Hugonis Grotii Annales et historiae de rebus Belgicis

31쪽

ir H vGONIS GROTII barbario, perque caecas disputandi ambages facile defendebantur. Atque interim Romani Ε- piscopi maximae semper auctoritatis , amotis Asia: AEgyptique urbibus & aemulatrice Byzantio , regnum quoddam sacrorum, sibique summam imperii, Cardinales assessores, inde tot nam potestatum seriein stabiliverunt ι detr elante nemine, quia pleraeque Europae gentes inores Christianos missis Roma formatoribus acceperant. Hinc Latini passim ritus & in s

cris sermo. At illi postquam divina sui juris s

Cerant , nova edere decreta, Vetera interpretari , sacros libros vulgi manibus excutere, perniciosum dictantes si rei maximae judicium i

docta curiositas acciperet. Ita promptum cuimeta suos ad honores & quaestum componere: sacerdotumque licentia eo vitiorum deventum est, ut remediis opus & ipsi faterentur. Sed subita litterarum luce, quae nOVO Vulgandi r perto taculorum caliginem dispulerat, exstia terunt, qui ceteris cum artibus purgare religionem polliciti, res cunctas sacrarum ad litis rarum testimonia reVocarent. Gratum id p

pulis, qui sumtuum dc injuriarum per ii, sumul gaudebant, quod non anxia formidine cascque obsequio, sed siducia majore, ac pauci xibus praeceptis sperare caelum jubebantur. Ne principibus quiaem nolentibus erat instineti' sacerdorum potentiam, quae jam dc regale i .stigium sibi subjecerat. Sed ubi conspectiun est,

non haerere manum vulneribus, ingenia turbida intervenere, quae nihil quietiam paterentur ;publice impetranda privatim stimi; jamque ii ter ipsos discordiam, nec esse qui iudicio com-PQneret; quamque non facilis convelli illa tot

32쪽

saeculorum compages; displicuit incomposita rerum iacies, ut ad coercendos plebis animos non idem valitura. Iamque resuscitata Hussi

per Germaniam, Wiclesi per Britanniam, Valdensium per Galliam Placita, inde in Belgicam

transmota, conventu incolarum, contactu caterni militis, commerciis denique vulgabat ruta Caeterum plurimas impias atque nefarias sectas inducta seines mutandi licentia invexit. Nec aliam fuisse terram id genus monstrorum per haec tempora Belgica feraciorem , facile

crediderit, siquis probrosas in Christum Davidis Delphici, & seditiosas Ioannis Bucoldi

Lugdunensis sententias penetraverit. Quorum Batavus uterque: caelestis amatus simulatione, vitreorum ille pictor, Vitam haud inopem se invitique sibi superstitem paravit; Vestiuin coi Cinnator alter, regnum aputMonasterienses, re bellum, quanquam inscelici exitu, molitus est. Sapientissimos ego Principum comperio in diaversos religionum, Pro magnitudine erroris , pro numero heccantium, remedia constituisse. Vbi vires aequaverant, geminae interdum feetie in publicum accipiebantur, acri legum custodia, nequid eo obtentu turbarent. Alias, quos auditos imperator & concilium damnaverant, ejecti templis, alit, siqua suspicio gravior, e iam privatis coetibus arcebantur. Nec illos plane damnaveris, qui prava & moribus noxiad centes exilio , aut honorum facultatumque ademtione mulctaverunt, donec paulatim in

lioribus assuescerent. Sed penes magistratus id judicium, qui tali cognitione non suas injuria, exseqriebantur. Sacerdotibus permissum , -- prudentia devios corrigere, & sacrorum par-

33쪽

ticipatione arcere. Tum vero legitimus com scendi ordo; facta arguebantur, ςogitata impimne erant. Sed in sanguinem saevire eorum,quos Dei communis & iinperantum reverentia i

deret , Epistopis inhumanum , nec Principiabus tutum videbatur. At Romani Pontifices, sensim eo egressi, ut jus solertia partum terrore munirent,quaePrmciees,sormidini suae nimium lsaventes, in perduellionis reos dura atque me ba constituerant , eadem voluere in eos, qui decretis suis obluctarentur, ut Deo rebelles, usu

pari. Nec tantum Epistopis injunctum sitam ditionem lustrare; seu &, quae res initium CC pit serme ante hos annos quadringentos, in ipsis, quo visura, insuper permittere quaesitores amplissima rotestate : Hi adsessores sibi pro a bitrio adstistere, quosvis, quacunque in pol

state constitutos, Sacramento interrogare. Ea arte non domuum modo , sed & animorum arcana penetrantur ; cum ut quisque periurii metuens,ita se maxime prodat. Quanquam Malias latere vix possunt, quibus ante Divum simulacra, panemque sacratum in templo, aut

ubi publice circumfertur, procumbere religio est. Suspicio ad carcerem, indicium leve ad ltorquendum satis. Nec saltem testes audire reo, aut refellere, concessiun, quasi testibus ipsis ac veritati inde periculum foret. Iudicibus profanis permissiun, duntaxat sacerdotali sententia ldamnatos punire: quorum multi suppliciorum lsaevitia, velut pictate, certabant. Alu, qui providerent istum judicandi ordinem non odiis tantum,sed & avaritiae,patere,quippe cum bona sisto cederent, nec sine quaestu delaturae exercerentur , eripi sibi notionem non serebint. Sed omnium

34쪽

L I B. I. omnium acerrime per Hispaniam quaestiones habitae: elestis ei ministerio monachis E D militei familia, veteri instituto ad verius Η braeos & Mauros; qui, coaeti a regibus Christi nos ritus subire,ad ejuratos errores furtim rei bebantur. Quod primo haud ingratum barbaricarum gentium odio, inde promiscue cunctis incubuit, mira indagandi sagacitate: custoditi quippe sermones , etiam silentium , fallaces amicitiae; oc a latere accusator: ut jam facile appareret neminem esse tam innocentem, qui illis invitis posset salutem & dignitatem tueri. Quod non ad invidiam metum, sed ex vero tradi, haud diffitebuntur, qui audierint in HiΩpania, & per omnem ford Italiam, gravissimos motus, ejus Inquisitionis causa, ab nominibus Romanae Ecclesiae addictis, quin ipsa in urbe Roma, excitatos. In Belgica de religione priamus omnium Carolus Minit, postquam aud tum in Wormatiensi Germaniae conventu Iut incruin damnaverat; a mulctis ad sanguinem Ventum est ι ob judicum lenitatem repetitae septies, & intentae leges. Cautum inter caetera, ne qui libri, nisi Lovaniensibus magistris laud ri,in vulgus exirent: eorundem ad praescripti nem juventus institueretur. Qui de litteris diu. Vinis dissertassent, privatis coetibus sacrorum causa intersuissent, in viros gladius, in scemianas sub terram de io statuitur, publicatis bonis ; ita tamen, si prius culpam agnoscerent: nam in pervicaces flammis vindicabatur. Etiam siqui falsor opinionis deprehensi, caetera inso Moes, resipiscerent e ab omni dignitate arcebat

xur. Qui hospitio juvissent, re qui non iud

cassent, nocentum poenis suppositi: contra, e

35쪽

16 HV GONIS GROTII citandis delatoribus .impunitas , & primia. Multa in suspectos de profugos acria, civiora

in relapsos: territique poenis iudices, ne Decie miserationis leges inflecterent, ctiain Inquisit ribus, quos Caesar mandatis instruxerat, auxilio esse jubebantur. Sola Antvexpiensium civitas, quam egregie cam obsequio temperata libertas

ad summas opes eVexerat, ausa conqueri Gem manos ac Britannos, bonam commercii sui partem, ista edicti severitate fugari, obtinuit ut advenae paulo laxius haberentur, & ne sua in . urbe valeret pars illa edicti, qua alienationes & testamenta delinquentium etiam ante judicium, restindebantur, ingens mercaturae turbamem

tum. Ea iura dictata ab ingenio alias non immiti, quo minus miremur, Vis religionis facit, dissentientis impatiens: quae . cum molliendis federandisque animis valere deberet, facta est humanae imbecillitatis vitio, acerbissima odi rum materia. Ad hoc plerisque tum Principitibus infixiun, unum reipublicae corpus una x ligione velut spiritu contineri, sacrisque, ut humanis legibus, ita optime constare rationem, si multitudini non reddatur. Quo facilius Ca dari, post Germanica exempla, persuasum, Pr culcata sacerdotum reverentia ne ipsi quidem mansurum obseq uium, brevique poena opprimi posse virus, quod alimentum haberet licentiam. Sed contra eventus fuit , effecto ut perirent

multi, plures succrescerent. Ea nimirum, quae corpore exercenam , mortis & cruciatuum metu, vi atque imperio obnoxia sunt: Verum

animus, ut est liber & imiamrtalis, si quid per

se arripuit, non ferro, non igne eViceris: quin

ipsa invitant pericula, beatumque dc gloriosum

36쪽

ANNALI vM, L I p. I. iν ri l habetur,extra sceleris conseientiam crudelia tot que invita perpeti, cui rei documento sunt ocveteres C ristianorum res , & Κ tempora. i Nam post: carnificata hominum non minus cer

ri in millia, ex quo Ientatum an pollet incem dium hoc sanguine restingui , tanta multitudo Per Belgis in insurrexerat, ut publica intem

dum supplicia, quoties iii signior reus, aut aer ciores cruciatus, seditione impedirentur. AN . que Uaec moverant Hungariae reginam , quae fratris Caroli jussita Belgicae praesidebat, ipsuin in Germania adhuc haerentem coram accedere, re edocere,in quantam tragem processissent illa quae remedia dicebantur. Queis Philippus nihil territus, patri coepta instantius urgebat, as 'peraris edictis, aliaque remedia moliendo qua i vetustesicens malum opprimerent. Causa, supra communes alias, haec Proprie conjectari potest, quod ipse Pontificis Romani auctoritate ad res multas uti statuerat : Nam cum is rema dono dare, jus, fas, aequinΠ usu t perare consiensiu tot gentium obtineret: dum ipsum b.equio , proximum qilemque largitionibus tuum faceret, fiducia atque obtentiis in hoc alta . unde videbatur: Tum verb suis ipse paternis que experimentis didicerat, quam grave esset Illam potentiam habere ad versam, a qua veniam etialia bello victores precantur. Is Crat re initatus, hi populi mores. cum Philippi Restis disicessu de sumina praefectura certatum est.Non erant infra hanc spem Amusionensis Ec E mondus; sed omissus uterque hoc obtentu, ne, pr lato altero, perpetuis simultatibus distratis ,reat reinpublicam. Tum inter foeminas ambί. ἶςdatur,Curtiuernam,cui maritus fuerat Fran-

37쪽

HvGONIS GROTII cistus Lotharingis Dux , avunculus Caresus Caesar; & Margaritam, quae ipsi Carolo extra conjugium nata, Alexandro primum Medicaeo, inde Octavio Farnesio Pacinensium Duci n

sis serat. In Christiernam promota Arausione

storum studia; sed contra tendebant Ferdinandus Alvares Toletanus Albae Dux, dc Antonius Perenottus Granuella Atrinatum Antistes, quos patri individuos quondam rerumque maximarum ministros eodem honore Philippus amplectebatur. Albanus Hispanorum genere inter primos,multis in locis sumimus a morum arbiter, insignes Caesari victorias, sibi inclitum nomen paraverat. Perinotti Pater Nicolaus Burgundus, quanto ortu humili, tam tb obsequiis promptior , pervigili industria, artes aulae, consiliorum arcana,sigillum Caesaris adeptus, functusque per annos viginti, eadem filio reliquerat. Sed ut Albarii serum ac superbum, ita lubdolum Perenotti ingenium, dum Principis magnitudini studeret nihil ultra pe si habentis, totidem gentes, quot utrumflue n vere , incutiant ; praecipue Germani, qui Laud- gravit vineula non aliis imputantes, amborum potentiam inter praecipuas belli causas praetui N. Iterum ,ubi in sententiam de Margarem Belgicae praeficienda itum est, quamvis haud ab xant speciosis consilio causae, sanguinis qualis cunque vinculiun, & fidei obles maritus, in

urbe Hispanis arcem tenentibus obnoxia: offensos procerum animos abitus regis, non minus

ipsis suspectus, quam ylebi tristis, accendit. Is . que praecipuus dies Phili po sollicitatae liberi tis , aut Belgis contumaciae in Principem fuit. Nam cum discessurus Hispanorum supra ter

mille

38쪽

A N N A L I v Μ , LIB. I. Is mille praesidium vellet relinquere , tanquam tuendo adversus Gallos limiti, revexa ut auctam bellis externo contactu religionum licentiam suo arbitrio compescerer, Arausionensis Jc EPmondus, quos leniendae invidiae cohortibus r ctores destinabat, detrectavere munus ut intimicum legibus: & in ipso abitu Principem r

havit Ordinum conventus, quos tantum a LV edicendum convocaverat, amoliri vellet ii

visrun militem; addito monitu, ne ad Belgas regendos, aliis quam Bulgarum consiliis ut retur. Conditum inde odium hoc implacabilius , quod ingruentem dominasionem, & -- perii artes intellexisse videbantur. Sed palamassensus; nam & Gomesam Figueroam Hispanum Feriae Comitem,pridem iii id destinatum, Senatui Belgico miscere abstinuit; alebat iram dissimulando, de iam tunc vindictam animo versabat. Et ille quidem, dum alienos per sines ire dedignatur, mari vectus, ariusia classe, vixtava inter pericula incolumis portum Galla cum attigit. Miles aliquanto post mansit in inodestus & gravis, donec ad Gerbim Μ nynx est veterum in in Turcas male pugnato,

ut Belgae interpretabantur, non suam in gratiam , sed in remedium cladis abductus est. I terim Belgicae moderamen , vocabulo penes Margaritam, vi penes Graiivellam suit; in quo industria, vigilantia, ambitio, luxus, avariatia, bona malaque omnia excellebant. Nec ipsi

tamen plus in sua prudentia sicisidii, quam in

aliorum omnium linia via fuit; qui luxu mam centes temPora transiniserant praesentis potentia , cui olim adultae non sine periculo occurreretur. Is igitur callidus illigare Priticipem

39쪽

ro HVGONIS GROTO. conscientia secretorum , & clientes erigens, legationum intima, limorum notas, re quae

per exploratores nosceblintur, in se traxerata

Hornano Veteres cum illo inimicitia: primuin per Lalanium, quem sororis Hornant maritum malli obitae legationis crimine ille asperserat . deinde, quod Geldriae praefecturam Valde ambitam Homanus illo intercedente non obtinuerat. Amusionensi adhuc non alienum se tui

rat , subsidium in eo dignitati suae sperans, sed,

oui mos ambitionis, hactenus, ne nunrum insurgeret ; Quam ob causam, cum creandi An Vcrpiae essent ' inagistratus , illius absentiam

captarat. At Arausionensis , qui nihil minus ferre posset, quam inanem honoris speciem , unumque hominem peregrinum & ignobilem

non sine sua atque aliorum contumelia reruinomnium potiri; Eginondum, qui sorte tum imjuriam se a Graiivella accepisse judicabat oster rata sibi nec praestita Hesdmi praefectura, ct Trullensi Abbatia , quam Egmondus agnatolyetebat, per illiun intercepta, verbis exstimu-ans; plures inde aurei velleris sodales, collegas suos snam hi eo tempore sepius coibant a Mamgarita exciti, ut super muniendis fidibus sei tentiam promeront M traduxit in partes, Velut ad ipsos non minus id de locus Pertineret, quorum consiliis Principes res olim feliciter x pedissento Post quae, tres illi proceres Vitare Antonii congressus, ubi in Senatu pariter adsi derant, manifesti distordiar. Nec impiger Aa ronius, inrendere vires adversum potentes &in vulgum gratiosos: adjungere sibi beneficiis homines industrios: inter quos erant Carolus

40쪽

AN MALIV M. L I B. I. ar ipsi Senatus: adhoc, ille rei quaestoriae suininus: curator; hic Frisio haut magna domo, sed es rus rerum multarum peritia, consessus iuridicit princeps erat. Qui cum secreto inter se com

i mearent, dc arcana componerent, exulcer

tum suspicionibus odium ad publica factionis

insignia erupit. Iam ante abitum. Philippus, , quo sacra rectius ordinaret, a Paulo Quarto, Romano Pontifice obtinuerat, ut suae per Bel- , - gicam regiones externorum antistitum curae eximerentur. Nam Agrippinensium re Rem

rum Archiepistopi ; quae olim Principes , illai Germaniae inferioris, haec Galliae Belgicae cui Vitates fuerant, ex veteri divisione nil ut ferine, praeter nomen usurpabant. Igitur horum recisai . jurisdictione . simuILeo licensi, Tauriennensi, Osnaburgensi , Monasteriensi , Palectomenii Epistopis parte suae inspeetionis exutis, intra Burgundicas ditiones superioris gradus tres , Machliniae,Trajecti Batavorum, & Cameraci, antistites renuntiantur. hos infra alii compi res, quorum in finibus Brabantiae sedes Antve pia, re Silvaducis; Geldriae Rurimunda; Ra driae Gandaviam, Ipra , Brugae ; Ηollandiae Harlemum; Middelburgum Zelandiae . Tran

isulanorum Daventria'; Atrebatum quoque urbs cum Fano Audomari; inde Namurcum, Grininga, Tomacum, urbes regioni suaec - momines. Vetus quidem hoc , nec raro Pol tificibus usurpatum ob popillorum incremental ει quo sacra hoc facilius curarentur, novas p nere antistitum sedes , donato onere quo alii graVabantur: captamque olim Principibus Ami striacis curam Carolus alia agitans interinistarat. Sed causae tum repetendi consilii paenE --nibus