장음표시 사용
251쪽
sortuna Schlangium cum validiori equitum SM.At gauda mari demersi , pedibus vero supra ter- φε tam consillantinus sub lemmate, Ponto,terra fi
uesuvialem credas,sed qualem vehendae Ne ρtu ι rhedae destinatum fabulae confixerunt. Quo non tantum subalpinas plagas annuer
intendit hostibus illatas, sed& mari ut videbis infra sub n.II.
Desererat sortuna Hispanos,de ubique vexabat.Nam& in Artesia Castilioneus Atrebatum validam,ac praemunitam urbem post longam,
& dissicilem obsidionem. spectante Hispano
Grauius tamen Hispanis incubabat Gallus in Catalaunia.Vbi excitati populi aduersus hy-bernantium militum iniurias, & ProRegem,
qui carceri dederat unum ex Iaratis nomen est. Magi tratus quia pecuniam subiectam ciuita- ωas..i tis rbitrio, in militum stipendia recusaret di-νἀςsiet, stribui, Barcinone Catalauniae metropoli Resio ex pulso praesidio , occiso ProRege, expilato aerario,tandem veniar desperatione ad vicinum Gallorum confugiunt auxilium, electo in principem Duce Andegavensi Regis Gallorum filio,hoc anno in lucem edito,ac trium mensiuinfantulo. Hoc successu animati Lusitani, qui alterum Hispaniae incolunt littus, eisdem ex
causis, vel quod naturali in Hispano odio iugia
excutere sepius tentassent, modo fauente se is tuna maturatam iam dia desectionem Olysippone ordiuntur,interfecto Hastoneello Secreta.&ν 4 rio, de regiarum partium ministro primari . V Inde nouum sibi eligunt Regem Ioannem Du-- ' eem Tragantia,qui ab Emauueti Rege Lusitaniae genus ducebat,assinitate regij sanguinis, Nopum magnitudine inter Hispaniae masnates praeualidum. Arcana haec etiam priusquam Hispano innotescerent, minime latuere Gallis,
qui uni cum Hollandis submisso liberaliter
bellico appatatu, atq; omni armorum gener Catalaunios,atq; Lusitanos initruxere. Vndique cum rem Austriacam fortuna im, peteret, sannermi poliquam paucis mensibus in agro Brunsvicensi copias refecisset , addisturbanda comitia per Misiniam, & Thurinsi
in superiorem contendit Palatinatum, cupatoq, mox Chamo,Glatrauia, Suisbachio .ad ipsa excurrit Ratisbonae maenia, non sine Caesaris discrimine, si Fauneraus omissis populationi. bus totius exercitus vires uni urbi impondisset. Dum enim per Franconiam Sueci vagantur, milite adsigna tu cato Caesareo, mox verti manu apud Neoburgum oppidum non procul sylua Bohemica Rccilommeus, Ac Mere us ita circumueniunt, ut cum nulla esset erumpendi copia, in captiuitatem abduxerint. Quatuor mille suere captivi. nuerius tentata in cassum Schla j liberatione, ne& ipse codem victoriae cursu opprimeretur,se in Misniam omni celeri tate proripuit, ubi eum Vesummensis excepere. nnerj tamen praemebant vestigia Bauari ci,& Caesariani tanta sestinatione,ut per undecim dies,ne depositis quidem ephipiis, equitatus vix quicquam morae ad quietem libi tribuet' ini
rit.In hac deproperatione Ramurius multa milia iumentorum amisit, nec paucos militum ,
qui vel profugere a signis,uel ab insectantibus oppressi fuere. Porro Sala fluuius fugientes protexit , obstititq; insequentibus ne ultra progre-dcrentur.Dum enim vi i.Id.Mai.ad V veissen-felsam gemino lirato ponte traiicere tentanta infirmo opere,oc male compacto,quale esse solet tumultuarium irrumpentibus Gallo Is iniu-maraensibus,rretro Caesarei in pontem egere,qui conserto refugientium pondere sollitus , plurimos dimisit in vortices : alii ferro periere I alii
in vincula fuere reti a. it. Quare cum ibi res non succederet,Caesarei locum opportuniorem nacti od lierneburgum in oram aduersimia . delati, Bannerianos Merseburgum retrusem.
Sed Se ibi notabili clade repulsus munerius , Halberstadium se recepit, qui locus Banne is kifatalis,nam morbo in itinere contracho lethali, mureticum eum militaris homo parui faceret, x II i. ρ Cal. Iun. moritur . Rogatus ante mortzm, que exercitui successorem daret, Leonardu- Torifieissonium nominauit , qui in Suecia erat.PrObauit electionem Sueciae Senatus, sed antequadux adueniret, tres interim regendo exercitui praeposuit,a amum Phutium, Carolum G si .uum Vrangetium, Be Aburtum muttebeutum. Legitur, superiore anno cum Bannertus in Bohemiam moueret, auditam a vigilibus vocem,iterum atque iterum repetentis, Abi Ban-nere,abr. Qupd infaustae expeditionis omen si sceptum eth;nec multo post obiit uxor eius,ipse Bohemia pulsus,tandem eodem in loco morbo entatus, ubi ea vox excepta fuerat. Nec omittendae binae obsidiones Nohentu-uellae, de Uvollisen utelii situ ,praesidio,gloria, memori Midignae Illam situ, ac propugnaculis
validam Otto Chrastophortis Darrius rei tor- epsi. mentariae praesectus cum Bauaris, de sereti habet.
252쪽
. Catena Historica . Lib. L. CayΙ I. 24s
sat' aetate cireumsederat. Hoc Ducosfectorum numero Legiones eo leantur. Eumq; ' Luneburgicus, Hassi, Vvinmarienses tandem in finem ordinatae, & communi omnium ita. una iuncti praemebant.. parraus,etsi nullo opi, tuum consensu approbatae centum ν vigintimi ducis neglecto munere,hyeme incunte, ne-Iρensiones menstrua Intra quinque mensium statiῶcessitate coactias re infecta exercitum lacerum,lpestuenda,illo ubiq;υalore,ut Thalerus IN ac multis cladibus imminutum in hyberna re- rιalis ad Florenι Rhenensis triginta erucete- duxit. Uvinmarienses cum nihil proficerent, rorum prectum, non carius , miliasique eomput alueum fluuit,qui urbem interfluit,inferne ob- tur. Ad illas autem colligendas generalis Impestruxere:vnde amnis intercepto cursu, omnis ris Quaeitorgermanus ipse, atq; Imperio subie- aquae vis circum,atq intra urbem collecta, cre- istus constitueretur. sidua his constitutionibus scente in dies inundatione iam pene submersi Diaba centum, T vigintinnsiones intra unius au-
set ignium,& ferri victores, nisi in tempore ni θaetum persoluenda. Deinde de militari di- adfuissent auxilia . Defensionis gloria Ioannissciplina salubriter ordinatum, ut indebcta -- Reusichenbergio, fuit immortalis . litum praefecit, ipsiorum sirao animaduertant, ut Aduersam fortunam passae Gortitium im nulla itinera,aut profectiones insinuantur, ν Lustitia inferiore, de Dortana in Uvel phalia sprius Ctrculorum duectoribus premonius, per ii, non inualidae urbes Illud elector Saxoniae cumsquos iter faciendum erit . Neque hae in parte. lieta Caesarianis legionibus sub tribunis Gottio, &squisquam amicitia, tratra Dudum, ut uno
δυσς' Goldac ero post acerrimam oppugnationem Statuum raeterito, ter gravetur.Itinera autem,
Gn A, id deditionem compulit. Dorilenam Melchιor ubi necessario instituenda sunt,it sine meum, d
Hatueldius in potet fatem acceptam Colonien- Prouincialium fiant , quantum limpotes, Praese . si restituit Electori. inde in Thuringiam pro- cti milιtum eurabunt. Prohibitum praeterea , gressus Hellarungam, Mans Didiam aliaq; non. ne hostibus ἰηιόι orta concedantur ineue cum ijs
nulla recuperat oppida. neu ralitates Impeno noxia inveantur . 'Ne com-
Interea Ratisponae a Caesare in frequenti mercia , in negociationes eum uidem bovi priuata ii Proceruin imperii conuentu haec veluti pacis ii causa in publieum detrimentum cedant.De re- -iM- praeludia fuere composita.Primo omnium, ad formatione Iudiciorum imperialium, quod e- intestina Imperii tolliari Hsidia decretiam , ut rat tertium punctum Caesareae propositionis, imaestas Amnestia publiearetur. Deinde ut quoniam tempus comitiorum in annum usque cum Retibu s Gallia,s SMecia paratis conues- excurrerat,nillil actum; sed decrctum V annoribus mactery,in nabruam Visphatia insequentι ad CH. Maj siver ea re, eert oram
tractaretur.Hira.amma religionis, qua huc-- P csum contiemus is ram, aut Fran furtumque tantis tumuli sus no exiguam eausam dede- ab Electore Mguntino edueretur; μια οὐ irmiter viri 3 e ionis designatos amice cost Idein imperist ιnserendum quicquid .llι m; iustinantur.Vt transamo Passauiensis δ' ex illa con- regula decreuissent. Denique quoniam Rugicostitutapax Religionis Augusia Anno 11 s s san, Hispano vicini ordines querebantur sibi eon- die seruetur. Causa Palatinna , quam Casar a ira Impersi sanctiones in cursu Iustitiae a tribu tenerati Amnes ιa exclusam motu i , siparatis nati Bruxellcnsi penun iero vim fieri .proiuisit tractatibus ageretur, ν postea recessibus ιmperia- Caesares iurum se apud Hispaniorum Re-hbus ιnseratur. gem , ac fratre eius Cardinalem infantem, ML Praeterea quoniam adhuc exigua pacis spessgil gubernatorem,ne quid deinceps priuilegiis apparebat, de promouendo, ac continuando imperis abrogaretur. Huius comitii fidem facie bello actumeli, prouisumque in primis vi Θ- numisma culum Ratis nae in honorem Fer-berna m luaraa pro imperiaiι exereιr. Iuxta belbidinandi III .cuius effigies gemino circundata necestate ex aquo,sis bono describerentur.Et quia Cornucopiae, populorum ornauit plausum , de . .' '
omnium querelis satisfieri haud poterat, cum laetitiam , pro Sancto Imperatoris regimin s ms , necessirio vicinae hostibus prouinciae plus pa-fqui vel inter bellorum turbines,bonorum om- Peni
253쪽
s. AR mr.Porro Cardinalis Infans Bruxellis mense l sit Fratris nomine per annos septem, magna
Nouembri moritur,postquam Belgio praesuis- l sapietiae, ac fortitudinis fama inter duos utrinq;
Iissori, hostes Gallos,& plassandos.Successorem habuit
card a Francisium Melum , qui cum exercitu vigintit quinque millium,& triginta maioribus torme-Fat tis Atrebatu validam Artesiae urbem circum.
it , omnibusque ad obsidionem expeditis ,
ct i . pollea repente conuerso cursu Leodium inua-dit,atq;inde Bataam contendens, poli duram
obsidionem urbe potitur. Inde cum toto exercitu in Picardiam mouens,haud procul Calles. letto oppido,quod est prope sontes Schaidis in Veromanduis Gallicanum profligat exercitum duodecim millibus militum instructum. Carta Gallorum duo millia; totidem in acie caesa. Victoria haec cladem retulisset Catalaunieam,
ni M lo omisso victoriarum cursu reuoca usfuisset ad obseruandos Mosae transitus, prolii. bendosqi Uvinmarienses,qui agrum Coloniensem populabantur.Hallici namque mense No-kil. uembri Anni superioris in inferiores Vbios Lamboli irruperant,cum Lambolus illuc esselgio cum, Me . decem armatorum millibus illico profectus, xv I I .Cal Feb.prope rampenam, ad S. Antonium & Hul stae stativa habuit, copias Hatuet c. u.dij operiens,sne quibus nolebat pugnam con-vi: Gesta .serere. At Gallo-Vveinmarij, Guebriano duce, Idib Ian. impetrato ab Hollandiae ordinibus transitu ,ad Uves aliam nautico ponte Rhenum transmisere.Sed nemo credebat ipsos in Vbiis inferioribus hostile quicquam ausuros , locis omnibus in ilite, 6c popularibus centuriis sic insessis,ut nihil imminere videretur. Uerum iunctis cum Hastico milite viribus , Ordinga, &Luna occupatis,recta mouerunt in Lambesum
Hulliae,& in agro Antoniano degentem, ipso die D. Antonio Sacro, qui xv I I. est Ianuari j,
hora circiter una ante meridiem attigere agge. rem,cuius oppositu dictio clauditur.Lam ius eadem hora mens; accubuerat:& iam cognouerat hostem ulli in propinquo, sed eo neglecto, eum sibi persuasisset ad manus cum non venturu, velut incuriosus pergebat cibum capere, donec monitus hostem iam adesse vallo, festinus occurrens cum duabus legionibus & aliquo equitatu, ebrianum, qui in limitaneum aggerem moliebatur ingressum, repressit. Reliquus hostis iam vicinum campum,ordinibus ad pugnam instructis,occupabat.Lambori miles hac, illac sparsus tam s ubito in aciem duci non po. tuit, quin hostis triplicem loricam,totidemque folias e regione Hulls P, perruptis repagulorum longurijs superaret. Aditu itaq;aperto, insunduntur alarii iuxta,ae legiones . Tametsi Lamiabui j copiae iustain aciei formam non referrent,
certauere tamen ad duas prope horas, dubia victoria Magnis animis pugnantes tandem obruit hollis, deditque in fugam, potitus omnibus prope
254쪽
Catena Historica . Lib. L. Cap. I I. 247
A . prope militaribus lanis,& impedimentis, una rum virorum praesidio, nouisque operibus cm
cum machinis aeneis, caeteroq; ipstrumento. muniuir.Darrius ei loco impolicus, Lunmum
Occubuere in vestigio bis mille quingenti, ca. legionis protribunum,praedis e Iuliacensi agroni quater mille,in quibus ipse Lambotus, ει onustum,ad Erchelam as Iecutus, vita exuit, & Mistius supremus vigilum praesectus. Exhω spolijs . Cum Latomo occubuit supremus v.giste pauci desiderantur. Victoriae fructu, Gue- liarum praefectus,capti centum viceni septent, μιanus Oetam arcem, & Novesium scum o equi ducenti. Porro Voinmarienses Bolbe blatas ab Electore suppetias respuisset post gam excedentes castris,cum bis mille equitibus breuem unius diei obsidionem occupauit. Ke- insecutus Genthius cum pabulatores, supra penam ciuitatem septima Februarii, die x. ar- nonsentos,bis mille potitus equis, profligasset, cem tuae ditionis fecit. Rala Tribunus dum a. & semel iterum postremum abeuntis hostis xlviigit de deditione cum Marcoduranis, immissa agmen lacessivisset , ab iisdem circumuentus , per portam legione, oppido potitus, ciues mi- permultis amisis,aegre cum paucis Habitur . min. serum in modum afflictos, grandi annona, re- Lamiaij exercitu profligato, Electores Catho-busque omnibus spoliauit.Inde Uriecta, V vil- licos grauis cura incellit,ne Rheni confinia ho lenitetnium,caeteraq;Vbiorum inferiorum Ur i is obrueret.Moguntiae itaq;convcnere Mogu-pida hostem adinis ere . Ne pari modo superio- j tinus.Coloniensis,& Bauarus,Electore, Treui- ribus potiretur,vetuit Hattiellus , qui Bonna rensis adhuc Viennae detinebaturὶ . Sed cum aliaq loca praesidijs firmauit: hostiles stationes plurima ibi proposita citra frequentiorem con-Brouilerii ,& Berchemii oppressit.Nouo postea uentum expediri non possent,decreuere in pro-Bauarico adueniente firmatus auxilio nonnibit ximas Augusti Calendas,Francofurti aliud v, briani fregit conatus,qui nihilominus Hab care comitium. Interim Roma legatus miter heradum,Zulpicum.Eis Κircum Eisfirae' mo. tur,ut Summus Pontifex Regem Galliae ad pa-nasterium inuasi e , tota circum expilata exa cem cum Imperio ineundam solicitaret. Polletionibus regione, terrore, quod minabatur, haec Coloniensis Elector Ferdιvandus Dux R, iniit
incendis non magis deliberanda ab hosti , pa
Stitit eius progressus Lechenicum infirmum tria,quam adsciscendo in partem curarum si , oppidum cum arce parum munita, in qua ale- cio sollicitus, ut sibi Coadiutor daretur a Me lis.' bantur canes venatici Electoris Coloniensis tropolitano obtinuit Collegio, Mixι miliansit& haec a Francis contemptim caninum ita- Hemicus Dux Bauarιa, Eleiatoris ex fratre bulum vocabatur Mediocre loco inerar praesi' nepos. dium,& tanto exercitui impar. Aprili exeun In erim huius anni initio Coum marchius ...te Guemauus vim admouet, tredecim mura' tota prope Saxonia eiectis Caesareis, Leoinredulibus machinis maenia verberat; quibus ad tu' Dinstentonium Suecorum copiis in locum Ba - .stam impressionem apertis, saepius expugna- neMy PraePositum, cum maioribus viribus Sue i, fictritionem aggressus sed luculenta clade repulsus, cta Venientem excepit. Aduentum eius clarum
oppido tandem potitur. d arce frultra renca- fecerant Coeli prodigia: Globus igneus, quita , ex ipso etiam oppido expellitur, Cum non Ianuario mcnie supra V volsen ut clium , ter , .ὸ ita nulla ex illimationis iactura, multis viris sorti- ribili fulgore conspicuus, ab occasu in ortu bus in oppugnatione amittis, Flanco rty legati desteqdens, initis ingentis tonitrui disparuit, sui interitu maestiis, diruptis aliquot ex crebra x hoc men sc Ianuario. Visus etiam supra ipsaeiaculatione tormentis, cum Pauaricae copiae Succorum caltra ensiis cruentus , cum annexa
cum Hatbeldico exercitu ipsi imminerent, ir- virga , cuius aciem versus Marchiam Branderitam soluens obsidionem , dolorem sidus , burgicam protendebatur.Lustrato itaque D Ninultorum circum pagoruin quos excus lit) cibi te .mus exercitu, punitoque tribuno Sec Lenia neribus obruit, edoctu, a caue non magno aprum doFIo, qui cum Caesareis colludere dicebatur, sape teneri Ita V vinmari ses,& Halli in sua fretante decuria Saxonia in Lusatiam , dein Si-d-mum apud Ordingam caltra compulsi sunt. lcsiain perrupit in Giogouiam maiorum cum xlvi Sub idem tempus D s inrisius ex Gallica cap- toto exercitu circumsedit.Belli sedenuum haetiuitat- cum G, taus Himis permacatus a Vrbem parassent Caesarei, trecenta mna: cirum Maximis ino Bauaro equitatui praefectus , millia, bellicique apparatus compos taui rarit,
255쪽
. t. - .stituerant . Praeerat urbi cum firmo praesidio xenebatur praesidio, cum omni exercitu cir--σusus Maurum s Fars Rothasuis, quod, cumsidet . Obsidio haec excivit Caesareos . ditionis liberales conditiones respuente,& stre- Archidux Leopoldus post frustra tentatamo, nuὸ locum defendente, tanto impetu irrum-ssidione Glogouiam cum Ptecuommeo contra pum Succi, ut uno eodemq;die urbs caperetur,ictis quicquid ubique virium erat: Esectori S caesis praesidiariis prope omnibus, &ciuibus, xoniae in auxilium properat. Horum ad- ty vrbeq; direpta . Victoriae appendix fuere uentu Sueci certiores secti , omissa Lipsia ota
Irriisnauia, Gurania, Hermi adium, Praus- Diam veniunt, eodem prope loco , quo ante nitetum, Uvaria, Draco rga. Staibansiusidecennium Rex Gustauus cum Tillio confii- ν ali.ω bis mille stipatus legionarijs, & octo alariorum xerat. Pares erant utrinque vires, Campus DU turmis , trans Vcadrum , in ora Lusitica tris aequior, utrisque commodus ad explican- ρ Treys attelam inuasit, expugnauit castrum dum equitatum, quo multum valebat Archi-Vvolauium , ubi trecentos e praesidio dele-idux. stridie itaq.Calend.Nouemb.prima lu-uit . Rebus usque adeo iecundis , Dosem ce, initructa utrinque acie, ubi primum vene-μuius accepta Heiga , ad Schuueiniatum ire in mutuum conspectum, certamen tormem properae praemisso ConmIsimarchis. Is medio torum explosione exordiuntur.Alam Caesar
ab oppido intiliari obuium habet Ducem Fra, rum dextram regebant Anmbal Gentyga αc cum Albertum LauenburgIcum , qui a Praes. Comes Bruae G. Laeviam curabant Nomiuatius ,
lautactim septem armatorum millibus Schu- meheimius Dextri preerat Archiduxam Pi ueintrio firmam sciomtariorum manum i ub- colomineus. Prdium cinptum est a C sar rusufidium missurus venerat in Cretnsimarchiamisinistro cornu cum dextro hostium . R
facile sugauit Lunebarricus usq; ad Dormnsioni, stitit aliquantum Archi ducis Nu itatus, sed vi castra. Nondum Q peruenerat,cum accepto desta incurrit in pagum Brettensellum,quem Sue- totius exercitus aduentu nuncio, gradum figit ci loco paulum edito,sclopetariis insessum mu- , i Coving archius.Dux Lunebur eus lavententa niuerat, laxatis ordinibus ad fugam inclinatus, 1 tai, Martem secutus, in utrumque acre re integrat nec subsidiariorum ope , imo nec Archiducia praelium, d hoste viribus, ac numero superan- exemplo surtillime pugnantis in aciem reducito,breui certamine victus, a suis desertus, Sc potuit.Interea Caesarianae macbinς loco perco dupliςi vulnere sauciatus, ab hoste captus decu modo locatae liragem edebat in Suecorum V. ma sexta post pugnam die,ex putrescente plaga minibus . cum Suecicae altius positae innoxia catinguitur.In hostium manus venere Isese tonitrua ederent.Caesareoruinata dextra
retus,quatuor chiliarchae, duo vigilum praese' secundiore Marte hostium sinithram mox dicti, quadraginta minoris notae ductores, bis secerat. dum peditatus leo Caesareae quam- mille equites.Sex legiones caesae,amissis quadra- uis ab aequitatu desertus, Suecorum dextram ginta signis militaribus,quatuor machinis ca- pariter fregit,tormentis, atque vexillis multisltrensibus,cum caetero instrumento,bis milli potitus .equis,& argentaria duorum mulorum sarcina. Suecis ad triavios res redierat, quos habe-Hinc Schuueinizium primo, dein Nissa Epis- bane in subsidiis , qui ge ipsi saepius pulsi, aecopi Vrat ista utensis sedes ac tota propemo. confusi . Collegerat se dextra Suecorum acies, dum Silesia a Dor tensionis subacta eli . Flexosquae repetito certamine in leuae Caesarianae la- inde in Morauiam itinere , multa minora op- tus inuecta, sic eam stegit, ut effula in fugampida expugnauit. Brigam sub lxec in Silesiam terga verteret. Conabatur eam subsidiariis r . regressus obsedit, sed frustra industria con- aliquot equitum emisiis turmis 'ceuommeus sumpta. Tantum fuit propugnatoribus animi, mittere,sed ethic equitatus, ne inito quidem Abij..cut nonnihil moti machinarum fulminibus,su, certamine dilapsus laborantes destituit Αn terraneis irruptionibus, intestino ciuium , &i PS tamen adhuc victoria erat,cum Archidugregariorum militum aduersus ductores ru- cis dextra acies uniuersa adhuc infracta sini- multu,punicis ignibus,obsidentes multatos bisistrae hoitium victrix esse videretur. Verum in mille sortibus viris repulerint. Omni tame ibi dextra Suecica ipsius terga praemere coepit, Morauia,Silesaq; direptis, s issmoq; praesi-iCaesareus equitatus quasi circumseptus, fugam
dio communitis,quae conseruare decreuerat, in capit , quicquid Archidux, & Pictolommmιs
Saxoniam regreditur, Lipsiamq; qirae Mucioris qua minis,qua precibus,animos addere fugaci-
256쪽
Catena Historica . Lib. L. Cap.Ι s et
a tronte, a tergo, ab H que latere circumve- uaerant sex legioncs, quae rem strenue gessi-ctus, acriter quidem in holum incubuit, scd rant, in armis praesto esse tuta sunt. Dein eu hostium multitudine obrutus, desertis ordini- cata legio Madlonica , atque in medium a reli-hus 1e caedendum praebuit Prima equitatus fu- quis sex accepta. Mox a supremo rerum cani-ga orta ab Hungaris ad dextrum cornu, poli a Latium quaesitore, fugae& destituti exercitus, in-Croatis ad laevum, ad caeteros eorum valuit e- siinulata, ac grauiter reprehensa. Simul ius lixemplum. Desperata victoria,cum adhuc Ar- omnes ex rea lcgione ad pedes Pucolominu archidux imperterritae fortiἰudinis exemplo ina, ma deponere. Signa a circumstantibus militinus consereret, ductorum praecibus sibi passus bus fracta, direpta sum Dein quaesitor pau- est persuaderi,ut cum praetoriana legione,quae ca praefatus cur legionem illam ex albo deleri adhuc immota steterat omitante Rccolominea oportet, hanc in inermes sententiam pronum cum suis item eraetorianis per medias hostium tiat.Turmarum ductores, eorumque Vicarios
phalanges sibi ferro viam ad receptum aperi- paena gladij: Signiferos i uspendio plectendos: ret Peditatus,quem hostile telum non sustulit , atq; ad eandem poenam ex graegariis decimum
vitam exorauit, caettera captiuus, Tormento quemque antiquo more fore legendum.
quadraginta duo cum reliquo castrensi appa, i stridie de reis sumptum supplicium. Concessitratu habuit hortis in spolio. Captiui cecidereia tamen Archidux deprecantibus, ut commut, Comes Suysias,Fornamontius,clumvir chiliar. t a poena,a suismet commilitonibus more milichae, octo legionum: leniti capti ex gregario mi. t rari, selopeiorum iaculatione confoderentur: lite ultra quater mille. Ex hoste cecidere supre- uno alteroq; conseruatis, qui rem alias praeclamus rei tormentariae praefectus, Genetralis CG- re gesturam.Chiliarca Maesumus in custodiam missarius, Schian us summus ordinum strin i datus,Pragae post examinatam causam capit ctor, tribuni tres,tres legionum legati,Massian - plectendus.Ita punitis sontibus,ad reparandum
sius Comu marci s vulnera non lethali l exercitum Archidux comitem Hateri umreportarunt. Re ad votum peracta Dorsense- Uet auium ex agro Coloniensi euocauit. mus Lipsiam redit,quae aliquot dies magna vi Haec in Germania. oppugnata, cum caelis auxiliis, nulla amplius Dum Galli in Catalaunia adiuti rebellantiu i xv spes liberationis superesset,se hosti dedidit. A - virious, caesis non procul Barcinone Hispano si O Ados accepti incomodi culpam aratrum cophscolibrain vi capiunt. Perpinianum .
fugituita reposcens, ad caeterorum lcrrorem, post fere sex mensium obsidionem deficient ramnis. i animaduertere statuit.Tenebatur Co crimin commeatu in deditionem accipiunt. Perpinia
praecipuo legio Damus Georgii Madbvij quaeini casus Salsulas sertissimum in illa ora aduet Dalatiis .conssistente adhuc acie,& reliquis graui cr ρο- sus Gallos propugnaculum secum traxit, praegnantibus , prima omnium propudiosa fuga sente Gallorum Rege, quo propior praesentia praelio excesserat.Praetente itaque Archiduc , suis audaciam , rebellibus animum adiice-PιccoLmneo,aliisque primariis exercitus du- ret.
ATroci extinguendo bello, quod tot annos rent, ut ex illis errore omnes, & scrupuli si, Germania vexaverat, manum dabat Chri- blati esse videretur;quod non sinu grandi Chri stianus IV. Rex Daniae,euius opera Francosurtiistiani Orbis discrimine praeuidebat futurum; conuenerant omnium legati, exceptis Brande-icum tam lente & languide in ipso tractationis' burgicis. curitatis tesseras miserat Caesar Ha limine Galli procede cent. Se igitur impense ro.
λα burgum, ubi Gallicus degebat legatus . Huicigare, ut die ad tradi tionem istorum diploma
.i ι.αι Rex Daniae,quo emcacius iusceptas, concilia- tum ad probent,quo tandem ad pacem gradus isti toris partes tueretur, litteras COpPen ga po-lfieri possit. Vt vero maiore auctoritate suscep- strid.Cal.Mart.dedit,quibus que batur, no O munere fugeretur , rerra mariqi iusti exerci
sine fingulari animi commotione non ad buc j rus delectus habuit.C aesar Ferdinatas,de -- probari literas securitatis a Caesare, & Hispa- l ximilis mus precibus Deu urgebant , ne in tanniarum Rege impetratas, tametsi ea serma se- l tis eos desereret pcriculis. ADLmiliari num- Tomus VIII.*ι pars II. tomi VIII. Ii mus
257쪽
inus cxtat votivus,in quo Bauarus ad pedes Dei, Caesareis,Bauaricis,& Lotharingicis copijs, queparae,ita satura Maria ora nome. Interea licet summo silentio coierant, nullo praelio oppri-Hamburgi fama percrebesceret, tam Gallis, muntur-Dcit lingae iuxta Danubium primaria quam Succis pacem in voto esse, tamen in f, erat statio Vvinnaariensium. Non procul torquentem usque annum tractatus inchoari haud menta , Z bellicum deposuerant apparatum,. potuit. Picti minareS tamen articuli partiunx, His omnibus exploratis Caesarei , praemisso consensu tempei Huic liti suere; Dum Sochol, Ioanne 'verthro , Duilingam cum maximamiae coactis coinitiis de promouendo bello inercitus parte subitὁ circum cniunt, tanto sise Germanico,de in quas conditiones pax incunda lentio ut iam cum omnibus copij, ante urbem agebatiir.Renouatum ibi faedus inter Gallos, & constiterent, priusquam de eorum aduentu hoν,i
Succos,ut mitrim qu que omnI conmu bellum stes cognoscerent. Pars exercitus Danubium Hose,iQ, prosequeretur um Caesare, eiusque sotas vultio vado transgressa, currentem cum aliquot lo- νι απ.8 ix , aut conmentio feret, nisiet tri que partis gionibus Rosiam , qui hollium aditentum ex
. 'ea consensu; Regina Surcia triginta peditum, o propinqua statione audierat, primo impetu. h. c, mequitum millia totidem Regina Gallia ρω- absterret, in fugam coni jcit . ita facile potiti
Saecos. ter ducenta Imperialium millia , quae ex Atino Duilinga,reliquas hostiuna stationes, uti interi 6 3 3. adhue debebat, singulis deinceps annis se composuerant,aggresti diuiso, ad deditione quadra inta mill a persolueret. Sι alter irra a compellunt. Pauci cum a fuga cua iere. Rc- pars tilio impeteretur, inuitio sibi auxilio ad de- liqui omnes cum pecunia, & bellico apparatu cerauam adesaeui. citra ullum discrimen in porcstatem vener Bellum interim itremae progrediebatur Dor. victoris.
seκβnius,depulsis Olomucio Caesareis,Vratis- Longe aliter in Belgio sortuna Hispanos lauiet incensis suburbijs,quia ciues pecuniarα , habuit. Rocroam ferε ad deditionem Aselo
& commeatum negauerant postulanti.Conuitsicompulerat. Cum ecce Ludovicus Dux Amni parii marcho res etiam in Saxonia Halberlladio in , Diensis contractis omnibus copiis laboranti cu ex. γ libam ire t statem redacto, Albiq; transmisib, accurrit. Inclinabat in vesperam dies, quum sonerat zm vigiliarum praesectum Craconiam , in conspcctum urbis venit amicae . Nox immi- quem Gallassius i cui iterum Caesar summam, nebat,liberandae tamen urbis cupidine accen- p iccturam obtuleratin in Pomeraniam emi-isus,quamuis itinere sessus Melum aggreditur, larat coli uis castris profligaratarecuperatis Ca- sed graui clade repulsus, adcuranda corpora mino,aliis hie locis,quae C larei interceperant. militi spatium indulget. Postridie albescento 'vinnaariense, populata Thuringia, MIar- Aurora,maiore impetu Hispanos aggreditur. chicinatu B.retensi, agroq;V vanis inico, no- Nec audentum fortuna destituit: fosis fugatisq;uo Gallorum aucti auxilio, quod dux Anamen- Hispanis, comes Fontanus oblatam ab hosti sis a diluxa rat,Nouembri mente,G Ira. t dirce bus vitae gratiam conitanter repudians, cladi Rotuuellam obsidione cingunt. Ipse Gebitases suae immori maluit Comes Ioannes Ibercitus .es Eoi dum dirigendis in urbem tormentis post cor- septem vulneribus saucius in hostium venit po-- N. bes vimineos allii Pit,minori petitus machina , t teitatem ,am illis tormentis cum bellico appa brachium amittit; quo cx vulnere paucos post ratu. Magna pars equitatus Duce Albuquerelodius in capto oppido victor Obi t. Mortem Du- maturata fuga ins quentes euasit. Post victo-cis clades exercitus sequitur. Nam dum V vin- riam Monuin, Titeoni iii illa in obsedit, &kmatienses hostium securi in propinquiora op- cundo postquam obsederat mensu, magna
pida di tributi quiescunt, a superuenientibus suorum strage ad deditionem compellit. SELLUM SUE CO DANICUM. An. 16 4. iii A Nno exeunte huius saeculi quadragesimo i liaria germanica consceret. Itaque Κyla pri-
Lx tertio, Lemuredus Dorsenseonius a Ger. mum ad aditum maris Ballici, dein Christia manis in Danos nulla facta denuntiatione re- nopolis, ensburgum , Itetchoa,Breden burgupen e arma conuertit, adeo festinatis itineri- aliaeque in eorractu urbes, vi dolo , aut dedibus, ut interuallo quindecim dierum e Mar- tione uno volui impetu interceptae, atq; Occu-chia Brandeburgica in Holiatiam cum maxi- patae. Repentinae irruptionis causam iactaban-ma mrtu pq si inouens, ccntum s rc mil- l rur Succi, quod Dami, n aucSSuccicas fretim
258쪽
M'. A .Rlandicum transeuntes attinuisset Quod cum q- Duee Mos eorum Michaele Feder ιcio societatem inhiIet Suecis semper inuisam, misso ad. liue in Moseouiam filio radamaro, qui in obseruantiam percusIi foederis filiam in matri
monium acciperet. Praeterea quod Danus occulte in Suecos cum Caesareis coiret eis subministrata pecunia.
Hoc inopinato hostium aduentu turbatus Fridericus Rex Daniae, mox legatos Monalterium missos promouendae paci Germanicae r uocauit. Inde ad arcendos hostes militem vocat;cum iam Dor tensonius in Iudandiam penetrasset,caesis mille & quingentis Danic is inblitibus, qui ei ad Koldingam temere occurrerant Inde ut Danorum vires di,traherentur,la Gustauum Hamium cuin octo millibus arma..H 'ii totum in Scaniam miserat,qud ingressus,Elfin- β' burgum, Coronam, Lundonum , Christianopolim, summa vi expugnat,totamq; Scamam facile in poteliarem redigit. Neque derra tantum .sed & mari res agebatur. Danus Rex ipse classem conscenderat,tamen Suecis prosperiore fauente fortuna,expugnata insula Bomhol. mia, classem Danicamad Femeram insula nacti, magno Danorum damno, quod ad duodecies centena Imperialium millia aestimatum est,caedunt, totoq;mari profligant.Sic tota aestas consumpta est magno Suecorum incremento, qui se in praediuite patria K S: rerum omnium affluentissima , rebus ad militiam gerendam necessariis abunde instruxere.Ne grauiora succederent,Elector Brandeburgicus,S: Hollandi partibus susceptis,holhem reconciliarunt.
Flagrante hoc bello, miserat per Galassium
Caesar auxiliares copias ,quod expediret communem hostem,retardato saltem impetu,bello externo distineri. Prospere etiam se dederunt in ia. Sed Caesarem ne omnes in rem una vires conferret,nouus repente hostis ad distra heudos exercitus compulit ,Georgius Ragoetius HuMn. prinops Transsylvaniae non dubie a Suecis co .citatus.Libertatem praeferebat Hungariae violatam , quodq; Caelar contra pactum pi rima innovaret. Septuaginta millium instructus exercitus Catauiam tentavit; sed resistente comite Eucheimio cum parte exercitus Caesarei ,& firma Hungarorum manu, licet Sucheimius esset numero longo inferior, retrocedere Ad cottius cogitur, & pacem accipere. Libentius
quieuit Caesu , quia Da enhomus non adhuc reconciliato Dano, praesidio munitis, qua oc-
cupauerat locisamprouisb erumpens,Galalliti, qui in confinibus Holluita caltra fixerat, c. pellerat, & Magdeburgum sugientem obtrito fere omui peditatu , capta magna impedimentorum parte fuerat insequutus. Ibi Galapitis a
liquandiu circumsessiis, relicto ibi valido praesidio,depositis' tormentis, & reliqua impediamentorum parte , cum eo qui supererat equitatu . N paucis peditibus aegre in tabemiam
mariensibus, Ubertingam deditione capiunt. deditio.
Inde Friburgum in Brisgoia Duce Franei βοMercio i quem dux Bauariae Maximilianus summa cum potestate praefecerat exercitui spectante Turranis,intercipitur.Biduo post receptum Frisiurgum, nascente Augusto, Dux Enguiennus cum decem millibus Brisacum ad. uenit,tunctis cum Turroiscopiis, Vseusium versus, ubi stati audir 3 praetoria, sero ani- triti maduersus promouit,per opaca sylvarum , &densas nemorum arbores,quas paucis horis ingens non agrestium mod5, sed militarium etii , isto. operarum multitudo succidit,ut peditatus primum , deinde equitatus productis in longum ordinibus, extra saltum penetraret. Id ubi
Mercio comperit,quatuor legion ,& turmas
aliquot obuiam misit. Ut venere in mutuum conspectum, hostis in Boicos furenter inue -ctus, dum credit se eorum aciem obruiturum, vi tanta excipitur,ut ab hora quinta vespertina per sodam omnino noctem, ultra horam diei
posterae quartam matutinam, catapultaru
procella continuaretur, holhili acie sepius fluctuante,& a tergo reiecta. In hoc primo comflictu captus et Gallicus tribunus plures signiferiis illa duo, Hustemias tribunus intersectus, duo legionum legati, duabus legionibus
fere laceratis . Inter haec cum dux Auguιenus uour LRause,nburgicam stationem vallo munitam βη pari scrocia oppugnaret , bis ab eadem eu M M
clade repulsus,tertio tandem impetu muniti cula minuasit . Periculum erat, ne ex eo loco Boica castra inuaderet et quamobrem issere ovisum,auocato inde cum tormentis Rausichen.
bergis , totis copiis migrare in collem Fribu gio imminentem, ubi Derus cum sua legione curabat:Nec dissicile fuit, noctis beneficio. Poth ubi diluxit, hostis migratione compe
ta, in aperto campo, instructa acie, castra aBoicis deiuria insidens,eo die,densis imbribus, an alia causa prohibitus,nilist tentauit. Seque I i L ti ma-
259쪽
.ti mane ratus Bauaricos este in procinctu, ma- mie prospiceret, Ianuario exeunte, pra δρ- gna eos vi aggreditur. Tenuit totam pro igam Venerat, ubi collectis exemitus reliquiis ,
diem conflictus hosti valde cruentus, plurimis auctis cum suppetiis a Maximilianis Getaret 'desideratis tribunis,ac grandi numero prega. missis D udum Archidaeran praeposuit, lusius rijs. Idum ceritorum more in collem , & vallailegatum dixit comitem Hate Hrium. Equit, Rauarica enituntur. Potuissent ea die iusta pia. bus imperabat D merrhiss , peditibus gna Galli deleti, ni duplo maiores Bauaris suific Merdius. Succi vero duce Dorsiensenio, adient. Au--s in castra reuersus,sex millibus Zetretam lustrato exercitu,sexdecim milliata desideratiaealtra longius a Friburgo remouit. buere sub signis. Histe viribus cum octoginta
Supererat tamen Anguleno integri milites octo- mearum machinarum instrumento in Boia decim mille.Bauarus non vltra mille,& dicen- miam mouerunt per Circulum Saretensem ,
tos amisit; qui commeatuum inopia , & pabu- nec procul lanchouio qui vicus distat Tabore onis locum relinquere coactus, in vitai p. tribus scre passuum millibus J consisterunt. testate reliquit Germers imium, V vormatia, Leopolias relictis impedimentis partim Tab Spiram. Mogunt iam,atilue ipsum Philippi bur. re,partim Bud iri cum omnibus copijs obsumauius deditio pensavit omnem Gallis illa- uiam hosti progredit ur.Nec sensaviti 1 ceditam cladem. Pari Fortuna Galli in Flandria tamen abnuit & si aeger ex podagra lectisa Grauelingam post bimel trem obsidionem oc- per aciem circumferri debuerit. Me e igitur
cupauerint. Hispani vero in Catalaunia IlerdaJFebruario acerrimo praelio concursum Gat- magnis viribus, diu, multum oppugnatam e Gu, qui primam Cariarcorum aciem ducebat,' manibus Gallorum recuperant. Sic Annus ad-it mulum in quem tendebat hostis occupatu
uenis quadragesimus quintus huius seculi; semirus , sdi induit in viarum .ingustias . e quibus stus cum crederetur .quia iam pacis sequestres, dissicile erat, citra damnum eluctari , cum adi Regum conuenissent legati, noua protelatioifronte haberet stagnum obiectum. i leua,& ἀ& infausti euentus rem omnem prope subuer itergo *Iuam apprime densam, loco caetera
tit. Lam arino, ut frequenter non nisi una cohors
Antequam eo veniretur, pacare oportuit posset explicari. V it in stagnum stabat bolii, itii Suecorum ostensionem natam ex intercepto Clivo, qui Gara ode iter crat, & tormentis re ν ἡ ' Legati Lusitani funere,quod ipsis restitutum,iberabat iii statum Geroi equitatum. Haud pro- media .. Brcinam fuit avectum ita mortui etiam suggin cui operiebatur campus laxior quidim, sed in. - . rebant materiam discordiae. Venerans iam exitcrcrac cursus inter duas sylvas aditus incapax Hispania mandata ad normam, quam pacis aciei;&iam hostis eanas sylvulam, quae σὲ ensi questres proposuerant . Venerant legati omin erat ad dExicranii insedcr.it.Ergo non nisi pro nes . Veneti mediatorci quos arma Utthom iPcrando Poterat per isbas fauces penetraris p ni a praemebant modis omnibus vrybant PMiriculum crimerat, ne antequam emergerit,
cena, ut Christianoriim Principum ope adiuti, hostis praecluto exitu ipsum velut obseptum ad tam periculosum bellum fortiores essent illinc a peditatu , qui dextram tenebat, illine Idem optabat Roman Pontifex ,annuebat iasylva,& fronte validis agminibus clauderet. far,& generalis amnelliae edictum vulgauerat. Dum miniatus sic laboranti auxilio prope Spes undique affluebat,cum improsperi rerumirat,hostis in arcto deprehensivn invadit. Cotio Mam.
euentus.Suecorum,Gallorumque Auenses au- seruntur manu acd cum Gaetebas ordines ex
daciam, ut iniqua postularent, vanam spem plicare nequiret,mox iuitis ipse,ac fortuer madeclararunt. gnans, cisus est. Recepere se nihilo secius te Receperat Gaiasitas se in Bohemiam annospida, ac rurbata signa ad laevam μυ - , superiore cum lacero exercitu, Caesaris eo in-ivbi legion & aliqua tormenta constiterant .staurando totis viribus laborabat: nec serias nouem enim tormenta iam Gaterus amiserat. agebant Sueci,qui nouo militum delictu legio-imtυ Limi virosque reduxit in loc um editio nes firmabant .vi Caesareorum inclinatam for- rem , in quem procinus secutus hostis. caepit tunam facilius impellerent. Bauari Gallorum legionea cum Caesareis committere. Attis: timore,qui inconnnibus magnos instruebanisArruna Caesareis, nam Sueci, amissis vexillis apparatus, fortunam obseruabant ancipirem,ssexdecim; & aliquot signis equestribus, fuere& Catholicis periculosam . Caesar quo melius retrusi. ET
260쪽
Sat n. Ex altera parte incubabat hostis iis, quos δεψ cum Gattio fugientes Halesiarus in edito col. k locarat, ut iterum inclinarent ad fugam, In cornu sinistro Caesarei iam eo processerant, ut hostis desertis tormentis , victoriam desperaret. Pracox praedae auiditas , quae aequitatum
Caesareum in hostium impedimentis distraxit iupatium hosti fecit sese colligendi. Vndo
instaurata pugna , pulsus Caesareus equitatus . Supererant nuda: ab alis legiones, in quas demum hostis tota vi cum incumberet, stiparae, confusis ordinibus, in unum velut globum confluxere . Re desperata, per hostiur
cuneos Hau fidius Habitur, sed non longe a duobus decursionibus in sylva deprehensus,
manus cogitur dare captiuas. Pugnatum fuit prid. Non Mar. per octo horas. Capta egregarijs fere quattuor millia, cum tormentis viginti sex, & uniuerso militari apparatu . rthius & Re chenberbus cum maiore equitum parte fuga se eripuere. Caesar audita clade , noluit Archiduces liberos suos Viennae relinquere: eos proinde Graea tum iustit proficisci: Ipie Praga Viennam venit, ac inde repararet exercitum , &hossem irruentem Da. nubij transitu prohiberet. Dorsiensemus victo ria haud segniter usus, transcursia raptim M rauia, Iglauiam primo, dein Cremsum, Stel-nam, alim; Morauiae loca nemine iam resi stente, facile in potestatem redigit. Olomucium , quod Comes V Dinon Ieinus iam diu ob. sederat, fama aduentus sui liberat . Brinna suo pererat munitis limum totius Morauiae propitini gnaculum, haec veluti maris arenosum littus, B iana, Suecorum fluctibus terminum posuit. Hanc Dasensiomus ante triennium aeque improspes ', atque Frei rgam irritus obsederat.Voluit rursus eodem loco,iartunam,& vires experiri. Addebat stimulos opum ingentium fama quas Moraui in ciuitatem, arcemque, velut spei suet reliquias, comportarant. Aprili ergo Mense , totis cailris ante circumsedit. Praeerat Urbi Sine us Gallus, cuius industria , &hortatu propugnatores inutile hostium reddidere conatum.Quatuor menses obsid io tenuit. Hanc sibi Disstensimuι nouistimam decreue rat victoriae palmam , nec labori pepercit &sanguini, ut metam pertingeret. Plus ibi milium periit, quam si tuita acie decertasset . Cognito tandem inter Caesarem re Ragorigum certo pacem conuenisse , supreinam vim ita,
obsessos putans adbibendam Dorstensonius ,
Catena Historica. Lib. IDCap.I I. as 3
rotis castris per quina omnino areis urbi Raetarera, generalem indicit impressionem. Incurritur summavi, nec minore fortitudine
subsistitur, victoria itante penes obsessos. Reitaque desperata , plenus maerore obsidionem soluit, suaeque felicitati termino imposito . paulo post excusata valetudine & fasces posi
Ca sireorum interim cladem vindicauerant Bauari. Cum Halam Sueuorum Uvinma Galis arienses ductore Turrenis deditione coepissent; cu mac Mense Aprili Mergenti cimi um , Rinlingam,aliaque ad Tubarum loca , dispersis hinc inde per Franconiam legionibus eodem
tempore circumsederent Mepraus Bauarorum ductor, lustratis apud Teuchtuu angam copiis, tertia Mah, summo silentio holiem apud Merghentheimitim adoritur. Galli quanquam inopinato aduentu consternati, impetum venientium strenue excipiunt, ac magna virtute non solum sustinent, sed reprimunt, ut victoria ad eorum partes inclinare vider tur. Inclinatam porro aciem restituit Ioannes erastus . dc Tribuirus Lotbrus . Concussum acriter, donec profligati Turrenici palmam Bauaro concessere, procrito toto peditatu, equitatu cum ingenti clade in fugam acto. Capti ex hoste quatuor Generales, Sm/iberritis castrorum praefectus, , Vice Comes Moriata, Passagius , tres protribuni, sex vigiliarum praesecti, triginta duo centuriones , triginta octo vicaris, quatuor supra centum minoris noeae ductores, bis mille quingenti gregarij,machinae curules omncs cum uniuerso initrumen to, signa equel tria xxi ix. pedestria xxx G.
Tumemus fuga elapsus in HasIiam , additis ad se Coning archio, & Dub.idello Hallicis
que copiis breui maiorem Bauaris exercitum refecit . coning marchio ucro in Saxoniam reuocato , dux Auum s cum nouis Gallorum suppetiis superueniens Uvimpsenam lor i roccupat, aliaque loca, gradatim Bauaris im. πη minendo Meratus, , cui e Circulo Uvel pha
lico ComesGelbenius quatuor millia , SI quingenta adduxerat in subsidium , facta apud pagum Allesrheimium pugnandi potestate , at-
trox praelium conserisur. Mercius ante Om
nia pagum valida seloperariorum manu munierat, in quem primus fuit hostium conatus, qui ad duas horas pertinaci utrinque fortitudine fuit productus. Franci ut Bavaros ea itati ne depellercnt, tectis iniecere flammam, qua