장음표시 사용
501쪽
tam tibia scilicet quam semur,necessario alimoniae penuria contabescit,& ariditate conficitur,omnesq; in claudicationem evadunt,si non urantur, hoc est,nisi prius serramentis igne candentibus urendo,&mucus ille qui ossis ratem sedem reductio. Porro, ut scopum hunc primum &uniuersalem assequaris,luxatu membru in diuersas partes decenter extendendu est,donec spatium inter offa liberum sit. Tumidos quod suo loco excidit,ab ea. parte inquam prolapsum est, in contrariam impellere oportet atque ita in germanum suum acetabulum restituere: ut sinus seu c uitatis insolita vacuitas impleatur. Haee autem leniter,&io sne dolore,quatenus fieri licet agenda sunt. Caeterum non una eadεmq; in omnibus extendenssi itio est,sed alia atq; alia pro natura scilicet partis luxatae seoutq; nerui ac tendines valent,aut ossa huc ill sic ve sederunt. Modo enim manibus solis, modo habenis iniectis utendum est,modo vero quaedam alia machinamenta adhibeda sunt,ut ex uno Hippocrate, lecto lib.de luxatis & stactis, discere poteris. .
Ab iis secundum qub tendes fueritat membrum quod δες si
exciderat, de iam repositum est, non amplius deinceps sua μσ-- sede prolabatur: sea inibi continenter persistat. Repositi 3o igitur articuli iunctura, modis omnibus statim firmanda ac roboranda est. Firmabitur autem optimὸ,si rosaceo perlinatur , ac postea pannus aliquis lineus gracilis, vetus,&lenis rhodino delibutus psi applicetur: deinde si stupae lenes ac panni multiplices, ovorum candido perfusi, supe 3 S accommodentur,& postremo si fasciis posca madentibus, pro ratione particulae longis latisque,subligetur. Quinetiam serulae ex corio aut densa factis. si necessitas
vocet,circundandae sunt. Cauena m semper est vehementior perstrictio ne inflammationem moueat. Iis ita rite apparatis nembrum in figura ei maxime naturali, o
502쪽
oi Institui. Chirurgicarum Lib. V.
a dolore alienissima,ad quietem, reponendum est. Nec voxo ante diem septimum,aut etiam decimu si nullum symptoma prauum accesserit,ipsum resoluere oporte aut aliis adhibitis medicamentis curare,sed ita sinere. Porro nihil noxae attuleris, si dum legitimo tempore resoluitur,& Ω- scundo curatu aqua modice calida foueris. Hic enim solus Femina tunc ratione prodest. Nam & dolorem si quisse demulcet.& quod in laborante particula noxium conceptum est, digerit. ubi autem sic vires exigit luxatum membrum seueris,mox huic emplastrum adhibebis,quod Ioeoster polline,id est,farina volatili, puluere rubro communiter appellato, & albo oui in unum corpus redactis. Post haec vero membrum strictius obligandum erit, ut Raetes medicus Arabs percelebris consulit. Ad eundem quoque modum,vetus omnis luxatio, & quae statio temporis calla iam obdurui non modo solum eiulmodi aquae simplicis ealidae qui in hac re plurimum consert) antequam reducatur, desiderat, sed etiam & eu, qui fit ex decocto maluae, althaeae, foenigraeci,atque id senus aliorum postulat. Quippe qui molliat, laxet, discutiat,& membrum aptius 2o extentioni essiciat. Recentes vero adhuc luxationes, Mquae nuper inciderunt eius naturae solus tanquam sibi non parum incommodantes auersantur & respuunt. Hi enim calfaciendo ac humectando relaxant, & dissoluunt: unde
pars ipsa afflicta imbecillior redditur,& ad recipi edam stu uxionem pronior. Proinde & inflammationi opportun efficitur, & luxati sinus superflua humiditate oppletur. Inde consequitur ut articulus in nativo suo acetabulo diu pessistere non possit,sed lubricus ae subterfugiens delabatur. Vetat etiam Avicennas pannos impense calidos somembro recenter luxato admoueri, ne stuxionem etiam
euocent,&inflammationem eo loci excitent. Quin potius seeratos inquit restigeratorio, aut vino aliquo austero imbutos adhibere conuenit. Caeterum luxato,ita ut dictum est, in suam sedem redu- ncto, firmat ue,& ad quietem conueniente schemate seu figura reposito, ipsum a dolore,& inflammatione vindicandum est,qui tertius est scopus in curandis luxatis nasdenti propositus.Hune igitur u consequi studueris,humorum in parte affectam influxu modis omnibus prohibeto.
503쪽
si enim sturione tentetur, & dolorem si tim persentiscet,
dc inflammationem experietur. Quae duo incomoda in luxatis & fractis maximὁ vitanda sunt. Haec autem deuitabis,si quae roborant & repellunt,parti luxatae, ut paulo an-s tw docuimus adposueris: si praeterea tenuem ab initio probamq; victus rationem aegro imperaueris, illiq; venam,si
nihil prohibeat,iuxta periti alicuius medici praescriptu secueris:& ventrem,s opus est,purgante medicamento subduxeris. Vtroq; enim auxili, genere s purgatione inquamio & sanguinis missione) fluxionem si commode adhibentur)a laborante particula avertimus. Verum enimuero si Quartus ante quam ad curationem voceris, luxata pars uim dolo- pin, qui sre infestetur, aut instammatione occupetur,non prius eam aeridentium in locum suum a quo excidit reponere tentabis quam dO- eοrectio. v lor finitus fuerit, & inflammatio conquieuerit . Si enim membrum sic dolore,aut infamatione assem distenden' et lacessiveris, periculum est ne conuulsio,vel neruorum 'distentio,aut aliud prauum id genus semploma sescitetur. l. Hoc praeceptum in luetatis omnibus diligente curionqueio obseruandum: a Cornelio Celso ex Hippocratis sentetia, . . non minus docte quam eleganter,iis verbis traditum est. Quicquid loco suo inquitὶ motum est,ante inflammatio- ω.1LAt ne n reponendum est. Si illa iam occupauit,dum conquiescat,haudquaquam lacessendum est. Vbi sinita est,tentan-α 1 dum est in his mebris quae id patiuntur. Oportet autem in- Trevi his flammatione ipsam atq; dolore leuare succida lana ex hy- eorruptin essdrelaeo,id est,aqua& oleo moderate calido, acetiq; momo- cpia cristo superimposita. Si vero etiam sebris accessit,&ossa quae quem ita re. suo loco mota sunt,validisq; plenisque musculis,& tendo- 'tu nilum 3c nibus contineantur,curiosus omnia facienda sunt: sed ma- putamus. ximὸ quae ad victus rationε,venae sectionem, & purgationem ait Et Caeterum sedato dolore, & finita omnino in-sammatione , pleniore victii sicuti & de fracturis dictum est laboras refici potest,cibisq; uti bonis,uti vino modice. Ac sub finem quidem ςurationissi e sentctia res cesseri luxatum ipsum roborabis perfusione aquae decoctionis r sam,absinthij,& musci albi quercini. Peracto sem, Guti. do a Cauliaco iubet superponendii esse spanad rapit quod
vocant,aut oxycroceum. sed tamq; ad usus quoq; suos,id embrum sensim,ac sinulier promouere oportet. Motus D. C L
504쪽
οε Institui.Chirurgicarum Lib. V.
enim ut in dolore,atque inflammatione noxius,ac sui ita dicam) pestifer, se alias luxato praesertim iam obfirmato saluberrimus corpori est. Si luxatis ossibus vulnus quoque accessit,multa diligentia,ac etia prudentia est opus. Dum enim haec reponuntur, ingens periculum,nonnunquam & s mortem etiam maturam inserunt. Nam cum ex distensione adiacentes nerui & musculi inflammantur, dolores validi , conuulsones, & febres acutae oboriuntur, atque hoc praesertim in cubiti gibbero, genu, superioribcsq; articulis etiam magis. Quanto enim principalibus membris,
laxati cum vulnere articuli,viciniores sunt, tanto maior tu. mor est. Sed eo quoq; grauius periculum concitatur, quo maius membrum est,quove validioribus neruis, aut musculis continetur. Idc*q; humeris se moribu q; metus mortis est. Ac si reposita otia sunt,spes inquit Celi nulla est. IIn δε ibis V0n posxi x-mpn,ΠOnullum periculum est. Eoq; maior iisum a 'vix que timor est,quo propius vulnus articulo est. Eama. --,. H 0bxςm Hippocr. xes noru repositionem, valentioreq; delitam tanta sMMI omnino auersatur, solisq; inflammatione abigenin ,&mitigitibus praesdiis,per initia uti iubet. Sic enim xv inquit) ipsis superesse licebit. itaq; nihil tuto reponi posse praeter digitos,& plantas,& manus dixit: atq; in his quoq; diligenter esse agendum,ne praecipitent. Verum ne digitus quidem in quo minimia vi matu, sic etiam periculu est,re- . est 2 poni debet,nisi alme inflammationem, aut postea cita iam uvetus res est.Caeterum quod ipse in solis digitis faciendum consulit,id nos in reliquis quoq; articulis facere aggredie-
matione vacat,prolapsumcu vulnere articulum mediocri intensione vaticam enim citra periculum perserre non po- sotest reponere tentabimus. Quod si iuxta animi institutum euenerit, in sola ratione quae instammatione arcet,persistemus. Si vero inflammatio aliqua, aut conuulsio, aut quid-
iam ex supradiciis,reposito osse acciderit, rursus id si mo-o sine ulla vi potest suo loco protinus expellendum est. At 3 I hoc quoque discrimen, seu periculum metuamus non enim inflammatus articulus line vi Hrtrae cedet, & sua sede iteru propelletur satius fuerit per initia in maioribus quidem membris, ut femoribus & humeris, supersedere,& repositione disserre. Ubi vero infiammatio conquieuerit
505쪽
id autem fit communiter post septimum nonumve diem)praefati etiam periculum apud necessarios aegrotatis,quod ex repositione futurum sit, tum quod si non reponatur. debilem ea parte hominem, & claudum mancumve pro 1 sus fore,conabimur tutb. dc sine ulla violentia,tis in suam sedem comvellere. Porro viceris curatiopem eandem quae proposita est infractuus cum vulnere,administrabimus. Omne autem membrum, quod cum vulneret loco mo- . tum, neque repositum est, se sit celso & Hippocrati cre-ιo dimus i acere conuenit, ut maxinie cubantem iuuat, tanis tum ne moueatur, ve dependeat. Si laxatio cum fractu- ὰ Loiis ra,sne ulcere tamen euenerit,communi ratione membrum tu facturis extendendum est, ac manibus consermandum,ut in simpli tuenerit. eibus fractivis siseriore libro docuimus. Si vero etiam vi-u cus accedit, rursus ab iis quae de fracturis cum ulcere,& luxationibus etiam eum exulceratione incidentibus priuatim a nobis dicta sunt,congrua repetenda curatio est. Cinterum ut verbo uno dicamus,si cum fractura luxatio incidi hcc primum,si feri possit, illa verb secundo curada erit. io Atri ante fracturae administrationem luxatum commodἡ reduci nonfossit,fracturam ipsam primum curabimus: deinde cΦm si clura callo iam obfirmata fuerit,luxationis curationem agpediemur. Qubd si luxatio inueterauerit,dcob temporis spatium,calloia inibi durities contracta fueis rit,ea decocto maluae & althetae quam ossicinae bita aluam appellant persundenda est,deinde unguento dialthaea vulgo nuncupato,collinenda post haec,emplastrum quod Dia-chylon magnum nominatur, superapponendum erit: vel eius loco,iana succida viscillagine quapiam emolliente id delibuta. Ad hoc etiam efficax habetur,cortex radicis mauuauisti ,hoc est alibςae,in aqua decoctus,& cum axungia, vel anserino pingui iubactus,ut quasi malagmatis lentor contrahatur. Itaque loco sub
his suffcienter emollito, luxarumn es in suam sedem da
-rgicarum institutionum, de luxatu es sibin, Ioanne Tagautio Todiore mcdico autere.
507쪽
os coronale,quod & os frontis appellatur. Clauiculae, & ossa furculae. ἀκρω/Gex, processu superior omoplatae. Caput brachb,seu pars humeri superior. Os pectoris, quod ἀρνω Graeci vocant eostans ossibus septem excipientibus: septem veras costas, quae superiores sunt & perfectae: inferiores vero, quae numero sunt qui me,notbae,imperfectae & mendosiae dicuntur
F Chartilago fini sterni adhaerescens,ab ensis similitudi- iis dicta Graecisses AZ, hoc est,ensiformis,vulgus malum punicum seu granatum appellat. G Br chium seu humerus &os adiutorij Guidoni, omnium ostiues femore excepto maximum. H Collum brachij. I Humeri orbita trochleis sinatiss. Κ Os inseri us & lonatus cubiti, quod Latinis vitia,& n mine totius cubitus dicitur, Guidoni &vulo iacile m ius, Graecis πῆ t, minimo occurrit digito, enque rectum, ut superius obliquum. L Os superius cubiti latius sumpto nomine quod Latianis radius,& socile minus Guidoni,Graecis vero ta He v caturi. occurrit pollidi. N IUxor GraecE, Lating brachiale, & rasceta Arabice Constat ossibus octo duris & exiguis, si os quod ad pollia
O μqακροπιήν, id est,postbrachiale,&pecten, constat in tum ossibus quatuor Galeno,a sese distantibus,palmam iriter digitos ad carpum explentibus. P Ossa digitoru quae numero sunt is nempe tria singulis. Q. Pasella & rq ut genu, Graeci nonnullisi, id est,mol aliis ,πitονα ir, quasi supra genu,os ebartilaginosiua nulli iteri consertum. R A Os balist e vulgo LatinIs talus, απαeαλ Graecis, s Os hoc est,naui rine sua cauitate naui simile,unde nomen sumpsit,circum bit caput astragali m Ossat si & rascetae carporespondenti V Ossa pWctinis, seu pedi j ae plantae s. figura tereri Mo langa metacarpio respondent. x ossa digitorum pedis, quae numero sunt quatuorde cim. In singulis digitis praeter pollicem terna.
509쪽
B Sutura labrio des, posterior in occipitio: anterior qua insincipite est, ρεφωιriod est,coronalis dicitur N de inprima figura. C Sutura o λιῆα dicita, qua recta magistalis vulgo appellatur. E Scapularum usa duo, pone pestiusita, lata, figuratriquetra,Graeci ωμπλατοι , Larinis coptula operta ul stathula.Nulli alteri ossi committuntur.
, G Ollum omoplatae. H in sacrum, tu, si, Me, amplum seu latum qui busidam appellatum, i, lyi dorsi. . K Os semoris, quod brachio seu humero his est, os
Adde quater denis,bis centum enάque, habebis. Quam si multiplici conditim osse mel.
Osa sunt a simine, cu- id quod est crassissimum a