Litterae annuae Societatis Iesu, anni 1602

181쪽

collegio Anglieano octoni, sacerdotes quatuor, Adiutores totide. In Cordubensi Collegio septuageni quaterni: sacerdotes tres & viginti, e quibusTEeologiam quatuor docent, duo Philosophiam,

Grammaticam quatuor;scholares triginta, Adiutores septemdecim.In Granatensi sexageni seni; ce dotes duo & viginti, e quibus hum aniord litterara praeceptores quatuor; scholares undeviginti, Ad- tutores vigintiquinque. In Montellano sexagenii sacerdotes deni, Adiutores totidem, humaniorum literarum praeceptores bini, bini itidem legere docent & scribere; tirones reliqui. In Marcenensi tr decim: sacerdotes octo, e quibus duo Grammaticen praelegunt, Adiutores reliqui. In Xerecensi decem: sacerdotes sex, E quibus duo Gramaticae prae- lectores, Adiutores reliqui. In Malacesi unus & viginti: sacerdotes septe, Grammaticae praeceptores bini, Adiutores caeteri. In Baeetano quatuordent: sacerdotes sex, Adiutores octo. I n Caetoriano totidem: sacerdotes seni, praeceptores quaterni, duo latinitatem,duo legere docent & scribere. In Gaditano septemdecim: sacerdotes quini, praeceptores quaterni, bini nimirum latinitatem docene, duo

ad legendum & scribendum pueros informant , Adiutores reliqui.In et riguereti totidem: sacerdotes septein, caeteri Adiutores. In Guadixensi quatuor: sacerdotes bini, totidem Adiutores. In Asti-gitano quindecim : sacerdotes septem, quinque

praeceptores; unus conscientiae casus, alius Philosophiam, tres humaniores praelegunt literas; caeteri Adiutores. In Fregenalensi deni: sacerdotes sex, e quibus unus Philosophiam, bini latinitatem docent, Adiutores quatuor In residentia Anteque-vensi quatuor: lacerdotes bini, bini Adiutores.

182쪽

Domus Professa Hispalensis.

in Omus haec absoluta iam:& opus ita perfectum, vi& nobis sit aptissimum, & ad proximorum

consuetudinem faberrimum. Sumptus ergo ad nostrorum alimetum transati,&crebris ciuium eleemosynis adiuncta nonnullorum legata septuagenis quinis sis hoc anno Sociorum numerus) satis fuere.Αurei mille numi a Philippo CatholicoRege accesserunt, totidem a priuato cive legati testameto,&ab herede praesentaria' pecunia numerati. Ab his grauiora quaedam soluta debita Ad diuinam supellectilem additum frontale altaris ornamentum colore niueo, auro obryzo elaboratum, aestimatione aureorum circiter octingentorum. duo item alia,

totidem calices fabrefacti, & quaedam minutiora. Nostrorum in suis muneribus obeundis studium hoc anno quam superioribus ardentius. Sanctissimam Eucharistiam millies ferme singulis hebdomadis percipi obseruatum est. Mira omnium de Societate existimatio . haec argumenta. Dominus ipse Fernandus Nino de Gueuara huius ciuitatis Archiepiscopus consessarium sibi e nostro numero delegit: huic penitissimum animum & aperit δίpermittit. In ordinum celebrationibus nostros diu

pro officio & viribus obnitentes tandem extractos examinandae praefecit iuuentuti; ab illo hoc unum extortum, Ut Religiosorum aliis, reliquorum cura penes nos esset: ad dioeceseos lustrationem profecturus binos e nostris adiunxit sibi, & itineris comites, & consiliorum participes. Marchio Montium clarorum huius ciuitatis Assistens dignitatis est nomen) templum hoc ad Sacramentorum V sum frequentat cum singulari beneuolentiae significatione non semel operibus testata. Eadem est Re -

183쪽

BAETICA. gentis ratio, Auditorum, Praetorum cum frequenti Nobilitate. Vberrimus a duplici Congregatione

fructus, una Clericorum, Nobilium altera, utrique virtute insignes; tanta candidatorum multitudo, Vt eos ne ero trahere quidem sit facile. Exempla virtutis non pauca. Sunt ex primoribus viris, quidum hospitales pauperum domos adeunt, pallijs depositis, cibum propria manu submissis genibus

porrigant aegris, lectos componant quam mollissime, ungues vel purgent, Vel praecidant, caput barbamq; detondeat. Eadem a sacerdotibus data opera , quorum diligentia feminae permultae longo tempore libere & inhoneste viventes libentibus maritis redditae, multae in matrimoniti ductae, non paucae in Religionem adductae. Extra moenia aliquando egrem otiandi praetextu in feminas inhonestas incidunt, quae & oris officiis, & verborum lenocinijs allectos iuuenes perdunt misere. harum nonnullas selabuntur enim caeterael Assistentis permissu in vincula coniectas ad meliorem vitae fruge reuocarat. Dominicis diebus paroecias obeunt,

AEthiopes atque Arabes seruile hominum genus anquirunt, Catholicae fidei rudimentis imbuunt. Non mediocris huic Congregationi affulsit splendor aggregatae nimirum ad Romanam Nostri Pa tris beneficio. Indulta in amplo peristylio promulgata, praeuia oratione laudatissima & laudabili. Hinc Sacerdos quidam in Guadalcanalense oppidum profectus eandem huic Congregationi consuetudinem induxit, ad quam admissi nuper duodeni sacerdotes: ex quorum semente haud infelicem speramus messem. Nobilium eadem gratulatio festiua in aggregationis promulgatione cum nobilitatis frequetia admirabili Xereetani Equites laudabili qmulatione excitati Sodalitium aliud nostro quam simillimum instituerunt: Granatenses

184쪽

parant, ac praeter ceteros, Regiae illius curiae seo tores. Excursiones aliquot factae a nostris, quarum multa seges. Ardentissima multorum odia restincta, sanati multorum animi pene depositi. plurimi cx finitimis oppidis aduolabant, omnibus ut licuit prouisuitia confessiones ad multam noctem ab ipso penὰ conticinio usque auditae, maximamque partem ab ulti ira a memoria repetitae. Ingrems oppidum quod da duobus e nostris, alter ut solemne est torpidos vulgi animos prima concione ad confessione excitabat serat tum forte Dominicae diei occiduum tempus ante supremam tempestatem) Pater vitae breuitate, repentinos interitus, exitus inopinatos acri voce & cssi caci dictione repraesentarer inquenti die unus ex ijs qui affuerant eo morbi genere repete correptus, ut nulla munitus Sacramentorum firmitudine die postera interierit. Casus hi ς caeteris formidine, nostris magni animarum emolumenti exspectationem iniecit. Ergo data ansa, in refertissimo templo, patenti sarcophago,&prqsenti

capulo conatus Pater coetum copiosum, tam vivo demortui hominis exemplo ad expianda peccata permovere, haud frustra tentauit: respondit namque exspectationi euentus cum pro uetu maximo, Senex quidam ut ex hoc uno liceat missionum utilitatem coniectare a canis niueus, ab animi tamen puritate candidior, rogatus de frequentia confitcndi, respondit multis aute annis ab aliis Patribus e Societate in ipso discessu confessionis frequen- etiam eius oppidi incolis mirum in modum commendata: ex quo tempore se eam hucusque quinto decimo quoque die, saepe octauo continuasse. Hic extra urbem labor: in urbe nullum otium. tam carcerariis vinculis detenti, quam in nos com iis morbo, liberati. Plurimae utrobique adhortationes

dictae, consessiones avditae, nec Merarij puerorum

ludi

185쪽

PROVINCIA BAETICA. I 83 ludi neglecti. Appulerunt hoc anno in hanc urbem

aduerso flumine Neapolitanae Sicultaque triremes. Magno aegrotantium numero, linguarum diuer- stas, confitendi negasset facultatem, nisi unus Enostris utrumque idioma probe callens ope destia

tutis praesentaneam tulisset opem. Fuerunt hoc anno diuino lumine affulgente, multorum conuersiones admirabiles: e multis exemplis quatuor referam. Legitima quidam uxore neglecta concubinam pellicem amauit diutine, hanc intempesta nocte , stomachi ne an pectoris subsultatione fatigatam, profundis certe tractibus nauseantem agnouit. rei novitate citus ad focum desilit e lecto: sopitas prunas flatu suscitat: redit cum luce, feminam depressis oculis horribili pallore & macie extenuatam deprehendit, spirantem tamen. Curionem ergo non omnino Christianae pietatis oblitus qua iturus euolat: inuentum ad mulierem perducit. frustra tamen laboratum. Enimueris exanimis

1 lensibus abducta nullo poenitentiae dato sgno sine confessione efflauit animum. Ille tanto casu perterritus, It par erat, mane diei subsequentis nostros adiit, dc de facienda vitae mutatione deinceps egit,& sedul5,& serio. Alia cum malo daemone lincubos appellabat antiquitast detestabile tua pitudinem sciens & lubens exercebat.H c cum ab alia semina nostris a Sacramentorum usu nota leuem accepisset iniuriam, ad eius confessarium venit sibi ab aspectu notum 1 rem exponit cum querela: enixe petit, ut feminam sibi insensam reprehendat. Audiit ille, & arrepta occasione ad confessionem positis odiis hortari coepit. illa abnuens imparatam se excusabat . urget ille omni ratione, ut si minus confessionem absoluat,incipiat saltem.

Tum illa libere: Cessa, inquit, me frustra hortamuis fatigare: me foris diabolus manet quo cum rem

186쪽

habeo turpem; is me huc venientem monuit alte utrum, vcl ne accederem, vel vestris ad confessio - nem hortatibus contumaciter obsisterem. His auditis Pater denuo quis non pio tangeretur asse-etu 3j miseram ac miserabilem conatur emollire. alla diuino consilio magis ac magis obdurescere: vix tandem reditum ad diem pollicita, domum repetit. Hanc sequenti nocte cum daerario ne humanam formam ementito concubante frater deprehendit. continuo iurenti similis irruit in cubile, &nudum in sororis viscera, evanescente daemone,

pugionem adegit, & defossam misere interemit. Non absimile quod sequitur. Mulierem quandam vicinae honesti; ad nostros confessionis ergo deriduxerunt. huic quos binos habebat amatores dimit tere multis argumentis sna sit Pater, sed noni crsuasit. Diuinae igitur iustitiae & aeternorum cruciatuum intendit minas. Illa se post amicorum ab urbe discessum, quem breui futurum sperabat, libenti animo redituram promittit: reditum tamen eiusmodi exitus interclusit Eadem die noctu domo egressa, breui regreditur, horribili timore ac formidine perterrita, quid vidisset ignara. Trepidantem vicinae conflimant. illa timore remistodum sedet inter ceteras, somnum tantisper captura recubuit. Horae spatio nondum decurso teterrimus sulphuris spirabat odor: hunc miserae cadauer exhalabat, quae perpetuo S tenebrarum somnos inierat. Nigror faciei abominandam corporis nigredinem testabatur. Casus hic multis exemplo

fuit, quorum nonnulli ad Religio sprum familias adscripti. Illud nobile quod sisquitur exemplum

castimoniae. Maritatam femina uni e nostri S confiteri solitam, eamque inopem saecularis sacerdos amabat perditissime, precibus & pretio frustra tenta tam lenulis internuntiisque solicitat. hos illa

. acerbe

187쪽

ΡRovi NCIA BAETICA cerbe castigatos male dim litit. Sacerdos amoris impatiens feminam de nocte in mariti absentia quod unum ad summum flagitium deerat inopi nantem adoritur: vim inferre parat . femina casti talis amantissima huius impetum excipit, cultrum eripit quem ille gestabat: quo munita sacri iugum se uero non estoque sermone a tanto scelere perpetrando deterrere studet; sin miniis, suae sibi castitatis oppugnatorem quaviS ratione repellendum. id enim diuinis, humanis & naturae legibus licere sibi. Has ille minas & terriculamenta flocci faciens tandem aggreditur: dum que cultrum quo se ipsa desensabat conatur adimere, digitos sibi ipsi pene prscidit eo tamen violentius dum irruit,& temere temerare nuptam parat, se ab illa certo ictu percus. sum sentit. Desistit tunc, repetitque domum vulnuS ut curet,non tame ultra diem octauu produxit Vitam . Interim morte ob oculos obuersante, datum sibi Dei benignitate tempus in ira Dei aueitC-da totum posuit, missis etiam qui suo nomine a se mina vistissim peterent darentque Veniam. Haec liactenus. Nunc ad ea veniendum quibus Deus Opt. Max. B P. N. Ignatium admirabilibus signis notificatum illustrauit: quoru magnus numerus; ca tamen seligenda, quae certiora, ab auctorum fide. Nobilis quidam ex equestri ordine filium unicum habebat eumque marcescentem hectica sebri, morbo videlicet illi familiae velut hereditario, atque ideo manifeste omnium iudiciis periclitantem de vita, pallore in dies & macrore magis ac magis contracto. 'Huic unus e nostris Beatis. simi Ignath dat erigiem adorandam , & collo adnectendarri. Adorat ille: salutem orat: exorat breui: pristina intra paucos dies salute recuperata. Mulier alia ardentissimis febribus aestuabat. Medicus appositis remedijs utebatur frustra. Hanc

188쪽

PROVINCIA BAETICA.

consolaturus adit unus ἡ nostris, imaginem Beatissimi Patris, quem ipsa studiose colebat, seorsim

in conclaui a femina relictam agnoscens afferri iubet. Assertur: feminam ad opem imploranda hortatus mox abit. Paret illa: atque inter preces , en berrimus derepente toto corpore essi uxit sudor,& cum sudore morbus. Redit.medicus de more: hac ut videt perfecte sanam, pene obstupuit: quip- re naturae viribus sanari non posuisse constanter

afferebat. Vir quidam senili aetate, illustri familia, α squod caput est in singulari virtute, nostrae

Societ ii mire deditus, a renibus & ab iliaco morbo laborabat, urinae meatum calculo obstruente. Cruciabatur doloribus, atque in lecto sine ulla requiete volutabatur. Accessit febris ardentissima. medici, spe salutis abiecta ad Sacramentorum perceptionem hortantur. obtemperat ille. Vno e noestris aduocato. Iam iam moriturum deplorat familia. Ille humana ope destitutus diuinam quaerit: Sanctos quos iam pridem patronos habebat, solicitaturus precibus, B. Ignatium inuocat primum :quem ac si praesens esset, videre visus salutem exposcit. precationem somnus excetit quamdiu semel oratio Dominica percurri posset. Experrect use somno depulsum omnino sensit morbum M lapillum, quo torquebatur, eo delapsum, unde facile resolutus in arenulas eiici potuit. Hoc ille a notario in publicas tabulas legitime referri & publica auctoritate confirmari iussit. Aliud nunc me moria dignum paulo iussis reseram. Mulierem malus daemon septenni spatio pertinaciter sollicitabat, singulis fere diebus illi se videndum repraesentans, blandula insuper addens illicia.Hanc unus

ἡ nostro numero miseratus accersiti iubet: venientem hortatur ad confessionem , ac diabolicae con-

suptudinis detestationem : aliorum exempla pro punit,

189쪽

ponit, Dei iudiciuna, vitae breuitatem, R id senus multa. His permota foras exit, ut admissa scelera cogitatione percurrat, mox ad cofitendu reditura. Egredienti comitem se adiungit diabolus erenit tam simulans ni oestam ut videt, causam quςrit. illa hominem esse putans, Quid tibi, inquit, mecuiris Tum ille: Roma venio multis onustus, quibus te facile solicitudine leuauero. adiecit & hoc, Quid tibi cum ista domo, aut cum eius accolis commune ξ illa animi salutem causatur. Caco daemon diuinam misericordiam obiicit, nulli vel in extremo spiritu defututam . Mulier ex verbis daemonem subagnoscit: tum ille aperte eremitico pudorudeposito feminae minatur futurum se admissorum ab ea scelerum in omnium auribus praeconem, ut

in omnium oculis infami supplicio assiciatur, si pedem iterum in Societatis templum inferat. haec locutus euastuit. Haerebat femina. a duplici causis solicitudo e hinc timor a daemone, illinc vigebat ab animi periculo: vicit tandem animi timor. Ergo sequenti die consessarium adix;rem ordine exponit. ille remedium adhibuit quod efficacissimum habuit: ter quotidie fidei Symbolum recitare iussit, pro terno personarum diuinarum numero, atque in Beatissimi Patris Ignath memoriam, cui antiquum id orationis fuerat: dat praeterea ipsius eiu giem rotario aptandam,& gestandam ex collo. ill imperatum executura proficiscitur. En daemon secundo obiicitur mulieri: restitit tamen in limine progressum veritus.inde quasi deridet superstitionem mulieris, imaginem ut abiiciat enixe petit, imaginem enim prae caeteris rebus sibi esse impedimento quo minus procederet erax mulier tum temporis succincta cilicio, & cereum agnum gestabati cum tamen nihil impetraret, edito fragore

incredibili euolauit, sequemi die taIe quiddam de-

190쪽

mio comminiscitur: in anilem vultum induitur, feminam alloquitur , eum dem utrique confessariuesse mentitur, a quo venire secum mandatis . haec mandatorum summa : confessarium pro femina orantem Deo reuelante cognouisse, illam tandem damnatu iri, idcirco non est e cur frustra laboraret: atque, ut fidem faceret, nota quaedam verba pro ducebat. Sui tandem impotens a surore libellum pium , que sorte semina habebat in manibus, violenter abreptum in ignitum focum, Una cum rosario & imagine comburendum coniicit. Vixdum

ceciderant, cum sola imago in gremium feminae resiliit ab igne . Hoc illa assirmauit attestata bis Sacrosanctum Eucharistiae Sacramentum, sibi eo die percipiendum. addidit, flammis absumptu rQ- sarium, cum extrahi non posset: librum verb ustulatum licet, ereptum tamen. Resilientem imagine excepit sinu: daemon autem abiit e conspectu. Postera die ab Eucharistia suinpta redeunti feminae apparet iterum pristina iuuenis figura: & imagine Ignath suos conatus praecidisse , confessariique technas plus nimio fuisse callidas, reditumque ubi

perpetuo interclusum, semel atque iterum questus magno tandem cum crepitu aufugit. Assirmat mulier ea nocte, quae Eucharistiam antecessit, rem ad restim venisse. se ter sonatam suspendio spiritum praecludere aptasse camum, quem toties enodatum animaduertit.tantum illa beneficium B.Ignatio refert acceptum, idque sibi persuadet, quod laqueum collo insertura umbra pilei videre visa sit. Beatum 4 agnati v adesse credens opem ab eo auxiliumque petiuerit ; ex quo tempore libera omnino & incolumis permanserit. Mulierem hanc vicina in Sacramentorum usu plurima,& ab ineunte aetate nostris confessariis ac templis usa, vitiorum voragine absorptam saepissime ad Sacramentorum