Litterae annuae Societatis Iesu, anni 1602

31쪽

TI T templi incommoditatem tolleremus, fre- quentem populum excludentis , imminutus

est hoc anno nostrorum numerus, nou tamen minutus est labor. Fructus qui ex totius vitae consensionibus, compositis inimicitiis, pauperum inopia subleuanda , aliis demum Societatis nostrae spiritualibus exercitationibus perceptus est, idem paene fuit, qui anno superiore. Scholae adolescentium numero & nobilitate florent maxime. earum existimationem progymnasmata, aliaeque huiuia modi actiones, quae assiduo dantur, plurimum augent. Sodalitates cum nobilium tum reliquorum maximum suae virtutis & seruoris specimen ceteris praebent: Scholasticos duos, Coadiutores totidem Societati nostrae dedEre.Institutum etiam est hoc anno, ut Catechismus seiunctim viris a feminis traderetur. hoc autem anno & nostrorum dili-

sentia, & dialogis aliquot datis perbelle processit.

A hragenti quinque e nostris maxima cum omnium utilitate versati; sed quo minor fuit numerus, eo maiorem fuisse laborem oportuit. numquam enim a quopiam nostri suam operam desiderari passi sunt. Nos conata,& carceres s pilis inuisa: capite damnati ad extremum supplicium de- dum.Non minor vero fuit totius ciuitatis in nostros beneuolentia. nam praeterquam, quod Prin- cipes viri ad P. Visitatoris aduentum Professorum domum hic institui enixe efflagitarunt ; statim habito concilio millenos aureos ad aedes aedificandas decreuere , certis quibusdam viris ad id operis

32쪽

νRo v INCIA SIC VL A. operis urgedum designatis.

in rem quingentos aureos iuendos, quot ipse in episcopatu esset,attribuit.It que multae aedes ex eadem summa coemptae breui domum instituendam promittunt. Sed neque nostrorum caritas intra urbis moenia se continuit, verum ad finitimos etiam populos eximio cum

emolumento emanauit. .

Latia urbs prae ceteris Siciliae mediterraneis opibus ac multitudine ciuium nobilissima, Societatis usque eo percupida fuit, ut e primatibul num ad Missionem hanc impetrandam ad P. Pro- uincialem destinauerit,&ad id litteras ad R. P. Generalem dederit. Rem ille alacriter aggressus, ob nostrorum inopiam primd exclusus, ad huius regni Piroregem accurrit, Vt per eum quod in vocis ac commissis habebat , consequi posset. tandem cum se ad suos numquam rediturum sponderet, nisi e nostris aliquem , & eum vel Coadiutorem Platiam duceret , per aliquot menses tam enixe petentibus Missio concessa est. Itaque xvII. Kal

Octobr. ann.M.Dc.II. nostri urbem magno cum

omnium plausu ael titia ingressi, consueta Societatis nostrae munia obire , no comia inuisere, consessiones audire, conciones habere, cocurrenti

multitudini in omnibus praestὁ esse, nulli suam

operam denegare. Quae quidem' ciuium animos ad se adeo attraxere, ut quacumque nostri iter iacerent , tamquam genus hominum de caelo misi sum, vultu paradisi iucunditatem prae se ferentes, denique sanctorum Patrum nomine acclamarentur. Energumenos, ut super ipsos orationem aliquam recitaremus,ad not ducebant: alios praeter- Episcopus etiam eamer totidem annos fou

33쪽

ea periculosὰ aegrotantes, ubi nostris peccata aperuissent, melius se habuisse dicebant. Quod velo insolens ac prodigij paene loco apud omnes habebatur, de omnium animos Societati summope reconciliauit, id fuit; quod nullam ob tam immesos labores, tamque assiduos mercedem, vel ob latam acciperemus. Et vero vel ex eo ciuitatis

amor in nos & beneuolentia perspici facile potuit. Cum enim in ipso paene ingrestu P.Ioannes Cata- Ianus sacerdos e nostris vita sanctissime functus esset; pr ter animi sensum, qui fuit maximus, campanas urbis omnes funebri pulsu moestitiam significare iussit. clerus etiam ipse ad psalmodiam funebrem decantandam venit. Quidam e principibus ciuitatis, qui Societatis aduentum sollicito

curauerat, in grauem ac periculosum morbum incidens,id, quod futurum, ut scilicet in nostrorum manibus moriturus esset, hilari animo ptaecepit. Itaque nostro Sacerdote accersito totius anteactae vitae confessionem peregit; animumque ad mortem obeundam ita disposuit, ut a nostris futurae

felicitatis pignus allatum sibi existimaret. Dum

igitur hoc ille morbo conflictaretur, Pater ut B. P. Franciscum Xauerium in patronum susciperet, suasiti & ipsius B P. erigie, quam prae oculis continuo haberet, est largitus. Mira hinc exstitit diuitiae opis significatio. Iacebat aegrotus postera nocte nimia exaestuans febri,cum a B.Xauerio accersiri, & scalis quibusdam superatis, in horrea, ubi confusa omnia,sordibusque oppleta, introduci sibi visus est. deinde porta quadam egrestus, inamoenissimum campum duci, ubi laeta omnia, gemmea florum varietas, cassi numquam non nitentis serenitas, gelidae fontium perennitates, mi- rum quantum intuentis oculos alliciebant. Tum,

At video, inquit B. Pater, tuam hic habitationem

34쪽

Iolutam contemonem me expiau: in v in aitti B Xauerius, I, omnium com qnpsi I ; dei ad l aec amoenissim facillim is tu patebit aditus, ivbi haec dixit,euanuit. ille VerqQ dam. Omniati ri iussit; & ubi multa cum Christo collocutus, do circumfusam nobilium multitudinem ad salutem

animi procurandam , ad frequentem criminum confessionem, ad Societatem. nostram omnibus officijs tuendam atque fouendam, vehemeti ora' tione esset hortatus; ad matrem conuersus , ut ob tam praeclaram mortem filii iacturam moderate ferret, alacrymis omnino abstineret, sorores suas ad nostros sordium animi expurgandarum caussi adduceret, rogauit. demum omnes orauit, ut sibi quoties Iesu Seruatoris nostri nomen inuocaret, toties una responderenti dein ter sanctissimo Iesu Christi nomine inuocato, sanctissime ex hac vita discessit. Ceterum concursus quanto vix nostes satisfacere

35쪽

tisfacere possent,factus est. latum vero societatis existimatio apud omnes creuit, ut per tres ipsos menses, quos hic morati sumus, nulla fere alia de ire sermo apud omnes ellet; nisi de fiuctu &volu- ptate, quam in antinis, ex nostrorum phs excita- tionibus experti erat. Societatem vero sibi mirum iid modum complectendam censebat.Vnum sit instar omnium. Matrona quaedam totius ciuitatis nobilissima, dum una cum generis ac filijs pranderet,ita omnes hortata est , ut nostris in omnibus necessitatibus praesto essent, ac tuerentur, & se, suaque omnia in nostris adiuuandis, ac in ciuitat retinendis, insumerent. In diebus festis in tribus praecipuis templis catechisinum, ac reliqua quae ad vitam Christiano dignam instituendam necesse

saria sunt, docuimus. Illud vero maximo exemplo filii. docebat noster quidam sacerdos in carceri

bus Christiana mysteria, chim quidam illac iter faciens Deum impie blasphemavit. aduocauit eum Pater,& vehementi oratione obiurgauit. Ille vero tanto sibi proposito facinore, in eam contritionuae dolorem deuenit, ut mox ferrea catena collo imposita coram omnibus ad Patris pedes accideritin veniam tanti criminis efflagitarit. Confessiones totius vitae criminum auditς non miniis quingentae. Senex ab ipsa adolescentia peccatum reticendo, semper Consessionis Sacramento impie abusus erat. cum de nostrorum aduentu certior factus,ritὰ peccata omnia totius vitae Patri aperiret, eum animi sensu in prae se tulit, ut ipsi Patri lacry-inas excusserit tum Christum ipsum, nostro adueniente ad nefarium illud crimen condonandum, ad en Ientem, ut ipse praedicabat, videre sibi visus

est. Mulieris, quae tres ipsas filias ob inopiam prostituerat,saluti& paupertati consultum. Discordi et straues 'ae superstitiones plurimae sublatae sunt.

Ipsae

36쪽

Ipse etiam moniales eorum quae in urbe gerebzatur,tava pqrmotae, aliquem e nostris summop eeiflagitarunt. idque facilius impetraturae sibi vi-

b Episcopo maxima ,

etiam ob eoru i quo in muneris erat Luxare que

admirationem ac beneuolentiana conccpere, Ut in ca .rba per totaS Ud pi IdmPQxenti clamarrent, Seden cibus 4n tenebris, & in v mbaa n Ox is, lux orta est nobis. nostrum, qui a consessionibus erat, B.Benedictum, viros item Societatis Christi Apostolos, paradisi angelos appellarent. peccata itaque anteactae Vitae per generalem consessionem paene omnes expurgarunt, & obedienti iugo humiles colla libenter subdiderunt . quam ob rem 'nobis gratias agere numquam desistunt. Mulier 'naedam nobilissima cum per aliquot dies partus dissicultate laboraret, omni humana ope destitu-

ta, a nostris diuinum aliquod remedium exquisiuit B. P. N. Ignatij cssigiem illi tradidere. tum illa B ope implorata ignati, nomen foetui se impositurum deuouit, &B. Igpatium inclamans, facilli-C C C mc

37쪽

, PROVINCIA Sicut A me partum reddidit , filiumque Ignath nomine

donauit. Cum fructus bella procederet, nostri Ie-.bus ciuitatis bene constitutis a P. Prouinciali euocati suaci quod ubi rescivere, credi vix potest quatam moestitiam ac dolorean acceperint. populus enim nobilitatem; ciues stia crimina, quod tanto bono orbarentur, inculpabant. Quare multos ta- bellarios ad P. Prouincialem expediunt necessitatem omnium, studium ac mutationem ciuitatis ob oculos ponunt.At verὁ P. Prouincialis necessitate coactum se missionem illam tollere rescripsit.

Nostri sub discessum quadraginta horarum supplicationem indixere, ipsis Natiuitatis Domini se-rijs habendam. pium ac humile praesepe in templo

nostro extruxerc, quod sacrosanctam Christinatiuitatem referret. Templum aularis sericoque apparatu conuestitum, varij symphoniacorum con- . . centus, assidui sermones, ciuium pietatem mirum in modum nouo ac insolito more excitarunt. Simili pietate Christi circumcisionis diem varioque 2pparatu exornantes, mirum sui desiderium a

38쪽

Abuit hoc anno Mediolanensis

tui I lH Prouincia ex nostris Socios fere

--- trecentos. In Professa Domo Mediolanensis 1. in Collegio 88. Ge-iluae io Collegio 3 an Domo Pa' uirant . In Collegio Taurinenti 2 .. In Cremonensi Il. uno minus in Comensi; sndecim in Vercellens.In Collesio Montis Regalis, una cum Domo Poenitentiariorum omnino 16. In Domo Probationis Aronaeso. In Missione Nieiensi duri. In Residentia Alexandriae& Papiae in utraque quinque ; Corsicae sex. Admilli in Societateiri 23. vlta subcii septem.

Domus Prosi sesancti Fidelis.

P Rosesiae Domui Mediolanesi, quam saccrdotcg

i 8.Fratrest . incolunt, ad pi milia rum commoda & salutem defuit nihil, quod aut alibi nostri praestent, aut i pia fecerit supeliotibus annis Et vero adiecta sunt multa propitio Deo, quae ihoneste narrentur, etiam iucunde possint nudiri. Concio nator Quadragesim; ut auditiis est summa populi nobiliumque frequentia, ita pietatem in plurimis excitauit A luxu vcdrium, mollioreque cultu ad Christianam moderatione fenirnas complures traduxit: diuites auditores ad canii seratione commouit, ut liberali pecunia honestis puellis' consulerct, quibus in matrimonici, quibus in monasteria collocandis; ut taceam de mei dicis multiplici variaque ope subleuatis. Vtrumque hoc genus auxilij ad corpus animumque pertinenS in pno ardore anam i aggrestus est, ad pristitit rariis Epatribus. Istic bijs B P. N. lynath multos excQ

39쪽

36 PRovINCIA MEDIOLANENSI s. luit: Sodalitium Beatae Virginis ex artificibus instituit, quos suauissimo guitatu quotidianae orationis, hebdomadari que consessionis fructu illectos & incensos ad homines alios omni arte iuuandos emittit.Venantur hi amicos & propinquos Christo Domino, & saepe rapiunt praedam e Sata- tnae faucibus; pauperes veris aut vinctos in carceribus, aut languentes in xenodochiis suas esse delicias putant: ita ad aliquam illam nascentisEcclesiet

charitatem Patris exemplo ac verbis inflammati totos se tradiit misericordiae operibus. Iam ut sensere ciues incolaeque, nostrum hunc Patrem non sua quaerere, ita eius facile admittunt congressus&consilia, ut hominis humanissimi aeque ac docti: ita e multorum aedibus libri, aleae, superstitiones, infames mulierculae eiectar, illecebraeque peccandi aliae multae. Nobiles viri duo passi sunt sibi persuaderi honestum matrimonium cum feminis haud aequalis generis, quo iuri humano ac diuino

satisfacerent. Nec vero aliorum Patrum fuit opera

negliges, domi forisque.Norunt peregrini h retici

reconciliati, desperatae mulieres ad animi traquillitatem reductae.Infamis mulier, ut de aliis sileam, quae corruptela erat ciuitatis, cui videlicet ad animarum necem omnia suppetebant, ad solitudine, modestiam, pietatem ita reuocata, ut vulgo fuerit admirationi hominibus: nec vero in femina nutavit virtus, etiamsi multis postea machinis a malo daemone, perditisque amatoribus appetita fuerit. Aliae vero virgines honestissimae, quae indignὸ latebant ipsis etiam solemni oribus anni diebus

prae mendicitate, ad lucem , & sacras epulas eductae, decenti eis comparato ornatu corporis. Denique graues etiam argenti summae sunt persol

tae, extinctis litium & dissidiorii seminariis. Omitterem uariare factum, nisi visuit publicum, ita ac-

40쪽

PROVINCIA MEDIOLANENs Iscidisset gratissimum. Ex quo anniuersaria laeta B. Caroli Borromari Cardinalis, & Archiepiscopi toto orbe notissimi solemni pompa celebrari sunt coepta ; multa fuere de.eius vita moribusque sanctissimis, atque heroicis plane gestis scripta, edita, recitata omnino grauiter & diserte. Hoc ipso

anno rogatus unus e Patribus senioribus ad habendam de more orationem, ea in concionem attulit , quae nouam lucem, eamque clarissimam ad

res B Praesulis inspiciendas propius effunderent. vix peroravit Pater, cum vulgδ, ac summis studiis effagitata oratio est. His atque aliis rationibus dum proximi iuuantur, benignus Deus praeter caelestem consolationem, quam infundit animis, rei familiari prouidit. Nam praeter eleemosynas ad quotidianum victum, sacramque supellectilem auctam, sacellum sanctae Crucis in templo absolutum egregio opere: bis mille & quingenti aurei nummi soluendo aeri alieno fuere legati. Claudet narrationem obitus illustris viri Alexandri Luciagi Brixiensis. Hic est ille Alexander virgo quinquagenarius, haeres Apostolici spiritus, quem instat; clari sideris ita accendit Deus supra illius patriam, Ut aliis quoque multis Italiae urbibus

eluceret. Texetur suo tempore eius virtutum ac

laudum historia. Is Religionem ab adolescete su rat meditatus, & in Societatem nostram iam natu grandior adscriptus,ea lege tamen, Vt grandaevum parentem domi coleret; cui si fuisset superstes, statim ad Domum Probationis aduolareti si prius decessisset, aliquot ante obitum horas allectum se in nostrorum numerum esse sciret. Ergo Mediolanum cum Brixia aduenisset, ut clauum sanctissimae crucis Domini veneraretur, simulque sepulcrum B. Caroli, cui in vita fuerat addictissimus; illico morbus , quo se tentari senserat ante discesi CCC i sum