장음표시 사용
221쪽
Caesar primo transfugas, qui Caesaris deserta δε ἔ militia,ligna tenuerunt hostilia. Fridiandicae
coniurationis participes . Comites Louenstei-nios, Erpacensis , idanos, Maximilianum Panen Mimiam , Friderisum Hohenio cum, Hannisis Muniten rocos , Lichimbergicos , Menburra Fudis Ura , Ducem urtember eum, Friderιeum Marchionem Duriacensem, Comites Ouingenses,ur Edesteinium Saronem
nihilominus Caesar clementiam non praecludebat,si protinus desertis hostibus, debito obsequio gratiam Caesaris quaererent . His ita constitutis , cum pax publicari cepit, variae mox urbes ad obsequium rediere, eiectis Suecorum praesidiis. Prima suit Norimberga,dein Vlma, Francolarium, aliae. Solus pene inter omnes Imperij proceres Villhelmus Has Lanhrauius arma in Caesarem retinuit. Sueci, ac Galli quomodo pacem impugnarim, gesta dabunt sequentia . Egit Caesar cum Vrbano Summo Pontifice, ut Franciae Regi auctor eos et recedendi a Suecorum foedere; sed archior erat consiliorum& rerum 'ex bello Germanico sperandarum necessitudo , quam ut facili manu dissolueretur. Sueci collectis Gallor 1, Ddas auxilio viribus,firmatisque in foedere quorum- Δdam Germanorum Principum animis , posta, 'prorogatas cum Polono inducias ad Annum
166 I. Anno rcnascente cum sexdecim arma
torum millibus, Duce Vistumario in Gelliu-
sium,& Hannouiam arma trax runt.
s E L L V M GALLICUM. Ann. Icys. TZ res eatholica apud Germanos respiram ret; opportunum accidit Gallorum dissidium . Nitebatur quisque suam fulcire camsam.Clamabant Austrij, quod Rex Galliae contra nuperam Mantuani belli pacificationem, Ratisbonae conclusam, cum hostibus Caesaris N imperij colluderetiRegem Sueciae armis, pe- nia,milite, commeatuque iuuando. Quod urbes imperij aut inuaderet ipse, aut ab hostiabus auro redemptas suis praesidijs confirmaret, magno Romani imperij detrimento . Exaduerso acculabat Rex Ludovicus a Lquod Hispanorum consiliis Gaston Dux Aurelianensis quaedam supra sortem cogitaret: unde intestino bello fatigata Gallia nutaret. Insuper quod spreta Gallorum protectione, Philisburgum Germani occupasset.FIis de causis excitus Gallus Caesarem, Hispanosque impetere statuisset. Vere Aurelianensis animum in fratrem regem gerebat hostilem, ut eius symbola monstrant. Quorum primum angulus est iu superbam molem erecti aedificij,in ipso sui meditu Llio lapidem repraesentans, ciusdem Ducis gentilitio stemmate insignitum sub lemmat hisιbu F ct est Π caput suguli, vel quia Hispano rum fulciret incendia ; vel cum reconciliatus ira sis Rini fracri tuo, columen & firmillimum su-hises n. stentaculum regni electus est. U. Sccunda Icon lampas est ardens, or accensat.b Dιo ante templum , eircumstantibus omni ex parte mentis eoncusa, sub lemmate , mrtuti
nulla procella nocet. Ad eam scilicet alludendo lampadem , quae o im ante templum Ueneris in Arcadia vilebatur Cato ardens aperto. Et scut illa ventis atque imbribus undique obnoxia lucere non des nebat, nec poterat his procellis extingui; quin potius successit illo clarius emicabat: ita Aurelianensis animus nullis Arimnς successibus conquassatur. Tertium symbolum navim exhibet pleno mari iactatam, ut temperat, anteit remigis resum . Felicis nempe nauigationis gloria non nautis, sed nauarchi debetur ingenio, qui dirigende nauis artem callet . Ad historiam regrediamur.
Primam huius belli calamitatem sensit PILlippus Christophorus Elector Treurrensis,qui ad etagendas Suecorum irruptiones in partes Gallorum secesserat, inuitis Canonicis Metropolitanis, quibus magis Hispanorum vel Caesaris arridebat praesidium. Mense itaque in tio Hispani Lucembuli Gubernator, Comes E danus cum barone Miternichio, adsum. pta ex vicinis pinsidiis idonea militum manu , eaque nauigiis imposita, secundo Mosella , Qtentio vectus , Augustam Treuiroum improuiso capit,paucis ccusis,qui ex Gallico pr udio initio ausi erant resistere. Elector ipse ad Caesarem captiuus abducitur. Hoc pol tremo impulsu,tam nutante concordia, Galli concitan
tur ad arma codemque tempore quatuor vali
dissimos exercitus sub Ducibus veteranis LM-dovicus immittit Iacobo Foreaeo Carolo Crequis :Henriso Rohanni mee: de Gaseparo milioneo: Impavidum Regis Ludoiaci animum tria mo Ludovisistrant symbola , quorum in primo regium θη-
armatum brachium manu clauam gestas, mo
stris reluctatui inuadentibus sub lemmate R i' Timui
222쪽
set. . . Timui nee insenst. J Tertium exercitum misit Ludovicus Ree
63I' quo nimirum ad Poeticum alluditur Herem Gallorum in Italiam Duce Carolo Crequio dilem riui & in cunis angues manu pressos elisit;l Libet de huius exprimere symbola. Quorum . I hoe augurio nimirum quid aliquando saeta- primum gemino enses ,& siceas exhibet de
rus essit praemon lirans . Eadem Ludouuus cuilaras in sigmaue fascia circumdatas cum usurpat,ut qui vela primis annis perduellium his vertiis. In audaces non e dacia tuta. Vel consula deluserit,minus vigenti timere debeat cum Virgilio. Haud furto melior, sita fortibuae aetate. v. armis. Annuitur hoc symbolo sinsulare cere, Altera Ieon duas in maritimo freto dissipa- memquo iniit oequius, cum misymo notho tas columnas exhibet oc euersas sub eo Clau- fratre Ducis Allobrogum. In potestatem mi diani. lippini venerat Crequius iure Belli, & Taurinu Nullas reeipit victoria metas. delatus erat; Vbi fasciam ingentis pretii cum Quae Ludovicum cum Hercule iam indicato ostentaret in quodam consessu , ubi aderat ex aduerso componunt. Quippe antiquas illi Philippinus eiusque nobilis amasia,quae Phil ρ- duas in Gaditano freto columnas velut victo-lpino dictam fasciam donauerat, aciequio oc riarum suarum limites collocauit curn inscri- cupatam in expugnatione propugnaculi Barat. Hione,Non plus ultra: Gallicus vero Hercules th; irritatus Sabaudus Cragutum ad singular cum victorijs suis nullum finem velit, colum- l prouocauit certamen Marte tamen aaverse. nas sternit Herculeas nec ullam patitur me- Nec melior fortuna arrisit in secundo certatam,sed per abditas pergens semitas eum eon. s mine,ad quod Allobrox Gallum lacellit. Hu-eessapudet are via, ut habet in tertio symbolo . minamque vulneratus, ae amaus vitam cogi- nouum gloriae quaerens callem , quem succes- tur exorare. Et quia Crquius non iure belli,soribus aperiat. l sed astu se interceptum a Philivmo iactabat, ,... Habend Ctiam eius commilitones symbola hinc canit in symbolo, Hau urto melior, sed
Orib. . sua. Tria sunt Forcaeo quorum erimum bra-ifortibus armis. habes n. chio constat armato clauum praehrente, unde In secundo symbolo acet sub claua centau- I. iacula fulminea erumpere videntur sub te, rus exarmms sublemrnate. Semel .at nos Iterum,
mate. Non quot sed ubi. Sic Agιs Rex Lacede. iteramque Hercules semel profligauit Centau- monum nunquam quot hostes essent, sed ubi ros , ut fabula docet, quae historiam Magni
essent,inquirebat.In secundo Leo muties osten- Henrici Gallorum Regis inuoluit. Ineunte Rerat ἐν demes adnanctis verbis . Non exarmatis gnum Hem reo. Dux Allobrogum ex tumultia enectasia Senectam annuit viribus , & bus in Gallia obrepentibus commodum cap. a m Praepotetatem. In tartio rugit Leo Fam pans, cum fideret eius aliquam saltem sibi cet a gentilitius sub Horatiana inscriptione; For. suram partem , numisma cudi iussit, in quo res errantur fortibus. Nomina hic stemma re. Centaurus Galliae calcabat coronam seb -- spondet gentistium . male, Phartune . Indicans sibi fusere tempus. Robori Habri etiam Gha, Dux symbpla sua. Irta Non multo tamen post spes evanuit , fastus primo minus armataentan stringit , ex me. detumuit deuicto a Gallis Allobroge..uoue ex δεα , i ijs rupibus erumpens, sub illo Claudiani cap. cussum est alterum symbolum .in quo Hoc mine,Seminat .searisa magna tria hos M .iles tiabatCehtaurum sub lemmate partur riam refricat symbolum hoc abnegatae re tuas. Ad utrumque suo sumbola Crequius .ligionis, & deficientis obsequis quod Regi suo allud it, non. semes scabeed ut Herculem Inlul. debebat; & dedecus potius usurpat quam laci. rasse Centauro aed pluries dem. In atam tum do ensis est ad Siari inraa cistertist Torrens in qui arbores rupes, ob diantis aspectum velut emicans . de flammat uia aeque prosternit, siti lemmatei Ancere riaculans sub lemmate. Mitiset ne corruscat. πιι dissici .Quasi diceretion astu fiaude ut o praeseruem annuit expeditionem , in qua Adlobrogem redargueret , set vi &.ense viam
reconcitatos Scili idest Regi suo emicare spe. mihi sterno. rat,di felix emergere: In tertio vo sum . ita, Succedunt Cassilionei symbola . media animalium ccedetristemis, sab illo Stac primum inuam exhibet sub lemmate Non
iij hemystichri, Magnas ad is ira. o viva I ο-lisa sed dexteνa. Polemarchi scillaei munus eiM. .. . Lanι exprimitur Indoles. a Rege oblatum non blandiente fortuna. sed Da.
223쪽
Ferdinandus I I. Occida .XLIX.
I quoq; est defixci vultu Solem intuens sub lem
mate generes ammos tιmor arguit. Ea quippe
Aquilae peculiaris est virtus, ut sola ex omnibus animantibus defigere oculos in Solem possit. Adbistoriam regrediamur. Iacobo itaque Forcaeo castrorum praefecto viginti quinque millibus demandatis,quos Dinci opponeret Lot lutinM Rhoannensis etiam
M. - . urgente merito . In altero Aquila est se in albium efferens, aliaeque simul aquilae humi deiectae,ac iacentes sub eo ClaudianI carmine J- perio vinei maiore fatemur . Congrue sci. licet ad Aquilam, quae Castillianaι stemma ge- tilitium hostes suos prostrauit . Aquilas credo annuere Imperiales , cum quibus tamen no incruentus pugnauixdn tertio symbalo Aquila iussuxest cum octoderim milh in mciri me Rhattos Crequius in Italiam cum septendecimi. 'νω millibus. Bellieuros le atur ad Italiae princi rimi Gai Pea, qui eos de iure belli contra Austriacos Glorum is doceret a latitanaeus cum valido exercitu com
in iis 'tra Hispaniarum Infantem ad Mosae confinia missius, XIV. Kal. Iunii altero ab Eburonibus milliari , cum sexaginta machinis muralibus eastra metatur. Nec timuit Cardinalis Infans, Us αι presectum μια-em Thomam a Diaeibas A a Gallii librosum sinctissimis cisiis Gallo ad Namur. isti . cum opponis: sed magna suorum clade Tέ mas Prineeps superatus a Gallis ,accepto hon smissimo vulnere,rem Hispan. svmaximum discrimenadduxit. Nam iunctis copiis bonaeus III.Kal. Iun. cum Hollandis, quorum sub signis triginta fere millia hominum erant, in Brabantiam irrumpit: ubi Themis armata
manu potitus,communem edidit stragem igne ferro,isibidine,a qua nec Virginum,nec matro naria corpora immunia fuere.Pcidit Namurcen
. sem cladem . credebatur Belgium tanta limnium multitudine nam sexaginta millia re eensebantur omninὰ obruendum. Vera Deus, qui sors est rerum humanarum aliis vela verati t. Vix ambigebant Franci, quin simul ven, xv rent in Louanil conspectum, vasta illa & qui dem male a munimentis tecta ciuitate quaesiem . Musarum portus , quam Martis est domici. lium confestim potirentur Sed longe alio Fata
dinali Infanti bello tam periculoso periclitanti
Octauiam Aceati aeum eum magno militum rotare, auxilio misisset, Franci ac Bataul metuentes , ne Demera sumine ab Hispanis clauso, commeatus interciperentur, cum iam fames in eorum exercitu grassaretursnec segni. ter Lovanienses, accepto multorum millium
praesidio, eductoque in eampum Martium A. tbenam, sua quarulibet debilia tuerentur m e. niaὶ una cum Francis reflexo ad Mosam iti re,Themis desertis,atque Die ito, cum ingenti incomodo, &existimationis non obscura la-
, Lotianiensi obsidione soluta, ad Rurem imidam
224쪽
Catena Historica. Lib. XLIX.Cap. I I
sit - sepsere Venit in depuliae obsidionis gloriam
iuuentus literaria Lovaniensis Accadcmiae, grandi obsidentium probro quasi Minerua ,& studentium Styli Martem, & militare serruretudissent . Ad Rheni, & Nicti confinia, ubi se mitior aura aperuit, Bellonae quoque fores patuere; non procul Sundheimio a Suecis oppressa legione Baliarica . Elielda occupta mox amissi mutuis hinc inde cladibus. In Superiori Palatinatu Comes Nautus expugnato Visidae oppido natura, & arte munito, ex e quo Sueci
regionem late vexabant, dein Neohusium , Heriurucum, Neosonimaliaq;circum loca in ordinem redigit. Erbacum castellum oppri. me firmum ad DanubiumAiecto Vimensum praesidio, coegit ad deditionem Dux Rotharingiae pluraq;circa Colmariam cum subegisset loca, Rabeacensem arcem solo sui aduentus terrore, Gallis eripuit ;Thirchemium, aliaque passim oppida occupauit. A mis princtu qtthdinea dedenda facilior fuisset, capitali fuit a sectus supplicio. In Alsatia cum e Baliaricis turma una curaret Demingaealia illi infelicitercessit oscitantia; etenim Horeburgenses inobseruati uniuersam profligarunt. Ec hec qui-saoasis, dem prςludebant cladi, V.Cal.Iun ad Belior
a Iora tum acccptae. Erant in exercitu e Lotharingis iuxta,ac Batiaris,ductore Danne Vmesthio duo-
millia,qui cum impedimentis & bellico
apparat. 3 per angulta viarum Blancam usque penetrarant, ibiq;in colle castra locarant. Galli eo Duce,e regione instruxere aciem, sidviriq; cum loci opportunitate fiderent dola tor mentorum eiaculatione triduum consumpserunt. Inopia tandem Lotharingis laborantibus visum est, omissisl ite, se per subiectam vallem Belsorium recipere:sed abeuntium teriaga Gallo insequente, periere plurimi, ut Dux Neoburgum, maekus Brisacum,ddiscissatio, diuersis itineribus cum fatigato, dc male pactci milite abiere; vr exercitus duodecim millium, clade, fame, morbo, ad quatuor fere millia fuerit redactus . Nihilominus Dux L tharingiae collecto rursus milite cum c ij s, quas ἡ Franconia Gerassus de Gala s. s adduxerant, in Lotaringiam regressus,Spinellum, , Roma ricomontium, Boulaicum, Clurimum, aliaq;Aultrasiae oppida recuperauit. Exeunte νer- pollea Nouembri Hieratius cum hoste con-ι, ηx t gressus , octodecim militaribus signis, εἰ cona.
meatu onustus, iterum turmam ducentorum
equitum e Gallica nobilitate profligauit. Dum Hangariae Rex Ferdιnandus lustrato exercitu quadraginta millium virorum, Heidelbergam Dilisbergam,Vvormatia domat ; nam etn- mar us tuis dissi sus viribus, Bistonium refugerat,ut se apud Mediomatrices Francis sociaret. Occasione usus Galsus,oppcnhelmitim,Bin gam, Baccaractura, Cubam, Caesareolutheram caesa flava Suecorum legione inuasit . Ciuitas haec tridui direptioni patuit:captus in ea Sehon- bechus tribunus. emmarius collecto potenti Gallo Suecorum exercitu, poli occupata Rudesheimium, Bingam, inter Mogum iam, &Francofurtum consedit. Nec longe Fordinandus erat, ut elabendi modum hostibus intercluderet,adigeretq: ad pugnam, dum adhuc imparescisent, inferioresq; numcro,quamuis
Gallica aduenissent auxilia ductu Cardinali Valetra. Franci vero ad stius Lotharingiae si e
recipere tentabant. Ad Mei sentiemium viam 'intercluserant noue Caesaret legiones cu valido equitatu .Nequibat holhis citra discrimen alior' sum flectere : consilium sute per Caeserianam aciem viam vi facere. Ergo cum Gallorum globo Getnmarras mouet in obstantes,consti,gitur utrinque, tortiter dimouenture sua illitione Caesarei non sine clade, Sendirus tribunus capitur,cu tredecim machinis currulibus. Hinc ipc concepta maioris victoriae Nemmanus moram trahebat; verum ubi comperit Galassum totis castris imminere, nuncio pediculsus, magna impedimentorum parte inccndio corrupta, ne moram adferrent propcrantia continenti triginta quatuor horarum itincr
Vvalderfingam Lotaringici imperij oppidum
transsarana amnem contendit. Molestias itineris, & fatigationem male pasti militis auge-gebant continuae cum instantibus Croatis v
litationes, unde nec rc spirare, nec iter ager fas erat. Quare tandem ventum cst ad I - praliumnus, erratumq acriter velitari pugna cruento rii UNG& pari hinc inde discrimine. Maius tamen sese Ἀμ Galasio periculum cum ineuia: cuius exercitus
magnam partem attriuit nuditas, algor, aquarum defectus . Nono ante Cal.Sex.ad Elfelda trans Rhenum vecti Caesarei Moguntiam i deditionem accipiunt. In Silesia postquam Metita
Saxones iuxta pacem Pragensem , Prestauia a νeeup excessirant Saeci Sagano relicto,ad Pan nerum Nicasa. concessere. Caesarei vero Saxonum locum
225쪽
Annum claudunt ni iptiae Maximiliani Ba- cuisse coniugium probauit secuta, quae prima 6 6 uati Septemviri cu Maria A ma filia Feriunassi est in Matrimonis votis, ex duorum praeliina . . II. Imperator,cum initio Anni currentis in sata tissimorum filiorum natiuitate felicitas, quam ua.tia. concessisset Eusebeth Duc illa Lotharingiae, & Bauaria per annos quadragita insnuis suspirii Barri, prima Maximistiant coniux. Deo pla- desiderauerat.
eoxia PF sari reconciliato Saxone , Credebant f pedimentis,& militari apparatu Mox cu Dan. 3 Germaniae principes sacile etiam cur l ne se angeli populata Marchia Brandeburg exteris pacem componere. Spes tamen inanissisi,quin Elector cum Caesare conuenisset, tran. cum potenter armarent Galli , Sueci Hornaeismisso Albi,in Thuringit irrumpit,& Esplici cladis non tam obliti, quam spirantes ultione, dimis ad pacem Prageniem spectantes. certi. instaurabant vires. Angli domus Palatinae conditionibus accipit in potestatem. Nec mi- studio, Martem accendebant, Danis res erat,nus per UVestinalii urgebat discrimen. Gu- de Bremensi Archiepiscopatu . Suecis sederati belmas Hassia Landirauιωs repudiata Pragensi principes seu spe melioris fortunae, siue metu pace, aliquot Suecorum legionibus confirma. Lodetra. eo herebant. Adfuere tamen sub annum ex-itus, reeente Hannouiam validissimum prope ortum, Viennae ad Caesarem mitti a Curastια' Franc ordiam munimentum, ac iam pene ano IRRege Danra legati, qui Regis sui operam Caesareis ad extrema redacium,pulsis inde ubiώ ad pacem componendam offerebant.Non ne- oppugnatoribus obsidione liberat,breui tamen d . . Duit CGarFrιderaeo Hollitiae Duci. Regis filiolselicitate; nam ingruentibus Caesareis Duce Brementem Archiepiscopatum ea lese conce- Gert iterum in Placistam repulsus magnis edere,ut pater & filius Pragensi paci subscribe-jxactionibus Prouinciales exhaurit. Gatuus in-rent tum ut filius ex eiusdem pacis norma Ar-iterea lotam prope Hailiam populatus,mox in chiepiscopatum teneret, poliquam ollcnderetiVvethphaliam regressus, Padebornam,ac Susa se fuisse postulatum: denique ut res Catholicaitum ad deditionem cogitaremonia inde,UM. in eo Archiepiscopatu eo loco esset, quo eratirla ; dc Hammonia eiectis rusticis praesidijs Anno 1616. pri. . Id Nou Eius legationis fru- eandem fortunam subiere. eius haesit penes Danos. Sueci enim veriti, ne Vvinmariensis Gallicis suffultus auxiliis, celo, Regem Daniae a se alienarent, Brementem di 'iTabernas Alsaticas; Princeps --s Dolam tionem filio eius cesserunt. Miserat Britanniae in Burgundia premebat. Tabernarum praesi- Rex eo mitem Arodelium, qui Palatini comitisidio Maissem ius chiliarcha prae erat , qui de. restitutionem exoraret; sed cum diu Rati* ssperato auxilio . honestis conditionibus,dedinae eluderetur. Rex ,eo reuocato,per Angliam, tionem ficit. Dolae obsidionem urgebat C-& Scotiam frequentes delectus indixit. daeus triginta muralibus machinis , ratus facito: Sueci Saxoni supra modum irritati,quod eis totam Burgundiam occumturus, si Dola poli. 'desertia ,qui amisso Rege regnum in discrimen retur. Haec tamen Hispano fidelis nulla oper adduxerant, ut Germaniae Principibus liberta- pr termisit,ut Gallos depelleret;& um eriuriis. π te assererent,muleis crudelius,quam Vnquatalibi eruptionibus ter mille Gallarum ceciderant, .a saxo. Saxon icas inuadut ditiones occupato V verbe- Peri litabatur ciuitas tamen , quando Lamia-- niano munimento : deia urbibus,vicisq;apuditus cum decem Legionarioru millibus, allatijs Hauelam,& Sala fluuios misere expilatis; Saxo- mille quingentis , & aliquot Croatarum dc ni Melchior Halifeldius cum legionibus aliquot Hungarorum centuriis venit suppetias labin subsidio miisus, exultantem leuibus victo: ijsirami. Desperata tamen Gallorum caltrorum holtem facile opprellit. Recuperata inde Ha-mexpugnatione. & ipse intra sua valla se conti-uelberga, aliaq: loca quae Sucdico tenebanturinens, periculi spectator verius erat, quam depraesiclio, demum & Magdeburgum acri o, pulsor. Erat in urbe Episcopus Bisentionen, fidione aliquamdiu coni frictum in Saxonis pruisis, qui una cum Senatu Regio defenso tellatem venit. Variante tamen fortuna 'Rε-- res animabat. Adfuit tandem cum suo equiner rus aliquot millium e Suecia supplina enisitatu Dux Lotharingiae; cumque delecta Bur-
auctus, Luneburgum m uadit,saxones apud gundionum manu e Centiar atorum contuma,
uvidilorchiu progigat, cupatis omnibus i m. gens est besticosa, pugnax, & Gallo nomini infensa
226쪽
a,.sensa. Ducis aduentus obstabrum animos di rexit, quibus iam ex cadorum corporibus . cum caetera deussent, suprema necti sitas est asparabat. Franci vero velut aestro misi, omni posito metu per media suorum cadauera, solis protecti gladiis incurrebant cominus in Lotha. ringos, & Burgundiones,tanta pertinacia, ut cum pyretis putuis , missiletq; glandes defecisssent, laxorum procella ad depellendos Francos uterentur. Galli tandem multis amissis soluta oblidi ne,recellerunt amissio bellico instruimento, & commeatu , quo famelicus miles se refe
Ex altera Galliae parte, quq Belgium spectat, , . . a Ferdinandus Cardinatis Belgarum Gubernator, . tari haud segnius bellum gerebat, infuso in Picca
.in. Paridiam exercitu, qui Duce Danne mi ribro Cia.
ι' Ap pella, Corbeia, Callet leto alijsq; nonnullis locis' occupatis late terrore usq; Parisios circu-
tulit.Cetaerum Rex Galliarum Ludovicus tot un- dique inuadentium hosti uim strepitu excitus . euocata omni prope nobilitate in Picardiam,
Catena Historica LiS XLIX Cap. II. at p
causa fuerat, caeso apud Nordlingi Sureoru ut exercitu, ad obsequium Germania si inesset ela ipsi'Electores ne dedignarentur in supernaeis
descendere vota. ut quem Dcus probaueraῖ ,homines non improbarent. Poth varias consultationem tandem Electores, si more maiorum, M. Cal. Ianuar. iuere in vota
ritu solemni, quibus Ferinandus IILHung i η κ riae, & dormiae Rex, Romanorum Rcx publi maη.ce in aede Cathedrali renunciatur. Anni pollea
venientis initio noui Regis coniunx L paurea in Romanorum Imperatricem initiatur; plaudentibus omnibus Cermaniae populis: c axv e contra Galli in dies magis ferocientes vulgarunt , Feria andum Romanorum Regem vitio creatum; non ambitu, ac praehensatione eblan dita sussagia,sed violenter extorta . Saxones Expediebantur propterea ubiq, arma. Fan Osi a nerius a Megalopoli profectus, iunctis cunia Saerii. 'a' eho copis ς in saxoniam mouet. Occurrere Saxones, vn.ὶ A ritus Caes rei exercitus
ductor Sr pari audacia conssiclum inter utrius- progressus, Corbeiam, & alia nonnulla oppida que partis equitatum . Surci simulato in saltu iis ratis, recuperat; Inde Hispanos in Belgium,& hyber
Inter haec taesar simul curis, id aetate fia-
vicinum receptu , repentino in hostium dei g. , volatu; polirc mi agminis terga entibus puls,m; quo improuiso impetu territi .,axones, duadus iis ..ML ctus, ingrauescente in dies valetudine, comicia puditum legionibus amitiis, fugam capescunt. t . Ratisponam coegit, Romanorum Regi creando. Rcceptis tamen iterum animis sis tente i fuga Conuentre Ferrinandωs hims , Electores Mo- l audaciores in pugnam redeuntes, pr.elium reguntinus Coloniensis, Sc Bauarin, kgati Saxo- sti uunt; porro praeualentibus Suecli, Saxones nis, de Brandeburgici. Treuirensis incustodia in quaedam iminentiora loca aggeribus loriciiq; habebatur. Coram ipsis Imperator conuemus t munita assilientes, undiq; ferociter Sueco thee-
exposita causa , quod i ple graui curarum
onere sessus diu amplius Nnto ponderi Mendo l
impar esset, proinde rogat, ut Electores sibi de socio laborum, imperio de Rege Roisianorum prouideant , cui nidit i hctuosius accidere pallit
quam ut hoc turbati IIimo rerum statu , sin rectore, ac capite relinquatur. Iam Deus cum prouiderit, & ad tantum fastigium designauerit F rdinandam filium Hangariae Regem interregni gubernacula natum , ac inter victoria- lrum palmas enutriciIsri', quarum ipse praecipua
u D Atisponensi comitio Viennam reuersus L Imperator, iam pridem mala corporis valetudine assicius,integris sensibus, de magna
in Deum pietate ex hac vita migrauit annu aeta.. eis agens quinquagesimum nonum . Princeps virtutibus omnibus ornatissimus religionum ita piahabuit, visere omnia bella pro misit n. mus Vmseu pars II.tomi VIII. nue repulerunt, amissis tamen duobus militum milibus, quadringentisq; impedimetorum pia stris. Hoc facinoro elatus Banuerius, cum vni uerso agmine prorichiis, ut Ctsareis iter intercluderet,co assequi non potuit; quia illi dessa tis ordinibus, Albi ad Uerbenum iterum superato,in vicinos Lipsiae pagos concesserant:vt ibi Germanorum subsidia exciperent. P in rius veto Hulmessido I: Egllebo non procul a Mag-deburgo occupatis,populabundus irruebat, latrocinia magis, quam bella gerens.
da auita fide, cum plurima attrocissima tui rit,susceperit. Adolescens in Italiam profectus,pia MikLauretanet Deipara: omne operam suam in rinuocandis ad orthodoxa religionem populissen. aevovit. Imperator vere magnus, cui bene iconueniunt elogia Siracida de Rege Iosia Eceb s .quod diriatus fuerit d uinitus in paenitentra E e L Iemis
227쪽
et et o Ferdinandus I I Occid. Imp. XLIX.
ca pietate, iolis in Hungaria D uis, nemini In hemia Regum,nulli in Germania Caesarum secundum suisse. Tot inter virtutes vria ab ini-
at. Irestis , tulerit abominauinem Imputatis, uber 637 miiserat ad D inum cor i rus, sist in distave iscatoria corroborauerit 'etate. Tanta in eo erat in
f δ. i. Deum fiducia Z ut nunquam de victoria haesita ιη Deumret.Belli Ducibus adeo religisse erat Fordinari et I oratio, ut dicerent: malle se , ut Fupplex Ferd,
'nandus ad netinis aram accederet, quam ut sice- lectoram militum millia ad hostem pugnaturis
submitteret. Religionis defendendae causa ita , ardebat, ut prius fasces, dc coronas ponere; pane solo,& aqua vitam trahere; cum coniuge &liberis, scipione pro sceptro initructum, ostiatim stipem exigere,infrusta a carnifice concidi, ac discerpi,clita in ulla Deo vel Ecclesiae iniurii tolerare. Et certe verba haec ut in facta transirent, nunquam defuit Ferdinandus . Deo h mini in Eucharistico solo in publicum prodeum ti comes adsuit semper, cum potuit. Tu- mente aliquando ob facis pondus dextera', ne idem die altera faceret,inonitus Superest in adbae manus altera qua Deo serviam. De prominuenda Religione cum sermo recurreret, dixisse fertur. Si mea morte Cintilicam reli ionem promouere polim. Oro Deum, ut publiee eoram toto Mundo aue issemi earnifiee eapite plectar. Iussiria, ac Clementia, opum honorumquee 'contemptu libersitate ac munificentia & mise- ει a. ricordia in pauperes ita excelluit, ut labor sit innumerum cogere templa, & in calculum reuocare aras,atq; caenobia, quae erexit, vel auxitp etas Ferdinandι. Illud citra controuersiam, Fordinandum pla sua muniscentia, de munis- quis censoribus vitium a ijt Clementia, undeo iceret vulgus, ad magnitudinem amicitia G.
saris praestare erius Ufendisse. ulti hostium maledixisse nunquam auditus, b sipe in colloquia eas ligauit imprudentia cauillantia, & sermone alio diuertit. Laborum patientissimus, iam dicere solebat , id se maximum a Deo tinescia
accepisse , quὸd in tanta negotiarum multitudine, labores amaret. Venatio frequens illi erat ad corporis exercitationem. Musica ad animi ob- diri, lectationem. Castitatis, & continentiae cultor praecipuus, ut cum nulla unquam etiam principe lamina locutus sit,quam tota aula telle, aut
ii res secretu exigeret,ipsa saltem Augusta coniuge in colloquium aduocata; quod usque in finem vitae seruauit hoc vivum Pietatis,in sancta talis exemplar, incredibili animi aequabilitate. Ist is semper sui similis, ut nec secundis ciserr i,necti . ad hiersis deprimi unquam visus sit. Formam eorporis dicunt fuisse sanguineanta, mediocris staturae, aspectu maiestatis pleno,nqui in ipsus benigno vultu figebat obtutu nescio
quo occulto amoris illicio in eius amore de venerationem traheretur. Denique huiusmodi erat, ut nec optare meliorem principem, nec habere
Christianus orbis potuissetigi oppido uniuersus Orbis indoluit, Bhetantii etiam permittem Amurathe ob oratoribus Principum parenta' tum est,
Quantum possit λ feras docet Ferdinandi II. cuius honore sequens adornatur elucubratis.
I. s.7.8. Mducia in homine pessima. 1 Mari, cunctatis quantῶ Romanis profuerit 3 Ino stantia rerum humanarum. i. sit con- flais, si Deo asiareat. σ3 Deus silus regna transfrt. .non est e silium
3 Iulianus apostata irrιdet Christam. 4 sentat reaedfare agoram ,-non potest .s Dionysi' obturratιο insilium . I 6 Socrates stipsum laudat.
Io Spes m Deo. it. I s. 5mbola. δέ. noddaese negligens. 21. etiam flaveri et Ii Princeps fortis, siadhaereat Deo.
t 6 adstat vigil tibus. 17 semper altat.
I9 numquam de perandum de diuino a ibo. 2O cur de tribu Iuda ungπentur aegra in
ab extremis Gallie profugi de nouas toto in or α.bς quaereret sedes ad Romanum inii re Senatu .
petentes aliquid sibi turra dari quasi in stipen- .dium
228쪽
di Negante Senatu;armis petere constitu i Flecteraeῶ norunt quod nequiuerant precibus; tanto impetu ut Silanus, Manilius, Caepio ter victi, castrisq; exuti, Romanam pene perdidissent Rempubli,cam, nisi Marius illo seculo contigisset. Eo congredi vel protrahente, vel sermidante, donec' inuicta illa barbarorum conscenesceret rabies: Quibus tanta erat urbis capiendae sducia, ut quid de Romanorum spolijs ad uxores suas ma- carent, consilerent. Cum ad radices Alpium occurrit Marius &aquam,quae deficiebat. quia suuium hostes tenerent) Romano flagitanti exercitui respondens. Viri estis: en ill e habetis,
hac voce adeo excitauit milites, ut tanto ard
re pugnarint, tantaqὲ hostium caede, ut victar Romanus de cruento flumine non plus aquae biberit,qua sanguinis barbaroru. Florias lι,.3.c. . Breues le mutabiles rerum sunt vices akbat Persarum Rex Darius) humanarum ; nec unquam fortuna simpliciter indulset. Ciartias,
i. .hia Deus est,qui res curat humanas & line prouideriarer .. tia superna non retinentur imperia. Humana
fiducia,ruinae non securitatis est limen. Omne cum sub regno grauiore regnum sit; nemo eonfiat humium secundis, monet Seneca m Thinae, Interrogatus Assiopus, quid Iupiter in Caelo ageret ' respondu,εMelpa deponit, depressa russit. Et Sen a Sequitur superbos ultor a tergo Deus.
Sciscitanti Labant ophista, de impii Iuliam i Ethnica religione masiitro Ecquid Meret labri
silius f ut sarcaitico scommate religionem irri in i deret Chilitianam; Vir quidam pius respondit, Huius umiaest uis opifex Deus,quem ιω per Iudibrium Furi βιum nominas , parat Iulιanoloeulum. Nec multi praeteriere dies, cum fama de Iuliani morte aduolauit,eiu' cadauer loculo positum ad sepulturam desertur,Nie*-us Moriturus ille sertur manum suo impleuisse sanguine, eumqin aerem proiecisse δε Christudebellatorem suum rabide allatrasse, Rei , Galliae, tam Galilaeos enim per contumeliam Christianos nominabat. Ita simul Oe victoriam consessus, te blasphemiam euomuit:ita volem te Deo, ut qui blasphemando vixerat, de blasphemando moreretur. Chriltianam eum Iesisset doctritiam,breui didie cu instriptione libellum . Legi, eun i, damnaui. Nicephorusti io.e. s.Cui mox πsponderunt illi Legisti.
litia confidere in iniquitate e
Destructi sumsi,sed reuertentes ad cabimus qua destructa sunt, Idumea iactabat apud Mada chiam i .Quibus Dominus: Hae δrit Dominus Deus exercituum/ti aedificabunt dis ego destrua,
vocabuntur termιni impietatis,s populus cui παus est Dominus . Eia cenemus am pr uocat Dominus) ille ut excitet, & instauret. e ut destruam,&euertam: uter potentior Iulia. nus supradicta dicat Apostata,quum hyppocsta,animoqMoloso Iud rum synagogam insta rare molitus. Ita ιlle quidem la strabat ait Gre-ior.'Naciant rat. 1 In Iuliano sid terra quod ela. oratum fuerat, excutIeιat. Ille vehementius adhue obnitebatur , hae hominis aegra pietate pra. ὀιi fundam via capere detrectabat. Mortui tandem Apostatae nulli sunus deduxerunt, nisi multitudo scurrarum,eintactariim, & nequissimo rum hominum,qui in exequiis saltantes gingrinis tibijs , apostasiam exprobrantes exclamabant, Maxιme alue, ι nunc vaticinia ιua meu Deus, I Chrisus eius.Non est prudentia, non est sapientia , non est consilium contra Dominum. Prouer. x i. Qui celeres aquilas
antcuertit, hones enervat fortes, auxiliatores
premit potentes. Vbi diuina prouidentia non commilitat consiliis hominum : nec vir c sultus,consultus nec fortis,fortis: sed etiam sa- .pientii linia consilia insipienter desinunt. Noaturietur sapiens ait Dominus per Ieremiam prophetam in in sivientia siua,non glorietur Iarras
se me qui ego sum,quι facio miseleordiam di i disium, re ιHintam m terra. Domitiani illud Imperatoris remita somnium ob immanitatem, te stagitia iam iam perituri, cuius sic meminit Suetonius in eius vita ea, M. neruam, onysio quam superstitime colebat, βω-
mauit excedere secraras,negantem mitra smium
eae posse, quod exurmata Uset a Ioue. Veritntem habes in somnio Exarmat quippe Deus humana sapientiam, humanam potentiam, de sapierati simi Achitophelis consilium infatuat,cimi principem ob peccata perdere statuit. Attentiae Principes, humiliamini sortes sub potenti m nii Dei. Sit vobis virtus in clypcum, & in m rum Iustitia. Dionνsio obiurganti illiu 'tii cuiusdam Siraculini ibaprarat coniuym,nec tam indignum facinus in parente audisset, vel vidiLiet; cum respondisset filius. V υρ-er,bre auesto numqu4m audivi , sed pagum Ruem non u-
229쪽
ia . Redarguit parens: Nee tusilium Regem' habebo, ni=haefacere desinas. Ita contigit: patri cur siccessisset, mox Syracusis pullus Co rinthi ludum aperuit,ubi tympana pulsando, &vrosulando vitam exegit.Agnoseo fiduciam ut
grandis animi argumentum,& virtutem impavidi, qui innocentia fretus,tyrannorum vincula spernit. Socrates, quum iudices inter se disceptarent, qua poena dignus esset: φω inquit s. in obra se seco denum me censeo, qui ex publico fetysium alar In 'maneo. Honoris locus,qui dareturi l de Republica merit id Meritum agnosccns, cum remuneratorem non haberet; ipse sibi parauit meritum, designauit praemium. Fuit virtus vi nitis pretium. Antigenidas cum scite canens populos miniti probaretur, M hi inquit leuino gr- musis : admonens prorsus este contemnendum imperitae multitudinis iudicium , quod artis abunde magnum praemium sit ipsa conscientia. Supra sortem sperat,qui sertunam virtuti quaerit propitiam . Anacharsis ex Graeeorum Α-thenaeo reuersus in patriam, Scytharum leges resermare satagens, in venatione a fratre Occisus occubuit,& moriens ita fatur: Ob eruditiove
meam ineolumis e Graecιa missu sinuneper inuidiarn patria trucIdor . Gemina virtus, quae mereristiat, & in aduersis constratiam non ignoret. ii Aimula laboris patientia, quae virtutem non taacquirere, quam seruare doceat,& animi mode. ratione se supra fortunam erigat,ut & prouocatus irrideat. Pusillanimis tamen quandoq; est iniustam ferre repulsam . Lapidem morde ut faciunt canes quando perculsi, brutale est , nec vindicat sedauget os lam confessione doloris . Percutarem non repercutere,quia vacua
dentibus ora contingant, parcere est sibi no hostiqilia potentiora . Caeterum iniustam non serre repulsam, si vim repellere animus sint &vires, indolem existimo excelsam. Iulius Caesar, quum Romae Maximi Pontificis dignitaim ambiret competitore Catulo , primae opud Romanos dignitatis ac potentiae Viro , matri ipsun ad fores deducenti : Hodie i inquit in o mater aut Pontificem maximum habebis pilum, aut exulem. Excelsa indoles, omnisq, repulse impatiens. Sit pori o modus in rebus, & respice finem. Animi comprime magnitudinem , ne supra vires se excollat; & vana fiducia pereat, quia timere ,v et praeuidere &prout iere neglexerit. Maximinus quum nimium fideret corporis vitibus, histrio quidam eum hisce arguit carminibus
Eliphas trandii est ' reeiditur,
Leo fortis est, di occiditur, Tigris fortis ess, ct oeeiditur;
Caue multos, si segatos non times Qui ab uno occidi non potest, ainultis occidi Iur . . Si vis timeri, time. Nulli facilius opprimuntur,quam qui nil timent. Vt plurimum i , qui nullum unquam timuit. Non expectato mutnus ab hosite tulit.
meritas multis es causa malorum,aiebat Menander. Superba est fortitudo, si pericula comtemnat,& prouocet.
In Mentuerabat iadens,in marmore Lesius. Vindicta nunquam marcescit, imo acerbiorquς maturior . Taritatem, sisypsic j grauitate edimpensat. Quid quisque vitet, nunquam hominis latis. Undique angustiae. Omne cul. men suas monstrat ruinas. Mortalis fabulosus licet sores Argus i non satis cerneres, Natura duos tantum fronti oculos apposuit, ut millenos menti aperiret. Fabii maximi Romanam
extulit Ren publicam metus caij Flaminii fiducia pene subuertit. Timendo aliquisvictor euasit, nemo temn do. Spes metum siquitur.
Ne timens imuisse decet.Timor ille probatas, Tempore qui istolumes nos faeis esse sua. Pompeius, quibusdam haesitani ous, quomodo posset Caesaris uitinere imperium, hilari vultu prohibens illos esse solicitos, inquit. Simul aeseum Italia pede pulsauero, exruent affarem equestres, pedestra ncopia. Praesens quidem antiamus ait Plutarchus in apoph. sed minime sortuna respondit. Fortunam porro Pompeio ad. versim Lucanus excusat bb. I. Est quisque faber fortunae suae. nisae ne velises obscurent acta triumphos Et vitetis cedat piratica laurea Gaius, Magne times e te m eries, usiq; laborum
Erigit , impatieissiq;listi fortuna secundι.
Nee quicuum iam 're potest Caesarve priorem, Pompeio siue parem; quis iustius mdu t armas Scise nefast magno se Iudice lusi' uetar: mmιxe sia diis psaevitised victa Catoni.
Nec eoiere paresI alter mergentibus annis
Multa darem vulgus: totus popularιbus auris
Imperi, plausius ut audere theatri e
Nec Myarare nouas vires; multumqpriori Credere fortuna. Stat munι vommis umbra.
230쪽
Duva vatidis rad cibus haerens Pand refra suo est: dosiiue per aera ramos
as quamωrs prιmo nutet casura sub Euro, Tos eircum silao sema si robore tollant , sola tamen colitur.Sed non in Casiare tam
Nomen erat,nee fama iacissed ursicia virtus Stare loco: salinquin pudor non vincere bello. σήν indomuum'σβυ .quaque tra Mocsset;
Ferre manu P niam a temerando parcere serrat,
Suecessus urgere μοι : instare faustri Nominis: Impellens quidquid sibi sium petenti Obstarrare densiqimia fecisse ruina. aliter expresum mentιι per nukla fulmo Asiaris impulsi sonitu undique sea re Emteisit,rupris inem e pulvi. pauentes Terruat obliqua prastingens lumi flamma :In sua tompia furit: nulla . exire vetante
Dat stragem late parsioArecolligit ignes.
Ha ducibus causa μberant. Vana itaque fiducia Pompeium impulit in exitium . Securitas cum in rebus secundis nutrix insblentis eskeonsterit , unum ei potest obstare repagulum, Timor Dei. Interrogatus Euchratides , qua iis obequιs mure ha tare queaUPI, responditi stata viget di iniuriitiati ure plutarim apophtet Parima interest altios mis muris cingatur ciuitas si interna proditur
impietate Exι ite immanes seopulos,attollite turres Non dabatis murum sceleri. Confoederationibus,opibus, munitionibus nemo nitatur: cum nihil tam potens in terris,tam
fortunatum ac validum sit , quod humanum non sit , ut Iudaei sidentes Ethnicorum foederi infeliciter sunt experti. In Deo spem habeas, non viribus humanis, quae sine Dei ope vanae iunt. Bonum es considere in Dominp,quam confrirem homine . Bonum est si rare in Domino: tam sperare in Prancipibus: Val. III. Lemmait super Elephantem, qui recisa arbore, cui
adhaerebat iacens non porcit turgere :Arbaris ad truncos Et Mantra carura moles Applicat i releuet noctis io membra sonire. Proh m strum; quippe arbor erat practi a Luentre Arte venat is fulcra cacidotque eadente: SIe capitu ,dum stare nequit , mansuescere disices. sicιte Mortales nullιs haerere Parentum Truncis is*ient ,ead ιι ιβ. cademialia simbis; Imminet beti erisivstoas omnis in adoresallax.
In Silo congregati Iudaei, ut Numinis figerent
tabernaeulum, Deumque humanis praeesse rebus teliarentur religiosis sacrificiis,& legalibus caeremon ijs. Congregatι siunt ompeiβῆ srael iu&ώ,ιbiqfixerunt rabernaculum teli monθ.Iosiae c. I 8 .Quid tunci'Et fuit ras terra subiecta. Pacatum pollident regnum, dum ligunt Numinis rabernaculum: illos hostibus esiecit religio terribiles, & de religione prae armorum potentia cunctis hominibus commendabiles. Pugnaturus David aduersus Goliat, Tis venu sinquit
David ad me eam gladio, hasta, di clypeo:
tuum. 1. Reg. I .Hac fiducia turbauit Ionathas Plestistinorum castra solus cum armigero suo, dicens:Non est Domno di tale saluare mel in muli si vel rupaucis . L. Reg. i . Sic Iudas Machalarus ad milites suos: Non in muli itudini exercitus victoria belli, sed de Geso fortitudo
est. l. aetata. 3.In Domιno confido salebat David, repetebat Ferdinandus II. Imperator) quamodo
passer ' Hai. Io. Non semel regio honoratum lego titulo Clatillum ;Cuin in tugutiolo nascitur, Magi inuolant, & excchis liberisque vocibus recens natum Adgem proclamant: Vbses,
3. natus est K x Iudaeorum e Invidus tame Herodes , Regis obliterato titulo, puerum vOcat,splendorem Maiestatis obscuratule, in terrogate diluenter de puero: iodo puer,qui antea Rex. Hic idem,cum cruci pendcret affixus, regis titulo coronatur, Hic est a x Iudaeorum . Titulum iterum obscurare aggressa inuidia , , strepit furens, die ιant ergo 'duo rim cesdaa me noti sir bere, ex Iudaeorum. D. I9. Verum irritus potentiae conatus tituli militauit gloriae, ut non statim cruci amxus regalibiis coronaretur litteris ed etiam ipse titulus redimeretur victoriis. Sictit Pilatus pro veritate, qui steterat pro iniustitia; & qui iniquus abstulerat vitam, adduci non potuit, ut obscuraret tituli
gloriam; imi sicra ferant. Sed cur recens nati
regalem titulum expungit malitia, quem ligno icis assi xum turbare nequit sacerdotum perfidias' Quia adhaerebat cruci quae religiosae victimae ara erat respondet Paulus Heb. is. Per S ratum sanctum semeti iam obtulit Immaculatum Deo. Templo inhaerebat titulus, ara fui. ciebat coronam, facrificium matellatem: hine perstat immobilis: ut dii cant Principes suam augere, α aeternare fortunam de exhibita Numini reuerentia,de religionis studiose culta obseruantia.'ati omnes νι confidunt in eo.Wal. 2.N-