum is.mense Februario, non autem mense Martio inuentus fuerit. Quia enim ante diem S. Mathiae sacrum in usu est prior litera Dominicalis, quae nimirum in alph beto posterior est,ac proinde literam Dominicalem posteriorem, quae in alphabeto priorem tenet locum,uno die in Calendario su sequitur, fit ut Septuagesima, & dies Cinerum ante eundem festum diem S. Mathiae, celebretur uno die serius, quam a posteriore litera
72쪽
litera Dominicali currente, hoc est, a priori in alphabeto, indicatur. Quare diei inuento per posteriore in literam addendus tunc est unus dies. Post festum autem S. Matthiaraicet posterior litera sit iam in usu , addendus
tamen tunc quoque est dies alter diei Cinerum mense Februario inuento, propter diem intercalarem sexto calendas Martias additum , qui in Calendario descriptus non est. Propter hunc enim diem intercalarem dies a . Februarii in Caledario dicitur ro dies 2s .vocatur 2 o.&dies 26. appellatur Σ7. hic autem 28.& hic 29. Ex quo efiicitur,diem Cinerum inuentum, verbi gratia,die ro .Februarii per posteriorem literam Dominicalem, re ipsa esse diem a . in dierum numeratione,& sic de aliis.Quod si dies Cinerum reperiatur mense Martio in anno bissextili. nihil addendum est diei inuento, sicut neque in Paschae sesto,& aliis subsequentibus, quia tunc di litera posterior Dominicalis est in usu, &dies mensium propriis numeris respondent, cum dies intercalaris Februario sit additus: ita ut primus dies Mariij dicatur primus , &secundus, secundus, dic. Cur autem in bissextili anno per posteriorem literam inquirenda sint sesta,declaratum est Can. 6. in Calendario Gregoriano, quod explicationi eiusdem Calendarii praepositum est. EXEMPLI causa.Sint in uestiganda omnia sella mobilia anni Is 89.quo ex superioribus regulis Epacta est xiii. & litera Dominicalis o .Et quoniam Epacta xiij. sedem ha bet in tertio articulo digiti Medii, & litera
Α,eum articulum proxime insequens , in articulo quinto eiusdem digiti collocatur , cadent omnia festa mobilia in hunc articulum
quintum digiti Medii. Si ergo a radice S
73쪽
ue numeres, initio a radice i ndicis sumpto,& versus articulum secundum , & alios progrediendo,donec ad quintum articulum Medi; peruenias, deprehendes Septuagesiam in diem 29. Ianuarij incidere. Si vero eode modo, initio a radice Cinerum,hoc est, a die A. Februarii facto, numeres, donec ad eundem articulum quintum Medis peruenias,comperies diem Cinerum I s. die Februarij cel bratum esse, & sic de alijs. ITEM anno 16os. quo Epacta est x. incia dens in penultimum articulum Medij, qui est sextus . Quia vero litera Dominicalis B, illius anni in eundem illum articulum cadit, accipienda est litera B , in eodem articulo
sexto Annularis. In eum enim articulum omnia illius anni festa mobilia cadent. Quapropter si numeres a radice Paschae, id est,a die 2.2. Martii, initio facto a primo articulo Indicis , reperies in penultimo articulo Annularis diem io. Aprilis, quo Pascha anno i 6os.
RURSUS anno is 88.bissextili Epacta
suit ii. cadens in vitinium articulum Annularis , qui est exterior. Literae Dominicales fuerunt C, B. Et quoniam litera B, posterior in usu, etsi in alphabeto prior est per quam omnia festa sunt indaganda, ut diximuS, proxime antecedit eum ultimum articulum Annularis, accipienda erit cadem litera B, in penultimo articulo Agricularis. Inuenies aute Septuagesimam cadere in I 3. diem, addito vero uno die,in diem I . Februarij. Diem autem Cinerum comperies in diem a. Marthincidere, ac propterea nihil addendum es se , dcc.
DEiNDE anno bissextili i)96. Epacta est
74쪽
j , cadens in radicem interiorem Auricularis. Literae Dominicales G,F, quarum F,p sterior in v sit, cadit in articulum tertiu eiusdem Auricularis. . Si igitur a radice cuiusuissesti numeres usque ad eum articulum, reperies Septuagesimam incidere in diem io. Ce.bruari3.Addita ergo unitateAomperies,eam celebratam esse die r r. Diem autem Cinerudeprehendes cadere in diem 27. Februarij. Rddita igitur unitate, dices eum celebratum
fuisse die 28. qui quidem in Calendario est
27. dicitur autem 28. Ob diem intercalarem
sexto Calendas Mart ij additum . PRAETEREA anno 193s. Epacta est et s.
diuerso ab aliis colore , aut charactere notata, sedent habens in penultimo, siue sexto articulo Auricularis. I uera Dominicatis F,quq post Epactam cadit in tertium articulum Auricularis manus dextrae . Quare incidet Septuagesima in diem i7. Febr. dies Cinerum in 6. Martii, Pascha in ZI. Aprilis,&c. INSUPER anno i oo no bissextili Epacta est ix. cuius sedes est in ultimo articulo
Medii, hoc est, in radice exteriore. Litera
Dominicalis C, in eunde articulum incides, ut propterea litera C. in ultimo atticulo Annularis accipienda sit. Igitur si a radice Ascensionis fiat numeratio, hoc est, a die Io. Aprilis, inuenietur Astesio Domini die ΣΟ. Maij. A D haec anno bissextili ro96. Epacta est
v. sedem habens in extremitate Annularis. Literae Dominicales A,G, per quarum posteriorem G, quae videlicet in usu, non aute in ordine literarum Dominicalium , posterior est, cum in ordine literarum litera A,proxime sequatur literam G, non autem contra,litera G, literam Α,) omnia festa mobilia sunt inquirenda, sed quoniam litera G , cadit in
75쪽
eandem extremitatem Annularis, sumenda est eadem litera G, in Auricularis extremo, quo in loco reperies Septuagesimam cadere
in diem I iuioc est, addita unitate in diem Ir .Februarij cineres in diem 28 .id est, addita unitate o in diem 19. Februarii, qui in Calendario est dies 18. Pascha in diem a s. Aprilis: Ascensonem Domini in diem 2 . blati: Pentecosten in diem 3. Iunij: sestum denique Corporis Christi in diem I 4. Iunij. lDENIQUE anno 16ia. bissextili Epacta est xxvii. cuius sedes est in quinto Auricularis articulo,qui exterior est, & ungui proximus.Literae Dominicales A,G, quarum A, prior in usu cadit in eundem articulum, &rosterior G, ante eum articulum statuitur in extremitate. Quare accipiendae sunt eaedem
literae in digito insequenti,hoc est, in Auriculari manus dextrae, & per posteriorem G, quae cadit in extremitatem Auricularis dextrae manus, inquirenda festa mobilia. Inuenies enim in summo Auricularis Septuagesimam die 18. Februarii,hoc est, addita Initate die i 0. celebrandam esse.Cineres die 7. Nartii: Pascha die χα. Apr. Ascensonem Domini die 31. Maij. Pentecosten die 1 o. Iunij r& Corpus Domini die Σ1. Iunii. Eademque ratio in omnibus alijs annis seruanda est.
CAETERVM percommode eadem festa mobilia reperiemus sine dispositione Epa-etarum , & literarum Dominicalium in m nu, hac ratione. Inueniatur Novilunium Paschale, vi cap. 2.docuimus. Ad dicm Nouili
iiij ad ij ciantur 13. ut habeatur Luna xiiij. Paschalis. Deinde inuestigetur dies hebdom dae, in quem Luna xiiij. incidit. quod facillimo negotio fiet per ea, quae cap. 9. trademuS.
Tertio vide, quot dies numerentur post die
76쪽
hunae xiiij. usque ad Dominicum inclusitie. Numerus enim horum dierum additus ad diem Lunae xiiij. dabit diem Paschae. EXEMPLUM. Quando Epacta est vij.&litera Dominieales c,b, in aliquo anno bisse. xtili: Detracta Epacta vij. ex 3 o. quae Cesendis Martij ascribitur supersunt 13.3c addita a. sunt 24. pro die Nouilunij Paschalis . Additis 13. fiunt 3 .hoc est, abiectis diebus Iet.
Narili dies 6. Aprilis pro Luna xiiij .cades
in diem Mercurij, post quem numerantur 4. dies usque ad Dominicam. Ergo Pascha celebrabitur die io. Aprilis. Rursus currente Epacta xxvj. & litera Dominicali A , reperietur Novilunium 4. Aprilis,&xiiij.Luna 17. Aprilis, cadens in diem Lunae , post quem numerantur sex dies usque ad Dominicam . Ergo die Σ3. Aprilis Pascha celebrabitur. V T autem quodcunque aliud sestum mobile inueniatur, inuestigandum prius erit Pascha,ut dictum est. Deinde videndum , quot diebus post radicem,hoc est, post χα. Martii celebretur, obseruando, quod in Martio supersunt dies 9.Igitur addendo diem Paschae, si in Aprili celebretur, habebitur numerus dierum post radicem Paschae. Et quia alia festa totidem diebus a se is radicibus absunt, si eum dierum numerum ad radicem cuiuiaque festi adijcies,habebis diem,quo celebra xi debet .in annis tamen bissextilibus addenda est insuper unitas diei Septuagesimae, Scinerum ita tamen, ut quado dies Cinerum suel ita 9. vel maior,unitas non addatur, sed
28.detrahatur , ut reliqua sat dies Cinerum in Martio.v.g. Inpbsteriori exemplo Pascha incidit in 23. Aprilis. Additis p. fiet eius diastantia post radicem, id eli, post 12. Martii, dierum s r. quae addita ad radicem Septuag
77쪽
simae, hoc est, ad iri Ianuarii, essiciunt s oc& ablatis diebus I I. Ianuar. relinquetur dies I9.Febr. . pro Septuagesima. Sic reperietur' dies Cinerum die 36. hoc est, detractis di bus 28. Febr. die 8. Martii. Ascensio die 61. Aprilis, hoc est, demptis diebus Io. Apr. &ῖ I. Mati,die i. Iunii,&c. In priori vero exemplo anni bissextilis distat Pascha a sua radi ce diebus 19. quae distantia addita radici S ptuages. cadet Septuages .in diem 37.Ianua. boc est,in 6 Febr.& addita I .in 7.Dies Cinerum in i 3. Febr. id est, additx I .in a. . nimiruin vigiliam S. Mathiae,&c. IAM vero si loco Epactarum disponantur in manu sinistra aurei numeri,inuenietur Colloeatio eodem modo,ut supra dictum est de Epactis, aureorum nu festa omnia mobilia a Cocilio Nicaeno usq; ad annum restitutionis Calendarii Ita autem aurei numeri locabuntur in sinistra manu. Invola manus ponitur I 6. Additis 8.& ex simima Σ .abieetis I9. relinquitur aureus numerus s. locandus in radice interiore Indicis post volam manus. Additis rursus 8. confici, tur aureus numerus tr.tertii articuli Indicis secundo vacuo relicto. Numerus enim aureus minor in hac dispositione sequitur seper maiorem in proximo articulo,maior autem minorem non in proximo, sed in altero .:quod diligenter obseruandum est, ut omnes aurei numeri propriis in locis reponantur. Additis rursus 8. ad aureum numerum I S.Im tertio articulo Indicis positum,& ex summa EI. abiectis I9.reliquus fit aureus numerus a. in extremitate Indicis ponendus , nullo articulo
vacuo relicto, cum numerus r. minor sit, qua I 3. Rursus additis 8.ad aureum numerum 2. conficitur aureus numerus Io. maior, quam
antecedens ac proinde in sexto articeso I
78쪽
dicis quinto relicto vacuo collocandus. Ad
hunc si iterum adiiciatur 8. fit aureus numerus I 8. maior item,quam antecedens Io.ideo
que in radice digiti Medij, omisso ultimo
articulo Indicis vacuo reponendus. Adiectis praeterea 8.ad aureum numerum I 8.in radice Medii constitutum,& ex summa 26. rete ctis I9. relinquitur aureus numerus 7. qui quoniam minor est quam i8.in proximo articulo Medit,id est , in secundo ponendus est. Atq; hoc artificio omnes Io.aurei numeri in sinistra collocabutur, si modo memineris, minorem proxime locandum esse post maiore,maiorem vero post minore non proxime, sed uno articulo in medio relicto. Ille poris
To aureus numerus semper antecedente minor est, qui post abiectionem I9. relinquitur: quod fit, quando ex additione 8. ad antecedentem aureum numerum conscitur summa maior, quam I9. Tunc vero aureus numerus
maior est, quam antecedens, quando non sunt abiicienda I p. ex summa consecta ex additione 8. ad antecedentem aureum numerum equod tum demum fit,quando ea summa maior non est,quam I9. IIDEM aurei numeri ita quoque in ma- mi sinistra disponentur. Quando antecedens aureus numerus maior est quam II. subtrahantur II. dc reliquus numerus ponatur in proxime insequenti articulo: quando autem non est maior , quam II. addantur 8. Scnumerus conflatus non in articulo proximo, sed in altero,vno inani relicto, colloc tur. Ut quoniam aureus numerus I 6. in volamantis positus, maior est, quam 1 r. abiectis II. reliquus est aureus numerus s. minor in
proximo articulo, hoc est, in radice Indicis, Iocadus. Additis 8.ad s.fis aureus numerus i3. D E non
79쪽
non in seclido articulo Indicis, sed in tertio, isecundo vacuo relicto, ponendus. Detractis rursus II. ex I 3. semanet numerus z. minor
ponendus in articulo proximo, id est, in extremitate Indicis, atque ita de reliquis. CAETER VM sedem cuiusque aurei numeri in manu sinistra reperiemus per Epactam, quae ei aureo numero ante correctionis annum respondebat, etiamsi antecedentes aurei numeri nodum sint locati,hoc modo. Ad Epactam, quae ex dato aureo numero ante a anni restitutionein elicitur, ut ad initium capitis 2 .traditum est,addantur 3.& numerum
collectum,si minor est quam 3 o. vel si minor non est, reliquum numerum post abiectione 3o.tribue Pollici: proxime maiore numerum volae manus : insequentem item proxime si maiorem radici Indicis, & sic deinceps, donec ad Io. peruenias. In quem enim articu istum numerus Io incidet i, ibi erit locus aurei numeri.Vt si quaeratur sedes aurei numeri 8. cui ante correctionem anni respondebat Epacta 28 .addatur 3. ad Epactam 28. ut sat summa II. Ablatis 3 o. remanet i .Si igiturin Pol ilice statuas I. in vota manus 2.in radice Indicis 3.3c ita deinceps,cadent Io. in extremum i articulum digiti Auricularis. Ibi ergo sedes est aurei numeri 8. SIC etiam, quia ante annum restitutum aureo numero I. respondebat Epacta xj. si ad hanc Epactam adjicias I. & numerum colle- ictum I .ponas in Pollice; is .in vota manus; i6. in primo articulo Indicis; I7.in secundo,& sic deinceps, incidet numerus 3 o. in primum articulum Apnularis. Ibi igitur aurei numeri I. scdes est , atque ita de reliquis.
ITAQUE si a radice cuiusque sesti mobilis in primo articula Indicis posita numeres
80쪽
sequentes dies mensis, donec post sedem cur Inuentio ferenti aurei numeri ad articulum peruenias, storum mobiubi litera Dominicalis propositi anni,ex iis, quae ad initium huius capitis docuimus, ponitur, reperies in eo articulo diem mensis, quo sellum propositum a me correctionem . anni celebratum est. Uerbi gratia, si scire velis,quo die Pascha celebratum sit anno I 4 o. cuius litera Dominicalis fuit D, & aureus numerus r. sedem habens in secundo articulo digiti Medij, id esscies hac ratione. Quoniam litera Dominicalis D, articulum secundum Medii consequens ponitur in radice is Annularis, si a radice Paschae in primo arti. culo Indicis posita, hoc est, a die a 2. Martii numeres usque ad radicem Annularis, inuenies Pascha anno I so. celebratum esse dies. Aprilis. Eademque in caeteris ratio est.
De Aduentu Domini. Cap. VI II. CVO die mensis prima Dominica Ada Inuentio priuentus celebretur, ita expeditissimo, NR Ρ'imm- cognoscemus. Quoniam initium Aduentus Domini semper celebratur ea Dominica ,
quae festo S. Andreae proxima est, vel in ipsum festum incidit,manifestum est,Dominicam primam Adventus celebrari posse tribus diebus ante illud sestum,& tribus pos. Si igitur memoriter teneas, literam F, Calendis
Decembris praefigi , quod tamen facile d cebit cap. 9.) perspicue intelliges, diei sectindo praefixam esse liceram G,& literam A, tertio diei: At postremo diei Nouembris , qui est 3 o. apponi literam E , quae videlicet literam F, primo diei Decembris adscriptam praeit; literam autem D, diei 19. & literam C , diei 28. ac postremo literam B, diei 27.